خَیرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ، راز عمرکوتاه امت ‌پیامبر

سرویس مذهبی پایگاه 598 / یكی از بشارت ‌های عظیمی كه خداوند متعال در قرآن مجید به نبی مكرّم اسلام(ص) و هم‌چنین، به بركت آن وجود مقدس به امّت ایشان داده، بشارت شب قدر است. خداوند در قرآن کریم می ‌فرماید: «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فی‏ لَیلَةِ الْقَدْرِ(1) وَ ما أَدْراكَ ما لَیلَةُ الْقَدْر(2)». این سوره در مورد شب قدر سخن می‌ گوید نه در مورد قرآن؛ به همین دلیل، به سرعت از نزول قرآن عبور می ‌كند و می‌‌ فرماید: « لَیلَةُ الْقَدْرِ خَیرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ(3) تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ فیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ(4) سَلامٌ هِی حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ(5) »؛ یعنی این شبی است كه از هزار ماه بهتر است.

شب قدر، موهبت الهی در برابر عمر طولانی امم گذشته

طبیعی است برای امّت نبی اكرم(ص) بشارت بزرگی در این سوره‌ ی مباركه وجود دارد و آن این‌که به شفاعت پیامبر(ص)، راه امت ایشان به اندازه ‌ای كوتاه شده كه می‌ توانند راه طولانی امم گذشته را در یك شب بپیمایند. آن‌گونه که از ظاهر روایات برداشت می ‌شود شب قدر در امم گذشته وجود نداشته، ولی به شفاعت پیامبر(ص)، راه امت او كوتاه شده است. در روایت آمده كه اگر عمر امّت پیامبر(ص) نیز كوتاه است به همین دلیل است چون زندگی در این دنیا هیچ موضوعیتی ندارد و دنیا معبر انسان ‌ها است؛ «أَ وَ لَمْ نُعَمِّرْكُمْ ما یتَذَكَّرُ فیهِ مَنْ تَذَكَّر».(آیا شما را به اندازه ‏اى كه هر كس که اهل تذكّر است در آن متذكّر مى‏شود عمر ندادیم؟) در حقیقت به اندازه ‌ای كه برای رشد انسان لازم است به او عمر می ‌دهند.

 
در روایت نورانی كه مرحوم فیض در كتاب شریف صافی در مورد سوره‌ ی قدر نقل كرده، آمده است كه در محضر وجود مقدس رسول الله(ص)، درباره ‌ی امم گذشته صحبت می‌ شد. در این میان، نام فردی از بنی اسرائیل به میان آمد كه بیش از هزار ماه در راه خدا شمشیر به دوش كشیده و در جبهه ‌های جنگ مبارزه كرده بود و از بركت جهاد فی سبیل الله، بیش از هزار ماه برخوردار شده بود؛ «إِنَّ الْجِهَادَ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ فَتَحَهُ اللَّهُ لِخَاصَّةِ أَوْلِیائِه». پیامبر(ص) از شنیدن این سخن و از این‌که انسانی بتواند بیش از هزار ماه در راه خدا مجاهده كند بسیار شگفت‌ زده شد. سپس از خداوند متعال پرسیدند كه خدایا در برابر این عمر طولانی كه به امم گذشته عطا كردی آن‌ها كه موفق به این عبادات طولانی می ‌شدند، به امّت من چه عطا كرده ‌ای؟ آن‌گاه خداوند متعال سوره ‌ی قدر را بر وجود مقدس رسول الله(ص) نازل كرد؛ یعنی ما به بركت شما به امت شما شب قدر را دادیم و با وجود آن دیگر به آن درنگ و توقّف طولانی در این دنیا نیازی نیست؛ به بیان دیگر با آمدنِ حضرت، راه بسیار كوتاه شد و با درك این فضیلت می ‌توان همه ‌ی آن راه ‌های طولانی را پشت سر گذاشت.


