ماه رمضان «اسلام» و ماه رمضان «ما»

اگر تصوير چهره اسلام ممكن بود و يك نفر آگاه به تمام تعاليم و امتيازات و هدايت هاي اسلام و برنامه هاي تربيتي و جامع آن، چهره زيباي آن را تصوير مي كرد، از هر اثر هنري ديگر زيباتر و جالب تر مي شد.

كدام جلوه اي در دل ها از جلوه معارف اسلام نافذتر و كدام روشنايي از روشنايي آيات قرآن مجيد روشن تر است؟!

كدام يك از تعاليم و هدايت هاي اخلاقي را مي توان از تعاليم و آداب اسلام برتر و مفيدتر دانست؟

كدام دين و كدام كتاب آسماني به اندازه قرآن به علم و عمل اهميت داده و به عقل و منطق و تفكر و انديشه در اسرار آفرينش و نظام جهان و اوضاع زمين و آسمان، دعوت و تشويق كرده است؟

اسلام را بايد در آيينه نصوص قرآن و سنت و در سيره رفتار و گفتار و كردار پيشوايان دين و كساني كه اسلام در وجودشان به تمام معنا منعكس شده و در سلوك مجاهدين و مسلمانان صدر اسلام تماشا كرد.

مسلمانان عصر ما نمي توانند با اجتماعاتي كه دارند اجتماع الهي اسلام را به دنيا نشان دهند و اگر چه در بين آنها افراد آگاه به مفاهيم و مقاصد اسلام كم نيست، ولي متأسفانه جلوه مجتمعات آنها، جلوه اجتماع كاملاً اسلامي نيست و چرخ زندگي اجتماعي و سياسي آنان تحت لواي حاكميت مطلقه و مشروعيت و قوانين و احكام الهي در گردش نيست.

يگانه عامل و علت انحطاط مسلمانان، جهل آنان به مفاهيم اسلامي و دوري از روح اسلام و درك نكردن واقعيت دين و توحيد و ايمان به شهادتين است.

اجتماعي را مي توان يك جامعه كاملاً اسلامي دانست كه همه احكام و دستورات اسلامي بر تمام مسائل زندگي فردي و اجتماعي آن جامعه منطبق بوده و به عبارت ديگر، اسلام از برنامه هاي كسب و كار، معاشرت، حكومت، سياست و ...آنها تفكيك نشده باشد.

با اين وصف، اجتماعات ما معرف يك اجتماع كامل و تمام عيار اسلامي نيست؛ زيرا بسياري از احكام اسلام در بين مسلمانان معاصر متروك شده و جز «عباداتي» مثل: نماز و روزه، حج و... ـ كه اجتماع اسلام به آنها نيز قائم است ـ بقيه احكام و دستورات اسلامي كمتر مورد عنايت قرار گرفته و بعضاً مهجور مانده است. چه بسا كه عبادات ما نيز آن طور كه شايسته است نشان دهنده مقاصد اسلام نيست و كساني كه از آثار و بركات آن هم محروم مي باشند، بسيارند.

در «عبادات»، معاني بزرگ و درسهاي عميق به ما آموخته مي شود كه اگر به آنها توجه كنيم، افق افكار ما روشن و طرز تصور ما دگرگون مي شود.

در عبادات هم جنبه عادت نهفته است و هم اظهار شوكت اسلام، اتحاد و هماهنگي مسلمين، ارشادات اخلاقي، آموزشي و تربيتي، تعاليم اجتماعي، رشد فكري، عقلي و علمي و بلكه فوايد بهداشتي و اقتصادي نيز منظور شده است.

همين روزه ماه رمضان كه از اركان اسلام و نيز شعائر بزرگ و وسيله اي جهت تقرب به خدا است، آيا با همان برنامه مقرر انجام مي شود؟ و آيا ماه رمضان ما همان ماه رمضان اسلام است؟ اين موضوع و مسئله اي است كه به بررسي و تحقيق نياز دارد.

ماه رمضان اسلام: چنانچه از خطبه حضرت رسول اكرم ـ صلي الله عليه وآله وسلم ـ استفاده مي شود، فرصتي براي افزودن به اعمال خير و كارهاي نيك، دستگيري از فقيران و بينوايان، پيوند با خويشاوندان، ياري ضعيفان، تكميل و تهذيب اخلاق، فرو خوردن خشم و غضب و كنترل قواي شهواني است.

اما برنامه ماه رمضان ما: پرخوري در افطار و سحر، تندخويي و بدزباني با نزديك و بيگانه، شب نشيني هاي زيان بخش، معاشرت ها و جلسات بيهوده است.

در ماه رمضان اسلام: شياطين مغلولند و اسباب گناه در اين ماه فراهم نبوده و محيط، براي فعاليت شياطين و رشد قواي اهريمني و افكار زشت ابليسي مساعد نمي باشد. همه جا به نور اين ماه منور است و صداي دلنواز و روح بخش تلاوت قرآن مجيد و صوت مناجات و دعا و استغفار، دل ها را به سوي خدا متوجه مي سازد و خفتگان بستر غفلت را بيدار مي كند.

