بحران انرژی در سایه اختلافات نفت و نیرو؛
فتنه ۸۸ غیر از اینکه تبعات سیاسی و بین‌المللی داشت بر اقتصاد ایران تاثیر منفی بسیاری گذاشت و مطمئنا اگر این فتنه ادامه داشت اقتصاد ایران باید مرحله قهقرایی را تجربه می‌کرد.
به گزارش 598 به نقل از تبیان، کشورهای غربی که همواره مترصد به وجود
آمدن بهانه‌ای برای زیر سوال بردن مشروعیت حکومت و اعمال تحریم‌های اقتصادی
بودند با برگزاری انتخابات دهم ریاست‌جمهوری و روی دادن حوادث پس از آن
بهترین فرصت را یافتند تا به مقاصد خود برسند. مساله سیاسی و مضحک حقوق بشر
غربی دستاویزی شد تا زمزمه تحریم‌ها به فریاد تبدیل شود. طبق معمول آمریکا
طلایه‌دار مقابله با اقتصاد ایران شد و این رویه تاکنون ادامه دارد و هر
روز اخبار تازه‌ای از تحریم‌ها به گوش می‌رسد.
در همین راستا وزرای خارجه ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپایی طی اجلاسی در شهریور ۱۳۸۸ در استکهلم به بررسی روابط اقتصادی اتحادیه اروپایی با ایران و شرایطی که بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری در این کشور به وجود آمده، پرداختند.
کنگره آمریکا اولین طرح‌ها برای تحریم ایران را در شهریور ۱۳۸۸ مطرح کرد که قطع صادرات فرآورده‌های نفتی پالایش شده از جمله بنزین به ایران بود. البته قرار شد تحریم‌های دیگر از جمله تحریم‌های مالی و بیمه‌ای علیه ایران در مراحل بعدی قرار گیرد با وجود اینکه آمریکا از اعمال این تحریم‌ها زیان می‌کرد اما کنگره در آبان ۱۳۸۸ آن را تصویب کرد. پس از آن بود که انواع تحریم‌ها پیشنهاد و تصویب می‌شد از جمله تحریم بانک‌های ایرانی، تحریم بانک مرکزی، تحریم اقتصادی برخی شرکت‌های ایرانی از سوی آمریکا و اتحادیه اروپایی.
حوادث پس از انتخابات ریاست‌جمهوری موجب شد روند تحریم‌های ایران شتاب گیرد و دولت و ملت هزینه‌های بسیاری در این راه پرداخت کنند. این وضعیت نتیجه اقدامات آن روشنفکران و ملی‌گرایان بود که بنزین در آتش فتنه ریختند. همین موضوع موجب شد قطعنامه‌های قبلی شورای حکام آژانس بین‌المللی اتمی توجیه شود و ایران بیش از پیش به بهانه فعالیت هسته‌ای تحت فشار قرار گیرد.
با تصویب نخستین تحریم راه برای تحریم‌های اقتصادی و سیاسی دیگر هموار شد تا اینکه در آذر ۱۳۸۸ قطعنامه ۱+۵ در شورای امنیت رای آورد تا بیش از پیش نفوذ عملکرد منفی دوستان نادان و دشمنان دانا بر تصمیم‌گیری‌های بین‌المللی مشخص شود. در این ماه قطعنامه ۵ کشور عضو دائمی شورای امنیت به علاوه آلمان به بهانه فعالیت‌های هسته‌ای در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین با ۲۵ رای موافق در برابر ۳ رای مخالف و ۶ رای ممتنع به تصویب رسید. در این قطعنامه آمده بود: «ایران با ساختن مخفیانه تاسیسات هسته‌ای فردو، قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت سازمان ملل را که از این کشور خواسته بود همه فعالیت‌های حساس هسته‌ای خود را متوقف کند، نقض کرده و با این کار اعتماد بین‌المللی را متزلزل کرده است». همچنین از ایران خواسته شد «فورا ساخت تاسیسات هسته‌ای فردو را متوقف کند و اطلاعات کاملی درباره هدف از ساخت این تاسیسات و تاریخ‌های دقیق عملیات ساختمانی آن را در اختیار آژانس قرار دهد». این برای نخستین‌بار در ۴ سال گذشته است که قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تصویب می‌رسد. مصوبه شورای حکام به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع شد.