شب قدر، عطای مخصوص به نبی اکرم (ص) در ولایت و هدایت آفرینش

نكته‌ ی دیگری كه در مورد شب قدر از روایات نورانی اهل بیت‌ علیهم السلام برداشت می‌ شود، این است كه شب قدر یك عطای مخصوص به خود نبی اكرم(ص) برای به انجام رساندن رسالت ‌شان است. یعنی برای این‌كه حضرت در اهدافشان -که بردن همه‌ ی عالم به سوی خدا و شفاعت همه‌ ی انبیا و اولیا است- به نتیجه برسند به ایشان عطا شده است. رسالت پیامبر(ص) دست‌ گیری از همه است و هر كسی به خدا می ‌رسد به واسطه‌ ی نبوّت مطلقه‌ ی نبی اكرم(ص) است. حتی نبوّت انبیای گذشته هم -آن‌چنان كه در روایات نیز آمده است- از فروع نبوّت نبی اكرم(ص) و شعبه‌ ای از شعب این نورانیتی است كه به حضرت داده شده است. همه‌ ی این هدایت ‌ها به حضرت برمی ‌گردد و همان‌گونه که گفتیم آنچه برای به مقصد رسیدن این رسالت و رفع موانع به پیامبر(ص) عطا شده، شب قدر است.

 
در صافی شریف نقل شده كه روزی پیامبر(ص) در خواب دیدند كه بنی امیه بر منبر ایشان بالا رفتند و مردم را رو به عقب برگرداندند، دوباره جان ها را متوجه دنیا کردند و جاهلیت را در شكل جدیدی از نو برگردانند. پیامبر(ص) وقتی از خواب برخاستند، اندوهگین شدند؛ چون خواب ایشان به منزله‌ ی وحی است. در این هنگام جبرئیل به ایشان عرض كرد یا رسول الله چرا نگران هستید؟ پیامبر(ص) فرمودند چنین خوابی دیدم. جبرئیل گفت من از ماجرا بی‌خبرم باید بروم و از خداوند متعال خبر بیاورم. جبرئیل رفت و برگشت و سوره‌ی قدر و تعداد دیگری از آیات قرآن را برای پیامبر با خود آورد. بنابراین یكی از شئون نزول‌ سوره‌ی قدر این ماجرا است. خدای متعال به پیامبر(ص) می ‌فرماید درست است كه ما یك دولت طولانی و هزار ماهه به بنی‌امیه دادیم و به آن‌ ها اجازه دادیم كه بر منصب تو بنشینند و خلافت كنند، ولی نگران نباش، آن‌چه به تو عطا كردیم از همه ‌ی آن‌ها بهتر است. كار تو این است كه مردم را به سوی خدا دعوت نمایی؛ ولی شأن آن‌ها این است كه مردم را به سمت دنیا برگردانند، به آنها مهلت می‌ دهیم ولی به تو چیزی عطا كرده‌ ایم كه با دادن این سرمایه به تو همه‌ ی آن دولت‌های ناپایدار، جبران می شود، و آن چیزی نیست به جز «خَیرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ»؛ یعنی از دولت هزار ماهه ‌ی بنی امیه، بنی تیم و عدی - كه همه ‌ی فتنه ‌ها زیر سر آن‌ها بود- طولانی ‌تر است.

حضرت زهرا سلام الله علیها، حقیقت شب قدر

در بحارالانوار از تفسیر فرات ابن ابراهیم آمده است كه امام صادق علیه السلام فرمودند: «اللَّیلَةُ فَاطِمَةُ وَ الْقَدْرُ اللَّهُ»؛ به این معنا که ‌لیله القدر یعنی وجود مقدس فاطمه‌ی زهرا سلام الله علیها. سپس فرمودند: كه «فَمَنْ عَرَفَ فَاطِمَةَ حَقَّ مَعْرِفَتِهَا فَقَدْ أَدْرَكَ لَیلَةَ الْقَدْرِ»، یعنی اگر كسی بتواند به حقیقت معرفت فاطمه ‌ی زهرا سلام الله علیها راه پیدا كند، به شب قدر راه پیدا كرده است. روشن است كه مقصود از این معرفت، معرفت به مقام نورانیت است. این معرفت معمولی راهگشا نیست. حقیقت راهیابی به شب قدر، راه یافتن به مقام ولایت خداوند متعال و معرفت به مقام نورانیت اولیای الهی است، كه این معرفت عین معرفت خداوند متعال است: «مَعْرِفَتِی بِالنُّورَانِیةِ مَعْرِفَةُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَ‏ وَ مَعْرِفَةُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ مَعْرِفَتِی بِالنُّورَانِیة».

