اولویت اقتصاد ما رابطه با آمریکا نیست

میثم رادپور کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس،‌ اظهار داشت: قیمت‌گذاری در بازارهای مالی بر اساس انتظارات است؛ وقتی یک کشور اقتصادش خراب است، با یک رابطه‌ که معلوم نیست، آینده‌اش چطور می‌شود، قرار نیست در آن اتفاقی رخ دهد.

وی افزود:‌ در حال حاضر در بازارهای کالا و خدمات به خصوص بازارهای مالی که فقط افق را مد نظر قرار می‌دهند و مبنای قیمت‌گذاری آنها بر این اساس است که ببینند آینده آن کسب و کار چه می‌شود و کارشان را بر همین اساس پیش می‌برند، انتظاراتی وجود دارد.

رادپور اضافه کرد: در حال حاضر از نظر بازارها یک افقی روشن وجود دارد و آنها امیدوارند، علاوه بر اینکه روابط خارجی خوب می‌شود، فضای کسب و کار بهتری را هم انتظار دارند که در داخل کشور حکم‌فرما شود.

رادپور ادامه داد: اگر فضای کسب و کار بهتر در کشور حکم‌فرما شود، بازارهای مختلف سود بیشتری خواهند برد و کاسبی‌ها بیشتر می‌شود و جریان نقدی بیشتری تولید می‌شود و طرح‌های توسعه هم پیش می‌رود.

این کارشناس اظهار داشت: اگر فضای کسب و کار بهبود پیدا کند، امیدواری بیشتری نسبت به آینده در این محیط وجود خواهد داشت و این انتظار بهبود فضای کسب و کار قسمت عمده‌ای از موضوع بازارها است؛ اگر یک نفر از آینده کسب و کارش افق روشن‌تری داشته باشد، برآورد بهتری از کسب و کار در آینده خواهد داشت.

رادپور اضافه کرد: در حال حاضر مسئله این نیست که رابطه ما با آمریکا خوب شده و باید انتظار داشته باشیم که اقتصاد هم سریع بهبود پیدا کند؛ کسب و کارهای مختلف به این موضوع نگاه می‌کنند که احتمالاً این دولت دولتی است که در آینده می‌تواند وضعیت را در خیلی از کسب و کارها تغییر دهد و یک محیط نسبتاً با ثبات‌تر اقتصادی به وجود آورد، چرا که خیلی از کسب و کارها به مسائل تجاری توجه دارند؛ کسب و کارها به این مسئله نگاه می‌کنند که احتمالاً این دولت دولتی است که در آینده بتواند وضعیت را به نفع کسب و کارها تغییر دهد، یعنی یک محیط نسبتاً‌ با ثبات‌تر اقتصادی به وجود آورند.

این استاد دانشگاه اظهار داشت: در فضای با ثبات اقتصادی کسب و کارها دیگر نگران نرخ ارز نیستند و به مسائلی از این دست تمرکز ندارند.

*انتظار بازار رابطه با آمریکا نیست/بازار به دنبال بهبود فضای کسب‌وکار است

وی ادامه داد: انتظاری که بازار از این دولت دارد، فقط این نیست که یک رابطه‌ای با آمریکا برقرار شود؛ بازار انتظار دارد به سمتی پیش رویم که فضای کسب و کار بهبود پیدا کند و کسبه در آینده با خیال راحت‌تری به کار خودشان بپردازند و در فضای با ثبات‌تری ادامه فعالیت دهند.

رادپور با بیان اینکه اولویت اقتصاد کشور رابطه با آمریکا نیست، گفت: ما در اقتصاد به دنبال فرآورده‌های این رابطه هستیم و انتظار داریم که وقتی این رابطه ایجاد شد، از برخی اتفاقاتی که در حاشیه آن رخ می‌دهد، در اقتصاد بهره بگیریم.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: البته باید به این مسئله توجه کرد که سیاست و اقتصاد در هم تنیده هستند؛ اقتصاد ما هم اقتصادی دولتی است و قسمت عمده‌ای از منابع در دست دولت است و بازارهای ما به خاطر اینکه رقابتی نیستند کارایی پائینی‌ دارند.

