به گزارش 598؛ 10 شهریور، روز پدافند هوایی است. پنج سال پیش در چنین روزی بنا به تدبیر
فرمانده معظم کل قوا، قرارگاه پدافند هوایی ایجاد و به طور مستقل وظیفه
خطیر تامین امنیت هوایی کشور را برعهده گرفت. نگاهی به جنگ های اخیر در
دنیا نشان می دهد، حملات هوایی سنگین، گسترده و سریع یکی از اصلی ترین
تاکتیک های نبرد در آنها بوده است. در چنین وضعیتی، اهمیت و مخاطرات
مسئولیت این قرارگاه بیش از پیش به چشم می آید.
حکایت امروز ما و
امنیت، حکایت ماهی و آب است. چنان در آن غرقیم که گاهی به چشممان هم نمی
آید اما این امنیت مرهون فداکاری رزمندگانی است که در سراسر این سرزمین
پهناور، در بیابان های سوزان، قله های رفیع، دریاهای ژرف و سواحل بیکران،
چشم بر هم نمی گذارند و دست از ماشه برنمی دارند تا ایران، همچون کشتی امنی
باشد در دریای طوفان زده خاورمیانه.
به
مناسبت این روز، خبرنگار کیهان، مهمان امیر سرتیپ فرزاد اسماعیلی، فرمانده
قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص) شد تا هم خدا قوتی بگوید و هم از
مجاهدتهای این دلیرمردان همیشهبیدار بشنود.
امیر اسماعیلی فرمانده
جوانی است که در سال 89 و در سن 39 سالگی با حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی
به عنوان دومین فرمانده این قرارگاه منصوب شد. خوش اخلاق و در عین حال مصمم
به نظر می آید. در گوشه و کنار دفتر کارش ماکت های پدافندی به چشم می
خورند و البته یک پهباد واقعی که به گفته امیر، رادارگریز هم هست. عکاس از
زوایای مختلف، تند و تند کلیک میکند و امیر میگوید؛ نظامی ها نباید لبخند
بزنند؟! بعد خودش زودتر از بقیه میخندد.
امیر!
دوست دارم اول یک سؤال عملیاتی بپرسم! اگر همین الان یک تهدید بالفعلی
کشور ما را تهدید کند و مثلاً بگوییم از همین زمان این تهدید شروع می شود
تا وقتی شما مطلع شوید و برای مقابله و دفاع در مقابل آن تهدید وارد عمل
شوید چه زمانی طول می کشد؟
پاسخ سؤال شما را ابتدا با طرح یک
سؤال شروع می کنم. اگر همین الان به خبرنگار شما بگویند که در یک نقطه از
شهر تهران که شما فاصله زمانی تان حداقل یک ساعت با آن جا هست اما ارزش این
خبر برای شما این است که بتوانید تا نیم ساعت آینده آن را برسانید، آیا
برایش تدبیری اتخاذ کرده اید؟
مطمئناً!
-
قرارگاه پدافند هوایی تنها قرارگاهی است که در کشور دو مورد ندارد. یعنی
ما یک قرارگاه پدافند هوایی داریم که از پدافند هوایی همه نیروها استفاده
می کند. ولی شما سایر نیروهای زمینی، هوایی و دریایی را حداقل دو نیرو می
بینید. هم در سپاه و هم در ارتش. تفاوت دیگری هم که قرارگاه پدافند هوایی
دارد این هست که همواره در حال مأموریت است. یعنی به هیچ عنوان هیچ سیستم
اداری، شنود الکترونیکی، سامانه های دیدبانی، موشکی، توپخانه ای نه خاموش
هستند و نه استراحت می کنند. اما سایر نیروها ممکن است به حسب مأموریت
سامانهها و تجهیزاتشان را به میدان بیاورند. پدافند هوایی 24 ساعته و بدون
تعطیلی همواره در حال رصد آسمان است. رصد به تنهایی هم کفایت نمی کند.
بایستی رصد نهایتاً منتهی بشود به یک ابزار دفاعی که از غافلگیری جلوگیری
کند. طبیعتاً این نیاز دارد که ببینیم از کدام زوایا و از کدام محورها ممکن
است غافلگیری صورت بگیرد. تجارب 8 سال دفاع مقدس را داریم و می دانیم که
کشورهای حریف چه چیزی را از جمهوری اسلامی می خواهند و در جنگی که بخواهد
اتفاق بیفتد آیا ضربتی یا جنگ تمام عیار خواهیم داشت؟ حمله احتمالی از کجا
به نفع آن هاست و از چه زاویه ای با سرعت و دقت بیشتری صورت می گیرد؟ یعنی
خودمان به عنوان یک حمله ور برای خودمان طراحی هایی کردهایم. روی این
طراحیها کار دوم ما یعنی آمایش سرزمینی انجام شد. برای این است که می
بینیم پدافند هوایی با یک گسترش زیر 100 نقطه در زمان جنگ تحمیلی امروز به
یک گسترش بالای 3600 نقطه در کشور رسیده است. بنده از شما پرسیدم که اگر
اتفاقی در یک جایی از تهران بیفتد شما چقدر ضرب الاجلی اقدام میکنید، برای
پدافند هوایی هم باید در کسری از دقیقه این اتفاق بیفتد و به تهدید پاسخ
دهد که همین طور هم هست. برای این که حملات هوایی چه موشکی و چه هواپیمایی،
سرعت بسیار بالا و دقیقی دارد. مثلاً از شروع یک نقطه مرزی تا یک نقطه
حساس، پدافند هوایی از تصمیم سازی، تصمیم گیری و اقدام به موقع و جا به
جایی برای غافل گیر نشدن و منهدم نشدن باید در کمتر از 15 دقیقه عمل کند.
امیر!
مطمئناً در عالم نظامی گری همیشه کمترین احتمالات هم جدی گرفته می شود و
به آن ها توجه می شود. اگر دشمن بخواهد تجاوزی به کشور ما داشته باشد
مطمئناً یکی از برنامه هایش از کار انداختن سیستم پدافندی کشور است. چقدر
تمهید شده که این سیستم چند لایه باشد و به قول معروف در طول زمان درگیری
که شاید تا هفته ها و ماه ها به طول انجامد از کار نیفتد و بتواند به کار
خودش ادامه دهد؟
-
آن چه که بدان فکر کرده ایم اولاً ایجاد فضای ابهام آمیز برای دشمن است.
دشمنی که خیلی از سامانه ها را در قبل از پیروزی انقلاب به ما داده بود یا
سایت هایی را برای ما پیشبینی کرده بود، طبیعتاً چنین دشمنی اگر قصد حمله
داشته باشد، چون خودش برای ما طراحی کرده و خودش هم مستقر کرده، به راحتی
هم می تواند منهدم کند و آن را مختل کند.
چه
کار کردیم؟ دو کار! اولاً سامانه های قدیمی را که داشتیم دور نینداختیم
اما نحوه کاربرد آن ها را کلاً تغییر دادیم. یعنی اگر در سامانه های راداری
ما و سامانه های موشکی ما امروز بگردید میبینید که با گذشت 35 سال از
پیروزی انقلاب اسلامی ایران حداقل 35 نوع تنوع در این سامانه ها داده شده.
یعنی از نظر فنی آن ها بهینه سازی شده اند. مرحله دوم مرحله نوسازی بود.
بله! ما در جنگ الکترونیک اگر فقط قائل به این باشیم با یک نوع طیف فرکانسی
مثلاً در رادار یا یک نوع سامانه موشکی مثل سامانه موشکی که قبل داشتیم
وارد صحنه کارزار بشویم، حتماً شکست می خوریم. اما ما در سامانه های
راداری و شنودمان در حقیقت در طیف های متفاوت کار کردیم. این چه برتری به
ما می دهد؟ دشمن در همه این طیفها نمی تواند جنگ الکترونیک انجام دهد.
