به گزارش سرویس دین و اندیشه بی باک، رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) گفت: امروزه جهاد فرهنگی و اقتصادی از جهاد نظامی بالاتر است و همانگونه که رهبر انقلاب تاکید فرمودهاند امسال جهاد اقتصادی باید سرلوحه کار مردم و مسئولان قرار گیرد.
علامه محمدتقی مصباحیزدی در جلسه تفسیر ماه مبارک رمضان که جمعه شب در دفتر مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه ای در قم برگزار شد، ضمن برشمردن جهاد به عنوان رکن چهارم ایمان در کلام امیرمؤمنان علي(ع) اظهار داشت: زمانی که انسان در زندگی اجتماعی با پدیدههایی مواجه میشود که ناشی از تخلف و قانونشکنی است باید رفتاری داشته باشد که روی دیگران تاثیر بگذارد.
وی افزود: جهاد دارای معنای وسیعی است و مانند بسیاری از واژگان دیگر که در طول تاریخ دارای تغییرات معنای شدهاند در فرهنگ اسلامی نیز تغییر معنا داده است.
به گزارش فارس، رئیس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) با بیان اینکه کلمات دیگری مانند تقیه نیز دارای چنین خصوصیتی بوده و در طول دورانهای مختلف تغییرات معنایي داشته است، گفت: جهد به معنای تلاش و کوشش است اما جهاد معنای خاصتری داشته و به مقابله با طرف مقابل گفته میشود ضمن اینکه واژه مجاهده به معنای تلاش در مقابل دیگران گفته میشود.
وی به انواع جهاد اشاره کرد و ابراز داشت: جهاد اصغر و جهاد اکبر دو گونه از انواع جهاد هستند که جهاد اکبر به معنای مبارزه انسان با نفس خویش است تا بتواند او را در مسیر زندگی مغلوب سازد.
این استاد برجسته حوزه علمیه افزود: بنابراین در زمینه جهاد حتما دشمنی خارجی وجود دارد که حضرت علی (ع) آن را به عنوان رکن چهارم ایمان مطرح کرده است پس وظیفه ما در جهاد، مقابله با کسانی است که قصد مبارزه با ما را دارند.
علامه محمدتقی مصباحیزدی با بیان اینکه جهاد در کتابهای فقهی به معنای مبارزه مسلحانه با دشمنان ذکر شده است، گفت: جهاد ابتدایی با کفار، جهاد دفاعی در مقابل متجاوزان و جهاد اهل بقی که مقابله با آشوبهای داخلی است از انواع جهاد نظامی هستند.
عضو مجلس خبرگان رهبری جهاد را هر نوع تلاش در مقابل طرف مقابل دانست و تصریح کرد: در اینجا برای اینکه پی به معنای واقعی کلام حضرت امیر ببریم باید به کمک قرائن لفظی و کلامی یا موضوع بحث، معنای واقعی جهاد را دریابیم.
وی ادامه داد: حضرت علی (ع) میفرماید: «جهاد دارای چهار شعبه است، امر به معروف، نهی از منکر، وفاداری نسبت به پیمان جهاد نظامی و دشمنی داشتن با اهل فساد».
علامه مصباح یزدی با تاکید بر اینکه امر به معروف و نهی از منکر لزوما با استفاده از سلاح صورت نمیگیرد، تصریح کرد: این امر به وسیله زبان نیز انجام میشود بنابراین واژه جهاد در کلام امیرمومنان دارای معنای وسیعتری از جهاد نظامی است.
استاد اخلاق حوزه علمیه پایبندی به عهد را به عنوان شعبه چهارم جهاد همان صدق دانست که در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده است و افزود: کسانی که با خداوند عهد بستند در راه او با دشمنان مبارزه کنند باید همواره نسبت به این پیمان خود وفادار بمانند.
رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) اظهار داشت: شعبه چهارم جهاد، دشمنی با اهل فساد و کسانی است که به فسق و عصیان نسبت به خداوند عادت کرده و با ارزشهای دینی مخالفت میورزند که باید در دل با اینگونه افراد دشمن بود و چنانچه این دشمنی درونی وجود نداشته باشد، آدمی در جهاد نظامی و سایر انواع جهاد نیز ثابت قدم نخواهد بود و در واقع نمیتواند به عهد خود وفادار بماند.
