ناگفته غضنفری از افزایش قیمت ارز

مهدی غضنفری در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، با بیان اینکه تولید صادرات‌گرا می‌تواند مقاومت بیشتری در مقابل تحریم‌ها داشته باشد و در واقع مطلع اقتصاد مقاومتی به شمار می‌رود، اظهار داشت: صادرات باید به‌گونه‌ای باشد که کشورها نیازمند کالاهای ما باشند و به هر قیمتی کالای ما را ببرند که این باعث می‌شود ارتباط ارزی ما قطع نشود، مانند کاری که ترکیه با گاز ایران می‌کند، یا هند با نفت ما انجام می‌دهد.

وی افزود: بنابراین هرچه بیشتر به سمت تولید صادرات‌گرا برویم، فشار تحریم‌ها بهتر مدیریت خواهد شد، یعنی ما تهدید تحریم را به فرصت بکر و ناب بدل می‌کنیم.

*‌‌ اینکه می‌گویند تجارت مواد غذایی را تحریم نکرده‌ایم، یاوه گویی بیش نیست

غضنفری گفت: باید با توسعه صادرات خدمات فنی - مهندسی و صادرات کالا در کشورهای همسایه و غیر همسایه حضور داشته باشیم، زیرا این کار اقتصاد ما را ایمن‌تر می‌کند. چند کشور سلطه‌گر جهان این بار به نظر خودشان خیلی حساب شده عمل کرده‌اند، اما در نهایت مظلومیت و حقانیت پیروز شده و می شود. ما در این دو سال آخر خیلی سعی کردیم که این فشارها به مردم منتقل نشود. این که سلطه‌گران می‌گویند ما تجارت مواد غذایی را در مورد ایران تحریم نکرده‌ایم و ژست بین‌الملل پسندی می‌گیرند، یاوه گویی بیش نیست، زیرا ایجاد تنگنا و مضیقه در جابه‌جایی پول برای خرید و تامین همین مواد غذایی نیز وجود دارد.

*‌ تلاش بانک مرکزی برای کنترل قیمت ارز در سال 90 جواب نداد

وزیر صنعت ، معدن و تجارت با اشاره به اینکه از زمستان سال ٩٠ آهنگ افزایش قیمت ارز آغاز شد و در آن زمان تلاش‌های معمول بانک مرکزی جواب نمی‌داد، عنوان کرد : دو جریان سازندگی داخلی و جریان تحریم‌های رو به ‌گسترش خارجی، در روزهای پایانی سال 90 با هم برخورد کرد و نتیجه آن شوک‌های سنگین ارزی و تغییرات پیاپی در پارامترهای کلان اقتصادی، مثل سفته بازی ارز و طلا و ایجاد تورم بود.

وی افزود : در چنین شرایطی چهره بسیاری از مسائل تغییر کرد و برخی موضوعات ساده به یک معضل بزرگ تبدیل شد. مثلاً در سال‌های 89 و 90 جریان تجارت خارجی چنان سهل و روان بود که بسیاری از رسانه‌ها و نمایندگان مجلس از دولت می خواستند که موانعی در مورد واردات برخی کالاها به وجود آید. واردکنندگان چه در مورد کالاهای اساسی و دارو و چه در مورد مواد اولیه و ماشین آلات و چه در مورد اقلام و اسطه‌ای و مصرفی با پرداخت ١٠ درصد وجه کالا امکان گشایش ال سی داشتند و مابقی 90 درصد وجه آن را می‌توانستند براحتی حتی سه یا شش ماه بعد بپردازند، یعنی اینکه هیچ صعوبت و ناهمواری وجود نداشت.

*‌ ادبیات اقتصادی در سال 91 و 92 دگرگون شد

وزیر صنعت ، معدن و تجارت ادامه داد: اما با شدت گرفتن تحریم‌ها و دو یا سه برابر شدن قیمت ارز این وضعیت کاملا به هم ریخت و به این ترتیب ادبیات اقتصادی‌ که سال‌های 89 و 90 غالب بود، دو سال بعد یعنی 91 و 92  دچار دگرگونی شد ، وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز ناچار شد مرکز مبادلات ارزی را ایجاد کند، تا از وجود جریان مستمر واردات به ویژه برای کالاهای اساسی، دارو و مواد اولیه اطمینان حاصل کند و یکی از تلاش‌های پیگیرانه ما تعامل با بانک مرکزی برای تامین به موقع و کافی ارز بود تعاملی که در سال‌های قبل نبود.

