صبر و دعا دو عامل رسیدن آدمی به کمال

به گزارش فارس از قم، آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی چهارشنبه‌شب در بیست و یکمین جلسه درس اخلاق رمضان خود در حسینیه امام خمینی(ره) دفتر رهبر معظم انقلاب در قم برگزار شد لازمه دعوت ادیان الهی را مختار بودن آدمی دانست و اظهار کرد: اختیار انسان مربوط به اموری است که در آینده اتفاق خواهند افتاد.

وی افزود: آدمی هیچ‌گاه در مقابل عملی که در گذشته صورت گرفته یا چیزی که موجود است نمی‌تواند از اختیار خویش استفاده کند اما می‌تواند وضعیت حال حاضر را تداوم بخشد که البته آن هم امری در آینده است.

رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان اینکه تفکیک حیثیت گذشته و آینده امری ظریف و دشوار است، گفت: آنها که بحث جبر و اختیار را مطرح می‌کنند نتوانسته‌اند میان این دو به خوبی تفکیک کنند وگرنه امر و نهی به انسان و تکالیف او همگی مربوط به آینده هستند.

وی ادامه داد: به عنوان مثال می‌توان بیماری انسان را در نظر گرفت؛ اینکه آدمی بیمار شده باشد از سوی خداوند است که چنین دستگاهی برای انسان خلق کرده و عوامل بیماری‌زا می‌توانند انسان را دچار مشکل کنند اما نباید خدا را مسئول آن دانست زیرا آدمی خود با اختیاری که دارد به سوی آن عوامل رفته و سلامتی‌اش را به خطر انداخته است بنابراین باید از خودش گلایه‌مند باشد، حال برای مداوا هم دارای اختیار است و وقتی سلامتی‌اش را به دست آورد باید خدا را شکر کند و به کار او رضایت داشته باشد حتی اگر پس از درمان باز هم به طور کامل به سلامتی نرسد.

آیت‌الله مصباح یزدی با بیان اینکه صبر و رضایت به امور الهی منافاتی با انجام تکلیف ندارد خاطرنشان کرد: آنچه خدا انجام می‌دهد بر اساس نظام سبب و مسببی است.

استاد برجسته اخلاق حوزه علمیه قم تکلیف‌مدار بودن آدمی را مورد توجه قرار داد و عنوان داشت: وظیفه با استفاده از ادله فقهی مانند آیات و روایات مشخص می‌شود و آدمی در عین حال موظف است در مقابل مشکلات صبر پیشه کند و از آه و ناله بپرهیزد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به رابطه و نسبت میان دعا برای حل مشکلات و رضایت از مقدرات الهی اشاره کرد و گفت: حقیقت آن است که مشکلاتی در عالم وجود دارند که وقتی گریبان انسان را بگیرند تنها خداست که می‌تواند دستگیر او باشد و صبر آدمی هم بستگی به لطف خدا دارد.

آیت‌الله مصباح یزدی با بیان اینکه حفظ و نگهداری ایمان هم به دست خداست، اظهار کرد: انسان هیچ چیز از خودش ندارد و اگر بدون لطف و مراقبت الهی بماند حتی ایمانش را هم از دست خواهد داد.

رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) افزود: اینکه انسان در مواقع مختلف دست به دعا بر می‌دارد برای آن است که بتواند به عبادت‌های بالاتری دست یابد البته در این بین انسان‌هایی وجود دارند که آنچنان مقام و مرتبه‌ای یافته‌اند که چون می‌دانند خدا دوست دارد دعای بنده‌اش را ببیند این کار را می‌کنند.

وی بیان داشت: این گروه از بندگان به جایی رسیده‌اند که خداوند برایشان مقدر می‌کند چه موقع صبر پیشه کنند و چه هنگام دست به دعا بردارند زیرا خود متکفل آنها شده است؛ اعتقاد ما در مورد حضرات معصوم(ع) چنین باوری است.

آیت‌الله مصباح یزدی معصومان(ع) را ذخیره‌های الهی در میان انسان‌ها توصیف کرد و گفت: به همین دلیل است که نباید ارتباط خود با آنان را قطع کنیم بلکه تقویت رابطه با آنها باید یکی از برنامه‌های زندگی انسان‌ها باشد.

عضو مجلس خبرگان رهبری عنوان داشت: روزی جبرئیل از سوی خداوند به نبی مکرم اسلام(ص) پیام داد که اگر مایل باشی تمام گنج‌های زمین برایت آشکار می‌شوند و ایشان در پاسخ فرمودند که دوست دارم یک روز از نعمت‌های تو بهره‌مند باشم و شکرت را بگویم که این یکی از راه‌های ارتقای مقام آدمی است و روز دیگر گرسنگی بکشم تا باز هم به یادت بیفتم و در نزدیکی به تو بکوشم.

وی ادامه داد: صبر بر مشکلات و دعا به درگاه الهی هر یک دارای جایگاه و اهمیت خود هستند و دو عامل برای رسیدن آدمی به کمال محسوب می‌شوند.