زمان امضای سند مکتوب ایران و 1+5

"سید عباس عراقچی" روز یکشنبه در مصاحبه با شبکه العالم، در پاسخ به اين سئوال كه "آيا در دور آينده مذاكرات در ژنو، احتمال دستيابي به توافقي مكتوب درباره نقشه راه ايران وجود دارد" تصريح كرد: حتما بايد اين طور باشد. ما نهايتا بايد به سند مكتوبي برسيم كه بين شش كشور و ايران امضا شود و بر اساس يك سند مكتوب كه در آن كل مسير روشن است، پيش برويم.

* زمان امضای سند مکتوب

عراقچی تأکید کرد: ما حاضر نيستيم در تاريكي حركت كنيم. كل مسير بايد روشن باشد. هم هدف بايد مشخص باشد و هم بايد مشخص باشد كه از چه مسيري بايد براي رسيدن به هدف گام برداشت. اين مسائل بايد به عنوان سند مكتوب امضا شود، آن گاه برداشتن گام ها شروع مي شود. البته شايد در نظر گرفتن دور آينده مذاكرات ژنو براي رسيدن به اين نقطه زود باشد، اما اميدواريم كه در مذاكرات بعد از دور بعدي، به اين نقطه برسيم.

* سقف زمانی مذاکرات

عراقچی در خصوص سقف زمانی مذاکرات گفت: اگر این جدیتی را که ما در مذاکرات ژنو دیدیم، در مذاکرات آتی هم ببینیم ؛ معتقدیم که ظرف شش ماه تا یک سال می توانیم مذاکرات را جمع بندی بکنیم و شاید بتوانیم ظرف سه ماه یا شش ماه به نتایجی درخصوص گام اول برسیم .

* سطح مذاکرات بعدی

وي درباره سطح مذاكرات آتي، گفت: آن ها آمادگي دارند كه مذاكرات آتي در سطح وزيران برگزار شود اما هم آن ها و هم ما ترجيح مي دهيم جلسه وزيران زماني برگزار شود، كه محتواي مداليته هم به توافق طرفين رسيده و زمينه امضاي سند مكتوب فراهم شده باشد. تا آن زمان، جلسات كارشناسي در سطح معاونان وزير برگزار خواهد شد. البته در اين جلسات دكتر ظريف و خانم اشتون هم حضور دارند تا آنها مذاكرات را هدايت كنند.

عراقچی درباره جلسات كارشناسي نيز گفت: جلسات كارشناسي كه توافق شد دو طرف داشته باشند، تا قبل از جلسه بعدي مذاكرات در ژنو برگزار خواهد شد، درباره تاريخ و محل آن هنوز تصميمي گرفته نشده است. به منظور تعيين زمان و مكان اين جلسات با دفتر خانم اشتون در تماس هستيم. هدف از برگزاري اين جلسات آن است كه كارشناسان دو طرف در زمينه هاي علمي و هسته اي و همچنين مسائل مربوط به تحريم كه مسائل مالي، تجاري، بانكي و غيره را شامل مي شود، بيشتر و عميق تر مسائل را بحث كنند تا نتيجه را به مذاكرات معاونان در ژنو ارائه دهند تا به پيشرفت مذاكرات كمك شود.

* دلیل مثبت بودن فضای مذاکرات

عراقچي در پاسخ به سؤالي درباره ماهيت و نتايج مذاكرات ايران و گروه 1+5 در ژنو گفت: قضاوت درباره نتايج مذاكرات و فضاي حاكم بر آن، هنوز زود است. مشخصه اصلي مذاكرات در ژنو، جدي بودن طرفين در مذاكره است و اين امر باعث شد تا از مثبت بودن فضا سخن به ميان آيد.

وي افزود: جدي بودن و ورود به مباحث محتوايي و جزئيات از مشخصات مذاكرات اخير بود، و تصميم طرفين به عدم انتشار جزئيات مذاكرات، نشان دهنده جديت روند آن و تمايل طرفين براي رسيدن به هدف است.

