به گزارش
سرویس سیاسی پایگاه 598، انجمن دانش آموختگان علوم اجتماعی دانشگاه تهران در تحلیلی اجتماعی حمایت ها و پشتیبانی رهبر معظم انقلاب از تغییرات اخیر دیپلماسی در کشور و بخصوص توافق نامه ژنو را از ملزومات «دوره تثبیت» پیشرفت های هشت سال اخیر ، «همگرایی و همدلی» نیروهای سیاسی کشور در مقابل جبهه سیاسی دشمنان ایران میداند و گزارشی را در اینباره منتشر نموده است که در ادامه می آید.
۱-«ولایت فقیه» در نظام سیاسی مردم سالاری دینی نهادی است که از سویی متضمن «پیوستگی نهادهای سیاسی» است و از سویی دیگر و در ابعاد اجتماعی تضمین کننده «پیوستگی شبکه اجتماعی» است و از این ره آورد «اطمینان» ، «اعتماد» و «امید» را به لایه های اجتماعی تزریق می کند .
از این رو ولایت فقیه در تعامل با جامعه و توده های مردمی همواره در افزایش سرمایه اجتماعی نقشی بی بدیل را ایفا می نماید. در برهه های تاریخی انقلاب نیز که چالشها و تنش های نیروهای بازیگر در صحنه سیاسی بدنه اجتماعی را با التهابات فکری و روانی مواجه می نمود ولایت فقیه همواره از منظری امیدآفرین و اعتمادساز وارد تحلیل مسائل گشته و سعی در ترمیم شبکه اعتماد اجتماعی و سیاسی نموده است. اما نقش ولایت فقیه در حفظ سرمایه اجتماعی تنها به ابعاد امیدآفرینی و اطمینان سازی محدود نمی شود بلکه تکیه ایشان بر «استحکام درونی» و تأکید بر «ایستادگی بر حفظ حقوق ملی» در سیاست داخلی – نظیر فتنه 88- و در صحنه سیاست خارجی و مذاکرات هسته ای نیز بعدی دیگر از نقش بی بدیل ولایت فقیه را در فروکش نمودن التهابات سیاسی و اجتماعی نشان می دهد که به نوبه خود در «تقویت اعتماد به نفس جمعی» بعنوان بحثی مهم در سرمایه اجتماعی محسوب می شود.
۲-تصمیم گیران حاکمیتی همواره با «درک مطالبات اجتماعی» می توانند بر استحکام سرمایه اجتماعی بیفزایند. هر چند که از نظر آنها جمع بندی طیفی از نیروهای سیاسی و بخشی از جامعه با واقعیت های موجود گاهی مطابقت و همخوانی کامل را نداشته باشد. از این رو نقش دشوار مدیریت کلان سیاسی کشور وقتی روشن می شود که ولایت فقیه می تواند با اصالت بخشی به «واقعیات اصلی» و توجه به «واقعیات ظاهری» از سویی درک جامعه از واقعیات را به «رسمیّت» شناخته و از سویی دیگر در جهت «اعتلای» آن بکوشد.
همراهی رهبرمعظم انقلاب با درک جامعه از واقعیات در طول سالهای رهبری ایشان ، همواره بر نفوذ اجتماعی ولایت فقیه موثر بوده و تحلیل های ایشان از واقعیات بدون بهره گیری از «شتاب زدگی» و «تحمیل نظر» همراه با «متانت» و «صبر» امام گونه به لایه های عمیق جامعه منتقل می شود. از این فرآیند می توان به «خیرخواهی» ولایت فقیه تعبیر نمود که تبلوری از نظام شجره ای امامت و ولایت می باشد ؛ «انا غير مهملين لمراعاتكم و لا ناسين لذكركم»[1]. بدیهی است پیکره ولی فقیه در این فرآیند متحمل «فشار»هایی می گردد که آن نیز میراثی از ولایت ائمه (علیهم السلام) محسوب می شود ؛ «انی لامان لأهل الأرض کما أن النجوم أمان لأهل السماء.»[2] .