دشمن
همه این طیف ها را نمی تواند مختل کند. چون خودش هم باید در یکی از این
طیف ها اقدام کند. پس بنابراین بخشی از پدافند هوایی را ممکن است مختل کند
اما بخش دیگر وارد عمل می شود. نکته سوم اگر قرار باشد لایه ای از پدافند
هوایی مختل یا منهدم بشود ما برای آن پشتیبان در نظر گرفته ایم. چه
پشتیبانی از یک سامانه یا یک منطقه، چه پشتیبانی از لحاظ داخلی؛ در حقیقت
کنترل خود. یعنی استقلال تاکتیکی. ما برای قرارگاه پدافند هوایی اصلاً قائل
به این نیستیم که یک فرمانده از یک نقطه به یک ایستگاه موشکی یا یک سایت
راداری در دورترین نقطه کشور، دستوری را بدهد. در زمان قطع ارتباط، آن سایت
باید استقلال تاکتیکی داشته باشد و خودش به عنوان یک واحد مستقل بتواند
حافظ و مدافع آن منطقه باشد.
این طرح ریزی دفاعی در پدافند هوایی به
شکل موزاییکی انجام شده و شما امروز شاهد مناطق پدافند هوایی در کشور
هستید. چیزی که قبل از سال 87 و تشکیل این قرارگاه به این شکل وجود نداشت.
فرمانده معظم کل قوا همین حس را داشتند و همین اهمیت را قائل شدند برای
پدافند هوایی که آن را اولویت اول فرمودند و همین را می خواستند که پدافند
هوایی فقط به نوسازی و بهینه سازی فکر نکند بلکه آمایش خود را نیز تغییر
دهد.
در بحث ارتباط که رگ های عصبی در پدافند هوایی محسوب می شود
اگر یکی از لایه های ارتباطی ما قطع شد چه کار کنیم؟ باید فکر کنیم. ما
برای لایه های زیرزمینی و لایه های روی زمینی بیسیم و با سیم، امروز فکر
کردیم. در دورترین نقطه و یگان ما، سامانههای ارتباطی ما حداقل سه لایه و
حداکثر هفت لایه است. این سه لایه و هفت لایه بین اهم و مهم یگان های ما
تقسیم شده. آن چه را که سعی داشتیم این بود که نه تنها در لایه های ارتباطی
بلکه در لایه های هم پوشان سامانه های آتش هم به همین شکل اقدام کنیم. ما
هم فکر دفاع موزاییکی کردیم و هم فکر این که اگر یکی از سامانه های موشکی
ما منهدم شد آیا آن جا نقطه نفوذپذیر ما خواهد بود؟ خیر! بایستی ما یک دفاع
چند لایه موشکی را هم پیش بینی می کردیم. بخشی از این ها در حقیقت به
عنوان لایههای پنهانی دفاع هست. برای همین است که همیشه ما قائل به پدافند
هوایی چالاک و متحرک هستیم. اگر ما قائل به تحرک باشیم، یعنی با دشمن در
این فضا بازی شطرنجی می کنیم که حرکات ما حرکات مهره های شطرنج خواهد بود،
به انتخاب خود فرمانده نبرد. این نیست که حتماً حرکت های ما بنابر سکون و
سکوت باشد.
موضوع
پدافند هوایی یک موضوع کاملاً دانش بنیان است. یعنی تجهیزات محور است.
تجهیزات آن هم کاملاً تخصصی و از تکنولوژی بسیار بالایی هم برخوردار است.
شما برای اینکه در این زمینه در سطح بالایی باشید چقدر با مراکز دانشگاهی و
تحقیقاتی و افراد نخبه ارتباط دارید؟ از این افکار و پروژه ها و ایده ها
حمایت می شود؟ برنامه ای در این خصوص وجود دارد؟
بله. در خصوص
خیلی از مسائل تکنولوژیکی خاص می توانیم ادعای آن را بکنیم که وضعیت ما در
خاورمیانه منحصر به فرد و یا حداقل کم نظیر است. این گونه موارد را با
دانشگاه ها و مراکز دانش بنیان مطرح می کنیم و به نتیجه هم رسیده ایم.
نمونه آن هم رادار شهاب است که امروز گسترش پیدا کرده و می شود گفت که در
کشور بی نظیر و در منطقه خاورمیانه کم نظیر است. ما این نیازها را آمدیم در
مراکز دانش بنیان و با جوانان همین مرز و بوم مطرح کردیم. جوانانی که به
جای اینکه به کشورهای دیگر سفر کنند و جاذبه های کاذب آنها جذبشان کند در
کشور خودمان ماندند و به عنوان نخبگان مطرح، از این قبیل لوازم را به
نیروهای مسلح هدیه کردند. ما همیشه آنها را در حقیقت شریک دفاعی خودمان می
دانیم و افتخار می کنیم در سال 89 ما با حدود 250 نخبه دانشگاهی کار می
کردیم و امروز این تعداد به حدود 600 نخبه رسیده است. یعنی تعامل با نخبگان
دانشگاهی نه تنها در دانشگاههای معتبر تهران بلکه در دانشگاههای معتبر
کشور چه در مراکز استان ها و چه در نقاط دیگر در حال گسترش است. خیلی از
این موارد حتی معرفی شدند به وزارت دفاع و صنایع مرتبط و آن جا بدون اینکه
حتی جذب به عنوان شاغل بشوند به عنوان مشاور فنی در حال انجام کار هستند و
این هم از افتخارات ماست.
ظاهراً قرار است به زودی دانشکده پدافند هوایی هم تأسیس بشود. لطفاً یک مقداری راجع به این موضوع توضیح بدهید.
-
ما مجوز تاسیس دانشگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) را در حقیقت از دو
ماه گذشته با تدبیر شایسته فرمانده معظم کل قوا و همت و تلاش ستاد کل
نیروهای مسلح و ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران و خصوصاً سفارش موکد فرمانده
کل ارتش در حقیقت اخذ کرده ایم. کارهای اجرایی آن را شروع کرده ایم و به
فضل پروردگار از اول مهرماه امسال به صورت مستقل دانشجو می پذیریم و آموزش
می دهیم. یعنی قرارگاه پدافند هوایی علاوه بر اینکه بحث تفکیک را به صورت
عملی از سال 89 شروع کرد امروز به بحث تحکیم و تکمیل پدافند هوایی رسیده
است. انشاالله داریم آن را دنبال میکنیم. در بحث دانشگاه پدافند هوایی هم
بحمدالله تا امروز که با شما صحبت می کنم خیل عظیمی از اساتید معتبر
دانشگاههای کشور خودشان تمایل دارند در این دانشگاه تدریس کنند.
امیر!
در دهه اخیر چهار جنگ را در منطقه داشتیم که از سوی دشمنان اصلی ما آمریکا
و رژیم صهیونیستی اتفاق افتادند. اشغال عراق، افغانستان، حمله اسرائیل به
غزه و درگیری با حزب الله. با توجه به تهدیدهای آمریکا و رژیم اسرائیل علیه
ایران اسلامی، قرارگاه پدافند هوایی چقدر روی این جنگ ها مطالعه علمی کرده
که بتوانیم از دستاوردهای آن برای سناریوهای احتمالی استفاده کنیم؟-
نه فقط جنگ های اخیر که می فرمایید، از زمان دفاع مقدس تا جنگ های قبل از
چهار جنگ اخیری که شما اشاره کردید، جنگهای بزرگی که در جهان اتفاق
افتاده؛ یوگسلاوی و جنگ با کشور عراق در دو مرحله، همه این ها را قرارگاه و
نیرویی که وظیفه دفاع دارد، بایستی مطالعه کند. شاید در همه این ها از
لحاظ تعداد و عده برای هواپیماها و موشک ها یکسان باشد یا تفاوت تعدادی هم
وجود داشته باشد اما ماهیت و تاکتیک های میدانی متفاوت بود. همواره کشور
حریف سعی کرده در نبرد بعدی کمترین تلفات را داشته باشد. پس سعی می کند هم
عملیات میدانی خودش را بهینه کند و هم از حیث نفرات و استعداد رزمی و
تجهیزاتی بهترین سامانهها را به میدان بیاورد. طبیعتاً وقتی این ارتقاء
تاکتیک را شما می بینید در صحنه ها بایستی ارتقاء دفاع را متناسب با ارتقاء
تاکتیک پیش بینی بکنید. این کار را پدافند هوایی انجام داده است. یعنی نه
تنها بعد از اتمام جنگ بلکه حتی در خلال این نبردها هر اتفاقی می افتاده
رصد می کرده تا بتواند به صورت لحظه ای حتی برای آن تدبیر کند. این تدبیر
ممکن بود تدبیر صحنه ای باشد یا تغییر آمایش باشد. امروز ما افتخار می کنیم
که در طول این دو سال ما منطقه شرق، شمال شرق و مناطق هسته ای مان را به
لحاظ آمایش با حجم بالا و پوشش آتش بیشتری، حفاظت آن را انجام دادهایم.