* نگرانی‌ها درباره امتیاز به طرف مقابل، بازی رسانه‌ای است

عراقچي در پاسخ به سؤالي درباره اعتراض برخي جريان هاي داخل كشور به عدم انتشار جزئيات مذاكرات و نگراني درباره اعطاي امتياز به طرف مقابل، اظهار داشت: اين مسائل بازي‌هاي رسانه‌اي است. چرا اين احتمال مطرح نمي شود كه طرف مقابل ممكن است امتيازاتي داده باشد كه نخواهد رسانه‌اي بشود؟ به نظر بنده، اگر بخواهيم مذاكره‌ای واقعي انجام دهيم، بايد الزامات آن را نيز بپذيريم.

* دلیل منتشر نشدن جزئیات مذاکرات

وي لازمه يك مذاكره جدي را عدم انتشار جزئيات آن قبل دستيابي به توافق دانست و خاطرنشان كرد و گفت: مذاكرات ايران با كشورهاي 1+5 و رسيدن به توافق در اين زمينه دشمناني دارد كه در صدر آنها رژيم صهيونيستي است.

معاون وزير امور خارجه كشورمان با اشاره به تلاش مذبوحانه رژيم صهيونيستي و نخست وزير آن براي به شكست كشاندن اين مذاكرات تصريح كرد: رژيم اشغالگر قدس از هيچ تلاشي براي به مانع تراشي بر سر به نتيجه رسيدن اين مذاكرات دريغ نخواهد ورزيد. به همين دليل از يك طرف، مقامات این رژیم با سفر به كشورهاي مختلف و تماس با سران کشورها تلاش مي كنند اين مذاكرات را به شكست بكشانند، و از سوي ديگر رسانه هاي آنها عليه اين مذاكرات تبليغ مي كنند.

عراقچی با اظهار تأسف نسبت به تأثيرپذيري بخشي از فضاي رسانه‌اي كشورمان از "يك پايگاه متعلق به صهيونيست ها" تأکید کرد: رژيم صهيونيستي به هيچ عنوان خواستار به نتيجه رسيدن اين مذاكرات نيست. از اين رو نبايد جزئيات اين مذاكرات منتشر شود.

* آمریکا از تخریب فضای مذاکرات جلوگیری کند

مذاكره كننده ارشد كشورمان در پاسخ به سؤال مجری العالم مبني بر احتمال افشاي جزئيات مذاكرات از سوي آمريكا به رژيم صهيونيستي، اظهار داشت: ترديدي نيست كه آنها با هم شريك هستند و در يك جبهه قرار دارند، و آمريكايي ها خودشان بايد از تخريب فضاي مذاكرات جلوگيري كنند.

وی ادامه داد: ما تاكنون شاهد بوده ايم كه طرف‌هاي مقابل ما نيز جزئيات مذاكرات را منتشر نكرده اند و همه آنچه تاكنون در اين باره انتشار يافته است عاري از واقعي و براساس حدس و گمانه زني است؛ و با بررسي آنها مي توان پي برد كه منشأ اين جزئيات ادعايي صهيونيست ها هستند.

* چه زمانی جزئیات منتشر می شود

عراقچي تصريح كرد: ملت ايران به خوبي مي دانند كه تيم مذاكره كننده در پي تبليغات و اقدامات نمايشي نيست. بلكه درصدد مذاكرات واقعي هستيم و آنها نتايج اين مذاكرات را از ما مي خواهند و به خوبي مي دانند كه در صورت دستيابي به نتيجه حتما جزئيات را خواهيم گفت.

معاون وزير خارجه كشورمان با بیان اينكه وي شخصا بر انتشار و علني شدن جزئيات مذاكرات اصرار دارد، خاطرنشان کرد: همگان بايد اقدامات ما را ببينند و مشاهده كنند كه چگونه مقاومت، و از منافع ملت ايران دفاع كرديم. با اين وجود، ملت ايران اين موضوع را درك خواهند كرد.

مذاكره كننده ارشد جمهوري اسلامي ايران در دفاع از محرمانه باقي ماندن جزئيات مذاكرات اخير، اظهار داشت: تاكنون جزئيات هيچ كدام از مذاكرات گذشته نيز منتشر نشده است. بلكه همواره كليات و طرح هاي مذاكره مطرح مي شد؛ و پس از آن كه معلوم مي شد مذاكره مذكور به نتيجه نخواهد رسيد، كلياتي درباره آن انتشار مي يافت.

