به گزارش 598 به نقل از فرهنگ نیوز، بدون شک تلویزیون
یکی از پر طرفدار ترین و پر مخاطب ترین ابزار های رسانه ای است که تا کنون
به دست بشر اختراع شده و مورد استفاده قرار می گیرد؛ رسانه ای که با برنامه
های متنوع هر روزه میلیون ها بیننده را به خود مشغول می دارد و ما گاه بی
آن که خود متوجه باشیم ساعت ها به تماشای آن می نشینیم.
اگرچه افراد به فراخور نیازها و علائق
خود نسبت به بهره گیری از برنامه های گوناگون و شبکه های مختلف تلویزیونی
دست به انتخاب می زنند اما نکته ی حائز اهمیت اینجا است که یک مخاطب
تلویزیون به طور ناخواسته همواره در معرض حجم وسیعی از اطلاعات و برنامه
های تبلیغاتی قرار دارد که الگوی مصرف و سبک زندگی وی را هدف قرار می دهند؛
دریافت این اطلاعات از سوی مخاطب خواه نا خواه به بروز تأثیرات نامطلوب و
گاه آسیب های جدی منجر خواهد شد.
* ترویج مصرف گرایی
یکی از مهمترین عوارض ناخوشایند این
گونه تبلیغات را می توان در اصالت بخشیدن به مصرف گرایی، تجمل طلبی و مارک
زدگی مشاهده کرد که متأسفانه امروزه نمودهای آن در جامعه به وفور نمایان
است.
در این جا لازم به ذکر است که تبلیغات
به خودی خود موضوعی مذموم به شمار نمی رود و تا زمانی که به عنوان روشی
برای معرفی کالاها و محصولات تولیدی صاحبان صنایع و تولید کنندگان داخلی
مورد استفاده قرار می گیرد در خور نکوهش نیست؛ اما مشکل از آن جایی آغاز می
گردد که برنامه سازان تلویزیونی و تولید کنندگان آگهی های بازرگانی با
استفاده از شگردهای گوناگون تبلیغاتی و برای دست یابی به سود بیشتر موجبات
دامن زدن به فرهنگ مصرفی و گسترش میل به تجمل گرایی را در جامعه فراهم می
آورند و از طریق زمینه سازی ذهنی و فرهنگی به تبدیل نیازهای کاذب به
نیازهای واقعی بیننده می پردازند، در چنین شرایطی مخاطب در وضعیتی قرار می
گیرد که استفاده از لوازم لوکس و خرید کالاهای هدف را تنها راه پیشرفت و
کسب منزلت اجتماعی می پندارد.
* ترویج تجمل و بروز احساس ناکامی برای اقشار ضعیف
در تبلیغاتی از این دست تلاش می شود تا
خانواده ی خوشبخت با نمایش دادن زندگی مجلل و خانه ای با انواع گوناگون
لوازم رفاهی لوکس و غیر ضروری به تصویر کشیده شود. اما آن چه نباید از نظر
دور نگاه داشته شود این است که رسانه ای همچون تلویزیون با توجه به حجم
انبوه بینندگان دارای طیف های گوناگونی از مخاطبین است، مخاطبینی که تنها
اقلیتی از آنان از قشر مرفه جامعه بوده و دارای قدرت خرید کالاهای تبلیغاتی
می باشند اما سایر بینندگان که عمدتاً از اقشار متوسط یا ضعیف و کم در آمد
جامعه می باشند به علت عدم توانایی در خرید محصولات جدید بیشترین آسیب
روانی را متحمل شده و احساس سرخوردگی و ناکامی خواهند کرد که این امر در
میان مخاطبین جوان عوارض و آثار وخیم تری به دنبال خواهد داشت.
بااین وصف و با توجه به نقش تأثیر گذار
تلویزیون و آگهی های تبلیغاتی آنچه مسلم است ترویج مدگرایی و گسترش فرهنگ
مصرفی و اسراف کارانه پیامد های منفی فراوانی درجامعه خواهد داشت که ایجاد
حس رقابت اجتماعی، میل به خودنمایی و سوق دادن افراد به سوی اعمال
بزهکارانه به منظور دست یابی به پول بیشتر از جمله مهم ترین آن هاست.
علاوه بر این تجمل گرایی به عنوان پدیده
ای مذموم و یکی از نابهنجاری های اجتماعی در احادیث و روایات دینی و مذهبی
نیز به شدت مورد نکوهش قرار گرفته و لزوم پرهیز از اسراف و تبذیر همواره
مورد تأکید دین مبین اسلام است.
* زنان، هدف اصلی آگهی های تبلیغاتی
جای تردید نیست که استفاده از روش های
نادرست تبلیغاتی با ایجاد چشم و هم چشمی موجب بروز و تقویت اختلافات
خانوادگی خواهد شد چرا که زنان خانه دار که به طور معمول فرصت بیشتری برای
تماشای برنامه های تلویزیونی را دارند بزرگ ترین گروه هدف آگهی های
تبلیغاتی می باشند. با این وصف پرهیز از اسراف و تبذیر و دوری از تجمل
گرایی و چشم و هم چشمی نیازمند ایجاد بستری مناسب از طریق فرهنگ سازی برای
اصلاح الگوی مصرف است که بهترین راه کار آن بالا بردن سطح بینش و اطلاعات
رسانه ای مخاطبین است، وظیفه ای که شاید هیچ نهاد یا رسانه ای به اندازه ی
خود تلویزیون قادر به انجام آن نباشد.
بنابراین از مسئولان و برنامه سازان
انتظار می رود با دقت نظر بیشتری نسبت به ساخت و نظارت بر محتوای تبلیغات
رسانه ای اقدام نمایند و در کنار پخش اگهی های پر حجم بازرگانی در خنثی
کردن آثار منفی این گونه برنامه ها نیز اهتمام ورزند.