این ها به خاطر بررسی و مطالعه روی همین عملیات ها بود.
یک زمانی
پرواز پهپادها و از این دست خیلی مطرح بود. الان مدت زیادی است که می بینید
خبری نیست. آیا پهپادهایشان تمام شده؟ خیر. این به جهت این است که شما
تاکتیک را عوض کردهاید. یعنی وقتی راه نفوذ را می دانید و می دانید از چه
طریقی و با چه کیفیتی قرار است علیه شما عملیات انجام بدهد، شما هم کار
مخالف آن را انجام می دهید. اولین نتیجه کار شما بازدارندگی است. طبیعتاً
برای آن تهدیدهایی که شما اشاره کردید بهترین کاری که آنها در تفکر خودشان
می پرورانند ضربه زدن به جمهوری اسلامی است تا ضربه زدن به برخی از
کشورهای منطقه و چیزهایی را که داریم می بینیم. اما آن ها در حال دست و
پنجه نرم کردن با آن کشورها هستند چون خودشان به قدرت دفاعی ما هم اذعان
دارند و می دانند این مواجهه، برایشان مواجهه سنگینی خواهد بود. مواجهه ای
که باید برایش هزینه بالایی بپردازند.
امیر! می خواهم بدانم که در بحث پدافند هوایی دکترین مصوبی در سطح کشور وجود دارد؟-
بله. قرارگاه پدافند هوایی، دکترین راهبردی اش را ستاد کل نیروهای مسلح
تدوین و ابلاغ کرده و روی آن دکترین راهبردی ما دکترین عملیاتی را تدوین
کرده ایم. تقریباً بالغ بر 2 سال پیش مصوب شد و دکترین های تاکتیکی هم
بحمدالله در حال اجراست. اگر این دکترین ها برای ما شفاف سازی نشده بود و
روابط کاری آنها شفاف نبود، امروز شاهد خیلی از فجایع هوایی بودیم. چرا؟
چون قرارگاه پدافند هوایی فقط در بین خودش و سایر نیروهای مسلح فکر و عمل
نمی کند. ما حتی با سازمان هوایی کشور برای همه هواپیماهای غیرنظامی هم
همکاری می کنیم. اگر این هماهنگیها نباشد فجایع خیلی زیادی را شاهد خواهیم
بود. ما طبیعتاً در کشور مراکز حساس کمی نداریم. وقتی عرض می کنیم 3600
نقطه گسترش، یعنی باید به این فکر کنیم که اگر می خواهیم هماهنگی و انسجام
خوبی را شاهد باشیم، آن هم بدون اصل غافلگیری، پس باید راهبرد و فکری پشت
سر این کار باشد. همین تدابیری که شما در صحنه می بینید. البته قائل به این
نیستیم. داریم ارتقاء می دهیم و آن را تغییر می دهیم. چون هر لحظه ما شاهد
این هستیم که تاکتیک دشمن در حال تغییر است.
یک
مقداری راجع به مسئله تحریم و ارتباط آن با مسئله نوآوری و خلاقیت در بحث
پدافند هوایی توضیح دهید. البته تحریم در مقوله جنگ برای ما یک مسئله غریبی
نیست. مسئله تحریم از زمان دفاع مقدس هم با ما بود و با این مسئله سال
هاست دست و پنجه نرم می کنیم. میخواهم بدانم در شرایط فعلی آیا این امر
باعث کند شدن پیشرفت کاری شما شده یا اینکه باعث نوآوری و خلاقیت شما شده
است؟- طبیعتاً برای رسیدن سریع و بی دغدغه به یک محصول پیشرفته
یکی از راهکارها خرید از خارج است. اما در خرید خارجی، وابستگی محض است،هم
از حیث پشتیبانی و هم از حیث آموزش. هر دوی این ها را هم که بگذاریم کنار
یک محدودیت و محرومیت شدید دارد. این که آن سیستم و سامانه برای تاکتیکی در
ذهن ما طراحی نشده. یک سامانه ای است که طراحی شده و بیشتر از این که
نظامی و دفاعی باشد تجاری است. حکم درآمدزایی برای سازنده اش دارد. پس اگر
ما میگوییم قائل به خرید از خارج نیستیم شعار نیست. یک؛ وابستگی قطعه ای می
آورد. دوم؛ ما را از آن تاکتیک های دفاعی مان دور می کند. چون وقتی ما اگر
به خارج متکی باشیم، باید بیاییم تاکتیک های دفاعی مان را بر اساس همین
سیستم ها طراحی کنیم. در صورتی که طراحان و فرماندهان نظامی اول باید
تاکتیک را روی کاغذ پیاده کنند و بعد بگویند ملزومات عملیاتی چه سامانه ای
را مطالبه می کند. یعنی ما باید از عملیات به تحقیقات برسیم نه از تحقیقات
به عملیات. از عملیات به تحقیقات رسیدن پاسخ همان سوال شماست یعنی ما
بگوییم تحریم به ما آسیب رسانده است. چرا؟ تحریم به کسی آسیب میرساند که
اولاً تحریم برایش معنا داشته باشد. برای ما اولاً معنای بین المللی ندارد.
برای اینکه کسی باید تحریم بشود که قصد کشورگشایی دارد و حمله.
اما
این تحریم چه منفعتی برای ما داشته است؟ نه فقط در پدافند هوایی بلکه در
همه عرصه های تحقیقاتی کشور؛ من مثال رسانه ملی را می زنم. رسانه ملی 34
سال پیش چند شبکه تلویزیونی و رادیویی داشت؟ امروز بعد از گذشت این سال ها
به چه میزان کانال و شبکه رسیده است؟ آیا این سال ها ما تحریم نبودیم؟ در
همه عرصه ها همین پیشرفت شگرف و تعجب آور را می بینیم.
البته برای
خودمان شگرف نیست. زیرا ما به جمله زیبای امام راحل ایمان داریم که ما می
توانیم. آن ها اعتقاد ندارند و برای آن ها این دستاوردهای ما تعجب آور است.
ما در همه عرصه ها پیشرفت داشتیم. پدافند هوایی که گفتم از زیر 100 نقطه
در شروع جنگ تحمیلی گسترش داشتیم امروز به بیشتر 3600 نقطه رسیده. 3600
نقطه فقط نیروی انسانی نمی خواهد. پدافند هوایی تجهیزات محور است. ما اول
تجهیزات می خواهیم و بعد نیروی متخصص و کارآمد که آموزش درست و کافی دیده
باشد تا از این سامانه بتواند استفاده کند. باید تاکتیک حمله دشمن را
بشناسیم. یعنی اشراف اطلاعاتی خوب داشته باشیم و بعد آمایش به موقع بدهیم
تا غافلگیر نشویم. بعد اقدام به موقع انجام دهیم که نمونه آن را در مورد
آرکیو 170 دیدید. بنابراین تحریم ها و تهدیدها اگر یک ارتباط مستقیم بین آن
ها قائل شویم، نتیجه آن می شود بی اعتنایی ما به آن چه تهدید می شویم. بی
اعتنایی ما به آن چه که تحریم مان کردند. در عین حال هوشیاری ما در مقابله و
مواجهه با تهدیدها.
