با بزرگتر شدن شهرها معضلات شهرنشینی و جوامع شهری هم بزرگ تر شد. جامعه شناسان ریشه مشکلات شهرنشینی را در مفهومی به نام بی انضباطی اجتماعی میدانند و تمام راه حل های خود را در منضبط کردن افراد جامعه قرار میدهند.
هرج و مرج در رانندگی، نقض حقوق شهروندی افراد، پرونده های بیشمار قوه قضاییه و.... به نوعی نشان از میزان بی انضباطی در یک جامعه است واین آشفتگی ها علت های فراوان و گوناگونی دارد که برای مردم برای ریشه یابی این علت ها گفتگویی داشته با دکتر "سید امامی" جامعه شناس و پژوهشگر که متن آن برای مردم منتشر میشود.
برای مردم: بی انضباطی اجتماعی چیست و از کجا نشات می گیرد ؟
سید امامی: بی انضباطی اجتماعی رکنی از فرهنگ مدنی است که مردم در جمع و اجتماع و فرهنگ باید طبق قانون یا هنجارهای آن جامعه عمل کنند.
اینکه این معضل از کجا می آید را می توان به نوع جامعه پذیری فرد در جامعه برگرداند. اگر نظام جامعه پذیری فرد به گونه ای باشد که با انواعی از رفتارهای هنجارشکن دوخته شده، این هنجارشکنی به نقش های بعدی این فرد در جامعه هم سرایت میکند بنابراین یکی از عوامل خیلی مهم نحوه‌ای است که افراد در آن جامعه پذیر می شوند.
دوم نبود ابزار های غیر رسمی کنترل اجتماعی است که افراد در جامعه بتوانند همدیگر را کنترل کنند و از یکدیگر این انتظار را داشته باشند. در همین زمینه یکی از مشکلات جوامع در حال توسعه نبود قوانین مناسب یا ناتوانی حاکمیت سیاسی در اجرای مناسب قوانین است. وقتی قوانین درست اجرا نمی شود یا مورد تایید و پذیرش اکثر جامعه نیست مسلما بی انضباطی در جامعه بیشتر خواهد شد .
برای مردم: خانواده در این معضل چه نقشی دارد؟
سید امامی: خانواده یکی از مهم ترین کارگذار جامعه پذیری در فرد است، یعنی در مرحله نخست فرد باید در محیط خانواده جامعه پذیر شود، از این رو نقش خانواده بسیار حائز اهمیت است و انتظار زیادی از نهاد خانواده می رود. ولی همانطور که گفتم اگرشرایطی باشد که خانواده ها نسل های بعدی را هم در یک فرهنگ یا خرد فرهنگ بی انضباط، جامعه پذیر کنند این رویه همچنان ادامه خواهد داشت.
بنابراین خانواده ها نقش موثری دارند اما این دور از آن برداشت‌های متعارفی است که خانواده ها را به دو دسته " به هنجار "و " نابهنجار "یا به دو دسته ی "با فرهنگ بالا" و" سطح پایین" تقسیم می کنند .
برای مردم: پس الگو پذیری افراد تا چه اندازه باعث بی انضباطی و یا منضبط بودن فرد است ؟
سید امامی: اصولا در همه ی رفتارهای اجتماعی الگوی رفتاری خیلی مهم است و در سنین مختلف افراد به آنها نگاه می کنند و از آن ها تبعیت می کنند. در نوجوانان کسانی که بیشتر الگوی رفتاری نوجوانان هستند مثل ورزشکاران، هنرمندان و... باید در این موضوع خودشان را افرادی نشان دهند که به قوانین احترام می گذارند و روابط را بر اساس هنجارهای پذیرفته شده‌ی جامعه برقرار می کنند چون که نوجوان به شدت تحت تاثیر الگویی که انتخاب کرده است و هر حرکتی که الگو انجام دهد را میپزیرد.
برای مردم: سینما و رسانه ها چقدر در گسترش این پدیده دخالت داشته اند؟
سید امامی: سینمای بعد از انقلاب به نظر من نقش و کارکردش با قبل از آن خیلی تفاوت دارد. سینمای بعد از انقلاب در کل مدافع ارزش های اخلاقی و هنجارهایی بوده که جامعه آن را پذیرفته است واگر هم انتقادی داشته انتقادش در مسیر هنجار شکنی های خیلی حاد نبوده و قصدش انتقاد زیر و رو کننده‌ی ارزش های جامعه نبوده است.
اما سینمای های خارجی با توجه به این که آن ها نوع خاصی از سبک زندگی را تبلیغ می کنند که با فرهنگ حاکم بر جامعه ی ما تطابق ندارد می تواند به تلقی اشتباه در بین جوانان منجر بشود و باعث بی انضباطی اجتماعی در بین افراد شود .