وی امر به معروف و نهی از منکر را از واژههایی دانست که در طول تاریخ تحول معنایی پیدا کردهاند و تصریح کرد: کلمههای امر و نهی معنای مشخصی داشته و امروزه نیز به همان معنای قدیم به کار میروند اما معروف و منکر دارای تغییراتی شدهاند.
علامه مصباح یزدی بیان داشت: معروف به معنای شناخته شده و منکر نیز به معنی ناشناس هستند که در عرف جامعه قیدهایی به آنها اضافه شده و نیز در فروع دین دارای معانی خاصی هستند.
استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه شناخته شدن در جامعه نخستین معنای معروف است، افزود: در معنای دیگری که دایره محدودتری دارد، معروف به مطلبی گفته میشود که توسط عقلای جمع به عنوان امری مطلوب مورد تایید باشد و در مورد منکر نیز به همین ترتیب، موضوعی است که عقلا آن را به عنوان امری خوب نشناسند.
عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: در محیط شرع و در میان متدینین، معروف به معنای امری است که دین اسلام و پیامبر آن را خوب بدانند و معنای منکر نیز به همین صورت مشخص میشود و در واقع ملاک معروف و منکر، دین است.
وی با انتقاد از بحثهایی که امروزه در جامعه مطرح میشود، گفت: برخی میگویند ابتدا باید مطلبی توسط همه افراد جامعه به عنوان امری مطلوب شناخته شود و سپس امر به آن کنیم در حالیکه این حرف مغالطهای بیش نیست زیرا باید هزاران امر به معروف و نهی از منکر در جامعه صورت گیرد تا مردم موضوعات خوب را بشناسند در حالی که ملاک اصلی معروف و منکر در دین، پذیرش آن توسط خداوند است.
علامه مصباح یزدی عنوان داشت: زمانی که پیامبر گرامی اسلام امر به شکستن بتها کرد بسیاری از مردم آن زمان بتپرستی را امری مطلوب میدانستند و در واقع رسالت اصلی انبیا الهی آموزش چیزهایی است که مردم آنها را نمیدانند وگرنه مطالب دیگر جنبه ارشادی و تاکیدی دارد.
این استاد برجسته حوزه علمیه این نوع مغالطه را از القائات شیطان برای حذف فریضه امر به معروف و نهی از منکر برشمرد و خاطرنشان کرد: در روایات اسلامی، امر به معروف و نهی از منکر حتی از نماز نیز واجبتر معرفی شده است.
رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) افزود: امروزه جهاد فرهنگی و اقتصادی از جهاد نظامی بالاتر است و همانگونه که رهبر انقلاب تاکید فرمودهاند امسال جهاد اقتصادی باید سرلوحه کار مردم و مسئولان قرار گیرد.
وی با اشاره به معنای کلمه جهاد در کلام حضرت علی (ع) اظهار داشت: نخستین مرتبه امر به معروف و نهی از منکر حالت قلبی شخص امر کننده است به این معنا که آدمی باید ابتدا خود از قانونگریزی و گناه دیگران دچار ناراحتی درونی و اندوه قلبی شود.
علامه مصباح یزدی تصریح کرد: در روایات اسلامی آمده است که وظیفه مؤمنین در مقابل تجاهرکنندگان به گناه، چهره در هم کشیدن است.
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه تذکر لسانی در مرحله بعدی امر به معروف و نهی از منکر قرار دارد، افزود: در مراحل پایانی کار باید از سوی حکومت رسمی انجام شود.
وی ادامه داد: لازمه ایمان این است که انسان نخست از مشاهده گناهان دچار ناراحتی درونی شود و سپس با دشمن دانست گناه به مبارزه با آن برخیزد اما باید توجه داشته که اگر مومنی دچار لغزش شود نباید با شخص او به دشمنی پرداخت بلکه تنها عمل او گناه بوده و باید دشمن شناخته شود.
استاد اخلاق حوزه علمیه به آیات قرآن در این زمینه اشاره کرد و گفت: قرآن مجید میفرماید «از ابراهیم و همراهان او پیروی کنید که اینها الگوی شما هستند و زمانی که با مردم زمان خود که مشرک بودند روبهرو شدند به آنها گفتند ما از شما بری هستیم و میان ما و شما عداوت و دشمنی حاکم است».
رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) تاکید کرد: وظیفه انسان نسبت به گناه این است که آن گناه را از هر کس که سرزده باشد دشمن بدارد و سپس از کسانی که ابایی از گناه ندارند تبری جوید و از عمق دل با این افراد که قصد براندازی نظام دینی را دارند، دشمنی داشته باشد.