« ژنو» و واقعیات تازه در سیاست خارجی ایران

حشمت الله فلاحت پیشه امروز چهارشنبه 17/07/92 طی یادداشتی در روزنامه رسالت نوشت: جمهوری اسلامی ایران و1+5 بعد از گذشت چهار ماه از دوره شکل دهی به دیپلماسی عمومی خود از هفته آینده وارد فضای دیپلماسی رسمی می شوند.

طرح های متقابل دو طرف برای گذار از شرایط خنثی در مذاکرات در معرض افکار عمومی وتحلیل های راهبردی قرار می گیرد وچشم انداز آینده مذاکرات نیز قابل ترسیم می شود.آمریکا به نمایندگی از1+5 تلاش دارد طرحی اضافه بر طرح پیشنهادی 1+5 در نشست «آلماتی 2» ارائه نشود وبه نظر می رسد حداکثر تعدیل محتوای طرح آنها، برخی تغییرات جزئی باشد که طبیعتاً نظر طرف ایرانی را تامین نخواهد کرد. بنابراین احتمال تکرار

خواسته هایی همچون مهر وموم کردن، «فردو» اجرای پروتکل الحاقی در ازای تعدیل کم خاصیت برخی تحریم های فلزات گرانبها وکشتیرانی وجود دارد. در مقابل ، طرف ایرانی محتوای طرح های گذشته خود مبنی بر برخورداری از چرخه کامل فناوری و صنعت هسته ای وکاهش ملموس وجدی تحریم ها را مطرح خواهد کرد وضمن ارائه زمانبندی سعی خواهد کرد که آن را به اقدامات تازه جمهوری اسلامی برای کاهش نگرانی ادعایی غربی ها در قبال برنامه هسته ای کشور پیوند دهد.

با این تفاصیل، باز هم مواضع از هم دور خواهد بود اما مذاکرات به چند دلیل ادامه

می یابد:

1-آمریکا نمی تواند حضور 72 درصدی مردم ایران را در انتخابات 24 خرداد ماه نادیده بگیرد. انتخاباتی که در اوج بحران های منطقه ای وبویژه لرزش های درونی سه سکوی ژاندارمی جدید واشنگتن در منطقه (مصر، ترکیه ودنیای محافظه کاری وسلطانی عرب) شکل گرفت و برگ برتر ایران را در چانه زنی های سیاسی منطقه ای به رخ کشید. بویژه آنکه اکنون دولت آقای روحانی از توان ترغیب دیپلماسی عمومی میان اغلب مردم برخوردار است خواه 51 درصدی که به او رای داده اند وخواه 49 درصد دیگر که رقبای او را برگزیده بودند.مردم به خوبی درک می کنند همه مذاکره کنندگان هسته ای از روحانی اول تا لاریجانی ، جلیلی و روحانی دوم حرف حق خود را بر اساس کنوانسیون های بین المللی وقانون مصوب مجلس شورای اسلامی (الزام دولت به تکمیل فناوری کامل

هسته ای) تکرار می کنند،امکان تفرقه افکنی میان ایرانی ها در قبال حقوق هسته ای آنها از گذشته هم کمتر شده است.

2-لحن تنش زدایی جمهوری اسلامی از موضع ضعف نیست. همانطوری که نتانیاهو از امکان کمتری برای کسب همراهی غرب با سیاست جنگ علیه ایران برخوردار شده ، آمریکا نیز از امکان محدود تری برای تداوم سیاست تحریم فرامرزی ایران برخوردار می شود.

دنیا شاهد شکست سیاست جنگ پایدار آمریکا در قبال دیپلماسی نرم جمهوری اسلامی است. جالب اینکه از زمان تقابل جنگ سرد آمریکا وایران از سال 2001 میلادی تاکنون ، ایرانی ها علاوه بر پرهیز از پرداخت هزینه های جنگ وافراط، عمق استراتژیک خود را نیز توسعه بخشیدند. به همین دلیل بنده با نظر برخی از دوستان که معتقدند که مذاکره فقط باید به «موضوع هسته ای»  محدود شود مخالفم. موضوع هسته ای فقط باید بخشی از بسته پیشنهادی ایران به 1+5 باشد.

3-به گواه تاریخ هرگاه صهیونیست ها وسلفیون عرب از راهبرد های سیاست خارجی جمهوری اسلامی عصبانی شده اند نباید در درست بودن این راهبرد ها شک کنیم. بیداری اسلامی اگر در مسیر اصیل خود قرار گیرد هم امنیت رژیم صهیونیستی را تهدید کرده و در مسیر اثبات حقانیت تاریخی انسان های سرکوب شده در سرزمین های اشغالی سامان خواهد گرفت وهم اینکه به وضعیت تحقیر آمیز کشور های عربی در دنیایی پایان خواهد داد که از دهه 1970 عملاً در مسیر دموکراسی افتاده است. سفر مقام سعودی به تل آویو گویای این واقعیت بود که موجودیت های وابسته به سلف های ناحق خاورمیانه باز هم به سمت تبانی حرکت می کنند. بخشی از بسته پیشنهادی دولت ایران برای 1+5 باید تاکید بر رای گیری هم در سرزمین های اشغالی وهم در کل کشورهای منطقه باشد. 

4-زمانی که آقای روحانی ریاست جمهور محترم موضوع نظر سنجی را مطرح نمودند بنده با توضیحاتی از این اقدام استقبال کردم. دولت باید ابتدا و فارغ از رویکرد های تبانی آمیزی که عامل تباهی خاورمیانه است رابطه حق وتکلیفی خود را در مذاکرات آینده به اطلاع مردم برساند. وقبل از انجام نظر سنجی خام با یک سئوال؛«چقدر با رابطه با آمریکا موافقید؟» واقعیات این رابطه در مسیر مذاکراتی آینده به اطلاع مردم برسد.چه بسا مسائلی از طرف مخالفین حقوق هسته ای ایران مطرح می شود که با روح منشور حقوق بشر ، قانون اساسی کشور، شانیت ملت ایران وخاصه مقررات آژانس هسته ای همخوان نیست وتخطی دیپلمات های کشور از این حقوق منجر به مواخذه وجدانی وقانونی آنها شود.

5-نکته آخر خطاب به تیم مذاکره کننده ایرانی است وآن اینکه فضای «ژنو» با دوران «سعد آباد» و«آلماتی» متفاوت است.

برگ های برنده هیئت ایرانی از گذشته بیشتر است. دستاورد های انتخاباتی ، هسته ای ، توان مطمئنه دفاعی، موفقیت های دیپلماتیک وخاصه نارضایتی طرف مقابل از عدم پیشرفت راهبردهای منطقه ای خود مولفه هایی است که می توانند پیش از مذاکره دوجانبه بر میز مذاکره اثر بگذارد.