 
اگر كسی بتواند راه به آستانه‌ ی رفیع فاطمه ‌ی زهرا سلام الله علیها پیدا كند و نورانیت حضرت در دل او تجلی كند، برابر با شب قدر است؛ یعنی همه‌ ی این راه ‌های طولانی با دستیابی به این معرفت پیموده می‌ شود، چون هدف چیزی نیست به جز قرب، عبودیت و معرفت. «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیعْبُدُون». در روایات آورده است: «إِنَّ اللَّهَ جَلَّ ذِكْرُهُ مَا خَلَقَ الْعِبَادَ إِلَّا لِیعْرِفُوه»؛ یعنی هدف، معرفت الله است. این معرفت نیز بر طریق حجّت و استدلال نیست، چراكه حجت برای فراعنه‌ی تاریخ نیز تمام می‌شود. حجت بر دشمنان نیز تمام می‌شود. درحالیکه اینها عارف به خدا نیستند. معرفت، آن معرفت حقیقی و معرفت واقعی خداوند متعال است. به بیان دیگر، معرفت مقام نورانیت است. بنابراین چیزی كه باید به آن راه یافت و همه ‌‌ی این عمر برای رسیدن به آن است، معرفت خداوند متعال است و این معرفت فقط از راه معرفت انوار ائمه‌ی معصومین علیهم السلام ایجاد می شود. و وجود صدیقه‌ ی طاهره سلام الله علیها به گونه ‌ای این نور را در عالم تجلی داده كه راه معرفت خداوند متعال و معرفت این انوار الهی را آسان كرده است. حضرت صدیقه طاهره(س) حلقه ‌ی اتصال همه ‌ی عوالم به ولایت كلیه و نبوّت مطلقه‌ ی رسول الله (ص) هستند و شاید معنای شب قدر بودن فاطمه‌ی زهرا سلام الله علیها برای وجود مقدس حضرت این باشد كه ایشان طریق هدایت به رسول الله (ص) هستند.

ابتلائات حضرت زهرا سلام الله علیها، عامل افشای جبهه نفاق

مقاومتی كه حضرت صدیقه سلام الله علیها در مقابل دستگاه باطل كردند، راه رسیدن به مقام نورانیت و معرفت را بر همه ‌ی امت كوتاه كرده است؛ آن چنان که اگر رسالت پیامبر(ص) هدایت همه‌ ی امت به سمت خداوند متعال بود، آن كسی كه جبران همه‌ ی موانع و تاریكی ‌ها و ظلمت ها را كرده و جلوی دشمنان حضرت ایستاد، فاطمه‌ی زهرا سلام الله علیها بود. «وَ كَذلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِی عَدُوًّا شَیاطینَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ یوحی‏ بَعْضُهُمْ إِلى‏ بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ ما فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَ ما یفْتَرُونَ (112) وَ لِتَصْغى‏ إِلَیهِ أَفْئِدَةُ الَّذینَ لا یؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَ لِیرْضَوْهُ وَ لِیقْتَرِفُوا ما هُمْ مُقْتَرِفُون». (اینچنین در برابر هر پیامبرى، دشمنى از شیاطین انس و جنّ قرار دادیم؛ آنها بطور سرى سخنان فریبنده و بى‏اساس (براى اغفال مردم) به یكدیگر مى ‏گفتند؛ و اگر پروردگارت مى‏ خواست، چنین نمى‏ كردند؛ (و مى‏توانست جلو آنها را بگیرد؛ ولى اجبار سودى ندارد.) بنا بر این، آن ها و تهمت هایشان را به حال خود واگذار! (112) نتیجه این خواهد شد كه دلهاى منكران قیامت، به آنها متمایل گردد؛ و به آن راضى شوند؛ و هر گناهى كه بخواهند، انجام دهند) خداوند متعال در مقابل هر پیامبری یك دشمنی قرار داده است. این دشمن یك هم آورد نیز هست؛ بنابراین آن شیاطین جنی و انسی كه در مقابل وجود مقدس نبی اكرم(ص) شیطنت و إغواگری می ‌كنند، رئیس همه‌ ی شیاطین و سرآمد و محور همه هستند. در روایات ما از این شیاطین نام برده شده است. در بعضی از روایات نام شیاطینی كه با انبیای اولوالعزم گذشته درگیر بودند آورده شده است. در مورد پیامبر(ص) نیز شیاطینی ذکر شده اند كه دشمنان خاص نبی اكرم (ص) هستند و با حضرت دشمنی می ‌كنند و به تعبیر آیات قرآن و روایات معصومین علیهم السلام، نتیجه‌ ی دولت آن‌ها ظلمت تاریخی است« وَ اللَّیلِ إِذا یغْشاها »- وبه شب، آن هنگام که زمین را بپوشانند - در روایات به دولت آن‌ها تفسیر شده است.

