اشراف‌زاده‌ای‌‌ که‌ کینه‌ دربار را به‌دل‌ گرفت

به گزارش 598 به نقل از خبرنگار تاریخ خبرگزاری فارس، مظفر فیروز در سال 1285ش در خانواده‌ای اشرافی متولد شد. پدر وی نصرت‌الدوله فیروز، فرزند ارشد عبدالحسین میرزا فرمانفرما بود که از خاندانهای متعلق به سیاست انگلستان شمرده می‌شد.

مادر وی دختر میرزا هدایت‌الله وزیر دفتر بود. پدر او در کابینه وثوق‌الدوله وزیر خارجه بود و یکی از عاملان انعقاد قرارداد استعماری 1919 شمرده می‌شد و به همین دلیل مبلغ هنگفتی نیز از انگلستان رشوه دریافت کرد.

مظفر در خردسالی (حدود 6 سالگی) به امر پدر برای تحصیل به انگلستان رفت و با اخذ مدرک دیپلم مدتی را در دانشگاه کمبریج به تحصیل اقتصاد پرداخت.

در 1306 به ایران مراجعت کرد و در 21 سالگی وارد مشاغل دولتی شد. اولین حرفه‌ای را که به آن وارد شد مترجمی وزارت دادگستری بود و چون این کار، او را راضی نکرد در وزارت امور خارجه به کار پرداخت و با سمت نیابت دوم به سفارت ایران در واشنگتن رفت، ولی چندی بعد  به دلیل ناسازگاری با وزیر مختار به ایران بازگشت و وکالت را پیشه ساخت و نخستین تجربه آن قبول وکالت دکتر لیندن بلات آلمانی، مدیرعامل بانک ملی ایران بود.

پس از مراجعت از آمریکا با مهین دولتشاهی دختر محمدعلی دولتشاهی ازدواج کرد. دوران زندگی مظفر فیروز را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد. یکی از تولد تا سال 1315 که دوران آرامش و برخورداری از امکانات و تنعم مالی بود و مقطع دوم از سال 1315 آغاز شد که پدرش توسط رضاشاه به قتل رسید و فیروز کینه دربار را به دل گرفت.

پس از شهریور 1320 وارد معرکه سیاسی شد و به فعالیت پرداخت. هدف او براندازی حکومت پهلوی بود. مظفر فیروز برای دستیابی به اهدافش به دنبال یک همفکر می‌گشت. لذا عازم فلسطین شد و با دعوت از سید ضیاءالدین برای همکاری با خود به تهران بازگشت. چندی بعد سید ضیاءالدین همزمان با انتخابات دوره 14مجلس شورای ملی به ایران آمد و نمایندگی مردم یزد را به عهده گرفت و با کمک فیروز، حزب وطن و سپس اراده ملی را راه‌اندازی کرد.

فیروز چندی بعد، از سید ضیاء کناره گرفت و به جناح چپ گرایش نشان داد و در این زمان بود که با قوام آشنا شد.

قوام‌السلطنه در 6 بهمن  1324 فرمان نخست وزیری را دریافت کرد و در 12 بهمن همان سال فیروز را به عنوان ریاست تبلیغات و معاونت سیاسی خود برگزید.

در اوایل زمامداری وی، جریان اعتصاب کارگران نفت جنوب پیش آمد و مظفر فیروز به دستور قوام برای رسیدگی به اوضاع کارگران به آبادان رفت.

مظفر فیروز با وساطت عباس میرزا اسکندری، (نماینده دوره 15 مجلس) خود را به حزب توده نزدیک ساخت و در راه برقراری ارتباط قوام‌السلطنه با توده‌ای‌ها فراوان کوشید.

در مسئله آذربایجان از سوی قوام‌السلطنه برای مذاکره با سادچیکف، فرستاده جدید شوروی مأموریت یافت. قوام‌السلطنه پس از بازگشت به ایران تحت فشار شاه دست به ترمیم کابینه خود زد و در این ترمیم مظفر در 10 فروردین 1325 به وزارت اقتصاد گماشته شد.

در سال 1325 قوام‌السلطنه حزب دموکرات ایران را پایه گذارد و معاونت آن را به مظفر فیروز واگذار کرد، که در واقع می‌توان گفت همه کاره حزب، مظفر فیروز بود. مورخ‌الدوله سپهر از مخالفان وی به حساب می‌آمد و اغلب در جلسات کابینه، منتقد عملکرد او بود. لذا فیروز با دسیسه‌چینی، سپهر را از صحنه خارج و به دستور قوام به کاشان تبعید کرد.

در مرداد ماه 1325 در کابینه ائتلافی احمد قوام مسئولیت وزارت جدیدالتأسیس کار را بر عهده گرفت. چندی بعد به علت مخالفت شاه با فیروز، قوام وی را از کابینه خارج و به عنوان سفیر کبیر ایران در مسکو به شوروی فرستاد، اما پس از یک سال در شهریور 1326 از سفارت معزول و راهی اروپا شد.

وی مدتی را در سوئیس به سر برد و سپس در فرانسه بخش خاورمیانه را در مطبوعات آن کشور اداره می کرد. سرانجام مظفر فیروز سال 1368 در پاریس درگذشت.