افطار به صرف گوسفند شکم‌پر! +تصاویر

598: کشورهای حاشیه خلیج‌فارس‌ با درآمدهای سنگین به دست آمده از محل استخراج و صادرات نفت و گاز، سبک زندگی متفاوتی در پیش گرفته‌اند؛ سبک زندگی که در ماه مبارک رمضان نیز رگه‌های از آن را می‌توان دید و وب‌سایت یاهو در صفحه ویژه ماه مبارک رمضانش طی مطالبی، نگاهی به این سبک جالب روزه‌داری داشته است.

ماه مبارک رمضان برای اعراب حاشیه نشین خلیج فارس آداب خاص خود را دارد؛ آدابی که عمدتاً با عددهای درشت گره خورده و در واقع بسیاری از اعراب در رمضان، هزینه‌های کلانی را متقبل می‌شوند تا این ماه به سادگی بگذرد یا فرصتی برای تفاخر عربی‌شان باشد؛ هزینه‌های بسیار کلانی که طبیعتاً از محل‌ درآمدهایی ـ که عمدتاً از صادرات نفت و گاز به دست می‌آید ـ پرداخت می‌شود و چه بسا اگر شیخ نشین‌ها ‌روی نفت نخوابیده بودند، سبک زندگی متفاوتی داشتند.

رمضان یکی از بهترین مقاطع زمانی برای مشخص شدن جلوه‌های متفاوت زندگی متوسط و سلطنتی شیخ نشین‌های حاشیه خلیج فارس است. آل سعود در هتل سه میلیارد دلاری ابراج البیت مستقر شده و مجاور مسجدالحرام می‌شوند. گروهی از شیخ نشین‌های امارات و بحرین و... نیز به آل سعود می‌پیوندند و گروهی دیگر نیز به رسم سال‌های پیش‌، ترجیح می‌دهند رمضان را در کشور خوش آب و هواتری بگذرانند و به همین دلیل، راهی بهترین هتل‌های کشورهای اروپایی به ویژه انگلیس می‌شوند.

مردمان این کشور‌ها نیز شرایط متفاوتی از زندگی را تجربه می‌کنند؛ موضوع جالبی که یاهوی عربی به سراغش رفته است. یاهوی عربی امسال نیز همچون سال‌های پیشین، صفحه ویژه رمضان را با مطالب جالبی به روز می‌کند؛ مطالبی همچون برنامه آموزشی آشپزی غذا‌ها، شیرینی‌ها و دسرهای حلال، پوشش تصویری رمضان در نقاط گوناگون جهان و البته پرداختن به سبک زندگی مسلمانان در این ماه مبارک. این پردازش البته به جز موارد معدودی، عمدتاً متوجه اعراب شده و ظاهراً این باور نادرست که همه مسلمانان عرب هستند، در یاهو وجود دارد!

در هر حال، یاهو با این رویکرد به نقل خاطرات و نگاه اعراب و البته چند اروپایی و آمریکایی در قالب یادداشت‌هایی پیرامون ماه رمضان اقدام کرده و این اشخاص تجربیاتشان را در این باره با دیگران در میان می‌گذارند که در نوع خود حرکت جالبی است. در میان این تجارب ثبت شده، تجربه امی مک فارلین جالب توجه و قابل تأمل بود. این زن غربی که گفته بخش عمده سال را در دوبی ساکن است و ظاهراً همراه با مسلمانان تجربه روزه را به دست آورده و آن گونه که خودش گفته، همه از اینکه یک زن بلوند غربی همپای مسلمانان روزه گرفته، تعجب کرده بودند و آن گونه که خودش می‌گوید در سال نخست بیشتر این امر جنبه رژیم غذایی و سم زدایی داشته تا این که اثر معنوی را تجربه کند.

این زن غیرمسلمان تأکید می‌کند که در سال دوم، رمضان برایش حل و فصل شده بود و تمرکزش را این بار ‌روی یک مؤسسه خیریه گذاشته بوده و به تهیه بسته‌های غذایی و توزیع میان نیازمندان پرداخته و سال گذشته را نیز به عنوان سومین سال برای تغییرات پایدار در خود با رمضان همراه شده است. او پیش از طلوع آفتاب چند خرما مصرف کرده و سپس روز خود را در رمضان با یک ساعت مدیتیشن شروع می‌کرده است. امی مک فارلینگ بر این باور است که بنا بر ‌مطالعات روز برای ایجاد یک عادت جدید ‌سی روز زمان نیاز است و بنابراین مدت زمان ماه رمضان را منطقی قلمداد می‌کند.

او که امسال به دلایل پزشکی نتوانسته روزه بگیرد، اثر مراقبه همراه با روزه را برای خود تجربه‌ای خاص قلمداد کرد که باعث شده حس کند در این ماه، صلح بیشتری پیرامونش حاکم است و چنین تصور می‌کند که ماه رمضان فرصتی است تا تجربیاتی همچون عشق به همدیگر را به دست آورد و این اهمیت دارد که چنین احساسی را پس از پایان ماه مبارک رمضان و در سایر ایام سال نیز حفظ کرد؛ برداشتی که به آنچه در اسلام درباره کارکرد این ماه در نظر گرفته شده نزدیک است.

