عزم ایران و ترکیه برای تعمیق روابط

"اومیت یاردیم" سفیر ترکیه در تهران طی گفتگوی تفصیلی با خبرگزاری مهر به تشریح مناسبات تهران-آنکارا، مواضع ترکیه در قبال تحولات سوریه و نشست ژنو 2 و نیز مسائل داخلی ترکیه از جمله روند پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا و مسئله کردها پرداخت. در بخش نخست این مصاحبه سفیر ترکیه به سوالات خبرنگار مهر در خصوص روابط دو جانبه با ایران و چشم انداز آینده همکاری های دو کشور پاسخ داد.

مناسبات دوستانه دو کشور تا کنون به چه شکلی پیش رفته و آیا از زمان روی کار آمدن دولت جدید در ایران این مناسبات تغییری داشته است؟

ترکیه و ایران در هر دوره ای روابط دوستانه و خوبی داشته اند. این مناسبات در طول سالها با افت و خیزهایی نیز روبرو بوده است، اما در کل هر دو کشور در دوره هر دولتی مناسبات دوستانه خود را پی گرفته اند و طبیعی است که این دوستی ادامه نیز خواهد داشت. از سوی دیگر در هر دوره ای روابط دوستانه ما مستحکم تر می شود، یعنی در پی هر انتخاباتی یا آغاز یک دوره جدیدی در هر دو کشور، مناسبات آنها نیز با سرعت بیشتری به پیش می رود که این نیز امری طبیعی است. به بیان دیگر روابط نزدیک و دوستانه ترکیه و ایران به عنوان یک اصل از سوی هر دو طرف پذیرفته شده و ما نیز در همین راستا حرکت می کنیم.

آیا در دیدارهای چند ماه اخیر بین مقامات ایران و ترکیه، توافق هایی برای گسترس مناسبات به دست آمده است؟

همانطور که گفتم با آغاز هر دوره جدید، تلاش بر گسترش مناسبات و تقویت همکاری ها آغاز می شود. ترکیه و ایران هر دو خواهان این مسئله هستند و هر یک به نوبه خود در پیشبرد آن سهم دارند. بنا بر این در دوره جدید برای گسترش روابط، تعمیق مناسبات دوستانه و افزایش حجم مبادلات بین دو طرف توافق ضمنی وجود دارد. این مسئله در شمار دیدارهایی که بین مقامات دو کشور طی این زمان کوتاه انجام شده به خوبی قابل مشاهده است. وزیر خارجه ترکیه به ایران آمد، به دنبال وی رئیس پارلمان ترکیه به ایران سفر کرد و با مقامات ایران دیدار کرد. در این بین روسای جمهوری دو کشور در نیویورک با یکدیگر دیدار کردند و آخرین مورد نیز سفر وزیر خارجه به ایران برای شرکت در نشست اکو و نیز دیدار با مقامات این کشور بود. به این شکل در مدت سه ماه دیدارهای پر شمار و مهمی بین مقامات دو کشور انجام گرفت که حاکی از عزم دو طرف برای تعمیق روابط و تبدیل توافق های ضمنی به قراردادهای اجرایی و عملی است.

در همین مدت اندک، دیدارهای مقامات ایران و ترکیه دستاورد عملی برای دو کشور از جمله در زمینه اقتصاد و انرژی داشته است؟

معمولا چنین دیدارهایی دستاوردهای عینی ندارد و بیشتر با هدف بیان دیدگاه ها و تاکید بر نقاط مشترک انجام می شود. اگر منظور امضای توافق در این زمینه ها است، نه چنین اتفاقی نیفتاده است. اما آنچه که در این دوره انجام آن ضروری است و اینکه چشم انداز روابط دو جانبه باید به چه صورتی باشد، مورد تاکید دو طرف قرار گرفته است. در این راستا اگر نیاز به توافق های جدید و امضای تفاهم نامه های جدید باشد، این کار انجام می شود و اگر نیاز باشد پروژه های مشترکی آغاز می شود. آنچه به یقین می توان گفت این است که به مرور و طی ماههای آینده این همکاری ها گسترش یافته و در تمام زمینه ها به مرحله اجرا در می آید.

دو سال پیش نخست وزیر ترکیه در راس هیئتی اقتصادی به ایران آمد و طی نشستی در اتاق بازرگانی صنایع و معادن ایران، تفاهم نامه های همکاری بین دو طرف امضا شد، در حال حاضر روند اجرایی شدن این تفاهم نامه ها به چه شکل است؟

در دوره دولت گذشته ایران، نخست وزیر ترکیه به ایران آمد و در تهران و مشهد دیدارهایی با مقامات این کشور داشت. در این دیدارها توافق نامه های تجاری و اقتصادی به امضای دو طرف رسید و در همین چارچوب تلاش هایی صورت گرفت. اما متاسفانه برخی مسائل منطقه ای و بین المللی مانع شد این همکاری آنگونه که انتظار می رفت، گسترش نیافته و به حجم مورد نظر ما نرسید. این در حالی بود که ما در سال های اخیر به سطح بالایی از مناسبات رسیده ایم. طی 4 سال اخیر مناسبات اقتصادی و تجاری ما از 5 میلیارد دلار به 10 میلیارد دلار و سپس 15 میلیارد دلار رسید و در سال گذشته نیز این میزان 22 میلیارد دلار شد.

اما متاسفانه این افزایش مبادلات در سال جاری میلادی محقق نشد به طوری که به میزان 15 یا 16 میلیارد دلار رسیده است. این امر تنها به ایران و یا ترکیه مربوط نیست و مسائل بین المللی و منطقه ای نیز بر آن تاثیر گذاشته است. ما به هر حال از این وضعیت ناراضی هستیم. با این حال من مطمئن هستم که این وضعیت موقتی بوده و در این دوره ما از این میزان فراتر رفته و به سطح پیش بینی شده از مبادلات خواهیم رسید. همانطور که می دانید هدف اصلی ترکیه و ایران رسیدن حجم مبادلات به میزان 30 میلیارد دلار در سال 2015 است و اعتقاد ما این است که چنین هدفی قابل دسترسی است.

در سفر وزیر خارجه ترکیه به ایران نیز این موضوع که حتی میزان 30 میلیارد دلار برای مناسبات دو جانبه کافی نبوده و باید بسیار بیشتر از این میزان باشد، مورد تاکید دو طرف قرار گرفته است. در حال حاضر روابط به قوت خود باقی است و امید می رود در آینه این روابط با سرعت بیشتری ادامه یابد. در همین راستا بررسی موانع ایجاد شده در مسیر مناسبات دو جانبه و راههای رفع آنها در دستور کار دیدارهای مقامات دو کشور قرار گرفته است.