سوء استفاده از "فیرپلی" در فوتبال ایران!

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، چند دهه است که لفظ "بازی جوانمردانه" (fair play) در فوتبال دنیا وارد شده و به عنوان یک اصل بنیادی در عرصه فوتبال پذیرفته شده است.

این واژه ترکیبی که در ایران با عنوان "بازی جوانمردانه" شناخته می‌شود شامل بندهای مختلفی است که رعایت همه آنها در سلامت فوتبال مهم است، اما در ایران تنها بخش کوچکی از این قرارداد جهانی اجرا می‌شود.

تقریبا هفته‌ای نیست که بازیکن یا مربی فوتبالی در ایران از بازی جوانمردانه دم نزند و نسبت به اجرا نشدن آنها اعتراض نکند، اما اگر از آنها بپرسید که بازی جوانمردانه چیست، اکثر قریب به اتفاق آنها خواهند گفت که " وقتی بازیکنی مصدوم می‌شود، حریف باید " توپ را به بیرون بزند که کادر پزشکی بتواند به مصدوم رسیدگی کند و این یعنی بازی جوانمردانه!"

درست است که انجام چنین کاری نشانه جوانمردانه بازیکنان است، اما این کار همه آن چه در مبحث بازی جوانمردانه مطرح می‌شود، نیست. حقیقت این است که قانونی جود ندارد که بر اساس آن بازیکنان یک تیم در صورت مشاهده مصدومیت یک بازیکن ناچار باشند توپ را به بیرون بزنند و در اصل توقف بازی در زمان مصدومیت شدید یک بازیکن وظیفه داور است. اگر در شرایط خاصی، بازیکن دچار مصدومیت خیلی شدید شود، ولی داور متوجه نباشد، بازیکنان می‌توانند با به بیرون زدن توپ، داور را متوجه فرد مصدوم کنند.

در ایران فقط توقف بازی در صورت مصدومیت بازیکن به عنوان بازی جوانمردانه شناخته می‌شود در حالی که در قانون نوشته نشده است، اما جالب‌تر این است که بخش‌های نوشته شده در قانون در ایران اجرا نمی‌شوند!

Fairplay لفظی است که در فارسی به "بازی جوانمردانه" ترجمه شده که ترجمه تحت الفظی آن است، اما شاید بهترین معادل برای این واژه "رعایت روح پهلوانی" باشد که خوشبختانه سالیان سال است که در فرهنگ ایرانیان وجود دارد. روح پهلوانی در ورزش به این معنی است که هیچ ورزشکاری برای موفقیت خود "نباید" حق سایرین را پایمال کند و حتی در صورت لزوم از حق خود نیز باید بگذرد.

خاطره جمعی ملت ایران همیشه یاد پهلوانانی مثل پوریای ولی و غلام‌رضا تختی را گرامی می دارد، اما آیا تاکنون پرسیده‌ایم که چرا این اتفاق درباره آنها رخ داده است؟ در ورزش ایران و فرهنگ غنی این کشور همیشه پهلوانان جایگاه ویژه‌ای داشته‌اند، به گونه‌ای که در گذشته‌های دور، پهلوان یک محل، معتمد آن محل محسوب می‌شد و اهالی مال و ناموس خود را تحت حمایت او می دانستند و به وجودش دلگرم بودند. هر کسی لیاقت بستن بازوبند پهلوانی را نداشت، چون این مزیت شاخص‌های ویژه‌ای را می طلبید.

جوانمردی، مهم‌ترین ویژگی پهلوانان بود که خود شامل شاخص‌هایی مانند دوستدار مردم بودن، راستگو بودن، دست گیر افتادگان بودن و از این قبیل بود. سوای آن پهلوان می‌بایست چشم پاک، دست پاک و قدم پاک می‌بود و هیچ خلافی مرتکب نمی‌شد. پهلوان هرگز راضی نمی‌شد که برای بالا رفتن خود، پا بر روی گرده دیگران بگذارد و حقی را پایمال کند.

روحیه پهلوانی،‌ همان چیزی است که اکنون در دنیا به عنوان "فیرپلی" می شناسند، چون در تعریف این واژه در فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) آمده که در فوتبال باید "فیرپلی" رعایت شود؛ یعنی در فوتبال باید از فساد اخلاقی و مالی،‌ تبانی، دروغ و شرط بندی خبری نباشد.

به بحث فوتبال ایران باز گردیم، آن طور که این روزها از زبان بزرگان فوتبال ایران در رسانه‌ها می خوانیم، می بینیم و می‌شنویم، فوتبال ما پر از فساد و بی‌اخلاقی است. هر از گاهی کسی سر بر می‌آورد و فریاد می‌زند که باید با ناپاکی‌ها برخورد کرد، ولی چندی بعد یا آن فرد از گردونه فوتبال خارج می‌شود و یا در رسانه‌ای اعلام می‌کند که "سوء تفاهم" شده است!"

"فیرپلی" به اهالی فوتبال اجازه نمی‌دهد که برای تعیین نتیجه‌ یک بازی تبانی کنند، اما این کار – آن طور که از سوی اهالی فوتبال ایران ادعا می‌شود – در ایران وجود دارد، ولی کسی علیه آن موضع نمی گیرد.

"فیرپلی" اجازه نمی‌دهد که در فوتبال کسی به دیگری توهین نژادی کند و در لباس یک نژادپرست رفتاری کند که مایه شرم انسان‌ها شود، اما این اتفاق در فوتبال ایران چند بار رخ داده، ولی کسی اعتراض نکرده است. آخرین نمونه‌اش رفتار زشت و توهین آمیز فیروز کریمی با بازیکن سیه چرده یکی از تیم‌های لیگ برتری بود.

"فیرپلی" می‌گوید کسی حق ندارد در فوتبال که عرصه فعالیت ورزشی است و هدفش سلامت جسم و جان، به دیگران تهمت و افتراء ببندد، اما این مورد به وفور در فوتبال ایران وجود دارد. فردی به مربی لیگ برتری تهمت دلال بودن می‌زند، مدیرعامل "محترم" یک باشگاه، همتایش را به فساد متهم می‌کند و از این قبیل موارد که فراوان هستند،‌ اما باز هم صدای اعتراض کسی بلند نمی‌شود.

"فیرپلی" یعنی کسی حق ندارد بدون مجوز بازیکنی را جابجا کند و رقم‌های غیر واقعی برای جذب بازیکن خرج کند، اما ناگفته پیداست که در سبد فوتبال ایران،‌ این تحفه هم فراوان موجود است.

به گزارش ایسنا، روحیه پهلوانی همواره در ایران وجود داشته است، ولی با گذشت زمان رفته‌رفته کمرنگ شده و حالا دیگر تقریبا اثری از آن باقی نمانده است. "فیرپلی" اسباب سوء استفاده برخی شده که با بهره گیری از ناآگاهی دیگران سود جستن از احساسات عمومی و با هدف نگه داشتن وقت بازی خود را زمین می زنند و انتظار دارند که حریف توپ را به بیرون بزند و این شده همه آن چه در ایران به "بازی جوانمردانه" معروف است. تا وقتی که بی‌اخلاقی تمارض می‌کند و خود را به زمین می‌اندازد و ما جوانمردی را به اوت می فرستیم، بازی فوتبال ایران متوقف می‌شود!

روح پهلوانی در فوتبال ایران فعلا به دلیل مصدومیت از میادین دور است!