تحریم ایران
جالب اینکه آقایان و خانم‌های ملی‌گرا و ایران‌دوست با تصویب قطعنامه‌ها و انواع تحریم‌ها آن را یک پیروزی ارزشمند برای جنبش می‌دانستند. تناقض‌های مسخره همچنان ادامه داشت؛ از یک طرف برای اعتلای ایران و پیشرفت ایرانی می‌خواستند حکومت تغییر کند و از طرفی از محدود کردن علمی، اقتصادی و سیاسی ایران و محدودیت ملت خوشحال می‌شدند. پس از پشت سر گذاشتن حوادث سال ۱۳۸۸ ملت و دولت همانطور که قبلا نشان داده بودند موفق شدند تا حدودی تحریم‌ها را بی‌اثر کرده و از تهدید فرصت بسازند. انواع پروژه‌های خودکفایی اقتصادی و علمی که در نتیجه این تحریم‌ها به وجود آمد نمونه‌ای کوچک محسوب می‌شود. در این بین با توجه به آمارهای موجود بخش صادرات و واردات به طور مستقیم تحت تاثیر اتفاقات پس از انتخابات قرار گرفت. افزایش صادرات و واردات نشانگر پویایی اقتصاد یک کشور است و با افزایش مبادلات بین کشورهای مختلف هیچگاه انزوای بین‌المللی رخ نمی‌دهد. البته هیچگاه نمی‌توان با تحلیل آمارهای ارایه شده به نتیجه صددرصد درست رسید و مثلا ثابت کرد افت ارزش صادرات فقط به علت رخ دادن حوادث پس از انتخابات بوده است اما می‌توان با مطالعه دقیق این آمارها تاثیر رویدادها بر اقتصاد را تا حدودی مشاهده کرد.
در همین راستا وزرای خارجه ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپایی طی اجلاسی در شهریور ۱۳۸۸ در استکهلم به بررسی روابط اقتصادی اتحادیه اروپایی با ایران و شرایطی که بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری در این کشور به وجود آمده، پرداختند.
کنگره آمریکا اولین طرح‌ها برای تحریم ایران را در شهریور ۱۳۸۸ مطرح کرد که قطع صادرات فرآورده‌های نفتی پالایش شده از جمله بنزین به ایران بود. البته قرار شد تحریم‌های دیگر از جمله تحریم‌های مالی و بیمه‌ای علیه ایران در مراحل بعدی قرار گیرد با وجود اینکه آمریکا از اعمال این تحریم‌ها زیان می‌کرد اما کنگره در آبان ۱۳۸۸ آن را تصویب کرد. پس از آن بود که انواع تحریم‌ها پیشنهاد و تصویب می‌شد از جمله تحریم بانک‌های ایرانی، تحریم بانک مرکزی، تحریم اقتصادی برخی شرکت‌های ایرانی از سوی آمریکا و اتحادیه اروپایی.
حوادث پس از انتخابات ریاست‌جمهوری موجب شد روند تحریم‌های ایران شتاب گیرد و دولت و ملت هزینه‌های بسیاری در این راه پرداخت کنند. این وضعیت نتیجه اقدامات آن روشنفکران و ملی‌گرایان بود که بنزین در آتش فتنه ریختند. همین موضوع موجب شد قطعنامه‌های قبلی شورای حکام آژانس بین‌المللی اتمی توجیه شود و ایران بیش از پیش به بهانه فعالیت هسته‌ای تحت فشار قرار گیرد.
