رقیب بی‌.آر.تی و مترو در راه تهران

به گزارش پایگاه 598 به نقل از فارس، افزایش مشکلات ناشی از آلودگی هوا و ترافیک در پایتخت، ضرورت توسعه حمل و نقل عمومی را بیش از پیش آشکار ساخته است. مدیریت شهری تهران نیز در طول چند سال اخیر، طراحی شبکه ترکیبی از انواع سامانه های حمل و نقل عمومی را در دستور کار قرار داده و در این بین راه اندازی خطوط قطار سبک شهری (LRT) یکی از گزینه های مدرنی است که به دلیل مزایای چشمگیر اقتصادی، زیست محیطی و ایمنی مورد ارزیابی قرار گرفته است.

 

ایده راه اندازی خط ویژه قطار سبک شهری در بزرگراه شرقی ـ غربی شهید همت، از حدود 4 سال قبل رسانه ای شد اما با توجه به اولویت توسعه خطوط مترو و همین طور تکمیل شبکه بزرگراهی، این شیوه حمل و نقلی تاکنون سهمی در پایتخت نداشته است.

 

در این میان برنامه 5 ساله دوم شهرداری تهران محملی برای بررسی این ایده قدیمی شده و آن گونه که  «اقبال شاکری» عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران اعلام کرده است، هر دو معاونت مرتبط با این موضوع (فنی و عمرانی و حمل و نقل و ترافیک)، راه اندازی سامانه LRT در مسیر طویل ترین بزرگراه شرقی ـ غربی تهران را در لایحه برنامه 5 ساله دوم پیشنهاد داده اند.

 

از جمله مزایای سامانه LRT می توان به سرعت و ظرفیت بیشتر آن نسبت به اتوبوس و هزینه کمتر احداث و بهره برداری از آن نسبت به مترو اشاره کرد. این سامانه همچنین از انعطاف و قابلیت تطابق بالایی با محیط شهری برخوردار است؛ ضمن آنکه امکان استفاده از این سامانه در وضعیت های ترکیب شده با ترافیک شهری و یا به صورت مجزا نیز وجود دارد. به همین خاطر در سال های اخیر بسیاری از کلانشهرهای پیشرفته در سایر کشورها، علاوه بر احداث خطوط مترو، به قطارهای سبک شهری نیز تجهیز شده اند.

 

ظرفیت قطارهای سبک شهری اغلب معادل حداکثر 4 واگن 170 نفره است. برخی ها این موضوع را یکی از کاستی های سامانه حمل و نقلی مذکور در مقایسه با مترو عنوان می کنند. با این حال باید توجه داشت که هیچ یک از سامانه های حمل و نقلی به تنهایی پاسخگوی نیاز ابرشهری همچون تهران نخواهد بود. ضمن اینکه طول نسبتا کوتاه این قطارها برای حرکت در شعاع های چرخشی و شیب ها، قابلیتی است که خطوط و ناوگان مترو فاقد آن هستند.

 

از آنجا که این سامانه حمل و نقل عمومی از طریق احداث دالان هوایی ایجاد می شود، احداث آن صرفه جویی قابل ملاحظه ای در قیاس با توسعه خطوط ریلی زیرزمینی دارد، به طوری که هزینه اش معادل یک پنجم هزینه احداث مترو است.

 

از سوی دیگر با توجه به اینکه سامانه LRT عمدتا با استفاده از روش پل های صندوقه ای پیش تنیده احداث می شود، در مقایسه با مترو در زمان بندی محدودتری به سرانجام می سد. مهارت مثال زدنی مهندسان ایرانی در احداث پل های سواره رو به شیوه صندوقه ای که در طول چند سال اخیر در مجموعه شهرداری تهران به منصه ظهور رسید، یکی دیگر از ادله مهم دفاع از ایده راه اندازی قطارهای سبک شهری در بزرگراه های کلیدی پایتخت است.

 

در شرایطی که حدود 12 کیلومتر پل سواره رو به شیوه صندوقه ای در طول کمتر از 3 سال گذشته در قالب پروژه های مجموعه پل های تقاطع بزرگراه های شیخ فضل الله ـ جناح و مهمتر از آن، پروژه تحسین برانگیز بزرگراه طبقاتی صدر توسط شهرداری تهران ساخته شده است، باید پذیرفت احداث مسیر ویژه قطارهای سبک شهری در بزرگراه های تهران، دیگر کار پیچیده ای برای مدیریت شهری نخواهد بود.

 

احداث مجموعه پل های یاد شده در طول سال های اخیر، راه اندازی چند کارخانه تولید سگمنت را نیز به دنبال داشته است. بنابراین زیرساخت های فنی و مهندسی لازم برای راه اندازی LRT هم اکنون در شهرداری تهران فراهم است. در این راستا دکتر «سید مازیار حسینی» معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران، پاییز امسال در مراسم افتتاح بزرگراه طبقاتی صدر اعلام کرد هم اکنون توان ساخت 2 کیلومتر عرشه پل صندوقه ای در هر ماه در این مجموعه وجود دارد.

 

 

 

از سوی دیگر با افزایش ترددهای شرقی ـ غربی در پایتخت، به دنبال افزایش اتصالات بزرگراهی به شهر کرج، ازدحام ترافیکی موجود در بزرگراه شهید همت افزایش یافته است و به نظر می رسد این سامانه ریلی بتواند در کوتاهترین زمان ممکن پاسخی پایدار در قبال نیازهای حمل و نقلی مسیر یاد شده باشد.