تحریمها
علیه صنایع خودروسازی ایران از سال 1390 و در چارچوب اعمال محدودیتهای
مالی و بانکی از سوی اروپاییها آغاز شد به طوری که شرکتهای فرانسوی رنو و
پژو که دو شریک اصلی شرکتهای خودروسازی ایران بودند به تدریج همکاریهای
خود با ایرانخودرو و سایپا را کاهش دادند.
در حالی که رنو و پژو
مهمترین قطعات خودروهایی همچون پژو 206، پژو 405 و تندر 90 را برای
ایرانخودرو و سایپا تامین می کردند، قطع صادرات این لوازم به ایران و عدم
تدبیر خودروسازان در بومیسازی آنها سبب کاهش شدید تولید و در نتیجه افزایش
چشمگیر قیمت خودروها شد.
البته تاثیر تحریمها یک طرفه نبود و به
شرکتهای پژو و رنو نیز زیان وارد کرد به طوری که به عنوان مثال چند شرکت
قطعهساز پژو در اوایل سال 1391 به علت قطع صادرات به ایران، در آستانه
تعطیل قرار گرفته و بسیاری از کارگران آن بیکار شدند و کاهش صادرات به
ایران موجب افزایش زیان این دو شرکت در سال های اخیر شد.
در حالی
که تحریم اروپاییها در این سال ها تاثیر شدیدی بر بازار خودروی کشورمان
گذاشته، آمریکاییها هم از تابستان امسال تحریمهای جدیدی علیه صنعت
خودروسازی ایران اعمال کردند که بر اساس آن، شرکتهای خارجی از همکاری با
صنعت خودروسازی ایران منع شدند.
هدف تحریم آمریکاییها، قطع همکاری
خودروسازان کرهای و ژاپنی با ایران بود؛ زیرا همانطور که ذکر شد
خودروسازان اروپایی از دو، سه سال قبل تحریم علیه ایران را کلید زده
بودند.
آنطور که در متن توافقنامه ژنو آمده است، یکی از امتیازات
غرب به ایران، «تعلیق تحریمهای آمریکا بر صنعت خودرو و تعلیق تحریمهای
خدمات مرتبط» است.
این در حالی است که عامل اصلی اثرگذار بر صنعت
خودروسازی ایران، نه تحریمهای آمریکا بلکه محدودیتهای اروپاییها بوده
است که دو شریک اصلی خودروسازی ایران یعنی پژو و رنو را به قطع همکاری
وادار ساخت.
به همین دلیل است که معاون امور صنایع و اقتصادی وزیر
صنعت در توافقات ژنو برای رفع تحریمها علیه صنعت خودروسازی ایران گفته
است: رفع کامل تحریمها علیه خودروسازی ایران، نیازمند رفع تحریمهای بانکی
و انتقال پول است.
با همه این تفاصیل، انتظار میرفت خبر رفع
تحریمها علیه صنعت خودروسازی از لحاظ روانی سبب کاهش قیمت خودروها در
بازار شود اما فعلا که واکنش بازار کاملا برعکس بوده است. آنطور که روزنامه
های حامی دولت گزارش داده اند، روز یکشنبه بر خلاف انتظار، قیمت خودروها 7
تا 10 درصد افزایش یافته است.
در جدول ذیل، قیمت خودروها پیش از
اعمال تحریمها ذکر شده است. مطمئنا مردم هم انتظار ندارند با رفع تحریمها
قیمت خودرو به قبل از تحریمها بازگردد، اما انتظار کاهش قیمتها انتظار
بیجایی هم نیست اما تاکنون برخی مسئولان دولت یازدهم نشان داده اند که میلی
به کاهش قیمت خودرو ندارد.