در مقابل، خداوند متعال به پیامبر گرامی اسلام نور وجود مقدس فاطمه ‌ی زهرا سلام الله علیها را عطا کرده است و بر طبق رویات ما، این وجود مقدس حقیقت لیله القدری است كه خداوند متعال به وجود مقدّس رسول الله(ص) عطا كرده و باعث کوتاه شدن راه دعوت به سوی خدای متعال شده و موانع و دشمنی ‌ها با ایشان دفع شده است؛ به این شکل که سرآغاز درگیری با جبهه‌ی باطل و جبهه‌ی نفاق بعد از رسول الله (ص)، وجود مقدس فاطمه زهرا سلام الله علیها است. امیر المؤمنین علیه السلام مأمور به صبر هستند؛ شیعیان اندکی هم كه گرد حضرت باقی ماندند مأمور به صبر هستند چون رفتن آن‌ها در این شرایط به ثمر نخواهد نشتست. آن كسی كه مقاومت و مقابله ‌اش، مسیر تاریخ را روشن می‌كند و حجت را بر همه تمام می‌ كند، فاطمه‌ی زهرا سلام الله علیها است؛ آن هم با آن مقاومت سنگین و عجیبی كه ایشان در این مدّت بسیار كوتاه داشتند؛ یعنی در یك دوره‌ی كوتاه 75 یا 95 روزه كاری كردند كه راه جبهه‌ ی تاریخی ظلمت را سد كردند و تمام تلاش دستگاه ابلیس را که محور شیطنت، استكبار و طغیان در مقابل خدا هستند، سد كردند.

ایشان با این کار، عالم را نورانی كردند و هیچ انسان مؤمن و موحّدی نیست، مگر اینكه در پرتو این نور، به سوی نبی اكرم (ص) می‌رود. اگر این نور نبود، راه همه‌ ی عوالم به سوی نبی خاتم(ص) و به سوی امیرالمؤمنین علیه السلام بسته می ‌شد. هر كسی به سوی حضرت هدایت شده، از بستر فاطمه‌ی زهرا سلام الله علیها است؛ بنابراین آن كسانی كه چشم‌هایشان را به روی این دوره‌ی 75 تا 95 روزه‌ی تاریخ می ‌بندند و حوادث این مدت را نادیده می ‌گیرند، بدون تردید در قدم اول از امیرالمؤمنین علیه السلام، در قدم دوم از نبی خاتم (ص) و در قدم سوم از خدا جدا می‌شوند. تنها چراغی كه در دل این ظلماتی كه اولیای طاغوت در عالم ایجاد كردند می ‌درخشد و عالم را روشن می‌ كند، فاطمه‌ی زهرا سلام الله علیها است. انوار ائمه ی معصومین علیهم السلام از این نور جلوه كرده و راهی به جز فاطمه ‌ی زهرا سلام الله علیها به سوی آن انوار نیست. آن كسی كه مبارزه ‌ی جدی صدیقه‌ ی طاهره و مقاومت او را در مقابل ظلمانی كردن تاریخ نبیند، ظلمت خود او را فرا خواهد گرفت؛ بنابراین كسانی كه چشم هایشان را بر این نور بستند، با تمام ادّعایی كه داشتند و با تمام عبادت و ریاضتی كه انجام دادند زمین ‌گیر شدند و صفشان از صف رسول الله (ص) و صف امیرالمؤمنین علیه السلام جدا گردید.

