چه‌گناهانی در این دنیا بخشیده می‌شود؟

گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ حجت‌الاسلام محمدعلی جاودان از اساتید برجسته اخلاق هستند که در طی دوران زندگی و تحصیل حوزویشان از محضر اساتید برجسته‌ای از جمله آیت‌الله حاج آقا مجتبی تهرانی، آیت‌الله خوانساری، آیت‌الله حق‌شناس و علامه عسکری بهره‌مند شده اند.

 

قیامت روزی است که هرکس آنچه از خیر عمل کرده حاضر می یابد

 

ما به عنوان شیعه معتقدیم در آخرت، خودِ عمل به انسان جزا داده می شود. مثلا شما به کوهنوردی رفته اید و یک وقت بی احتیاطی می کنید. آن وقت میزان لغزش دست من نیست. اگر دره ده متر باشد من ده متر سقوط می‌کنم و اگر هزار متر باشد من هزار متر سقوط می‌کنم. یک بی احتیاطی یک دقیقه‌ای یک سقوط هزار متری را به بار آورد که دیگر هیچ چیز از انسان نمی ماند.

 

اینها مربوط به خاصیت های این جهانی است. ارتباط این جهان و آن جهان حتی به صورت عمل و عکس العمل نیست. آنچه که در آن دنیا نصیب انسان می شود، خود عملش است. در آیه 30 سوره مبارکه آل عمران می‌فرماید: «یَوْمَ تجدُ کـُلُّ نـَفس ما عَمِلتْ مِنْ خـَیْر مُحْضَرًا » قیامت یک روزی است که هرکسی آنچه از خیر عمل کرده حاضر می یابد.

 

صدقه، آتش غضب الهی را خاموش می کند

 

مثلا اگر کسی دلی را خوش کند، مثلا یک نفر بسیار بدهکار است و حقوقش نمی‌رسد و بسیار تحت فشار است، کسی می‌آید و بدهی و مشکل او را حل می کند. بهترین صورتش هم این است که آن طرف اصلا نفهمد چه کسی به او کمک کرد.

 

ببینید اگر من به شما یک خدمتی کردم و شما یک بار، دو بار، ده بار از من تشکر کردید، خب تشکر کرده‌اید و ممکن است بگویند خب تو بهره‌ات را بردی. ممکن است خدایی نکرده اینگونه شود که بهره من فقط همان تشکری شود که آن آقا کرده است. اما اگر هیچ کسی از من تشکر نکرد و هیچ کس متوجه نشد آن وقت اثرات عجیبی دارد. می‌فرمایند اگر انسان اینگونه رفتار کند به زبان این دنیایی این عمل آتش غضب الهی را خاموش می‌کند. صدقه در سر، آتش غضب الهی را خاموش می کند.

 

گناهان سه دسته اند

 

می‌گویند یک روز امیرالمومنین در جمع یاران و دوستانشان بالای منبر نشستند و شروع به صحبت کردند و فرمودند گناهان سه دسته اند. بعد صحبت شان قطع شد. مردم منتظر بودند که ایشان فرمایششان را ادامه بدهند، اما ایشان هیچ چیز نمی فرمودند. بعد عرض کردند: آقا چرا ادامه‌اش را نمی‌فرمایید؟ مثلا فرمودند که تند راه آمده بودم و نفسم گرفته بود. نفسم تازه شود تا ادامه اش را برایتان بگویم.

 

بعد که دومرتبه شروع به صحبت کردند فرمودند:« أیّها النـّاس إنَّ الذنوب ثـَلاثة» گناهان سه دسته اند. «فـَذنبٌ مَغفورٌ» یک گناهی است که بخشیده شده، یک گناهی است که بخشیده نمی شود. یک گناهی هم هست که نمی دانیم بخشیده شده یا نه. فرمودند: آن گناهی که بخشیده شده، آن گناهی است که بنده یک گناهی انجام داده و نتیجه اش را در این دنیا دیده است.

 

قسم به عزت و جلالم ظلم ظالم از من عبور نمی‌کند

 

اگر خدا کسی را دوست داشته باشد بلافاصله بعد از اینکه کاری کند، به اصطلاح ما خدا در کاسه اش می گذارد. اگر کسی اینجا ثمر کارش را دید، خدای متعال بزرگوارتر از این است که بنده ای را دو بار به خاطر یک گناه مجازات کند. خب دسته دوم که امیدواریم هیچ کس از جمع ما گرفتار آن نباشد. «فـَأمّا الذنبَ لا یُغفـَر و» آن گناهی است که اصلا بخشیده نمی شود. یا خودت جبرانش می کنی یا اصلا بخشیده نمی شود و باید بروی و گرفتاری آن را بکشی. «فـَمَظالِم العِباد» آن گناهی که بخشیده نمی شود ظلمی است که کسی به کس دیگری کرده باشد.

 

در قیامت خدای متعال به خودش قسم می خورد که « بـِعِزّتی وَ جَلالی لا یَجوزُنی ظـُلمُ ظالم» قسم به عزت و جلالم ظلم ظالم از من عبور نمی کند. خدای متعال از یک ذره ظلم به حق مردم نمی گذرد. مگر طرف خودش بگذرد. ببینید ممکن است دست من به شما برسد. اما یک وقت آدم حرفی می زند که یک میلیون نفر طرف او هستند. مثلا یکی بگوید هرچه شهرداری چی است فلان است. آقا هرچی؟ یک میلیون نفر عضو شهرداری اند. نمی شود این بدهکاری را پس داد.

 

وقتی دست شما به آقای فلان نمی رسد تا حلالیت بطلبی!

 

می دانید که می گویند روز قیامت نامه عمل را که به دست می دهند، یک گناهانی را در نامه عمل می بیند که می گوید خدایا من اصلا خیال این گناهان را هم نکرده بودم. چطور شده؟ بله تو غیبت کردی. ما گشتیم از اعمال خیر تو به او بدهیم، عملی نداشتی. کسی که راحت غیبت می کند دیگر عملی برایش نمی ماند. اصلا عملی نداشتی که من برای او بگذارم. ناگزیر از گناهان او در نامه عمل تو گذاشتم.

 

فرمودند: دسته سوم هم کسی است که گناهی کرده که در این دنیا برایش پوشانده اند. او هم توبه کرده است. آقا وقتی ما توبه کردیم حتما قبول می شود؟ نمی دانیم. ممکن است بگویند صد هزار تا از گناهانت را بخشیدیم اما یکی گیر کرده. بیا جواب آن یکی را بده. لذا می گویند همیشه باید یک ذره ترس در دل آدم باشد.

 

وقتی شیطان امیرالمومنین را از انسان می گیرد

 

می‌دانید که می‌گویند خدای متعال امر کرده فرشتگانی که اعمال انسان را می نویسند هفت ساعت دست نگاه دارند و ننویسند. اگر آن شخص در طول این هفت ساعت توبه کرد اصلا نمی نویسند. اما اگر نوشتند آن وقت سخت می شود. اگر انسان خدایی نکرده پشت سر هم گناه کند و جبران نکند، یکی از آثارش این است که شیطان امیرالمومنین را از انسان می گیرد. وقتی در دلش نگاه می کند می بیند هیچ احساسی نسبت به ایشان ندارد. برایش فرق نمی کند. یعنی ثمره زیاد گناه کردن این است که اعتقادات انسان از دست می رود.