شاید
به زبان ساده کار پدافند رصد و تأمین امنیت فضای کلی کشور است. احتمالاً
تأمین این امنیت بدون رصد فضای خارج از کشور و آب های بین المللی اطراف
میسر نمی شود. آیا این ها هم مورد رصد شما هستند؟- ما از
مرزهای جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران تا فضایی را که بتوانیم عمق دفاعمان
را پوشش دهیم یعنی این فضا ممکن است در جاهایی 200 کیلومتر هوایی باشد یا
100 کیلومتر یا 50 کیلومتر، بسته به نوع تهدیدات و نوع گسترش نیروهای
فرامنطقه ای، رصد می کنیم. سامانه های ما در حقیقت به گونه ای گسترش پیدا
کرده که بتواند تهدید را قبل از رسیدن به مرزهای جمهوری اسلامی ایران کشف
کند نه روی مرزهای جمهوری اسلامی ایران. آب های بین الملل تعریف دارد. در
همین دریای عمان بخشی از آن مرتبط با ما هست و بخشی از آن به کشور عمان
برمی گردد. بین این ها آبروهای آزاد هست. بله ما اشراف اطلاعاتی روی این
آب های آزاد این چنینی داریم. اما اگر بخواهیم برویم به سمت اقیانوس آرام و
چین و... نه آنها فعلاً مورد مأموریت قرارگاه پدافند هوایی نیست.
امنیتی
که الان در کشور داریم وقتی یک مقداری در فضای بین المللی و خاورمیانه
مطالعه کنیم، می بینیم که امنیت بی نظیری است. امنیت یکی از آن مقولاتی است
مثل سلامت که تا زمانی که از دست نرود ارزش آن پیدا نمی شود و مطمئناً یکی
از پایه های ایجاد و پایداری این امنیت، قرارگاه پدافند هوایی است. می
خواهم یک مقداری از سختی های کار همکارانتان در ایجاد این امنیت و نعمت
بزرگ در این منطقه آشوب زده بفرمایید.- قرارگاه پدافند
هوایی یک قرارگاه 24 ساعته و بدون تعطیلی است. تعطیلات عید نوروز که همه به
مسافرت می روند و هر تعطیلی که برای هرکسی لذت بخش است در اینجا تعطیل
نیست و کار شبانه روزی است. در حقیقت شما قرارگاه پدافند هوایی را اورژانس
یک بیمارستان در سطح کل کشور درنظر بگیرید. اورژانس یک بیمارستان در یک
شهرستان تعطیل بشود چه اتفاقی می افتد؟ یعنی حتی اگر مریضی بیاورند یا
مصدومی بیاورند که از بستگان رئیس بیمارستان هم باشد تا بخواهد تیم خودش را
فراهم کند آن مریض از دست رفته است. قرارگاه پدافند هوایی مانند یک
اورژانس آرامشبخش برای کل کشور است. این گونه کار می کند. در این اورژانس
باید آدم هایی باشند که هم متخصص باشند و هم این اورژانس را باور داشته
باشند. دلیل عمده متخصص بودن و شدنشان این است که شاکله قرارگاه را جوانان
تشکیل میدهند. اگر شما برگردید به سنوات ابتدایی انقلاب تمام مسئولان آن
زمان هم جوان بودند. الان قرارگاه پدافند هوایی آن شرایط را دارد. یعنی با
تیمی جوان اما مقتدر کار می کند. هم باید آموزش درستی برای مسائل فنی،
تکنیکی و تخصصی ببیند هم زمان این آموزش آن قدر کوتاه اما کیفی باشد که
سریع این نفر، افسر یا درجه دار و کارمند بیاید به صحنه رزم. هم بتواند آن
چنان روحیه و باورش را ارتقاء ببخشد که در صحنه های سخت معیشتی کم نیاورد.
چرا عرض می کنم صحنه های سخت معیشتی؟ برای اینکه پدافند هوایی سامانه موشکی
اش نمی تواند کنار شهر باشد. باید در عمق خاک کشور خودمان باشد. در بیابان
ها، کوه ها، دره ها و دهلیزها. در محل هایی که محل زندگی نیست. به همین
منظور آمادگی و آموزشی که این نفر در بعد خودباوری باید داشته باشد این است
که مستحکم باشد. بین خود و خدایش این معامله را بکند که اگر قرار است بین
این 3600 نقطه عده و عده پدافند هوایی تقسیم شود، این تقسیم به صورت
استقراری نمی تواند باشد. باید مأموریت های سنگینی را برود. باید بپذیرد که
در مواقع مواجهه و مقابله با دشمن با هواپیمای دشمن و موشک دشمن، این گونه
نیست که داخل سنگر باشد. مگر رادار ما در داخل سنگر میتواند کشف کند. مگر
موشک ما از داخل سنگر می تواند شلیک کند. مگر دیدهبان می تواند ببیند.
مواجهه ما یک مواجهه تن به تن است. یک مواجهه چشم در چشم است. پس اگر این
اتفاق بیفتد شهادت آن هم از جمله شهادت هایی است که خودشان انتخاب کرده
اند. نه اینکه اتفاق افتاده باشد. آموزش های مکتبی و عقیدتی برای این پرسنل
از نان شب هم واجب تر است که به خودباوری برسند. بتواند ایستادگی و
پایداری داشته باشد. همان کاری که شهدای سایت سوباشی کردند. من که دیدم به
آن ها حمله شده است. من که می دانستم منهدم می شود اما تا آخرین لحظه
ایستادند و با عده حداکثری هم ایستادند. در اتاقی که میتوانست 7 نفر
مأموریت را انجام بدهد، 19 نفر ایستادند و هر 19 نفر هم شهید شدند. آیا اسم
این شهادت، انتخاب نیست. آموزش های امنیتی و حفاظتی؛ اگر دشمن از سامانه
های ما مطلع شود طبیعتاً ما محکوم به شکست هستیم. پس باید حصار پیرامونی ما
یعنی آموزش حفاظتی و امنیتی ما بسیار مستحکم تر از آموزشهای امنیتی سایر
نیروها باشد. هرچند که آن ها هم نیاز دارند اما نیاز ما از نان شب هم واجب
تر است. این را هم عرض کنم که حق مطلب را ادا کرده باشم؛ از کارکنان ما
بیشتر خانواده های آن ها سهیم هستند. چون دوری همسران خودشان را در مدت
زمان های بسیار زیاد حتی با گذشت 20 سال از جنگ تحمیلی همچنان تحمل می
کنند.
اگر موافق باشید چند سوال شخصی هم بپرسم. آخرین کتابی که خواندید یا احیاناً در حال خواندن آن هستید؟- من معمولاً کتاب های تخصصی در زمینه الکترونیک یا الکترومکانیک را مطالعه می کنم.
اهل چه ورزشی هستید؟نزدیک به دو سال است که ورزش تخصصی نکرده ام. اما در حدود پنج-شش سال جودو کار کرده ام. قبل از آن هم کشتی کار می کردم.
آخرین باری که با خانواده تان به سفر رفتید؟- عید نوروز امسال بود.
اهل رفتن به سینما هم هستید؟-
اتفاقاً خیلی علاقه دارم اما معمولاً وقت نمی کنم به سینما بروم. معمولاً
فیلمی که ساخته می شود و در پرده سینما به نمایش در می آید چند ماه بعد در
رسانه های خانگی می آید و به فروش می رسد. تهیه می کنم و می بینم.
رابطهتان با نیروها و سربازان چطور است؟-
ما ملاقات های مردمی داریم که در این ملاقات ها خانوادهها، خود پرسنل و
سربازان هستند. یک وقتی به نماز می رویم یک سربازی می خواهد ترخیص بشود که
یک مقداری مشکل دارد، می آید و می گوید. این طور نیست که خیلی بسته عمل
کنیم و بگوییم بروید با سلسله مراتب جلو بیایید. فضا، فضای بازی است.
گمان
می کنم شما جوان ترین فرمانده ارشد نظامی در کشور هستید. مردم شاید دوست
داشته باشند بدانند چطور به این جایگاه رسیدید، فرمانده معظم کل قوا به شما
اعتماد کردند و این مسئولیت مهم را به شما سپردند؟- اول عنایت
خداست. دوم دعای پدر و مادرم است. سوم همراهی خانواده است. اگر خانواده
خودم همراهم نبودند هیچ اتفاقی نمی افتاد. همه این ها یک مجموعه عواملی است
در یک مسیری. اما وقتی که در این شرایط قرار گرفتیم می رسیم به این
اعتمادی که فرمانده معظم کل قوا و فرمانده محترم کل ارتش کردند. این اتفاق
شاید در این عرصه و در این برهه زمان خیلی کم نظیر باشد اما اگر از زمان
ابتدای انقلاب اسلامی فکر کنید کم نظیر نیست و ما رده آخر آن ها هستیم! به گزارش
مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، 10 شهریور، روز پدافند هوایی است. پنج سال پیش در چنین روزی بنا به تدبیر
فرمانده معظم کل قوا، قرارگاه پدافند هوایی ایجاد و به طور مستقل وظیفه
خطیر تامین امنیت هوایی کشور را برعهده گرفت. نگاهی به جنگ های اخیر در
دنیا نشان می دهد، حملات هوایی سنگین، گسترده و سریع یکی از اصلی ترین
تاکتیک های نبرد در آنها بوده است. در چنین وضعیتی، اهمیت و مخاطرات
مسئولیت این قرارگاه بیش از پیش به چشم می آید.
