به گزارش 598، به نقل از خبرنگار دفتر منطقه ای خبرگزاری فارس، شورای عالی صلح افغانستان با دستور حامد کرزی رئیسجمهور این کشور برای گفتوگو و مذاکره با مخالفین مسلح دولت افغانستان از جمله گروه طالبان تشکیل شد.
این در حالی است که با گذشت 3 سال از آغاز به کار شورای صلح، هفته جاری برخی از نمایندگان پارلمان کشور افغانستان خواستار انحلال این شورا شدند.
به نظر این نمایندگان، شورای عالی صلح افغانستان دستاوردی نداشته و اصرار بر ادامه کار آن هزینههای دولت را افزایش میدهد.
از سوی دیگر «رنگین دادفر اسپنتا» مشاور امنیتی ملی حامد کرزی نیز با ناکام اعلام کردن فرآیند صلح در افغانستان تأکید کرد که مکانیزمی برای صلح در این کشور وجود ندارد.
به نظر کارشناسان سخنان دادفر اسپنتا بر موقعیت نامساعد شورای عالی صلح تأکید کرده و همچنین موضع برخی نمایندگان پارلمان افغانستان مبنی بر انحلال شورای عالی صلح را تشدید کرده است.
این در حالی است که «مولوی شهزاده شاهد» در گفتوگو با رادیو «آزادی» تاحدودی سخنان مشاور امنیت ملی حامد کرزی را رد کرده و گفته است که این شورا تاکنون توانسته تعداد زیادی از طالبان را از زندان و لیست سیاه خارج کند و در بسیاری از حل اختلافات مؤثر بوده است.
اما به نظر میرسد که پروسه صلح فقط جاده یک طرفه است که دولت و شورای عالی صلح افغانستان امتیاز میدهد که ترور «برهانالدین ربانی» و برخی مقامهای ولایتی شورای عالی صلح دلیلی بر این اظهارات است.
به گفته «وحید مژده» کارشناس افغان، مذاکرات نمایندگان «حزب اسلامی حکمتیار» با شورای عالی صلح که سالها به طول انجامید نیز بینتیجه پایان یافت و این در حالی است که حزب اسلامی موضع بسیار نرمتری در مقایسه با طالبان داشت.
وی میافزاید که نمایندگانی که از سوی حزب اسلامی برای مذاکرات صلح به کابل آمده بودند از طرف دولت تطمیع و صف حزب اسلامی حکمتیار را ترک کردند.
مژده ادامه میدهد که شورای عالی صلح اگر دستاوردی هم داشت، آن دستاورد فرآیند ادغام مجدد حزب اسلامی بود!
از سوی دیگر برخی کارشناسان میگویند با وجودی که تشکیل شورای عالی صلح در سال 1389 از آغاز با واکنش منفی طالبان مواجه شده و وضعیت امنیتی نیز بهبود چشمگیری نیافته اما جنگ نیز به بن بست رسیده و راه حل نظامی تنها راه پیشرو میان دولت و شبهنظامیان نیست.
این کارشناسان ادامه میدهند که روشن است که دولت افغانستان با توجه به سالها درگیری در این کشور نیازمند کمکهای خارجی است و به راحتی شرط خروج نیروهای خارجی از این کشور از سوی دولت قابل پذیرش و امکانپذیر نیست و از سوی دیگر حامد کرزی با کسب آرای بیشتر طی 2 دوره انتخابات ریاستجمهوری از سوی مردم انتخاب شده و به همین سبب وی صلاحیت گفتوگو به نمایندگی از مردم را دارد.
این در حالی است که دولت افغانستان از سال 2007 تا کنون و با برگزاری جرگههایی مانند جرگه صلح افغانستان – پاکستان و یا مذاکره با گروه طالبان به میزبانی عربستان سعودی، مذاکرات مالدیو که با حزب اسلامی حکمتیار انجام شد و همچنین کنفرانس پاریس و ... برای فراهم آمدن صلح تلاشهایی را انجام داده و بایست گروه طالبان نیز گام مثبتی در این زمینه بردارد.
از سوی دیگر برخی آگاهان نیز آمریکا و بخصوص پاکستان را سدی بر راه صلح افغانستان می دانند و مدعی هستند که آمریکاییها بدون هماهنگی با دولت افغانستان در گشایش دفتر طالبان در قطر عجله کرد و از طرفی هم پاکستان و هند نیز افغانستان را زمینی برای زورآزمایی انتخاب کردهاند.
در عین حال پروفسور «ویکتور کارگون» رئیس بخش افغانستان مؤسسه «شرقشناسی آکادمی علوم روسیه» نیز در مورد مشکلات شورای عالی صلح در «فارسی رو» مینویسد که با وجودی که این ارگان شخصیتهای مختلف نظامی و دولتی را گرد آورده اما این شورا با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد.
وی می افزاید: آشکار است که در افغانستان همه از این شورا حمایت نمیکنند، نیروهایی وجود دارند که به حل صلح آمیز منازعه علاقمند نیستند و کسانی نیز به شکست کامل شورشیان مسلح علاقه ندارند.
کارگون ادامه میدهد: حتی به نظر میرسد که مقامات عالی سیاسی شمال افغانستان نیز در مورد از دست دادن نفوذ و قدرت خود هراس دارند، بعلاوه قتلهای دستهجمعی که طالبان انجام داده از حافظه بسیاری پاک نشده است.
به نوشته ویکتور کارگون چهار عامل مهم در مشخص شدن مکانیزم شورای عالی صلح افغانستان مؤثر است:
اول اینکه صلاحیت شورای عالی صلح به روشنی مشخص نیست و آیا توانایی مذاکرات مستقل و بدون شرکت نمایندگان حکومت را دارد یا خیر؟
دوم اینکه با چه سطحی مذاکرات شروع خواهد شد؟
سوم اینکه هنوز روشن نیست که شرکای غربی کابل چه نقشی را در مذاکرات بازی خواهند کرد؟
و در آخر اینکه تعداد زیاد اعضای شورای صلح (70 نفر) از کارایی شورای عالی صلح میکاهد و جمع شدن نظرات مختلف در تعیین استراتژی واحد و دقیق برای مذاکرات مشکل به نظر میرسد.
به نظر میرسد در 3 سال اخیر به این عوامل پاسخهای روشنی داده نشده و از طرفی طالبان نیز بارها اعلام کردهاند که دولت افغانستان و شورای عالی صلح را قبول ندارند و طرف مذاکره آنها آمریکا است.
با توجه به وضعیت موجود در این کشور فرآیند صلح اکنون با بنبست مواجه شده است.