خشونت کلامی، روسپیگری و خشونت علیه زنان بیشترین سوژه فیلم های امسال جشنواره

در بخشی از برنامه شب گذشته«سودای سیمرغ»15 بهمن ماه که بطور زنده از محل برگزاری سی ‌و دومین برگزاری جشنواره بین المللی فیلم فجر در برج میلاد روی موج رادیو گفتگو پخش می شد با سعید الهی، سیاوش حقیقی، مهدی انصاری، ممدرضا وحیدزاده و محمدرضا شهیدی فر گفتگو کرد.

رحیم پور ازغدی: مفاهیم انقلاب چیزی جدای از نیازهای واقعی مردم نیست

در ابتدای این برنامه و در بخش «سینمای اندیشه» گفتگویی از استاد رحیم‌پور ازغدی پخش گردید. وی در این گفتگو بیان داشت: «یک نکته مهم در فیلم سازی گره زدن مفاهیم انقلاب با نیازهای واقعی مردم است. در ذهن برخی این است که یک چیزی داریم به اسم شعارهای انقلاب و امام و رهبری و یک چیزی نیز داریم به اسم واقعیت های زندگی. نمی فهمند این همان است. یعنی وقتی علیه استکبار و صهیونیستم شعار می دهی، چیزی بی ربط با زندگی تو، عزت تو و استقلال تو نیست که بعد بگویی یک عده می گویند ایدئولوژی و یک عده می گویند منافع. نه! منافع تو در ایدئولوژی تو است. منافع تو در همین مقاومت است.»

سیگارکشیدن، خشونت کلامی، روسپیگری و خشونت علیه زنان بیشترین سوژه فیلم های امسال جشنواره

در ادامه دکتر سیدبشیر حسینی، کارشناس برنامه «سودای سیمرغ» و مهدی انصاری، نویسنده و منتقد سینما، میهمان «سودای سیمرغ» در شب چهارم برگزاری جشنواره درخصوص فیلم های اکران شده در این روز گفتگو کردند. سیدبشیر حسینی در این باره بیان داشت: «در رویکرد فراتحلیلی فیلم هایی که تاکنون دیدیم به شدت دارای خشونت کلامی بودند. برخی واژه ها در درگیری ها و دعواهای فیلم بیان می شود که واژه های بسیار رکیکی هستند و در فضای عمومی نمی توان استفاده کرد اما گویی به سینماگران ما برای استفاده از اینها بخشنامه شده است.»

وی با اشاره به فیلم «چ» افزود: «تابحال فیلمی غیر از «چ» ندیدیم که در آن هنرپیشه ها در لحظه های تصمیم‌ساز سیگار نکشند. نوجوانی که ادای سیگارکشیدن در می آورد یا زن سیگاری. مقوله روسپیگری نیز بسیار دیده شده است. فکر می کنم تابحال 4 یا 5 فیلم با این موضوع ساخته شده است. خشونت علیه زنان نیز و بدن نمایی نیز در فیلم های امسال قابل تأمل اند.»

انصاری: خشونت علیه زنان در «فصل فراموشی فریبا» بی‌نظیر بود

مهدی انصاری نیز با اشاره به دو اتفاق عجیب تاریخ سینمای ایران در جشنواره امسال گفت: «دو اتفاق خیلی عجیب و متفاوت در تاریخ سینمای ایران را در جشنواره امسال شاهد بودیم. یکی فیلم «سیزده» بود که در آن نوجوانی رفتارهای کاملا هنجارشکن نشان می دهد و این رفتارها نیز بگونه ای نشان داده می شود که گویی جامعه او را می کشد به سمتی که این واکنش ها را نشان دهد. و دیگری هم فیلم «فصل فراموشی فریبا» که مقوله خشونت علیه زنان در آن بی نظیر بود.»

الهی: تلخی و امید هر دو ضرورت سینمای ایران هستند

همچنین در ادامه برنامه سعید الهی، مدیرعامل خبرگزاری سینماپرس، میهمان ویژه برنامه «سودای سیمرغ» بود. وی درخصوص جشنواره سی و دوم فیلم فجر گفت: «تحلیل خوبی از جشنواره امسال دارم. سبد تولیدات فرهنگی امسال جشنواره تا به امروز بد نبوده است. شاید از منظری تلخ یا امیدوارکننده بوده باشند، اما فکر می کنم اینها هردو ضرورت سینمای ما است.»

وی در خصوص این ضرورت عنوان کرد: سینمای ایران مواجه است با سلیقه ها، طیف ها و جریان های مختلف. بنابراین قرار نیست سینمای ایران تنها در اختیار یک جریان، طیف یا اندیشه باشد. اگر ما بتوانیم در مدیریت مان یک سبدی از مجموعه این اندیشه ها را بدست آوریم، قطعاً می توانیم ذائقه مخاطب را بدست بیاوریم و مردم را با سینما آشتی دهیم.»