حضرت زهرا(س) بعد از رحلت رسول الله (ص) خطبه ‌ی غرّا و بی‌نظیری خواندند، که در آن كاملاً آشكار است كه حق كدام سمت و باطل كدام سمت است اما حتی یك نفر از او حمایت نكرد! روشن است که اگر با وجود این افشاگری ‌ها كسی چشمش را بر روی این چراغ بست خود به تاریكی رفته است. اگرچه از نزدیكان پیامبر بوده باشند.

با آن احادیث عجیبی كه در مورد آن‎ها جعل شده، چه ‌گونه می شود كسی اشتباه نكند؟!

«ما جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَینِ فِی جَوْفِه »، یعنی در یك قلب دو محبّـت نمی ‌گنجد پس نمی ‌توان محبت اهل بیت و دشمنان آنها را در یک قلب جمع کرد، بلكه باید صف خود را روشن كنیم. آن‌ هایی كه چشم‌ هایشان را نسبت به صدیقه‌ ی طاهره سلام الله علیها بستند، از حقیقت دین جدا شدند و آنچه كه پذیرفتند یك پوسته و یك نفاق است و این همان كاری است كه دشمن انجام داده است. حقیقت و باطن دین ولایت ولی الله است. حقیقت دین، تجلّی ولایت خداست. اما عده‌ ای نسبت به این حقیقت، چشم خود را می‌ بندند. کسانی که مقابل حضرت صدیقه طاهره (س) قرار گرفتند نیز چنین كردند و باطن دین را از دین گرفتند و تنها یك پوسته برای دین باقی گذاشتند و اینکار را از طریق جا انداختن «حسبنا كتاب الله» انجام دادند در حالی که پیامبر تأكید داشتند که: «إِنِّی تَارِكٌ فِیكُمُ الثَّقَلَینِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا بَعْدِی. كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یفْتَرِقَا حَتَّى یرِدَا عَلَی الْحَوْضَ » ؛ یعنی دین با ولایت تمام می‌شود؛ باطن دین چیزی جز ولایت ولی الله نیست و حقیقت توحید از طریق تولّی و تبری حاصل می‌ شود.

این مبارزه ‌ای است كه همه ی حجت‌هایش تمام شده است؛ از حمایت کردن تا مقاومت كردن در كوچه، تا خطبه‌ خواندن و تا جوان مرگ شدن حضرت و پنهان بودن قبر او همه آیاتی هستند كه صدیقه طاهره سلام الله علیها آنها را برای مبارزه خود تدبیر کردند. مثلا رحلت ایشان در سنین جوانی یك رحلت طبیعی نیست این رحلت، رحلتی است كه به درخواست خود حضرت و دعای خود ایشان رخ داده است. روایاتی در کتاب شریف کافی هست که بر این نکته تاکید دارد که معصومین علیهم السلام، نوع مرگ‌شان را خودشان انتخاب می‌كنند. دلیل رحلت و شهادت این صدیقه‌ی شهیده در جوانی این است كه حجّت با او تمام شد.

طبیعی است کسانی که چشم‌هایشان را در مقابل این چراغ بستند، از باطن دین كه ولایت است جدا شدند. این جدایی، جدایی از خدا و رسول اوست و دینی كه باقی می‌ ماند دین نیست. این همان است كه سیدالشهداء(ع) می فرمودند «النَّاسُ عَبِیدُ الدُّنْیا وَ الدِّینُ لَعِقٌ عَلَى أَلْسِنَتِهِم » ؛ دینی که در آن به اسم خدا و خلافت رسول الله (ص)، وجود مقدس سید الشهداء علیه السلام را به شهادت می‌رسانند و بعد از آن جشن می‌گیرند. این چه دینی است؟ این دین‌داری صد بار از كفر بدتر است! این نوع دین‌داری محصول چشم بستن به نور صدیقه‌ی طاهره سلام الله علیها بود.