درخواست حداد عادل از مردم

به گزارش 598 به نقل از مهر، غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی شب گذشته چهارشنبه ۱۸ دی ماه با حضور در برنامه تلویزیونی گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما، در سخنانی با قدردانی از مقام معظم رهبری به خاطر پشتیبانی همیشگی ایشان از زبان فارسی اظهار کرد: زبان فارسی رکنی از ارکان ملی ما است. اگر کسی از ما بپرسد که ملت ایران یعنی چه؟ و چه خصوصیاتی دارد؟ و چه چیزی باعث شده که از سایر ملت‌ها متمایز شود؟، غیر از مسلمانی‌مان رکن دیگری هم داریم که زبان و ادبیات فارسی است. البته ما بسیاری از موضوعات تاریخی قابل احترام در طول تاریخ داریم که برخی از آنها با ملل دیگر نیز مشترک هستند، اما جلوه‌گاه تمامی آنها زبان فارسی است.

وی اضافه کرد: زبان فارسی یک سرمایه بزرگ برای ملت ما است که مانند منابع طبیعی اهمیت دارد آن را پدران ما ایجاد، تقویت و گسترش دادند و روز‌به‌روز این زبان را برای دریافت انواع مفاهیم جهانی تقویت کردند. امروز مطمئنم زبان فارسی برای آنکه زبان علمی دنیا باشد، هیچ چیزی کمتر از انگلیسی و آلمانی ندارد، لذا باید قدرش را بدانید.

حدادعادل ادامه داد: فارسی، زبانی است که روزگاری از بالکان تا جنوب هند و از جنوب چین تا خلیج‌فارس را مـُسـَخـَّر خود کرده بود. این سلسله حکومتی در طول هزار سال در کشور هندوستان با زبان رسمی فارسی وجود داشتند و امروز نیز تعداد نسخه های خطی فارسی در کتابخانه های هند دو برابر تعداد نسخه های خطی فارسی در کتابخانه های ایران است.

رئیس فرهگستان زبان و ادب فارسی در ادامه با اشاره به آسیب‌هایی که امروز زبان فارسی را تهدید می‌کند، گفت: ریشه بی‌توجهی‌ امروز زبان فارسی در خودباختگی در برابر فرهنگ وارداتی نهفته است، چرا ما که خط و زبانی داریم، از خط و زبان فرهنگی استفاده می کنیم؟ البته می پذیرم که گاهی در استفاده از دستگاه یا یک تکنولوژی جدید تا زمانی که معادل فارسی برای آن انتخاب نشده، چاره‌ای جز استفاده از نام غیرفارسی نیست، اما اینکه امروز در شهرمان راه برویم و ببینیم که در و دیوار شهر اینگونه آلوده به الفاظ و عبارات غیرفارسی شده است، جای تأسف دارد.

وی افزود: به نظرم برخی خودشان را در برابر فرهنگ و عبارات فرهنگی باخته‌اند و حس می کنند آنها برتر هستند که به نظر من این موضوع اهانت به یک ملت است. برخی فکر می کنند اگر از الفاظ غربی استفاده کنند، مشتری کالاهایشان بیشتر می شود، اما این چیزی جز بی‌توجهی به فرهنگشان نیست که ریشه های عمیقی هم دارد. من از مردممان می خواهم از مغازه هایی که در معرفی کالاهایشان نسبت به زبان فارسی بی‌مهری می کنند، خرید نکنند؛ چراکه احترام به زبان یک ملت احترام به خود آن ملت است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: شما امروزه اگر جعبه های دستمال کاغذی را ببینید، کمتر می توانید نمونه ای پیدا کنید که اسم آن بر رویش به زبان فارسی نوشته شده باشد، در حالی که قانون می‌گوید صاحبان کالا حق ندارند آن کالا را با زبان لاتین تبلیغ کنند جز آنکه آن کالا برای صادرات تولید شده باشد که تازه در این صورت نام لاتین و فارسی با هم می بایست استفاده شود. حالا سوال می کنم آیا ما در ایران دستمال کاغذی صادر می کنیم؟

حداد عادل در بخش دیگری از این برنامه تلویزیونی و در پاسخ به سوالی در مورد اقدامات فرهنگستان زبان و ادب فارسی در امر واژه‌گزینی و حراست از زبان گفت: در طول ۲۰ سال فعالیت گروه واژه‌گزینی ۸۰ هزار اصطلاح بیگانه را بررسی کرده ایم که این موضوع در قالب ۷۰ گروه و با همکاری ۱۳۰۰ استاد علاقه‌مند انجام شده است، تاکنون ۴۵ هزار واژه فارسی معادل‌یابی و عرضه شده است و در کنار آن ۱۰ جلد کتاب فرهنگ واژه‌های مصوب منتشر شده است، بجز این هر یک از دروس دانشگاهی که تعداد واژه های مصوب آن به ۱۰۰۰ واژه برسد، برایش کتابی ویژه با عنوان «هزار واژه» منتشر کرده‌ایم.

وی در ادامه با اشاره به قانون ممنوعیت به‌کارگیری واژه های بیگانه در معرفی کالاها و خدمات که از سال ۱۳۷۵ اجرایی شده است، بیان کرد: مطابق این قانون تمامی تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان کالاها، دستگاه‌های قانونی، نهادها، سازمان‌ها و... حق استفاده از کلمات بیگانه در مکالمات، اسناد و متن های قابل عرضه خود را ندارند. همچنین کارخانه ها و کارگاه ها و اماکن تجاری موظف شدند ظرف دو سال اسامی تولیدات و نام اماکنشان را به اسامی غیربیگانه تغیر دهند. وزارت ارشاد هم موظف به پیگیری این موضوع شده، اما این قانون به خوبی اجرا نشده است. من هر هفته در فرهنگستان نامه‌های زیادی دارم از دستگاه هایی که خواهان استفاده از واژه های بیگانه و اجازه ما برای آنها هستند و بسیاری از آنها را نیز رد می کنم، ولی متاسفانه آنها کار خودشان را می کنند.

رئیس فرهگستان زبان و ادب فارسی اضافه کرد: به نظر من وقتی کسی بیش از حد از لغات خارجی استفاده می کند، بدون شک آن زبان خارجی را بلد نیست، معتقدم کسی که قدر زبان مادری‌اش را می‌داند، آن را به رخ دیگران می کشد.

حدادعادل همچنین در پاسخ به سوالی در مورد عدم استفاده مطلوب در جامعه از واژه های مصوب فرهنگستان و نامأنوس بودن برخی از آنها گفت: من هیچ موردی از این واژگان جز یکی دو مورد را قبول ندارم که نامأنوس و بیانش سخت باشد. خیلی از عبارات وقتی که به کار روند، استفاده از آنها عادی می‌شود، اما انگار برخی رسانه ها اصرار دارند که از برخی عبارات استفاده کنند که این به نظر من چیزی جز مسخره کردن ملت یک فرهنگ نیست. البته ما معتقد نیستیم که تمامی ۴۵ هزار لغت مصوب فرهنگستان بی‌عیب است. هر واژه ای پس از تصویب به مدت سه سال به مشورت عمومی گذاشته می‌شود و اگر مشکل داشت، تعویض می شود، اما از دوران رضا خان به این سو، عادتی در میان ما رایج شده که فرهنگستان و فعالیتش را مسخره می کنیم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان از ملت ایران خواست نسبت به زبان فارسی تعصب ملی داشته باشند و از صاحبان مطبوعات نیز خواست نسبت به زبان فارسی و استفاده از واژه‌های آن حساسیت نشان دهند.