با تصویب نخستین تحریم راه برای تحریم‌های اقتصادی و سیاسی دیگر هموار شد تا اینکه در آذر ۱۳۸۸ قطعنامه ۱+۵ در شورای امنیت رای آورد تا بیش از پیش نفوذ عملکرد منفی دوستان نادان و دشمنان دانا بر تصمیم‌گیری‌های بین‌المللی مشخص شود. در این ماه قطعنامه ۵ کشور عضو دائمی شورای امنیت به علاوه آلمان به بهانه فعالیت‌های هسته‌ای در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین با ۲۵ رای موافق در برابر ۳ رای مخالف و ۶ رای ممتنع به تصویب رسید. در این قطعنامه آمده بود: «ایران با ساختن مخفیانه تاسیسات هسته‌ای فردو، قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت سازمان ملل را که از این کشور خواسته بود همه فعالیت‌های حساس هسته‌ای خود را متوقف کند، نقض کرده و با این کار اعتماد بین‌المللی را متزلزل کرده است». همچنین از ایران خواسته شد «فورا ساخت تاسیسات هسته‌ای فردو را متوقف کند و اطلاعات کاملی درباره هدف از ساخت این تاسیسات و تاریخ‌های دقیق عملیات ساختمانی آن را در اختیار آژانس قرار دهد». این برای نخستین‌بار در ۴ سال گذشته است که قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تصویب می‌رسد. مصوبه شورای حکام به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع شد.
تحریم ایران
جالب اینکه آقایان و خانم‌های ملی‌گرا و ایران‌دوست با تصویب قطعنامه‌ها و انواع تحریم‌ها آن را یک پیروزی ارزشمند برای جنبش می‌دانستند. تناقض‌های مسخره همچنان ادامه داشت؛ از یک طرف برای اعتلای ایران و پیشرفت ایرانی می‌خواستند حکومت تغییر کند و از طرفی از محدود کردن علمی، اقتصادی و سیاسی ایران و محدودیت ملت خوشحال می‌شدند. پس از پشت سر گذاشتن حوادث سال ۱۳۸۸ ملت و دولت همانطور که قبلا نشان داده بودند موفق شدند تا حدودی تحریم‌ها را بی‌اثر کرده و از تهدید فرصت بسازند. انواع پروژه‌های خودکفایی اقتصادی و علمی که در نتیجه این تحریم‌ها به وجود آمد نمونه‌ای کوچک محسوب می‌شود. در این بین با توجه به آمارهای موجود بخش صادرات و واردات به طور مستقیم تحت تاثیر اتفاقات پس از انتخابات قرار گرفت. افزایش صادرات و واردات نشانگر پویایی اقتصاد یک کشور است و با افزایش مبادلات بین کشورهای مختلف هیچگاه انزوای بین‌المللی رخ نمی‌دهد. البته هیچگاه نمی‌توان با تحلیل آمارهای ارایه شده به نتیجه صددرصد درست رسید و مثلا ثابت کرد افت ارزش صادرات فقط به علت رخ دادن حوادث پس از انتخابات بوده است اما می‌توان با مطالعه دقیق این آمارها تاثیر رویدادها بر اقتصاد را تا حدودی مشاهده کرد.
سال | عملکرد | درصد تحقق |
1384 | 7/39 | 1/124 |
1385 | 7/41 | 1/124 |
1386 | 3/48 | 6/122 |
1387 | 56 | 141 |
1388 | 2/55 | 2/130 |
1389* | 64 | 142 |
طبق
آمارها با وجود اغتشاش و حوادث مهم پس از انتخابات رشد صادرات که از
سال‌ها قبل وجود داشت در سال ۱۳۸۸ هم ادامه یافت و اختلال چندانی در این
حوزه رخ نداد اما در حوزه واردات در سال ۱۳۸۸ شاهد سکته‌ای در رشد واردات
هستیم (جدول شماره یک) طبق آمارهای موجود از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۸۷ رشد
واردات با افزایش ۱۰ درصدی مواجه بود اما در سال ۱۳۸۸ این رشد کاهش یافته و
از ۱۴۱ درصد تحقق اهداف برنامه در سال ۱۳۸۷ به ۲/۱۳۰ درصد تحقق اهداف در
سال ۱۳۸۸ کاهش می‌یابد. این در حالی است که در سال ۱۳۸۹ رشد تحقق اهداف
برنامه به ۱۴۲ درصد یعنی به سال ۱۳۸۷ بازمی‌گردد.