عراقچي در پاسخ به برخی مسائل مطرح شده مبنی بر این كه مذاكرات ژنو از اختلافات ماهيتي ميان ديدگاههاي طرفين مذاكرات درباره مسائل مختلف پرده برداشت، گفت: قطعا اختلافات جدي ميان ما با طرف مقابل وجود دارد و اين امر قابل انكار نيست. ما در مواردي با همديگر حتي اختلاف نظرهاي عميق داريم با اين وجود اميدواريم بتوانيم به راه حل مشتركي براي اين اختلافات دست يابيم.

* واقعیت مهم در مذاکرات اخیر

معاون وزير امور خارجه با بیان اينكه ما به طرف مقابل اطمينان نداريم تصريح كرد: ما ذوق زده و به آنها خوش بين نيستيم. ولي به عنوان ديپلمات اميدواريم به راه حلي دست يابيم. ترديدي نيست كه اين امر دشوار است و در اين زمينه راه درازي در پيش داريم. ولي مهم اين واقعيت است كه براي اولين بار در مذاكرات ژنو ما در يك مسير واحد قرار گرفتيم.

عباس عراقچي اظهار داشت: قبل از اين طرفين در مسيرهاي متفاوتي گام برمي داشتند و فضاهاي فكري و ذهني جداگانه اي داشتند به همين دليل به گونه‌اي در مقابل يكديگر قرار گرفته بودند.

* نقطه تمایز مذاکرات جدید با دوره‌های قبل

وي نقطه تمايز اين مذاكرات با دوره‌هاي پيشين را قرار گرفتن طرفين در مسير راه حل سياسي دانست و تأكيد كرد: اين مسير ابتكار جمهوري اسلامي ايران بود تا در راه جديدي گام برداريم و چارچوب هاي آن را نيز معرفي كرديم و طرف مقابل نيز پس از دو روز مذاكره فشرده، چارچوب مذكور را پذيرفت.

مذاكره كننده ارشد ايران در مذاكرات هسته اي ژنو با بیان اينكه گروه 1+5 هنوز محتواي پيشنهادي ايران را نپذيرفته است گفت: آنها چارچوب مطرح شده از سوي ايران را مورد پذيرش قرار داده اند، و ما از اين پس در چارچوب پيشنهادي خودمان حركت مي كنيم. البته اين مسير دشوار، پر فراز و نشيب، طولاني و داراي دشمنان فراواني است.

* روند مذاکرات آینده و نقاط اشتراک و اختلاف

عراقچي در پاسخ به سؤال مجری العالم درباره موافقت 1+5 با چارچوب پيشنهادي مذاكرات از سوي ايران و چگونگي روند مذاكرات آينده و نقاط اشتراك و اختلاف مورد بحث، اظهار داشت: طرف مقابل با چارچوب پيشنهادي ما موافقت كرده است ولي هنوز با موضوعات داخل اين چارچوب توافق نكرده ایم. بي ترديد گام هاي مختلفي وجود دارد و طرفين رويكرد گام به گام را پذيرفته اند و گامهايي را به صورت متقابل و متعادل و همزمان برداريم.

معاون وزير امور خارجه تصريح كرد: مذاكرات در ژنو درباره چگونگي گامهاي مذكور تا حدودي پيشرفت داشت و درباره ايده هاي كلي مورد نظر طرفين بحث شد. درباره اينكه چه مسائلي كه مي توانند موضوع مذاكره در مرحله كنوني يا در آينده باشند بررسي و مرور كلي شده است، كه اميدواريم در نشست بعدي مسائل مورد مناقشه را آغاز كنيم و در جلسه ژنو فقط درباره مداليته توافق صورت گرفت، كه این خودش قدم بزرگي است.

* اولویت های مذاکره

عباس عراقچی درباره اختلاف نظر ايران و گروه 5+1 درزمینه اولويت هاي مذاكره و در پیش گرفتن شيوه گام به گام ایران يا شيوه گروه 5+1 مبتني بر اعتمادسازي، اظهار داشت: اين اختلاف را ما در ژنو حل كرديم و طرف مقابل قبول كرد كه بر اساس مداليته ما حركت كند. يعني اول هدف مشترك و بعد گام ها؛ در گام ها هم گام اول و گام آخر به عنوان مهم ترين گام ها طراحي شوند. در ژنو توافق كرديم كه بر سر اين سه موضوع توافق حاصل شود و بعد حركت آغاز شود. يعني در هدف مشترك و اصول و چارچوب و كليات گام آخر و بعد در خصوص گام اول.