وی فیلم های جشنواره سی و دوم را ناامیدانه و سیاه ندانست و علت این تصور را در چیدمان نامناسب فیلم ها عنوان کرد. الهی افزود: «کسانی که جدول پخش فیلم ها را چیده اند با قراردادن فیلم های سینماگران مطرح در سانس اول جشنواره، درواقع باعث شده اند ما با دیدن فیلم آنها یا یک روز یأس و ناامیدکننده را آغاز کنیم یا یک روز امیدوارکننده را.»

«متروپل»؛ تنها بیلیارد، بیلیارد و بیلیارد...

در بخش «نقد وگقتگو»ی چهارمین برنامه سودای سیمرغ فیلم «متروپل» ساخته مسعود کیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. سیاوش حقیقی فیلمنامه نویس و تهیه کننده سینما، میهمان این بخش درباره این فیلم گفت: «به هیچ وجه از این فیلم لذت نبردم. انتظارات از آقای کیمیایی خیلی بیشتر است. فیلمی که 20-25 دقیقه فقط بیلیارد، بیلیارد، بیلیارد می بینی و بعد هم شخصیت ها و زدوخورد و... . و البته این را هم باید بگویم آقای کیمیایی کسی است که امضایش پای کارش هست، و کسی نمی تواند آن را کپی کند.»

حقیقی: هر چه می بینیم ناامیدی و یأس است

وی با ابراز ناامیدواری از جشنواره امسال گفت: «متاسفانه فضای جامعه ما چیزی نیست که همکاران من سراغش می روند. من امیدوارم این ناامیدی که در سال های اخیر سینما شاهدش هستیم و امسال به اوج خود رسیده است، با تلاش دولت تدبیر و امید از بین برود و روی هنرمند هم تأثیر بگذارد. امروز متاسفانه هر چه می بینیم ناامیدی و یأس است.»

در ادامه محمدرضا وحیدزاده، منتقد سینما میهمان دیگر «سودای سیمرغ» درخصوص فیلم «متروپل» گفت: «از همه چیز این فیلم تنها متأسفم. باید برای حال خودمان، سینمای ایران و این کارگردان مطرح سینمای ایران تاسف خورد.»

وی درخصوص فیلم «فصل فراموشی فریبا» عباس رافعی نیز گفت: «این فیلم را هم می توان کنار باقی فیلم های ناامیدکننده جشنواره قرار داد. بازی ها زیاد چنگی به دل نمی زد. به خصوص بازی آقای امین زندگانی که برخلاف انتظار من بود. ریتم فیلم در برخی مواقع کند می شد. و درنهایت سوژه اصلی فیلم روسپیگری که برای جشنواره ای که ویترین سینمای سال آینده ایران است این میزان فیلم از این موضوع اصلا جالب نیست.»

شهیدی فر: متروپل، ادامه سیر افول ده ساله کیمیایی

در انتهای برنامه محمدرضا شهیدی فر درخصوص فیلم «متروپل» بیان داشت: «متروپل ادامه سیری است که شاید ده سالی است درمورد آقای کیمیایی اتفاق افتاده است و بسیاری از علاقمندان و مخاطبان ایشان را راضی نخواهد کرد. هرکسی به نظر می آید در این دنیا سهم و اندازه ای دارد و چه بسا همین اتفاق افتاده است. بالاخره یک فیلمساز ممکن است از میان 20 فیلم، 5 فیلم شاخص داشته باشد.»

وی در ادامه افزود: «آقای کیمیایی وابسته به نحله های فکری ای هستند که در دهه های 40-50 ایران از غرب وارد ایران شده است که قدری پهلو می زند به اگزیستانسیالیست الحادی و مقداری نهیلیسم و سرخوردگی های مدرنیته در آن وجود دارد. اما کم کم به نظر می آید این موارد به حسب تغییر شرایط اجتماعی رنگ می بازد اما هنوز کسانی هستند که علی رقم تغییر شرایط بر همان بنیان های گذشته مقاومت می کنند و انگار که تغییرات شرایط اجتماعی را نمی پذیریند.»

در فیلم ها بشارت به هیچ راه حلی وجود ندارد

شهیدی فر در انتها عنوان کرد: «یک مشکلی نه تنها در فیلم آقای کیمیایی بلکه در مورد باقی فیلم های امسال هم برقرار است و آن اینکه این پایان معلق رهاست. گویی کارگردان فیلم را می سازد و وقتی به دقایق 70-75 دقیقه رسید - حالا هرچه که بود - رها می کند و تیتراژ پایان را به آن می چسباند. این اتفاق تماشاگر را معلق نگه می دارد و ما به راه حل هیچ بشارت و پنجره ای پیدا نمی کنیم.»