با وجود اینکه آمارهای سالانه درباره صادرات ۱۳۸۸ هیچ نشانه‌ای از تاثیر حوادث پس از انتخابات ندارد اما نکته جالب در بررسی آمار ماهانه صادرات هویدا می شود. طبق آمارهای موجود صادرات غیرنفتی تجمعی بدون احتساب میعانات گازی از ۲ ماه اول سال ۱۳۸۸ به اوج خود یعنی ۱۲/۱۹- درصد می‌رسد. این رشد منفی تا ۸ ماه ابتدایی ۸ ادامه پیدا می‌کند اما در ادامه شاهد رشد مثبت صادرات غیرنفتی هستیم.
با وجود اینکه آمارهای سالانه درباره صادرات ۱۳۸۸ هیچ نشانه‌ای از تاثیر حوادث پس از انتخابات ندارد اما نکته جالب در بررسی آمار ماهانه صادرات هویدا می شود. طبق آمارهای موجود صادرات غیرنفتی تجمعی بدون احتساب میعانات گازی از ۲ ماه اول سال ۱۳۸۸ به اوج خود یعنی ۱۲/۱۹- درصد می‌رسد. این رشد منفی تا ۸ ماه ابتدایی ۸ ادامه پیدا می‌کند اما در ادامه شاهد رشد مثبت صادرات غیرنفتی هستیم.
دوره | سال 1388 | سال 1387 | درصد تغییرات |
وزن | ارزش | وزن | ارزش | وزن | ارزش | |
1 ماهه | 3624 | 1348 | 2/3128 | 1585 | 8/15 | 15- |
2 ماهه | 5/7617 | 1/3530 | 8/6876 | 9/3912 | 8/10 | 8/9- |
3 ماهه | 6/11513 | 5/4868 | 7/10154 | 7/6052 | 4/13 | 6/19- |
4 ماهه | 19/15807 | 19/6841 | 52/13718 | 05/8546 | 2/15 | 9/19- |
5 ماهه | 6/20758 | 6/9188 | 8/17402 | 5/11147 | 28/19 | 57/17- |
6 ماهه | 1/25131 | 6/11375 | 15/20727 | 1/13407 | 25/21 | 15/15- |
7 ماهه | 3/29489 | 3/13272 | 3/23583 | 6/15382 | 25 | 7/13- |
8 ماهه | 9/33998 | 9/15631 | 5/26495 | 2/17045 | 3/28 | 3/8- |
9 ماهه | 38723 | 2/18127 | 29070 | 5/18373 | 2/23 | 34/1- |
10 ماهه | 7/43529 | 5/20420 | 7/32408 | 5/19719 | 3/34 | 6/3- |
11 ماهه | 6/48520 | 1/22524 | 36375 | 7/21489 | 4/33 | 8/4 |
12 ماهه | 3/54577 | 9/25595 | 40389 | 23266 | 1/35 | 10 |
سال | 1384 | 1385 | 1386 | 1387 | 1388 |
تعداد اقلام صادراتی | 3341 | 3553 | 3511 | 3235 | 3327 |
تعداد مقاصد صادراتی | 143 | 155 | 166 | 173 | 166 |
این
وضعیت در صادرات غیرنفتی با احتساب میعانات گازی بدتر می‌شود و حتی رشد
منفی ارزش صادرات ۱۳۸۸ در ۵ ماه ابتدایی نسبت به مدت مشابه در سال ۱۳۸۷ به
۵۷/۱۷ - درصد می‌رسد و این رشد منفی تا ۹ ماه ابتدایی سال ادامه یافته است.