حکایت امروز ما و
امنیت، حکایت ماهی و آب است. چنان در آن غرقیم که گاهی به چشممان هم نمی
آید اما این امنیت مرهون فداکاری رزمندگانی است که در سراسر این سرزمین
پهناور، در بیابان های سوزان، قله های رفیع، دریاهای ژرف و سواحل بیکران،
چشم بر هم نمی گذارند و دست از ماشه برنمی دارند تا ایران، همچون کشتی امنی
باشد در دریای طوفان زده خاورمیانه.
به
مناسبت این روز، خبرنگار کیهان، مهمان امیر سرتیپ فرزاد اسماعیلی، فرمانده
قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص) شد تا هم خدا قوتی بگوید و هم از
مجاهدتهای این دلیرمردان همیشهبیدار بشنود.
امیر اسماعیلی فرمانده
جوانی است که در سال 89 و در سن 39 سالگی با حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی
به عنوان دومین فرمانده این قرارگاه منصوب شد. خوش اخلاق و در عین حال مصمم
به نظر می آید. در گوشه و کنار دفتر کارش ماکت های پدافندی به چشم می
خورند و البته یک پهباد واقعی که به گفته امیر، رادارگریز هم هست. عکاس از
زوایای مختلف، تند و تند کلیک میکند و امیر میگوید؛ نظامی ها نباید لبخند
بزنند؟! بعد خودش زودتر از بقیه میخندد.
امیر!
دوست دارم اول یک سؤال عملیاتی بپرسم! اگر همین الان یک تهدید بالفعلی
کشور ما را تهدید کند و مثلاً بگوییم از همین زمان این تهدید شروع می شود
تا وقتی شما مطلع شوید و برای مقابله و دفاع در مقابل آن تهدید وارد عمل
شوید چه زمانی طول می کشد؟
پاسخ سؤال شما را ابتدا با طرح یک
سؤال شروع می کنم. اگر همین الان به خبرنگار شما بگویند که در یک نقطه از
شهر تهران که شما فاصله زمانی تان حداقل یک ساعت با آن جا هست اما ارزش این
خبر برای شما این است که بتوانید تا نیم ساعت آینده آن را برسانید، آیا
برایش تدبیری اتخاذ کرده اید؟
مطمئناً!
-
قرارگاه پدافند هوایی تنها قرارگاهی است که در کشور دو مورد ندارد. یعنی
ما یک قرارگاه پدافند هوایی داریم که از پدافند هوایی همه نیروها استفاده
می کند. ولی شما سایر نیروهای زمینی، هوایی و دریایی را حداقل دو نیرو می
بینید. هم در سپاه و هم در ارتش. تفاوت دیگری هم که قرارگاه پدافند هوایی
دارد این هست که همواره در حال مأموریت است. یعنی به هیچ عنوان هیچ سیستم
اداری، شنود الکترونیکی، سامانه های دیدبانی، موشکی، توپخانه ای نه خاموش
هستند و نه استراحت می کنند. اما سایر نیروها ممکن است به حسب مأموریت
سامانهها و تجهیزاتشان را به میدان بیاورند. پدافند هوایی 24 ساعته و بدون
تعطیلی همواره در حال رصد آسمان است. رصد به تنهایی هم کفایت نمی کند.
بایستی رصد نهایتاً منتهی بشود به یک ابزار دفاعی که از غافلگیری جلوگیری
کند. طبیعتاً این نیاز دارد که ببینیم از کدام زوایا و از کدام محورها ممکن
است غافلگیری صورت بگیرد. تجارب 8 سال دفاع مقدس را داریم و می دانیم که
کشورهای حریف چه چیزی را از جمهوری اسلامی می خواهند و در جنگی که بخواهد
اتفاق بیفتد آیا ضربتی یا جنگ تمام عیار خواهیم داشت؟ حمله احتمالی از کجا
به نفع آن هاست و از چه زاویه ای با سرعت و دقت بیشتری صورت می گیرد؟ یعنی
خودمان به عنوان یک حمله ور برای خودمان طراحی هایی کردهایم. روی این
طراحیها کار دوم ما یعنی آمایش سرزمینی انجام شد. برای این است که می
بینیم پدافند هوایی با یک گسترش زیر 100 نقطه در زمان جنگ تحمیلی امروز به
یک گسترش بالای 3600 نقطه در کشور رسیده است. بنده از شما پرسیدم که اگر
اتفاقی در یک جایی از تهران بیفتد شما چقدر ضرب الاجلی اقدام میکنید، برای
پدافند هوایی هم باید در کسری از دقیقه این اتفاق بیفتد و به تهدید پاسخ
دهد که همین طور هم هست. برای این که حملات هوایی چه موشکی و چه هواپیمایی،
سرعت بسیار بالا و دقیقی دارد. مثلاً از شروع یک نقطه مرزی تا یک نقطه
حساس، پدافند هوایی از تصمیم سازی، تصمیم گیری و اقدام به موقع و جا به
جایی برای غافل گیر نشدن و منهدم نشدن باید در کمتر از 15 دقیقه عمل کند.
امیر!
مطمئناً در عالم نظامی گری همیشه کمترین احتمالات هم جدی گرفته می شود و
به آن ها توجه می شود. اگر دشمن بخواهد تجاوزی به کشور ما داشته باشد
مطمئناً یکی از برنامه هایش از کار انداختن سیستم پدافندی کشور است. چقدر
تمهید شده که این سیستم چند لایه باشد و به قول معروف در طول زمان درگیری
که شاید تا هفته ها و ماه ها به طول انجامد از کار نیفتد و بتواند به کار
خودش ادامه دهد؟
-
آن چه که بدان فکر کرده ایم اولاً ایجاد فضای ابهام آمیز برای دشمن است.
دشمنی که خیلی از سامانه ها را در قبل از پیروزی انقلاب به ما داده بود یا
سایت هایی را برای ما پیشبینی کرده بود، طبیعتاً چنین دشمنی اگر قصد حمله
داشته باشد، چون خودش برای ما طراحی کرده و خودش هم مستقر کرده، به راحتی
هم می تواند منهدم کند و آن را مختل کند.
چه
کار کردیم؟ دو کار! اولاً سامانه های قدیمی را که داشتیم دور نینداختیم
اما نحوه کاربرد آن ها را کلاً تغییر دادیم. یعنی اگر در سامانه های راداری
ما و سامانه های موشکی ما امروز بگردید میبینید که با گذشت 35 سال از
پیروزی انقلاب اسلامی ایران حداقل 35 نوع تنوع در این سامانه ها داده شده.
یعنی از نظر فنی آن ها بهینه سازی شده اند. مرحله دوم مرحله نوسازی بود.
بله! ما در جنگ الکترونیک اگر فقط قائل به این باشیم با یک نوع طیف فرکانسی
مثلاً در رادار یا یک نوع سامانه موشکی مثل سامانه موشکی که قبل داشتیم
وارد صحنه کارزار بشویم، حتماً شکست می خوریم. اما ما در سامانه های
راداری و شنودمان در حقیقت در طیف های متفاوت کار کردیم. این چه برتری به
ما می دهد؟ دشمن در همه این طیفها نمی تواند جنگ الکترونیک انجام دهد.
