مجلس برای استراو "فرش قرمز" پهن می‌کند؟

به گزارش 598، جمعه هفته گذشته بود که "عباسعلی منصوری آرانی" رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلیس اعلام کرد که از جک استراو، وزیر خارجه پیشین انگلیس برای سفر به تهران دعوت کرده است.

وی در تشریح علت این دعوت به خبرگزاری تسنیم گفته بود: در راستای گسترش و توسعه روابط پارلمانی بین کشورها، بنده طی دوهفته گذشته با سفرای کشورهایی که ریاست گروه پارلمانی دوستی با آنها را برعهده دارم، یعنی سوییس، یونان و بلژیک دیدارهایی داشتم و از این طریق از آنها خواستم مراتب دعوت بنده را از همتایان خود در کشورهای متبوعشان ابلاغ کنند.

آرانی همچنین از دعوت جک استراو، وزیر خارجه اسبق انگلیس برای سفر به تهران خبر داده و گفته بود: استراو به طور غیر رسمی موافقت خود را اطلاع داده و گفته که از این دعوت استقبال می‌کند.

جان ویتاکر جک استراو، یک سیاستمدار کهنه کار انگلیسی است که در بین سال‌های 2001 تا 2006 مسئولیت وزارت خارجه این کشور را برعهده داشت. وی در دوران حضور حسن روحانی در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ایران، ریاست هیئت اروپایی (وزرای خارجه آلمان، انگلیس و فرانسه) در مذاکرات هسته‌ای را برعهده داشته و تاکنون 3 بار به تهران سفر کرده است.

هم‌اکنون، استراو به همراه بن والاس به طور مشترک ریاست گروه دوستی پارلمانی انگلیس و ایران را در پارلمان این کشور برعهده دارند.

وی در گفت‌وگویی که پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ایران با بخش فارسی تلویزیون بی‌بی‌سی انجام داد، گفته بود: به دولت حسن روحانی، رئیس جمهور منتخب ایران خوشبین است و قصد دارد با هدف بهبود روابط ایران و بریتانیا، به تهران سفر کند. اما در ایران، نمایندگان مجلس و بسیاری از چهره‌های سیاسی با حضور وی در مراسم تحلیف مخالفت کردند و سرانجام وی نتوانست در مراسم حضور یابد.

جک استراو، دومینیک دوویلپن و یوشکا فیشر وزرای خارجه سه کشور اروپایی یعنی انگلیس، فرانسه و آلمان بیست و نهم مهر 82 (بیست و یک اکتبر 2003) به دعوت دولت خاتمی به تهران سفر کردند و با هیات ایرانی به ریاست حسن روحانی و کمال خرازی بر سر میز مذاکره نشستند. حاصل این مذاکرات، ‌ که در کاخ سعدآباد برگزار شد، صدور بیانیه مشترکی با عنوان "بیانیه تهران" یا همان "بیانیه سعدآباد" بود.

در 29 مهر 1382  (21 اکتبر 2003 میلادی) و در نشست مشترک وزاری خارجه سه کشور اروپایی و هیئت ایرانی که در کاخ سعدآباد تهران برگزار شد، بیانیه‌ای امضا شد که به موجب آن، ایران برای بازدید بازرسان آژانس انرژی اتمی از تأسیسات اتمی خود اعلام همکاری کرد و گازدهی در سانتریفیوژهای نظنر را نیز در راستای راستی‌آزمایی و اثبات صلح‌آمیز بودن فعالیت هسته‌ای ایران، بصورت داوطلبانه و برای مدت محدود تعلیق کرد. انگلیس و فرانسه نیز متعهد شدند تا از ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل جلوگیری کنند که در آن زمان "استراو" وزیر امورخارجه انگلیس بود.

مذاکرات هسته‌ای سعدآباد - تهران

اما یک سال پس از توافق تهران و در اجلاس تابستانی شورای حکام آژانس در وین (22 شهریور 1383) شدیدترین قطعنامه علیه ایران صادر و ایران به عنوان یک متخلف معرفی شد.

جک استراو بعد از انجام این مذاکرات در بیان موفقیت این سه کشور در به تعلیق رساندن غنی‌سازی اورانیوم در ایران، گفته بود: "ما میوه حمله به عراق را در مذاکرات سعدآباد چیدیم".

ابوالفضل ظهره‌وند سفیر سابق ایران در ایتالیا درباره مذاکرات سعدآباد می‌گوید، "جک استراو، وزیر خارجه وقت انگلیس در زمان استراحت و پس از مذاکرات سعدآباد مقابل وزیران خارجه وقت ایران و آلمان مانند یک فاتح در برابر کسی که الان تسلیم شده است، عمل کرده و پای خود را روی میز دراز کرده بود."

اگرچه جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده نه تنها به هیچ کشوری حمله نظامی نخواهد کرد بلکه کشورهای دیگر را نیز به صلح و حتی عاری‌سازی خاورمیانه از سلاح‌های کشتار جمعی دعوت کرده است اما با این حال، جک استراو چندی پیش و در روزهایی که مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 به نقاط حساسی نزدیک شده بود، در مقاله‌ای که در روزنامه "دیلی تلگراف" منتشر شد، سخن از حمله احتمالی ایران به برخی کشورهای عرب منطقه و یا اسرائیل می‌زند و با لحنی تهدیدآمیز می‌نویسد: " اگر ایران بخواهد به اسرائیل یا یکی از همسایگان عرب‌اش حمله کند، قوانین بین‌المللی در این زمینه روشن است. کشوری که مورد حمله قرار گرفته از حق واکنش متقابل برخوردار است و قوانین بین المللی زمینه قانونی لازم برای حمله به عراق در سال 1991 و 2003 و لیبی در سال 2011 را فراهم کرد."

حالا با گذشت حدود 100 روز از آن سخنان استراو که گفته بود قصد دارد به تهران سفر کند و همزمان با احتمال ورود "آجای شارما" کاردار غیرمقیم دولت انگلیس به تهران در روزهای آتی، این بار گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلیس رسماً از جک استراو که این روزها فقط یک نماینده معمولی مجلس است، برای سفر به ایران دعوت کرده است.

اما پس از اعلام رسمی این دعوت، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، ارسال چنین دعوتنامه‌ای را تکذیب کرد و گفت که، "دعوت از وی از سوی مجلس نبوده بلکه از سوی رئیس گروه دوستی پارلمان ایران و انگلیس انجام شده بود."

عکس معروف روحانی و استراو - مذاکرات هسته‌ای تهران

او حتی سفر وزیر خارجه پیشین انگلیس به تهران را "لغو شده" اعلام کرده بود.

چند روز پس از این اظهارات، رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلیس دوباره موضع گرفت و گفت: سفر وزیر خارجه پیشین انگلیس به تهران قطعی شده و جک استراو اواسط دی‌ماه به ایران سفر می‌کند. البته هنوز چارچوب‌ها و برنامه‌های این سفر مشخص نیست.

مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه نیز این هفته در یک نشست خبری در این باره گفته است: "گروهی از نمایندگان انگلیس اعلام تمایل کردند با شروع دولت یازدهم به ایران سفر کنند، در پاسخ به این تمایل آنها قرار است جک استراو به همراه چند نفر از نمایندگان در دی ماه سفری به ایران داشته باشند."

با توجه به این دو اظهار نظر متفاوت نمایندگان درباره سفر استراو به تهران، مشخص نیست که آیا مجلس قصد دارد برای وزیر خارجه اسبق انگلیس "فرش قرمز" پهن می‌کند؟