(جدول شماره ۲)
این آمارها در حالی است که صادرات از لحاظ وزنی افزایش قابل توجهی داشته اما از نظر ارزش کاهش غیرمنطقی‌ای را تجربه می‌کند. به عنوان مثال صادرات وزنی محصولات پتروشیمی و میعانات گازی در سال ۱۳۸۸ نسبت به سال ۱۳۸۷ افزایش داشته اما از نظر ارزش کاهش محسوسی را شاهدیم که می‌تواند متاثر از قیمت بازارهای جهانی باشد اما نسبت حجم صادرات دیگر کالاها به ارزش آنها بیانگر سقوط ارزش کالاهای صادراتی است.
نکته قابل توجه دیگر مقاصد صادراتی است. تا قبل از سال ۱۳۸۸ به ۱۷۳ کشور کالا صادر می‌کردیم و تعداد کشورهای مقصد صادرات همواره در حال افزایش بود اما در سال ۱۳۸۸ تعداد این کشورها به عدد ۱۶۶ کشور نزول می‌کند و این یعنی بازگشت به آمار سال ۱۳۸۶. (جدول شماره ۳)
همانطور که بیان شد نمی‌توان فقط یک عامل را برای کاهش یا افزایش تراز مالی و تجاری یک کشور موثر دانست و نتیجه‌گیری کرد که مثلا ثبت آمارهای یادشده فقط نتیجه تحت تاثیر قرار گرفتن اقتصاد از وقایع قبل و بعد از انتخابات است. با این وجود حجم اتفاقات پس از انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۸۸ آنقدر گسترده بود که نمی‌توان تاثیر آن را بر بخش‌های مختلف از جمله اقتصاد کتمان کرد.
این آمارها در حالی است که صادرات از لحاظ وزنی افزایش قابل توجهی داشته اما از نظر ارزش کاهش غیرمنطقی‌ای را تجربه می‌کند. به عنوان مثال صادرات وزنی محصولات پتروشیمی و میعانات گازی در سال ۱۳۸۸ نسبت به سال ۱۳۸۷ افزایش داشته اما از نظر ارزش کاهش محسوسی را شاهدیم که می‌تواند متاثر از قیمت بازارهای جهانی باشد اما نسبت حجم صادرات دیگر کالاها به ارزش آنها بیانگر سقوط ارزش کالاهای صادراتی است.
نکته قابل توجه دیگر مقاصد صادراتی است. تا قبل از سال ۱۳۸۸ به ۱۷۳ کشور کالا صادر می‌کردیم و تعداد کشورهای مقصد صادرات همواره در حال افزایش بود اما در سال ۱۳۸۸ تعداد این کشورها به عدد ۱۶۶ کشور نزول می‌کند و این یعنی بازگشت به آمار سال ۱۳۸۶. (جدول شماره ۳)
همانطور که بیان شد نمی‌توان فقط یک عامل را برای کاهش یا افزایش تراز مالی و تجاری یک کشور موثر دانست و نتیجه‌گیری کرد که مثلا ثبت آمارهای یادشده فقط نتیجه تحت تاثیر قرار گرفتن اقتصاد از وقایع قبل و بعد از انتخابات است. با این وجود حجم اتفاقات پس از انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۸۸ آنقدر گسترده بود که نمی‌توان تاثیر آن را بر بخش‌های مختلف از جمله اقتصاد کتمان کرد.
اخبار ویژه
سکوت اصلاحطلبان
پشت پرده و واقعیت سفر پزشکیان به مصر چیست؟
عضو کمیسیون فرهنگی: مصوبهای از شعام درباره حجاب به مجلس نرسیده است؛
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