خاطره دیگر از دختری پاکستانی‌الاصل و ظاهراً ساکن یکی از کشورهای عربی به نام عایشه اسلام است که خاطرات مشترکش را در این زمینه با مادربزرگش که سال ۲۰۱۲ در گذشته، بازگو کرده است. عایشه، مادربزرگش بشاش و خوش خلقش را تنها انگیزه برای بازگشتش به پاکستان خوانده و از اهمیت او به عنوان یک پناهگاه برای کودکان و نوه‌ها سخن به میان آورده که نبودش باعث شده تا این ماه مبارک در سال جدید، شمایل دیگری داشته باشد.

عایشه درباره ایمان تزلزل ناپذیر و اراده مادربزرگ ۹۳ ساله‌اش برای عمل به تکلیف و حفظ روزه در ‌این ماه با شگفتی سخن می‌گوید و تأکید می‌کند: وقتی از مادربزرگ می‌پرسیدیم چگونه روزه‌اش را در این سن نگه دارد، او پاسخ می‌داد: «الحمدالله». او هرگز از تشنگی یا گرسنگی در تابستان‌های طولانی گلایه نکرد و در این ماه علاوه بر خواندن نماز شب به خواندن قرآن در شب‌های رمضان می‌پرداخت. چگونه می‌توانم با ایمان قوی او رقابت کنم؟ پاسخ این است که من نمی‌توانم اما هدفم این است که با کمک به خیریه و انجام اعمال نیکو در این ماه، در پی آرامش روح مادربزرگم باشم.

عمرابوعمر نیز یک عکاس عرب است که همچون این دو زن، تجربه خود را درباره ماه رمضان نوشته که خاطراتش شبیه خاطرات بیشتر روزه داران همچون موضوع کاهش ساعت کاری و کلافگی پیش از افطار است. از هر سه این راویان ماه رمضان در یاهوی عربی جالب‌تر اما عیسی اسدی یک کودک ۹ ساله است که روایتی جالب و متفاوت از نگاه خود به ماه مبارک رمضان داشته است. او که ظاهراً متنش را بر اساس گفته‌هایش نوشته و تنظیم کرده‌‌، درباره نهمین ماه در تقویم اسلامی بسیاری از حقایق را از پدرش فرا گرفته است.

این کودک عرب تأکید می‌کند خدا روزه را به محمد (ص) تکلیف کرد تا مسلمانان در ‌این ماه کمتر اسیر روزمرگی‌هایشان باشند و بر تقویت ایمانشان در این دوره زمانی تمرکز نمایند و با همین هدف، یک ماه به عبادت و تفکر بپردازند. عیسی همچنین به اهمیت لیله القدر که در نزد اهل تسنن پنج شب متحمل‌تر است (۲۱، ۲۳، ۲۵، ۲۷ یا ۲۹) ‌و نیز در این باره به نزول قرآن بر حضرت محمد مصطفی (ص) در چنین شبی اشاره داشته است.

عیسی که در هشت سالگی برای نخستین بار روزه گرفته، می‌گوید که تنها تا ظهر می‌توانسته روزه‌اش را نگه دارد و همین طور که رشد می‌کند، قوی‌تر شده و به سرعت بر مدت زمانی که می‌تواند روزه داری کند افزوده شده و به رغم آنکه در اولین روز ماه رمضان به دلیل آنکه پیش از اذان بیدار شده، مقدار کمی آب مصرف کرده و همین امر روزه داری را برایش دشوار نموده، به روزه‌اش ادامه داده و خدا را شکر می‌کند که به او اراده داده تا بتواند در این ماه عبادت کند.

برای این کودک نه ساله اما خاطره برانگیز‌تر بخش ماه رمضان، سفره‌هایش به خصوص در زمان فرارسیدن عیدفطر در پایان ماه رمضان است؛ سفره‌هایی میزبان سینی‌های بزرگ که در اصطلاح فارسی زبانان، مجمع خوانده می‌شود و سینی‌های بزرگی است که در گذشته در کشورمان نیز برای سرو غذا مرسوم بود و کم کم به دلایل متعدد از جمله مباحث بهداشتی بسیار نادر شد اما هنوز در کشورهای عربی استفاده از مجمع ‌معمول است. عیسی نیز از یکی از مجمع‌های رمضان عکس گرفته؛ مجمعی که در آن‌ها گوسفند شکم پری قرار دارد و این هم از سختی‌هایی است که اعراب در این ماه بر خود متحمل می‌شوند!

عیسی عید فطر را برای خود بهترین روز سال می‌داند، چرا که به دیدار بسیاری از اقوام و دوستان می‌رود و مقدار زیادی پول و وسایل بازی برایعیدی دریافت می‌کند و بنابراین لحظه شماری می‌کند که عید فطر مصادف با اول ماه شوال سال ۱۴۳۴ هجری قمری نیز فرا برسد و بار دیگر این سرخوشی‌ها را تجربه کند و این مدل‌ها را شاید بتوان روزه به سبک حاشیه‌نشینان خلیج فارس خواند که اساساً نقش گرسنگی به عنوان عاملی برای آنکه فقرا در نظر بمانند بسیار کمرنگ است و شاید بتوان به این سبک روزه داری، روزه اغنا‌ نیز لقب داد!

منبع: تابناک