پاکستانی‌ها در ایام سوگواری سالار شهیدان سنت‌های عزاداری جالب و منحصر به فردی دارند که برخی از آنها شباهت‌های زیادی به آیین‌های عزاداری در ایران دارد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در اسلام‌آباد، با فرا رسیدن محرم مناطق شیعه نشین پاکستان سرتاسر سیاه پوش می‌شود و آیین‌های مختلفی طبق آداب و رسوم هر منطقه در این ایام برگزار می‌شود.
علاوه بر مراسم سخنرانی، روضه خوانی، نوحه خوانی و سینه زنی که در تمام مناطق شیعه نشین پاکستان برگزار می‌شود، «تعزیه» خوانی که «شبیه‌سازی» نیز به آن گفته می‌شود در بین مردم این کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
«تعزیه» خوانی در مراسم عزاداری امام حسین از گذشته‌های دور در بین شیعیان پاکستان رواج و اهمیت زیادی داشته است.
شیعیان در مناطق مختلف پاکستان، به گونه‌های متفاوت مراسم تعزیه خوانی را بر پا می‌کنند و نوع اجرای این مراسم مشترکات فراوانی با مراسم تعزیه خوانی در ایران دارد.
برای اولین بار در زمان «امیر تیمور» بود که تعزیه خوانی در پاکستان رواج یافت و از آن دوران تاکنون به روش‌های متفاوت همه ساله این سنت در اکثر شهرهای پاکستان برپا می‌شود.
طبق نوشته «کیومرث امیری» در کتاب «سرزمین و مردم پاکستان»، امیر تیمور گورکانی هر سال در ماه محرم به زیارت امام حسین(ع) می‌رفت و در حرم مطهر امام بسیار می‌گریست. در دوران حکومت وی در ماه محرم به هند حمله شد و او نتوانست برای زیارت به کربلا برود.
پس از مشورت با اطرافیان دستور داد تا شبیه ضریح مبارک امام حسین(ع) را از چوب بسازند.
پس از اینکه ضریح ساخته شد، تیمور مراسم تعزیه را در اطراف این ضریح چوبی برگزار کرد. از آن پس، این ضریح ماند و سال‌های دیگر سوگواری در ایام محرم در کنار آن برگزار می‌شد.
برخی از نویسندگان نیز نوشته‌اند که سنت تعزیه خوانی از دوران صفوی که هم زمان بود با دوران امیر تیمور گرگانی در شبه قاره هند، در ایران رایج شد و به تدریج به سایر مناطق شیعه نشین هم رواج یافت که بیش از همه این سنت در هند و پاکستان مورد استقبال قرار گرفت.
ولی آنچه که مسلم است، سنت تعزیه خوانی از گذشته بسیار دور در میان مردم پاکستان رواج داشته است و تا به امروز هم همچنان این سنت پر شور برگزار می‌شود.
در حال حاضر، تعزیه خوانی و شبیه سازی در پاکستان، آنگونه که از داستان امیر تیمور نقل می‌شود، محدود نمانده است و نوع آیین‌های تعزیه خوانی تقریبا همانند چیزی است که اینک در کشورما بر پا می‌شود.
اوج تعزیه خوانی در پاکستان در ایام تاسوعا و عاشوراست که در این ایام تعزیه‌های ویژه‌ای بر پا می‌شود.
*ذوالجناح و گهواره حضرت علی‌اصغر (ع)
طبق نوشته کیومرث امیری، تعزیه حضرت علی اصغر (ع) یکی از مراسم‌های روز عاشورا است که مردم پاکستان در این روز گهواره حضرت علی اصغر (ع) را شبیه سازی می‌کنند.
در روز عاشورا، این گهواره در معرض دید عموم قرار می‌گیرد و عزاداران حسینی به نیت تبرک دستی بر آن می‌کشند و آن را می‌بوسند و در کنار این گهواره، روضه خوانان و نوحه خوانان روضه حضرت علی اصغر را می‌خوانند و می‌گریند.
شبیه سازی ذوالجناح که نام اسب حضرت امام حسین(ع) است، معروفترین تعزیه‌ای است که در روز عاشورا بر پا می‌شود.