* تحریم ها کی لغو می شود

عراقچي افزود: گام اول شامل اقداماتي خواهد بود كه طرفين به منظور ايجاد فضاي اعتماد انجام خواهند داد. اين كه اين گام ها چه خواهد بود، هنوز توافق حاصل نشده است. آن ها پيشنهاداتي داده اند و ما نيز پيشنهاداتي مطرح كرده ايم. مسلما هر دو طرف بايد اعتمادسازي كنند و اگر ما اقداماتي انجام مي دهيم و اعتماد آن ها جلب مي شود، اقداماتي وجود دارد كه آن ها بايد به منظور اعتمادسازي انجام دهند تا اعتماد ما جلب شود كه يكي از اين اقدامات، رفع تحريم ها خواهد بود و اين اقدام از گام اول تا گام آخر بايد صورت گيرد. تحريم ها بايد در همه گام ها مدنظر باشد تا گام آخر كه ديگر همه تحريم ها برداشته خواهد شد.

وي در پاسخ به اين سئوال كه "اگر گروه 5+1 اعتمادسازي ايران را پيش شرط رفع تحريم ها كند، و توقف غني سازي اورانيوم 20 درصدي را مبناي رفع تحريم ها سازد، موضع ايران در قبال چنين رفتاري چه خواهد بود" گفت: چرا عكس اين مساله را مطرح نمي كنيد؟ اين ما هستيم كه مي گوييم تحريم ها بايد برطرف شود تا در مقابل، ايران گام هايي اعتمادساز بردارد.

عراقچی تأکید کرد: اصل ايده درست است، ما هدفي مشترك داريم، هدف مشترك جايي است كه در آن ايران، برنامه هسته اي صلح آميز خود از جمله حق غني سازي را خواهد داشت و همه تحريم ها برداشته خواهد شد. براي رسيدن به اين هدف، گام هاي مختلفي برداشته مي شود كه در اين گام ها به تدريج اعتمادسازي صورت مي گيرد و به تدريج تحريم ها برطرف مي شود، تا به مرحله هدف مشترك برسيم كه در آنجا همه تحريم ها برطرف مي شود.

* موضع ایران درباره غنی سازی

عراقچی درباره مساله حق ايران در غني سازي اورانيوم و موضع گروه 5+1 در قبال اين حق، خاطر نشان كرد: در خصوص موضوع غني سازي، موضع ما كاملا روشن است؛ غني سازي، حق مردم ايران است، بنابراين خود اين حق قابل مذاكره نيست و ما به هيچ وجه حاضر نيستيم درباره نفس غني سازي مذاكره كنيم. ولي ابعاد غني سازي، دامنه غني سازي، اندازه غني سازي، جزئيات غني سازي مي تواند موضوع مذاكره باشد و ما همان طور كه گفتيم، آمادگي داريم نگراني هاي طرف مقابل و نه بهانه جويي هاي آنان را مدنظر قرار داده و رفع كنيم.

وي افزود: به اين ترتيب، غني سازي بخشي از هدف پاياني است و قابل سازش و مذاكره نيست ولي ابعاد و اندازه هاي آن قابل مذاكره است كه در طول مذاكرات مشخص مي شود.

* ادعای نشریه نیویورک تایمز

وي درباره ادعاي نشريه نيويورك تايمز درباره آغاز بررسي مسأله آزادسازي اموال بلوكه شده ايران در آمريكا و اين كه آيا اين مساله ربطي به چارچوب مذاكرات دارد، گفت: همه اين مسائل و مسائل مشابه آن، فضاسازي هاي رسانه اي است، ما مطمئن نيستيم كه اين اقدامات با چه هدفي صورت مي گيرد.