هرج و مرج در رانندگی، نقض حقوق شهروندی افراد، پرونده های بیشمار قوه قضاییه و.... به نوعی نشان از میزان بی انضباطی در یک جامعه است واین آشفتگی ها علت های فراوان و گوناگونی دارد که برای مردم برای ریشه یابی این علت ها گفتگویی داشته با دکتر "سید امامی" جامعه شناس و پژوهشگر که متن آن برای مردم منتشر میشود.
برای مردم: بی انضباطی اجتماعی چیست و از کجا نشات می گیرد ؟
سید امامی: بی انضباطی اجتماعی رکنی از فرهنگ مدنی است که مردم در جمع و اجتماع و فرهنگ باید طبق قانون یا هنجارهای آن جامعه عمل کنند.
اینکه این معضل از کجا می آید را می توان به نوع جامعه پذیری فرد در جامعه برگرداند. اگر نظام جامعه پذیری فرد به گونه ای باشد که با انواعی از رفتارهای هنجارشکن دوخته شده، این هنجارشکنی به نقش های بعدی این فرد در جامعه هم سرایت میکند بنابراین یکی از عوامل خیلی مهم نحوه‌ای است که افراد در آن جامعه پذیر می شوند.
دوم نبود ابزار های غیر رسمی کنترل اجتماعی است که افراد در جامعه بتوانند همدیگر را کنترل کنند و از یکدیگر این انتظار را داشته باشند. در همین زمینه یکی از مشکلات جوامع در حال توسعه نبود قوانین مناسب یا ناتوانی حاکمیت سیاسی در اجرای مناسب قوانین است. وقتی قوانین درست اجرا نمی شود یا مورد تایید و پذیرش اکثر جامعه نیست مسلما بی انضباطی در جامعه بیشتر خواهد شد .
برای مردم: خانواده در این معضل چه نقشی دارد؟
سید امامی: خانواده یکی از مهم ترین کارگذار جامعه پذیری در فرد است، یعنی در مرحله نخست فرد باید در محیط خانواده جامعه پذیر شود، از این رو نقش خانواده بسیار حائز اهمیت است و انتظار زیادی از نهاد خانواده می رود. ولی همانطور که گفتم اگرشرایطی باشد که خانواده ها نسل های بعدی را هم در یک فرهنگ یا خرد فرهنگ بی انضباط، جامعه پذیر کنند این رویه همچنان ادامه خواهد داشت.
بنابراین خانواده ها نقش موثری دارند اما این دور از آن برداشت‌های متعارفی است که خانواده ها را به دو دسته " به هنجار "و " نابهنجار "یا به دو دسته ی "با فرهنگ بالا" و" سطح پایین" تقسیم می کنند .
برای مردم: پس الگو پذیری افراد تا چه اندازه باعث بی انضباطی و یا منضبط بودن فرد است ؟
سید امامی: اصولا در همه ی رفتارهای اجتماعی الگوی رفتاری خیلی مهم است و در سنین مختلف افراد به آنها نگاه می کنند و از آن ها تبعیت می کنند. در نوجوانان کسانی که بیشتر الگوی رفتاری نوجوانان هستند مثل ورزشکاران، هنرمندان و... باید در این موضوع خودشان را افرادی نشان دهند که به قوانین احترام می گذارند و روابط را بر اساس هنجارهای پذیرفته شده‌ی جامعه برقرار می کنند چون که نوجوان به شدت تحت تاثیر الگویی که انتخاب کرده است و هر حرکتی که الگو انجام دهد را میپزیرد.
برای مردم: سینما و رسانه ها چقدر در گسترش این پدیده دخالت داشته اند؟
سید امامی: سینمای بعد از انقلاب به نظر من نقش و کارکردش با قبل از آن خیلی تفاوت دارد. سینمای بعد از انقلاب در کل مدافع ارزش های اخلاقی و هنجارهایی بوده که جامعه آن را پذیرفته است واگر هم انتقادی داشته انتقادش در مسیر هنجار شکنی های خیلی حاد نبوده و قصدش انتقاد زیر و رو کننده‌ی ارزش های جامعه نبوده است.
اما سینمای های خارجی با توجه به این که آن ها نوع خاصی از سبک زندگی را تبلیغ می کنند که با فرهنگ حاکم بر جامعه ی ما تطابق ندارد می تواند به تلقی اشتباه در بین جوانان منجر بشود و باعث بی انضباطی اجتماعی در بین افراد شود .
اخبار ویژه
در دیدار هزاران نفر از زنان و دختران؛
بحران انرژی در سایه اختلافات نفت و نیرو؛
سکوت اصلاحطلبان
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
