فیاض: اقتصاد؛ محور همه مباحث در آمریکا

به گزارش پایگاه 598 به نقل از تسنیم، اولین همایش از سلسله‌ همایش‌های «آمریکاشناسی» با عنوان «آمریکا از منظر فلسفی‌اجتماعی» امروز ۲۸ آبان‌ماه در تالار شریعتی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.

ابراهیم فیاض استاد دانشگاه تهران و پژوهشگر جامعه شناسی با تاکید بر اینکه برای ما پرداختن به موضوع آمریکا معنادار نیست، گفت: چون مقیاسی از آمریکا در دست نداریم، پرداختن به آن معنادار نیست. در ایران یک عده عاشق آمریکا و یک عده از آن متنفر هستند به همین دلیل هیچ مطالعه‌ای در مورد آمریکا تاکنون صورت نگرفته است. سعید جلیلی سالها پیش می‌گفت در میز آمریکا حتی یک برگه مطالعه نداریم.

وی افزود: آمریکا یک پدیده بی‌نظیر بشری است. تام پین بنیانگذار معرفتی و فکری آمریکاست. درباره او یک رمان به همین نام نوشته شده است. او کتابی به نام «عقل سلیم» نیز دارد. عقل سلیم مبنای دموکراسی است و معادل اسلامی آن فطرت، یا قلب سلیم است. آمریکا براساس مردم بنیان نهاده شده است. دموکراسی در آمریکا خیلی پیشرفته‌تر از اروپاست. آمریکا دارای مردمی ساده و خونگرم است.

این پژوهشگر جامعه‌شناسی در ادامه اضافه کرد: آمریکایی‌ها در جامعه خود عقل انتزاعی و نخبگی ندارند با آمریکایی‌ها نباید مانند اروپایی‌ها برخورد کرد به دلیل ساختارهای جامعه در آمریکا رئیس‌جمهور آنها عقل نخبگی ندارد. بلکه فردی مردمی است.

فیاض با تاکید بر اینکه ما شناخت کافی در مورد کشورهای شرق و غرب نداریم، گفت: در تحلیل‌ها کشورهای چین و هند آسیب‌های زیادی به ما زدند و سودهای کلان بردند. برخلاف آنچه در مورد آمریکا گفته می‌شود آنها اوج مدرنیته نیستند. آمریکا بود که مدرنیته اروپا را نابود کرد.در آمریکا همه مباحث حول محور اقتصاد پیش می‌رود. حتی هالیوود که نماد فرهنگی آمریکا تابعی از اقتصاد است.

وی با انتقاد از صداوسیما برای پخش فیلم‌های هالیوودی افزود: ما یکسری از فیلم‌های هالیوود کار می‌کنیم که اهداف سیاسی آنها را پیش می‌برند. ما با زبان مرگ بر آمریکا می‌گوییم اما عملکردمان صحیح نیست. ما نباید با آمریکا به صورت ایدئولوژیک برخورد کنیم. باید واقع‌گرایانه با این مساله روبه‌رو شویم تا کی قرار است ضربه تقسیم کار جهانی را تحمل کنیم و سود آن را به کشورهای مانند چین، ترکیه و روسیه برسانیم.

این استاد دانشگاه با انتقاد از عدم وجود دانشگاهی برای مطالعه در خصوص آمریکا گفت: چین، در پکن دانشگاه آمریکا‌شناسی راه انداخت ولی ما در دانشگاه‌های خود هیچ مطالعاتی درباره آمریکا نداریم. آمریکایی‌ها در ایران‌شناسی پیشرفت‌های زیادی داشته‌اند.

فیاض با اشاره به اقتصاد آمریکا گفت: در آمریکا اقتصاد مردمی است. سالهاست نظریه‌پردازان آمریکایی نظریه اقتصادهای مردمی را تولید می‌کنند. دلیل نفوذ سبک زندگی آمریکایی در جهان نیز مردمی بودن اقتصاد آنها است. بی‌نظیر بودن آمریکا نه تعریف است و نه توهین، تنها واقعیت است.

وی در ادامه اضافه کرد: در آمریکا ساختار اجتماعی وجود ندارد، بلکه سیستم اجتماعی وجود دارد. در سیستم اجتماعی همه اجزا در عرض هم قرار دارند. جامعه‌شناسی و دین در آمریکا کاملا درهم ترکیب شد. مرگ جامعه‌شناسی نیز در آمریکا رخ داد. آمریکایی‌ها به جای جامعه‌شناسی ریشه ارتباطات را بنیانگذاری کردند که از روانشناسی جامعه نشأت می‌گیرد. در آمریکا نه اصالت فرد مطرح است و نه اصالت جامعه، بلکه محوریت با اصالت فرهنگی است. ارتباطات فرهنگ روبه‌جلو است و تاریخ و سنت در آن مهم نیست.

این استاد دانشگاه افزود: برعکس آمریکا در ایران همه به تاریخ افتخار می‌کنند و دائما همایش‌هایی برگزار می‌شود که در آن از گذشتگان تجلیل می‌کنیم و درباره آنها گنده‌گویی می‌کنیم. براساس تفکری که در آمریکا مطرح است جهان کامل نیست و باید با گفت‌وگو کامل شود. وضعیت اسفبار علوم انسانی ما به دلیل این است که برخی اشراف‌زادگان به فرانسه رفتند و این علوم را به ایران آوردند.

فیاض درباره خصوصیات مردم آمریکا گفت: آمریکایی‌ها در هر فرهنگی حاضر شوند می‌توانند خود را با فرهنگ جدید تطبیق دهند، آمریکایی‌ها با مسائل جهانی برخورد می‌کنند. کشور آمریکا دارای ساختاری نرم و قدرت نرم پیشرفته‌ای است. آنها با ساختار پراگماتیسمی که دارند آینده را تعیین می‌کنند. باید آمریکا را در موقعیت خودش، نه ایدئولوژیک، نه عاشقانه و نه خصمانه بررسی کرد.