معاون وزیر خارجه ادامه داد: آن چه از نظر ما قطعي است آن است كه در يك پروسه مذاكراتي و در يك پروسه گام هاي متقابل، همه تحريم ها بايد رفع شود، و همه اموال ايران بايد آزاد شود و تحريم ها، اعم از تحريم هاي شوراي امنيت و چندجانبه يا تحريم هاي يك جانبه آمريكا بايد برطرف شود. در يك پروسه زماني كه درباره مدت آن هم تصميم گيري خواهد شد، همه اين تحريم ها بايد برطرف شوند.

* آمریکا چگونه جدیت خود را نشان داد

عراقچي درباره ميزان صحت ادعاي بررسي اين مساله از سوي آمريكا نيز اظهار داشت: آمريكايي ها، با آوردن يك متخصص مسائل تحريم ايران به مذاكرات ژنو، جديت خود را ثابت كردند. حضور اين شخص در طول مذاكرات و توضيحاتي كه مي داد، نشان مي داد كه آمريكايي ها حداقل حاضرند جديت خود را نشان بدهند. اين مساله، در ادامه مسير بيشتر مشخص خواهد شد. ما به اين نتيجه رسيده ايم كه مذاكرات فني بين متخصصان لازم است براي اين كه جزئيات مربوط به رفع تحريم ها و جزئيات مربوط به اقدامات اعتمادساز بحث شود و من مطمئنم كه اين مساله به روند مذاكرات در جلسه آينده مذاكرات در ژنو كمك خواهد كرد.

* نظر 1+5 درباره مخالفت ایران با خروج مواد

معاون وزیر خارجه درباره خبرهای منتشر شده مبنی بر کاهش غنی سازی اورانیوم از بیست درصد به کمتر از پنج درصد، و همچنین غنی سازی آن در خارج ایران و کاهش تعداد و سرعت سانترفیوژهای نیروگاه های نطنز و فوردو گفت: ایران و گروه 1 + 5 توافق کرده اند که جزئیات مذاکرات را اعلام نکنند . ما در مذاکرات ژنو ایده های کلی را بررسی کردیم و وارد این مباحث جزئی نشدیم و ما قبلا هم موضع قطعی خود را اعلام کردیم مبنی بر اینکه هیچ ماده ای از ایران خارج نخواهد شد و گروه 1 + 5 نیز پذیرفته است که مواد از ایران خارج نشود .

عراقچی در پاسخ به این سئوال که آیا تعامل غرب با مسأله هسته‌ای ایران در مقایسه با قبل تغییری کرده یا نه، اظهار داشت: من معتقدم که هر دو طرف ایرانی و غربی تغییر کرده اند، و تغییر اصلی در طرف غربی صورت گرفته است.

وی افزود: طرف غربی ظرف ده سال گذشته هر فشاری را اعمال کرده است هم تهدیدهای نظامی و هم تحریم های اقتصادی مفصل را روی میز خود گذاشته است، ولی از هیچ یک از این موارد نتیجه نگرفت، و مردم ایران دربرابر همه تهدیدها و فشارها ایستادگی کردند و اجازه ندادند غرب از این طریق به خواسته های خود برسد.

عراقچی خاطرنشان کرد: برنامه ما هم عملاً توسعه پیدا کرد و در عرصه میدانی تثبیت شد هم تکنولوژی ما در زمینه چرخه سوخت تقریباً به مرحله پایانی رسیده است و هم تأسیسات ، تجهیزات ، ماشین آلات ، مواد تولیده شده و ذخایر ما در سطح خوبی است . این امور غرب را به این نتیجه رسانده که هیچ کاری از دستش ساخته نیست به همین دلیل جدی تر از قبل در مذاکرات حضور پیدا می کند.

وی با این حال تأکید کرد: ولی این امر به معنای آن نیست که غرب از خواسته های خود دست کشیده است بلکه برای رسیدن به خواسته های خود به جای تهدید و تحریم هم اکنون روش دیپلماسی را درپیش گرفته است و ما این موضوع را درک می کنیم و ما که در برابر تهدیدها و تحریم ها باج ندادیم طبعا در مذاکرات نیز باج نخواهیم داد .

* سیاست تغییر کرده یا رویکرد

عراقچی افزود: سیاست های ایران ثابت است و فقط رویکرد ما تغییر کرده است، که این تغییر رویکرد ناشی از دو مساله است مساله اول تثبیت برنامه های ما در میدان، و مساله دوم ایستادگی مردم ایران در این رابطه و حماسه سیاسی شکوهمند اخیر مردم ایران.