ماه رمضان ما: شياطين در آن مشغول كار و اغوا و اضلال بوده و جز چند شب، ... از مصونيت هايي كه بايد در اين ماه از معاصي وجود داشته باشد، خبري نيست و چشم و گوش، هميشه در معرض گناه و معصيت است.

ماه رمضان اسلام: بهترين فرصت و گرانبهاترين وقتي است كه حتي يك دقيقه و ثانيه هايش نبايد هدر برود و بيهوده مصرف شود؛ بلكه بايد تمام دقايق و ساعات آن در انجام كارهاي نيك و اعمال حسنه، تفكر و تأمل، توبه و اصلاح حال سپري شود.

ماه رمضان ما: بيشتر اوقاتش تلف مي شود و اوقاتي به اين عزيزي، آسان از دست مي رود.

ماه رمضان اسلام: مسلمانان بايد در آن به مناسبت نزول قرآن در سيره رسول اكرم(ص)؛ شخصيتي كه قرآن به او نازل شد به طور عميق مطالعه كنند و ارشادات و راهنمايي هاي آن رهبر عاليقدر آسماني را ـ كه دافع هر ضرر و خسارت و علاج كننده تمام مشكلات اجتماعي و حياتي است ـ سرمشق خود قرار دهند و به حكم: «لقد كان لكم ف ي رسول الله اسوه حسنه لمن كان يرجوا الله واليوم الأخ ر» (احزاب:21) به روش و سلوك آن رسول اعظم خدا(ص) تأسي كنند.

ماه رمضان ما: اكثريت مسلمانان از سيره رهبر عظيم خود بي اطلاع بوده و در اين موضوع كه درس و بحث، تفكر و مطالعه در آن بر هر مسلماني لازم است، نه در ماه رمضان و نه در ماه هاي ديگر اهتمام شايان ندارند و به دانستن تاريخ حيات رسول خدا(ص) كه آموزنده ترين صفحات تاريخ است اعتناي لازم و كافي نمي كنند. تاريخ كدام شخصيت ها و رجال تاريخ، زعما و رهبران اصلاحات و انقلاب ها و پيامبران بزرگ، مانند تاريخ پيامبر بزرگ اسلام(ص)، آموزنده و سودمند است.

ماه رمضان اسلام: ماه درس علوم دين از قبيل: فقه، احكام و معارف حقيقي است تا خدا را از روي معرفت و بصيرت بپرستيم و طعم ايمان را بچشيم و در جمال ربوبيت، واله و حيران گشته و روح ما به عوالم عالي تر طيران نمايد.

و اين حديث كه از پيغمبر(ص) روايت شده است، بر ما منطبق شود: «اذا اراد الله به عبد خيراً فقهه في الدين، ويلهمه رشده» (كافي1: 32)

ماه رمضان ما: در جهالت و ناداني مي گذرد و اين مدرسه عالي و همگاني اسلامي به صورت تعطيل جلوه كرده و معلم و مدرس، شاگرد و دانشجو در آن كم است و ادعيه آن كمتر مورد استفاده و تأمل قرار مي گيرد.

ماه رمضان اسلام: ماه نشاط و اقبال و شتاب به سوي عبادت و تقرب به خدا است.

ماه رمضان ما: بعضي آن را در كسالت و سستي و تن پروري و خواب و بي خبري به پايان مي رسانند.

ماه رمضان اسلام: آغاز فصل جديد و مرحله نوين عمر و زندگي است كه در آن بايد قواي فكري و اخلاقي خود را از نو به رشد و نمو وا داريم و با گذشته خود وداع كرده و دل خود را جلا دهيم و زنگار معصيت و گناه را از آن بزداييم.

ماه رمضان ما: تغيير مختصر در وقت خوردن غذا و امساك از مفطرات است كه هر چند امتثال و اطاعت فرمان خدا و دليل بيدار بودن وجدان ديني و شعور مذهبي است و نسبت به آن بدبخت ها و گمراهاني كه روزه را افطار مي كنند شرافت و فضيلت آن بسيار است؛ اما با اين وجود، روزه دار نبايد فقط به امساك از مفطرات قناعت كند؛ بلكه بايد ساير برنامه هايي را كه براي روزه داران معين شده نيز انجام دهد تا از فوايد بسيار و رحمات واسعه الهي در اين ماه حداكثر استفاده را بنمايد.

ماه رمضان اسلام: سبب تهذيب نفوس، تطهير قلوب و تخلق به اخلاق حميده، اعتياد به عادات حسنه، تمرين خلوص نيت، احياي معالم و مباني اسلاميت و انسانيت، انتشار محبت و نوع پروري و صداقت است.

ماه رمضان ما: بسا شب نشيني ها و مجالسي كه پس از افطار برپا مي شود و با متحمل شدن مصارف زياد به پرخوري، غيبت، لهو و مزاح هاي باطل و گفت و شنودهاي بي ثمر مشغول شده و با شكم چراني هايي كه مي كنند از حكمت نبويه «صوموا تصحوا» محروم مي شوند و چون از روح همكاري و همدردي اسلامي و ارتباط معنوي و اتصال ناگسستني قلبي و ايماني، نشانه و علامتي نيست، آن ديد و بازديدها و معاشرت ها، سبب كينه و عداوت و دشمني و سوء تفاهم مي شود.