دشمن
همه این طیف ها را نمی تواند مختل کند. چون خودش هم باید در یکی از این
طیف ها اقدام کند. پس بنابراین بخشی از پدافند هوایی را ممکن است مختل کند
اما بخش دیگر وارد عمل می شود. نکته سوم اگر قرار باشد لایه ای از پدافند
هوایی مختل یا منهدم بشود ما برای آن پشتیبان در نظر گرفته ایم. چه
پشتیبانی از یک سامانه یا یک منطقه، چه پشتیبانی از لحاظ داخلی؛ در حقیقت
کنترل خود. یعنی استقلال تاکتیکی. ما برای قرارگاه پدافند هوایی اصلاً قائل
به این نیستیم که یک فرمانده از یک نقطه به یک ایستگاه موشکی یا یک سایت
راداری در دورترین نقطه کشور، دستوری را بدهد. در زمان قطع ارتباط، آن سایت
باید استقلال تاکتیکی داشته باشد و خودش به عنوان یک واحد مستقل بتواند
حافظ و مدافع آن منطقه باشد.
این طرح ریزی دفاعی در پدافند هوایی به
شکل موزاییکی انجام شده و شما امروز شاهد مناطق پدافند هوایی در کشور
هستید. چیزی که قبل از سال 87 و تشکیل این قرارگاه به این شکل وجود نداشت.
فرمانده معظم کل قوا همین حس را داشتند و همین اهمیت را قائل شدند برای
پدافند هوایی که آن را اولویت اول فرمودند و همین را می خواستند که پدافند
هوایی فقط به نوسازی و بهینه سازی فکر نکند بلکه آمایش خود را نیز تغییر
دهد.
در بحث ارتباط که رگ های عصبی در پدافند هوایی محسوب می شود
اگر یکی از لایه های ارتباطی ما قطع شد چه کار کنیم؟ باید فکر کنیم. ما
برای لایه های زیرزمینی و لایه های روی زمینی بیسیم و با سیم، امروز فکر
کردیم. در دورترین نقطه و یگان ما، سامانههای ارتباطی ما حداقل سه لایه و
حداکثر هفت لایه است. این سه لایه و هفت لایه بین اهم و مهم یگان های ما
تقسیم شده. آن چه را که سعی داشتیم این بود که نه تنها در لایه های ارتباطی
بلکه در لایه های هم پوشان سامانه های آتش هم به همین شکل اقدام کنیم. ما
هم فکر دفاع موزاییکی کردیم و هم فکر این که اگر یکی از سامانه های موشکی
ما منهدم شد آیا آن جا نقطه نفوذپذیر ما خواهد بود؟ خیر! بایستی ما یک دفاع
چند لایه موشکی را هم پیش بینی می کردیم. بخشی از این ها در حقیقت به
عنوان لایههای پنهانی دفاع هست. برای همین است که همیشه ما قائل به پدافند
هوایی چالاک و متحرک هستیم. اگر ما قائل به تحرک باشیم، یعنی با دشمن در
این فضا بازی شطرنجی می کنیم که حرکات ما حرکات مهره های شطرنج خواهد بود،
به انتخاب خود فرمانده نبرد. این نیست که حتماً حرکت های ما بنابر سکون و
سکوت باشد.
موضوع
پدافند هوایی یک موضوع کاملاً دانش بنیان است. یعنی تجهیزات محور است.
تجهیزات آن هم کاملاً تخصصی و از تکنولوژی بسیار بالایی هم برخوردار است.
شما برای اینکه در این زمینه در سطح بالایی باشید چقدر با مراکز دانشگاهی و
تحقیقاتی و افراد نخبه ارتباط دارید؟ از این افکار و پروژه ها و ایده ها
حمایت می شود؟ برنامه ای در این خصوص وجود دارد؟
بله. در خصوص
خیلی از مسائل تکنولوژیکی خاص می توانیم ادعای آن را بکنیم که وضعیت ما در
خاورمیانه منحصر به فرد و یا حداقل کم نظیر است. این گونه موارد را با
دانشگاه ها و مراکز دانش بنیان مطرح می کنیم و به نتیجه هم رسیده ایم.
نمونه آن هم رادار شهاب است که امروز گسترش پیدا کرده و می شود گفت که در
کشور بی نظیر و در منطقه خاورمیانه کم نظیر است. ما این نیازها را آمدیم در
مراکز دانش بنیان و با جوانان همین مرز و بوم مطرح کردیم. جوانانی که به
جای اینکه به کشورهای دیگر سفر کنند و جاذبه های کاذب آنها جذبشان کند در
کشور خودمان ماندند و به عنوان نخبگان مطرح، از این قبیل لوازم را به
نیروهای مسلح هدیه کردند. ما همیشه آنها را در حقیقت شریک دفاعی خودمان می
دانیم و افتخار می کنیم در سال 89 ما با حدود 250 نخبه دانشگاهی کار می
کردیم و امروز این تعداد به حدود 600 نخبه رسیده است. یعنی تعامل با نخبگان
دانشگاهی نه تنها در دانشگاههای معتبر تهران بلکه در دانشگاههای معتبر
کشور چه در مراکز استان ها و چه در نقاط دیگر در حال گسترش است. خیلی از
این موارد حتی معرفی شدند به وزارت دفاع و صنایع مرتبط و آن جا بدون اینکه
حتی جذب به عنوان شاغل بشوند به عنوان مشاور فنی در حال انجام کار هستند و
این هم از افتخارات ماست.
ظاهراً قرار است به زودی دانشکده پدافند هوایی هم تأسیس بشود. لطفاً یک مقداری راجع به این موضوع توضیح بدهید.
-
ما مجوز تاسیس دانشگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) را در حقیقت از دو
ماه گذشته با تدبیر شایسته فرمانده معظم کل قوا و همت و تلاش ستاد کل
نیروهای مسلح و ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران و خصوصاً سفارش موکد فرمانده
کل ارتش در حقیقت اخذ کرده ایم. کارهای اجرایی آن را شروع کرده ایم و به
فضل پروردگار از اول مهرماه امسال به صورت مستقل دانشجو می پذیریم و آموزش
می دهیم. یعنی قرارگاه پدافند هوایی علاوه بر اینکه بحث تفکیک را به صورت
عملی از سال 89 شروع کرد امروز به بحث تحکیم و تکمیل پدافند هوایی رسیده
است. انشاالله داریم آن را دنبال میکنیم. در بحث دانشگاه پدافند هوایی هم
بحمدالله تا امروز که با شما صحبت می کنم خیل عظیمی از اساتید معتبر
دانشگاههای کشور خودشان تمایل دارند در این دانشگاه تدریس کنند.
امیر!
در دهه اخیر چهار جنگ را در منطقه داشتیم که از سوی دشمنان اصلی ما آمریکا
و رژیم صهیونیستی اتفاق افتادند. اشغال عراق، افغانستان، حمله اسرائیل به
غزه و درگیری با حزب الله. با توجه به تهدیدهای آمریکا و رژیم اسرائیل علیه
ایران اسلامی، قرارگاه پدافند هوایی چقدر روی این جنگ ها مطالعه علمی کرده
که بتوانیم از دستاوردهای آن برای سناریوهای احتمالی استفاده کنیم؟
-
نه فقط جنگ های اخیر که می فرمایید، از زمان دفاع مقدس تا جنگ های قبل از
چهار جنگ اخیری که شما اشاره کردید، جنگهای بزرگی که در جهان اتفاق
افتاده؛ یوگسلاوی و جنگ با کشور عراق در دو مرحله، همه این ها را قرارگاه و
نیرویی که وظیفه دفاع دارد، بایستی مطالعه کند. شاید در همه این ها از
لحاظ تعداد و عده برای هواپیماها و موشک ها یکسان باشد یا تفاوت تعدادی هم
وجود داشته باشد اما ماهیت و تاکتیک های میدانی متفاوت بود. همواره کشور
حریف سعی کرده در نبرد بعدی کمترین تلفات را داشته باشد. پس سعی می کند هم
عملیات میدانی خودش را بهینه کند و هم از حیث نفرات و استعداد رزمی و
تجهیزاتی بهترین سامانهها را به میدان بیاورد. طبیعتاً وقتی این ارتقاء
تاکتیک را شما می بینید در صحنه ها بایستی ارتقاء دفاع را متناسب با ارتقاء
تاکتیک پیش بینی بکنید. این کار را پدافند هوایی انجام داده است. یعنی نه
تنها بعد از اتمام جنگ بلکه حتی در خلال این نبردها هر اتفاقی می افتاده
رصد می کرده تا بتواند به صورت لحظه ای حتی برای آن تدبیر کند. این تدبیر
ممکن بود تدبیر صحنه ای باشد یا تغییر آمایش باشد. امروز ما افتخار می کنیم
که در طول این دو سال ما منطقه شرق، شمال شرق و مناطق هسته ای مان را به
لحاظ آمایش با حجم بالا و پوشش آتش بیشتری، حفاظت آن را انجام دادهایم.