رادپور گفت: وقتی که فشارهای خارجی بر اقتصاد ما زیاد می‌شود مشکلات در اقتصاد ما پررنگ‌تر می‌شود؛ ما به دنبال بهبود وضعیت اقتصادی در داخل کشور هستیم و بالاخره باید از یک جایی شروع کنیم؛ ما انتظار داریم وقتی که مناسبات سیاسی بهبود پیدا می‌کند، فضای کسب و کار بهتری را در بنگاه‌های اقتصادی شاهد باشیم.

وی ادامه داد: خیلی از بنگاه‌های اقتصادی داخلی نیازمند ارز هستند؛ مثلاً شرکت‌های خودروسازی و پتروشیمی و حتی شرکت‌های مواد غذایی برای تولیدشان باید ارز داشته باشند و کسب و کار این بنگاه‌ها به خاطر مناسبات سیاسی دچار اختلال شده است و فضایی را در حال حاضر تحمل می‌کنند که نباید این گونه باشد.

این استاد دانشگاه اظهار داشت: در حال حاضر سؤال این است که یک شرکت داروسازی چرا باید نگران بلوکه شدن پولش باشد و این نگرانی را داشته باشد که نمی‌تواند با مکانیزم ال‌سی (گشایش خط اعتبار اسنادی) کارش را انجام دهد؛ وقتی خیال یک نفر از این راحت نباشد که در فرآیند واردات مواد اولیه سرش کلاه نمی‌گذارند، کسب و کار محدود می‌شود؛ موانع و ریسک‌های غیرتجاری که به خاطر مناسبات دیگر ایجاد شده باعث می‌شود که اقتصاد ما دچار رشد کمی باشد.

وی افزود: مثلاً وقتی یک نفر می‌خواهد 10 واحد از یک محصول تولید کند، به خاطر وجود برخی موانع مجبور است که 6 واحد تولید کند، بر همین اساس باید گفت که مناسبات سیاسی کاملاً بر فضای کسب و کار سایه افکنده است.

رادپور در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با فارس اظهار داشت: اگر برخی انتظاراتی که وجود دارد، در آینده محقق نشود بازار مسیر خودش را طی می‌کند؛ بازار انتظار دارد مسائل سیاسی کسب و کار کشور را رونق دهد و این انتظار هم باید محقق شود.

*خیلی از مشکلات اقتصادی به روابط سیاسی بر نمی‌گردد

وی گفت: کشور ما دارای مشکلات عدیده اقتصادی است و خیلی از این مشکلات به روابط سیاسی ما بر نمی‌گردد، بلکه به ساختارهای اقتصادی نادرست بر می‌گردد؛ در کشور ما یکسری از افراد به خاطر  رانت به بعضی منابع دسترسی دارند، لذا باید بر این نکته تأکید کرد که ساختار اقتصادی ما ساختاری معیوب است و انتظار نمی‌رود که این ساختار با ایجاد رابطه با آمریکا درست شود.

رادپور ادامه داد: مسائلی مانند رابطه با آمریکا تنها می‌تواند بستری را فراهم کند که ما راحت‌تر به هدفمان برسیم و در واقع فقط مسیر را هموارتر می‌کند، ولی نباید از این نکته غافل شد که اقتصاد ما مشکلات عدیده‌ای دارد که باید آنها را حل کرد.

* نرخ تورم بالاتر از سود بانکی

وی افزود: ما در کشوری زندگی می‌کنیم که نرخ تورم بالاتر از نرخ سود بانکی است و این وضعیت در یک اقتصاد نرمال پیامدهای ناگواری دارد.

رادپور ادامه داد: در حال حاضر نرخ حامل‌های انرژی در کشور ما پائین است؛ مصرف ما در حال حاضر به اندازه چین است و این دسته از مشکلات در گذشته هم وجود داشت و الآن هم وجود دارد.