۳-سرمایه اجتماعی در مقایسه با سرمایه های دیگر یک ملت، اعم از سرمایه های فیزیکی و ساختاری جامعه برتری «ذاتی» دارد چرا که گاه ممکن است ملتی به پیشرفت های چشم گیری در عرصه های علمی و اقتصادی دست یابد اما بدلیل عدم درک درست از این موفقیت ها با کاهش سرمایه اجتماعی مواجه گردد. ولایت فقیه در نظام سیاسی جمهوری اسلامی همواره توانسته است در متوازن سازی درک جامعه از واقعیات و آرمانها نقشی بی بدیل ایفا نماید. از این رو رهبر معظم انقلاب علیرغم عدم خوش بینی به مذاکرات ، در طول چند ماه گذشته بر اعتماد به تیم مذاکره کننده ایرانی تأکید نموده و در اقدامی هوشمندانه و سریعاً در پاسخ به نامه رئیس جمهور ، موفقیت تیم دیپلماسی را در توافقنامه ژنو تبریک گفتند. این اقدام مهم علاوه بر آنکه در ابعاد اجتماعی تقویت کننده حس اعتماد و اطمینان بوده ، نشان می دهد رهبری نظام در بعد سیاسی نیز تاکید بر حاکمیت یگانه در کشور دارد.
۴-در سالهای اخیر کشور با رشد خیره کننده ای پیشرفت نموده است که گزارشها و اظهارنظرهای افراد و سازمان های بین المللی نیر موید آن می باشد. برای انتقال این واقعیات به طیفی از نیروهای سیاسی و بخشی از جامعه لازمست «فرصت» مقایسه و تجزیه و تحلیل داده شود. اگر چه ممکن است روند پیشرفت مبتنی بر تکیه بر ساختار درونی نظام با اخلال هایی همراه گردد اما از دستاوردهای بزرگ این «فرصت» آنست که «ارزش پیشرفت» سالهای اخیر و برتری گفتمان «مقاومت» در لایه اجتماعی «تثبیت» می شود. از این رو دوره ای که اکنون در آن هستیم و پس از انتخابات خرداد 92 فراهم شده است را می توان به «دوره تثبیت اجتماعی» پیشرفت های هشت سال گذشته نام گذاری نمود و در این دوره نیز همچون هشت سال گذشته ، ولایت فقیه نقشی راهبردی و بی بدیل را ایفا می نماید. قطعاً پس از این دوره شاهد تحولات اجتماعی بزرگی خواهیم بود که موجبات افزایش تجربه فکری ملت ایران را فراهم خواهد آورد.
۵-از ملزومات «دوره تثبیت» پیشرفت های هشت سال اخیر ، «همگرایی و همدلی» نیروهای سیاسی کشور در مقابل جبهه سیاسی دشمنان ایران است که پاسخ رهبر معظم انقلاب به نامه رئیس جمهور محترم ، این زمینه را فراهم آورده است. همانطور که در چند ماه گذشته تأکید ایشان بر اعتماد به دولت و تیم مذاکره کننده تاحدی زمینه ساز این اطمینان سازی بوده است. همچنین در سطحی دیگر رهبر معظم انقلاب در چند ماه اخیر بدنبال افزایش مولفه های انقلابی دولت در سیاست خارجی و درک دولت بر لزوم ایستادگی در برابر فشارهای دشمن بوده اند که در نامه اخیر نیز مشهود بود. به عبارتی دیگر این اعتماد آفرینی چند سویه که شامل اعتماد در چهار سطح «رهبری –دولت» ، «رهبری-بدنه اجتماعی منتقد به نظام» ، «دولت-نیروهای سیاسی منتقد» و «دولت- بدنه اجتماعی منتقد به دولت» مختص مدیریت کلان ولایت فقیه در صحنه سیاسی و اجتماعی کشور است و در همین مدت کوتاه از عمر دولت یازدهم، جلوی مصادره دولت را برای برخی نیروهای ورشکسته سیاسی و مردود در فتنه 88 فراهم نموده است.
[1] - امام مهدی-عجل الله تعالی فرجه الشریف احتجاج، ج2، ص323
[2] - امام مهدی-عجل الله تعالی فرجه الشریف ، كمال الدین، ج2، ص485، ح10 ; الغیبه، شیخ طوسى، ص292، ح247