این ها به خاطر بررسی و مطالعه روی همین عملیات ها بود.
یک زمانی
پرواز پهپادها و از این دست خیلی مطرح بود. الان مدت زیادی است که می بینید
خبری نیست. آیا پهپادهایشان تمام شده؟ خیر. این به جهت این است که شما
تاکتیک را عوض کردهاید. یعنی وقتی راه نفوذ را می دانید و می دانید از چه
طریقی و با چه کیفیتی قرار است علیه شما عملیات انجام بدهد، شما هم کار
مخالف آن را انجام می دهید. اولین نتیجه کار شما بازدارندگی است. طبیعتاً
برای آن تهدیدهایی که شما اشاره کردید بهترین کاری که آنها در تفکر خودشان
می پرورانند ضربه زدن به جمهوری اسلامی است تا ضربه زدن به برخی از
کشورهای منطقه و چیزهایی را که داریم می بینیم. اما آن ها در حال دست و
پنجه نرم کردن با آن کشورها هستند چون خودشان به قدرت دفاعی ما هم اذعان
دارند و می دانند این مواجهه، برایشان مواجهه سنگینی خواهد بود. مواجهه ای
که باید برایش هزینه بالایی بپردازند.
امیر! می خواهم بدانم که در بحث پدافند هوایی دکترین مصوبی در سطح کشور وجود دارد؟
-
بله. قرارگاه پدافند هوایی، دکترین راهبردی اش را ستاد کل نیروهای مسلح
تدوین و ابلاغ کرده و روی آن دکترین راهبردی ما دکترین عملیاتی را تدوین
کرده ایم. تقریباً بالغ بر 2 سال پیش مصوب شد و دکترین های تاکتیکی هم
بحمدالله در حال اجراست. اگر این دکترین ها برای ما شفاف سازی نشده بود و
روابط کاری آنها شفاف نبود، امروز شاهد خیلی از فجایع هوایی بودیم. چرا؟
چون قرارگاه پدافند هوایی فقط در بین خودش و سایر نیروهای مسلح فکر و عمل
نمی کند. ما حتی با سازمان هوایی کشور برای همه هواپیماهای غیرنظامی هم
همکاری می کنیم. اگر این هماهنگیها نباشد فجایع خیلی زیادی را شاهد خواهیم
بود. ما طبیعتاً در کشور مراکز حساس کمی نداریم. وقتی عرض می کنیم 3600
نقطه گسترش، یعنی باید به این فکر کنیم که اگر می خواهیم هماهنگی و انسجام
خوبی را شاهد باشیم، آن هم بدون اصل غافلگیری، پس باید راهبرد و فکری پشت
سر این کار باشد. همین تدابیری که شما در صحنه می بینید. البته قائل به این
نیستیم. داریم ارتقاء می دهیم و آن را تغییر می دهیم. چون هر لحظه ما شاهد
این هستیم که تاکتیک دشمن در حال تغییر است.
یک
مقداری راجع به مسئله تحریم و ارتباط آن با مسئله نوآوری و خلاقیت در بحث
پدافند هوایی توضیح دهید. البته تحریم در مقوله جنگ برای ما یک مسئله غریبی
نیست. مسئله تحریم از زمان دفاع مقدس هم با ما بود و با این مسئله سال
هاست دست و پنجه نرم می کنیم. میخواهم بدانم در شرایط فعلی آیا این امر
باعث کند شدن پیشرفت کاری شما شده یا اینکه باعث نوآوری و خلاقیت شما شده
است؟
- طبیعتاً برای رسیدن سریع و بی دغدغه به یک محصول پیشرفته
یکی از راهکارها خرید از خارج است. اما در خرید خارجی، وابستگی محض است،هم
از حیث پشتیبانی و هم از حیث آموزش. هر دوی این ها را هم که بگذاریم کنار
یک محدودیت و محرومیت شدید دارد. این که آن سیستم و سامانه برای تاکتیکی در
ذهن ما طراحی نشده. یک سامانه ای است که طراحی شده و بیشتر از این که
نظامی و دفاعی باشد تجاری است. حکم درآمدزایی برای سازنده اش دارد. پس اگر
ما میگوییم قائل به خرید از خارج نیستیم شعار نیست. یک؛ وابستگی قطعه ای می
آورد. دوم؛ ما را از آن تاکتیک های دفاعی مان دور می کند. چون وقتی ما اگر
به خارج متکی باشیم، باید بیاییم تاکتیک های دفاعی مان را بر اساس همین
سیستم ها طراحی کنیم. در صورتی که طراحان و فرماندهان نظامی اول باید
تاکتیک را روی کاغذ پیاده کنند و بعد بگویند ملزومات عملیاتی چه سامانه ای
را مطالبه می کند. یعنی ما باید از عملیات به تحقیقات برسیم نه از تحقیقات
به عملیات. از عملیات به تحقیقات رسیدن پاسخ همان سوال شماست یعنی ما
بگوییم تحریم به ما آسیب رسانده است. چرا؟ تحریم به کسی آسیب میرساند که
اولاً تحریم برایش معنا داشته باشد. برای ما اولاً معنای بین المللی ندارد.
برای اینکه کسی باید تحریم بشود که قصد کشورگشایی دارد و حمله.
اما
این تحریم چه منفعتی برای ما داشته است؟ نه فقط در پدافند هوایی بلکه در
همه عرصه های تحقیقاتی کشور؛ من مثال رسانه ملی را می زنم. رسانه ملی 34
سال پیش چند شبکه تلویزیونی و رادیویی داشت؟ امروز بعد از گذشت این سال ها
به چه میزان کانال و شبکه رسیده است؟ آیا این سال ها ما تحریم نبودیم؟ در
همه عرصه ها همین پیشرفت شگرف و تعجب آور را می بینیم.
البته برای
خودمان شگرف نیست. زیرا ما به جمله زیبای امام راحل ایمان داریم که ما می
توانیم. آن ها اعتقاد ندارند و برای آن ها این دستاوردهای ما تعجب آور است.
ما در همه عرصه ها پیشرفت داشتیم. پدافند هوایی که گفتم از زیر 100 نقطه
در شروع جنگ تحمیلی گسترش داشتیم امروز به بیشتر 3600 نقطه رسیده. 3600
نقطه فقط نیروی انسانی نمی خواهد. پدافند هوایی تجهیزات محور است. ما اول
تجهیزات می خواهیم و بعد نیروی متخصص و کارآمد که آموزش درست و کافی دیده
باشد تا از این سامانه بتواند استفاده کند. باید تاکتیک حمله دشمن را
بشناسیم. یعنی اشراف اطلاعاتی خوب داشته باشیم و بعد آمایش به موقع بدهیم
تا غافلگیر نشویم. بعد اقدام به موقع انجام دهیم که نمونه آن را در مورد
آرکیو 170 دیدید. بنابراین تحریم ها و تهدیدها اگر یک ارتباط مستقیم بین آن
ها قائل شویم، نتیجه آن می شود بی اعتنایی ما به آن چه تهدید می شویم. بی
اعتنایی ما به آن چه که تحریم مان کردند. در عین حال هوشیاری ما در مقابله و
مواجهه با تهدیدها.