شیعیان پاکستان در روز عاشورا، اسبی را که معتقد هستند از همان نژاد اسب امام حسین در فاجعه کربلاست، آماده، آرایش و تیمار می‌کنند.
با مشاهده این اسب خاطرات عاشورا و تنهایی امام حسین در اذهان مردم زنده می‌شود و آنها گریه و زاری می‌کنند.
با فرا رسیدن ظهر عاشورا مردم عزادار سینه می‌زنند، ذوالجناح را می‌بوسند و آن را مخاطب قرار می‌دهند که بگو ای ذوالجناح، امام حسین را کجا پیاده کردی؟ چرا تنها برگشتی؟ چرا با امام حسین نزد اهل بیت بر نگشتی؟
طبق بررسی که کیومرث امیری انجام داده است، داستان انتخاب پرورش ذوالجناح امام حسین(ع)هم جالب و خواندنی است.
پس از انتخاب ذوالجناح از بین اسب‌هایی که بعضی از مردم آن را از نژاد اسب امام حسین می‌دانند، آن را پرورش و تعلیمات ویژه‌ای می‌دهند تا زمان مراسم تعزیه خوانی کاملا آماده باشد.
همچنان پس از مراسم تعزیه خوانی، کسی موظف می‌شود که ذوالجناح را در مکانی مناسب و مخصوص نگهداری کند.
در بعضی از مناطق پاکستان، مردم اراضی خود را وقف ذوالجناح می‌کنند و خوراک و دیگر مخارج ذوالجناح از اینگونه موقوفات تامین می‌شود.
چنانچه زائرین مرقد مطهر امام حسین چنین اسبی را با خود به کربلا ببرند، در بازگشت، احترام بیشتری خواهند یافت.
* شبیه‌سازی «سفینه النجاه»
یکی از سنت‌های دیگر مردم پاکستان در ایام محرم که بیشتر در میان شیعیان شهرهای «کراچی»، «ماتان» و «لاهور» رایج است، ساخت «کشتی» است که به «سفینه النجاه» معروف است.
شیعیان پاکستان در ایام محرم با استناد به حدیث پیامبر اسلام که امام حسین را«کشتی نجات» معرفی کرده‌اند، در مقابل در ورودی حسینیه‌ها، یک کشتی کوچکی می‌سازند و علم سیاهی مزین به اسمای مبارک اهل بیت و همان حدیث پیامبر اسلام را بر آن نصب می کنند.
مردم این سفینه را شبیه کشتی نجات بخش حضرت نوح می‌دانند و به آن تبرک می‌جویند، می‌بوسند و در کنارش می‌گریند.
*نذری دادن
برگزاری مراسم عزاداری امام حسین (ع) در پاکستان از اهمیت زیادی برخودار است و شیعه و سنی با حضور گسترده در مراسم و دادن نذری ارادت خود را به آن حضرت نشان می‌دهند.
سیاه پوش شدن خیابان‌ها و نصب پرده و بنر با شعارهای عاشورایی نشان دهنده اهمیت ایام عزای حسینی بین مردم پاکستان است.
در این کشور برنامه عزاداری از صبح آغاز شده و تا پاسی از شب ادامه دارد.
به طور معمول در ایام محرم عزاداران وعده‌های غذایی خود را در خانه نمی‌خورند و ترجیح می‌دهند از سفره‌های نذری مراسم عزاداری استفاده کنند.
روشن کردن چراغ‌های روغنی و شمع نزدیک علم حضرت عباس (ع) و حاجت خواستن از آن حضرت، تزیین تابوت شهدای کربلا و زنجیر بستن به دست‌ها به یاد اسرای کربلا نیز از دیگر رسوم جالب مردم پاکستان در مراسم عزاداری است.
این در حالی است که سبک خاص سینه‌زنی مردم پاکستان جلوه‌های خاصی به سوگواری‌های مردم این خطه می‌بخشد.
فرهنگ حسینی تأثیر عمیقی بر مردم پاکستان و حتی سیاستمداران این کشور داشته و مقامات پاکستانی همیشه در ایام سوگواری سالار شهیدان عشق و ارادت خود را به این امام بزرگوار اعلام کرده‌اند.
اخبار ویژه
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