وی اظهار داشت: باید قبول کرد که ارتباطات مختل شده سیاسی ما در قالب ساختار اقتصادی معیوب آسیب‌های جدی را به اقتصاد زد.

رادپور گفت: اقتصاد ایران مانند فرد مریضی بود که مریضی به او فشار نمی‌آورد، ولی وقتی تحریم‌ها علیه ما وضع شد، متوجه شدیم که این مریضی دردهای زیادی را هم دارد که تا کنون به خاطر شرایطی که داشته و مسکن‌هایی که به آن تزریق می‌شده این درد احساس نمی‌شد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه تحریم‌ها به ما نشان داد که ساختارهای اقتصادی معیوب اقتصاد ما را به جایی نمی‌رساند؛ گفت: کشورها برای اینکه بازارهایشان توسعه پیدا کند و کسب و کارشان به رشد برسد چاره‌ای ندارند، جز اینکه به سمت اقتصادهای آزادتر بروند.

وی اضافه کرد: هر نوع محدودیتی که در بازار ایجاد می‌شود و از کارایی آن کم می‌کند، باعث می‌شود که یکسری فرصت‌ها در اختیار برخی افراد قرار گیرد و برخی منابع ناکارا شود و در نهایت تولید ناخالص داخلی کاهش پیدا می‌کند و بیکاری کشور هم زیادتر می‌شود.

*رابطه با آمریکا همه چیز را در اقتصاد درست نمی‌کند

رادپور اظهار داشت: در اقتصاد کنونی ما نمی‌توانیم بگوییم که رابطه با آمریکا همه چیز را در اقتصاد درست می‌کند و تنها می‌توانیم بگوییم که در این صورت مسیر هموارتری را خواهیم داشت. چرا که عدم وجود برخی ارتباطات اجازه نمی‌دهد که ما به سمت بازارهای آزاد پیش برویم و در واقع نوعی محدودیت برای ما ایجاد می‌کند.

وی تأکید کرد: جدا کردن دو مقوله سیاست و اقتصاد از هم سخت است و به اعتقاد من رابطه سیاست و اقتصاد رابطه‌ای دوطرفه است.

*خوشبینی در مورد تاثیر رابطه با آمریکا بر اقتصاد محلی از اعراب ندارد

این استاد دانشگاه در ادامه خاطرنشان کرد: خوشبینی بیش از حد در مورد رابطه با آمریکا و تأثیر آن بر اقتصاد محلی از اعراب ندارد و از سویی دیگر هنوز معلوم نیست که سرانجام این گفت‌وگوها به کجا بینجامد.

وی ادامه داد: ما امیدواریم با روندی که دولت در پیش گرفته شاهد اوضاع بهتری باشیم تا حداقل از این باب کشور دچار تنش و هیجان نشود؛ همچنین باید توجه کرد که مسئله تحریم‌ها علاوه بر جنبه‌های اقتصادی باعث ایجاد تنش‌های زیادی در بازارها شد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: مثلاً اگر انتظار داشته باشیم که ارز در یک سال آینده نوسان 30 درصدی نداشته باشد این خودش یک امیدی برای کسب و کارهایی است که با ارز سروکار دارند.

*آرامش ناشی از کاهش تنش‌های سیاسی یک هدیه خوب است

وی گفت:‌ آرامشی که به خاطر کاهش تنش‌های سیاسی به وجود می‌آید یک هدیه خوب است؛ وقتی ما امیدوار باشیم که بازار با ثبات‌تری داریم و مسائلی مثل نرخ دلار آنقدر جابه‌جا نمی‌شود که کسب و کارها را دچار سردرگمی کند بسیار خوب است چرا که می‌توان در یک محیط آرامتر و به دور از نگرانی‌هایی که مربوط به کسب و کار می‌شود کار را انجام داد.

وی گفت: به طور مثال یک سازنده ماشین باید نگران کیفیت کالا باشد و به این فکر نکند که نرخ ارز چه مقدار افزایش خواهد داشت و چه تأثیری در کسب و کار او خواهد گذاشت.

گفت‌وگو از مقداد ذکی‌زاده