شاید
به زبان ساده کار پدافند رصد و تأمین امنیت فضای کلی کشور است. احتمالاً
تأمین این امنیت بدون رصد فضای خارج از کشور و آب های بین المللی اطراف
میسر نمی شود. آیا این ها هم مورد رصد شما هستند؟
- ما از
مرزهای جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران تا فضایی را که بتوانیم عمق دفاعمان
را پوشش دهیم یعنی این فضا ممکن است در جاهایی 200 کیلومتر هوایی باشد یا
100 کیلومتر یا 50 کیلومتر، بسته به نوع تهدیدات و نوع گسترش نیروهای
فرامنطقه ای، رصد می کنیم. سامانه های ما در حقیقت به گونه ای گسترش پیدا
کرده که بتواند تهدید را قبل از رسیدن به مرزهای جمهوری اسلامی ایران کشف
کند نه روی مرزهای جمهوری اسلامی ایران. آب های بین الملل تعریف دارد. در
همین دریای عمان بخشی از آن مرتبط با ما هست و بخشی از آن به کشور عمان
برمی گردد. بین این ها آبروهای آزاد هست. بله ما اشراف اطلاعاتی روی این
آب های آزاد این چنینی داریم. اما اگر بخواهیم برویم به سمت اقیانوس آرام و
چین و... نه آنها فعلاً مورد مأموریت قرارگاه پدافند هوایی نیست.
امنیتی
که الان در کشور داریم وقتی یک مقداری در فضای بین المللی و خاورمیانه
مطالعه کنیم، می بینیم که امنیت بی نظیری است. امنیت یکی از آن مقولاتی است
مثل سلامت که تا زمانی که از دست نرود ارزش آن پیدا نمی شود و مطمئناً یکی
از پایه های ایجاد و پایداری این امنیت، قرارگاه پدافند هوایی است. می
خواهم یک مقداری از سختی های کار همکارانتان در ایجاد این امنیت و نعمت
بزرگ در این منطقه آشوب زده بفرمایید.
- قرارگاه پدافند
هوایی یک قرارگاه 24 ساعته و بدون تعطیلی است. تعطیلات عید نوروز که همه به
مسافرت می روند و هر تعطیلی که برای هرکسی لذت بخش است در اینجا تعطیل
نیست و کار شبانه روزی است. در حقیقت شما قرارگاه پدافند هوایی را اورژانس
یک بیمارستان در سطح کل کشور درنظر بگیرید. اورژانس یک بیمارستان در یک
شهرستان تعطیل بشود چه اتفاقی می افتد؟ یعنی حتی اگر مریضی بیاورند یا
مصدومی بیاورند که از بستگان رئیس بیمارستان هم باشد تا بخواهد تیم خودش را
فراهم کند آن مریض از دست رفته است. قرارگاه پدافند هوایی مانند یک
اورژانس آرامشبخش برای کل کشور است. این گونه کار می کند. در این اورژانس
باید آدم هایی باشند که هم متخصص باشند و هم این اورژانس را باور داشته
باشند. دلیل عمده متخصص بودن و شدنشان این است که شاکله قرارگاه را جوانان
تشکیل میدهند. اگر شما برگردید به سنوات ابتدایی انقلاب تمام مسئولان آن
زمان هم جوان بودند. الان قرارگاه پدافند هوایی آن شرایط را دارد. یعنی با
تیمی جوان اما مقتدر کار می کند. هم باید آموزش درستی برای مسائل فنی،
تکنیکی و تخصصی ببیند هم زمان این آموزش آن قدر کوتاه اما کیفی باشد که
سریع این نفر، افسر یا درجه دار و کارمند بیاید به صحنه رزم. هم بتواند آن
چنان روحیه و باورش را ارتقاء ببخشد که در صحنه های سخت معیشتی کم نیاورد.
چرا عرض می کنم صحنه های سخت معیشتی؟ برای اینکه پدافند هوایی سامانه موشکی
اش نمی تواند کنار شهر باشد. باید در عمق خاک کشور خودمان باشد. در بیابان
ها، کوه ها، دره ها و دهلیزها. در محل هایی که محل زندگی نیست. به همین
منظور آمادگی و آموزشی که این نفر در بعد خودباوری باید داشته باشد این است
که مستحکم باشد. بین خود و خدایش این معامله را بکند که اگر قرار است بین
این 3600 نقطه عده و عده پدافند هوایی تقسیم شود، این تقسیم به صورت
استقراری نمی تواند باشد. باید مأموریت های سنگینی را برود. باید بپذیرد که
در مواقع مواجهه و مقابله با دشمن با هواپیمای دشمن و موشک دشمن، این گونه
نیست که داخل سنگر باشد. مگر رادار ما در داخل سنگر میتواند کشف کند. مگر
موشک ما از داخل سنگر می تواند شلیک کند. مگر دیدهبان می تواند ببیند.
مواجهه ما یک مواجهه تن به تن است. یک مواجهه چشم در چشم است. پس اگر این
اتفاق بیفتد شهادت آن هم از جمله شهادت هایی است که خودشان انتخاب کرده
اند. نه اینکه اتفاق افتاده باشد. آموزش های مکتبی و عقیدتی برای این پرسنل
از نان شب هم واجب تر است که به خودباوری برسند. بتواند ایستادگی و
پایداری داشته باشد. همان کاری که شهدای سایت سوباشی کردند. من که دیدم به
آن ها حمله شده است. من که می دانستم منهدم می شود اما تا آخرین لحظه
ایستادند و با عده حداکثری هم ایستادند. در اتاقی که میتوانست 7 نفر
مأموریت را انجام بدهد، 19 نفر ایستادند و هر 19 نفر هم شهید شدند. آیا اسم
این شهادت، انتخاب نیست. آموزش های امنیتی و حفاظتی؛ اگر دشمن از سامانه
های ما مطلع شود طبیعتاً ما محکوم به شکست هستیم. پس باید حصار پیرامونی ما
یعنی آموزش حفاظتی و امنیتی ما بسیار مستحکم تر از آموزشهای امنیتی سایر
نیروها باشد. هرچند که آن ها هم نیاز دارند اما نیاز ما از نان شب هم واجب
تر است. این را هم عرض کنم که حق مطلب را ادا کرده باشم؛ از کارکنان ما
بیشتر خانواده های آن ها سهیم هستند. چون دوری همسران خودشان را در مدت
زمان های بسیار زیاد حتی با گذشت 20 سال از جنگ تحمیلی همچنان تحمل می
کنند.
اگر موافق باشید چند سوال شخصی هم بپرسم. آخرین کتابی که خواندید یا احیاناً در حال خواندن آن هستید؟
- من معمولاً کتاب های تخصصی در زمینه الکترونیک یا الکترومکانیک را مطالعه می کنم.
اهل چه ورزشی هستید؟
نزدیک به دو سال است که ورزش تخصصی نکرده ام. اما در حدود پنج-شش سال جودو کار کرده ام. قبل از آن هم کشتی کار می کردم.
آخرین باری که با خانواده تان به سفر رفتید؟
- عید نوروز امسال بود.
اهل رفتن به سینما هم هستید؟
-
اتفاقاً خیلی علاقه دارم اما معمولاً وقت نمی کنم به سینما بروم. معمولاً
فیلمی که ساخته می شود و در پرده سینما به نمایش در می آید چند ماه بعد در
رسانه های خانگی می آید و به فروش می رسد. تهیه می کنم و می بینم.
رابطهتان با نیروها و سربازان چطور است؟
-
ما ملاقات های مردمی داریم که در این ملاقات ها خانوادهها، خود پرسنل و
سربازان هستند. یک وقتی به نماز می رویم یک سربازی می خواهد ترخیص بشود که
یک مقداری مشکل دارد، می آید و می گوید. این طور نیست که خیلی بسته عمل
کنیم و بگوییم بروید با سلسله مراتب جلو بیایید. فضا، فضای بازی است.
گمان
می کنم شما جوان ترین فرمانده ارشد نظامی در کشور هستید. مردم شاید دوست
داشته باشند بدانند چطور به این جایگاه رسیدید، فرمانده معظم کل قوا به شما
اعتماد کردند و این مسئولیت مهم را به شما سپردند؟
- اول عنایت
خداست. دوم دعای پدر و مادرم است. سوم همراهی خانواده است. اگر خانواده
خودم همراهم نبودند هیچ اتفاقی نمی افتاد. همه این ها یک مجموعه عواملی است
در یک مسیری. اما وقتی که در این شرایط قرار گرفتیم می رسیم به این
اعتمادی که فرمانده معظم کل قوا و فرمانده محترم کل ارتش کردند. این اتفاق
شاید در این عرصه و در این برهه زمان خیلی کم نظیر باشد اما اگر از زمان
ابتدای انقلاب اسلامی فکر کنید کم نظیر نیست و ما رده آخر آن ها هستیم!