معاون وزیر خارجه ادامه داد: دولت ایران هم اکنون با دست بازتر و پشتوانه محکمتر می تواند مذاکره کند و ما به غرب اعلام کردیم که آماده یافتن راه حلی برای نگرانی های معقول غربی ها هستیم ولی این نگرانی ها نباید حاکی از بهانه جویی و سوء استفاده باشد و غرب نباید به اسم اعتماد سازی به دنبال اهداف دیگری باشد .

عراقچی اظهار داشت: نگرانی های غرب اگر معقول و دارای پایه و اساس باشد ، ایران آماده تعامل با این نگرانی ها خواهد بود و غرب نیز باید نگرانی های ایران را مرتفع کند، که این نگرانی ها شامل برداشته شدن همه تحریم ها است . ما در ده سال گذشته مقاومت کرده ایم و به غرب ثابت کرده این که نه تهدید نظامی و نه تحریم اقتصادی نتیجه بخش نیست .

* گفت وگوی دوجانبه ایران و آمریکا در ژنو

عراقچی در خصوص گفت و گو با "وندی شرمن" رئیس هیأت آمریکای در حاشیه مذاکرات ژنو، گفت: در مذاکرات بین المللی و چند جانبه ، گفت وگوهای دو جانبه امری کاملا طبیعی است و این گفت وگوها براساس نیاز و روند مذاکرات برگزار می شود و ما قبلا نیز در مذاکره با گروه 1 + 5 با هیأت های مذاکره کننده گفت وگوهای دو جانبه داشته ایم .

وی با بیان اینکه این گفتگوهای دو جانبه مذاکرات را به پیش برده است، اظهار داشت: هدف از گفتگوهای دو جانبه پیشبرد مذاکرات است و ما می خواهیم مسائلی را که در مذاکرات بررسی کردیم ، در گفتگوها دو جانبه مفصل تر و با جزئیات بیشتر و جدی تر بررسی کنیم. ما اگر احساس کنیم که برای تسهیل روند مذاکرات و تبادل نظرات باید گفتگوهای دو جانبه ای داشته باشیم ، این گفتگوها را برگزار می کنیم، و قبلا نیز این مذاکرات دوجانبه را برگزار کردیم .

* نظر مذاکره کننده آمریکایی در گفت وگوی دو جانبه

عراقچی گفت: نظرات شرمن در گفت وگوهای دو جانبه همان نظرات ایشان در مذاکرات بود و اینجانب در گفتگوهای دوجانبه نظرات ایران را قاطعانه تر و محکم تر به اطلاع شرمن رساندم و به ایشان گفتم که ما انتظار داریم که اعتماد سازی به صورت دو طرفه صورت بگیرد و اگر غربی ها انتظار دارند که ما اعتماد آنها را جلب بکنیم ، ما نیز انتظار داریم که غربی ها اعتماد ما را جلب کنند؛ که این امر از طریق رفع تحریم های ظالمانه و به رسمیت شناختن حقوق جمهوری اسلامی ایران میسر است و در کل می توان گفت که این گفتگوهای دو جانبه مفید بود .

* دلیل خوش بینی هیأت آمریکایی پس از گفت وگوهای دو جانبه

عراقچی درباره دلیل خوش بینی بیشتر هیأت آمریکایی در پایان گفت وگوهای دوجانبه، اظهار داشت: من معتقدم که برخورد هیأت های اروپایی و آمریکایی با مذاکرات ، مثبت بود و علتش هم آن بود که همانطور که ما جدیت را در آنها دیدیم ، آنها هم جدیت را در ما دیدند مذاکرات مفید و جدی بود . البته مسئولان آمریکایی علاوه بر مفید و جدی خواندن مذاکرات اظهارات دیگری نیز بیان کرده و بر اختلافات هم کرده اند. اینکه ما توانستیم برای اولین بار وارد مسیر مشترک بشویم که نخستین نشانه آن صدور بیانیه مشترک بود ، این امر به نوبه خود مفید بود .

* مسائل مطرح شده در گفت و گوی دوجانبه