وی افزود: بدین ترتیب، صورت مسئله تا حدی تغییر کرد و در نهایت این دو جریان در مقابل هم قرار گرفتند؛ یکی تحریم‌ها و دیگری اقتصاد جمهوری اسلامی ایران که در مسیر سازندگی خود قرار دارد و گام‌های بزرگی برمی‌دارد، قانون هدفمندی را پیاده کرده است و به دنبال تنقیح و پیاده سازی قوانین بانکها، بیمه، مالیات و حضور فعالانه در عرصه تجارت خارجی و به ویژه صادرات است. یک تحول عظیم اقتصادی در حال پیشروی است که ساختارها را متناسب با نیاز کشور اصلاح کند و هدفمندی یکی از این موارد است. چنین جریان عظیم توسعه اقتصادی نیازمند محیط مناسب خارجی و تعاملات گسترده با بازارهای دنیا است، اما با کمال تأسف در این دو سال آخر با بسته شدن برخی روزنه‌ها و فضاهایی که این توسعه و سازندگی به آن نیاز دارد، با مشکلات جدیدی مواجه شدیم.

*‌ بلوکه شدن درآمدهای نفتی و مشکل سرمایه در گردش واحدهای تولیدی

غضنفری گفت : در نظر بگیرید که در سال 91 از طرفی توقعات و آرزوهایی که در مردم برای توسعه صنعتی و بهبود فضای کسب و کار ایجاد شده است، به اوج خود می‌رسد. با سفرهای استانی، با مصوبات استانی و با قول و قرارهایی که با مردم گذاشته شده است، قرار است در همه حوزه سرمایه‌گذاری شود، مردم حالا منتظر هستند این تحولات اتفاق بیفتد. از طرفی، جریان تحریم‌ها و بسته‌شدن مسیرها و کاهش درآمد دولت به نصف، یک افت چشمگیری در دستیابی به این اهداف ایجاد می‌کند. در نتیجه تقابل این دو فضای داخلی و خارجی، وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان متولی 40 درصد از اقتصاد کشور باید پاسخگوی نیازهای تولید و بازار باشد.

وی افزود: از سویی سرمایه‌گذاران بخش خصوصی که با تشویق و مساعدت ما کلنگ کاری را زده و مشغول ساخت و ساز کارخانه و پروژه شان هستند ، انتظار دارند در تکمیل پروژه به آنها کمک کنیم. اشخاصی که کارخانه خود را ساخته‌اند و سرمایه در گردش می‌خواهند، از ما انتظار دارند آن سرمایه را در اختیارشان بگذاریم، آن هم نه به میزان گذشته، بلکه حدود 10 تا 20 برابر قبل ، چرا که پیش پرداخت ١٠ درصدی LC در شرایط حاضر ١٣٠ درصد شده است. از طرف دیگر، با بلوکه شدن مقادیر عظیمی از درآمدهای نفتی نیز مواجه هستیم.

*‌ مشکلات تحریم را  به مردم خودمان هم انتقال ندادیم

وزیر صنعت ، معدن و تجارت ادامه داد : ما با کار شبانه روزی تلاش کردیم این معضلات را حل کنیم که بحمدالله تا حد زیادی هم موفق شدیم، ولی در عین حال به خاطر جلوگیری از سرخوردگی و یأس ذینفعان و به ویژه عدم سوء استفاده همان تحریم کنندگان نامحرم، این موضوعات را به مردم خودمان هم انتقال نداده‌ایم.

غضنفری در پاسخ به این پرسش که با وجود مشکلات ایجاد شده از تحریم‌ها و نقدهای نسبتاً تندی که به عملکرد دولت در این سال‌ها شده، آیا مردم متوجه مشکلات شدند ، پاسخ داد: ما فکرمی کنیم وزارت صنعت، معدن و تجارت باید تمام تلاش خودش را به‌کار بگیرد تا با لبخند رضایت مردم مواجه شود، یعنی لازم نیست مردم از دغدغه های ما مطلع نشوند. دولت باید این تحریم‌ها را به‌ گونه‌ای دور بزند که آنچه که در ویترین اقتصاد کشور ظهور و بروز پیدا می‌کند، یک شرایط عادی باشد، روند سازندگی ادامه یابد و مردم به کالا دسترسی داشته باشند. در واقع، فشار زیادی بر روی وزارتخانه بود، تا این مشکلات مدیریت شود. از طرفی وجود شرایط ادغام و یکپارچه شدن تصمیمات چالشی تنها در یک وزارتخانه کمک زیادی به این مدیریت بود.