شمقدری: تلاش می‌کنیم تا فیلم واقعی بسازیم

به گزارش 598، به نقل از  خبرنگار سینمایی فارس، نشست نقد و بررسی مستند «میراث آلبرتا2» عصر امروز در محل سالن کنفرانس خبرگزاری مهر برگزار شد.

در این مراسم شمقدری در سخنانی گفت: ما یک جمعی از دانشجویان صنعتی شریف در رشته مهندسی هستیم که به سمت فیلمسازی روی آوردیم و حاصل آن تولید مستندهای «میراث آلبرتا 1 و 2» بوده است. طبق آمار رسمی، نخبگان دانشجویی که از دانشگاه‌های معتبر ایران به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند بسیار اندک شده است، اما به نظر من چنین نیست. به اعتقاد من نمی‌توان شرایط اقتصادی حاکم مانند گرانی ارز و همچنین تحریم‌های پی در پی را در خروج فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بی‌تاثیر دانست.

وی افزود: آمار فرار مغزها و نخبگان بیشتر از آن چیزی است که اعلام می‌شود، بنابراین باید آماری گرفت از کسانی که می‌توانستند در همین شرایط بد اقتصادی از کشور بیرون روند اما به دلایلی از مملکت خارج نشدند. تعریفی که ما از فرار مغزها در «میراث آلبرتا 2» داشتیم، این عده از افراد نبودند بلکه منظور فرار مغزهایی است که با وجود علاقه به سرزمین خود، هیچگاه حاضر نیستند به مملکت خود برگردند.

وی ادامه داد: قسمت دوم این مستند در ادامه استقبال قشر دانشگاهی از «میراث آلبرتا 1» ساخته شد در واقع مطالبات آنها انگیزه‌ای شد تا به سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و سوئد سفر کنیم. ساخت «میراث آلبرتا 2» دستاوردهای خوبی برای ما به همراه آورد به این معنا که اگر بخواهیم «میراث آلبرتا 3» را بسازیم می‌دانیم که باید این سوال را مطرح کنیم که با شرایط بوجود آمده چه باید کرد تا نخبگان به وطن خود برگردند.

در ادامه این نشست محسن اخوان فیلمبردار این مستند گفت: «میراث آلبرتا 2» روز 10 اردیبهشت ماه در دانشگاه صنعتی شریف نمایش داده شد و از تاریخ 10 تا 30 اردیبهشت‌ماه، 35 اکران دانشگاهی در دانشگاه‌های مختلف داشت بنابراین از ابتدا قصد داشتیم این فیلم را در دانشگاه‌ها اکران کنیم.

اخوان در ادامه بیان کرد: نکته قابل توجه درباره «میراث آلبرتا 2» این است که یک تیم کوچک این مستند را با عشق و انگیزه شخصی ساخت؛ چراکه فرار مغزها یک مساله دانشجویی و دانشگاهی است. شاید شما یک تیتراژ بلند دیدید ولی واقعیت این است که ما یک گروه کم‌جمعیت بودیم که از ابتدا پای کار ایستادیم و آن را به نتیجه رساندیم. به هر حال نمی‌شد تیتراژ را با نام چهار نفر بست.

پس از این بخش از صحبت‌های اخوان، حسین شمقدری در توضیح یکی از صحنه‌های فیلم که خانم بی‌حجابی دیده می‌شود اما همان خانم در صحنه ای دیگر حجاب دارد و در پاسخ به این سئوال که آیا این حجاب از سوی تیم تولید فیلم به او اجبار شد؟ گفت: به هیچ عنوان اجباری در کار نبود و خود دوستان نخبه‌ای که در این فیلم با ما همکاری کردند انتخاب کردند که حجاب داشته باشند یا نداشته باشند.

این کارگردان جوان اشاره کرد: اما اینکه روسری سر آنها باشد یا خیر به خواست خودشان بود؛ چراکه بسیاری از آنها ملاحظاتی را در نظر می‌گرفتند. برخی به بازگشت‌شان به ایران فکر می‌کردند و برخی هم به دلیل احترام به عقاید کسانی که فیلم را می‌بینند حجابشان را رعایت کردند. در هر صورت نوع پوشش دانشجویان ایرانی که در این مستند دیده شده است، در اختیار خود آنها بود. حتی این خانم هم که ابتدا حجاب ندارد و سپس شال سرش می‌کند به انتخاب خودش این کار را کرد و حتی ما این موضوع را با وی در میان گذاشتیم و این صحنه‌ها با رضایت وی در فیلم گنجانده شد.

* هنرمند فیلم می‌سازد تا مشکلات را حل کند

شمقدری در پاسخ به اینکه شما در خط قرمزهایی که از داخلش جعفرپناهی بیرون می‌آید، شما جریانی دیگری دارید و شما از یک خط فکری حمایت شدید، گفت:‌ حکومتی که سرکار می‌آید یکسری مشکلات دارد و یک هنرمند می‌خواهد فیلمی بسازد که مشکل را حل کند. یک حکومت آرمانی حکومتی است که واکنش مطلوب به آن فیلم داشته باشد ولی حکومت ما در مجموع این شرایط را ندارد و اگر می‌خواهیم انتقاد کنیم در وهله اول انتقاد دوستی خودمان را ثابت کنیم و رویکردهای مثبت را بگوییم و این رویکردی است که می‌توان توسط آن اصلاح کرد و اگر غیر از این باشد هنرمند مجبور می‌شود که با  BBC صحبت کند و ما مجبور بودیم که سیاست‌های حکومت را جاری کنیم.

وی افزود: نقش من در این کار نفش هنری بود چون در این عرصه بزرگ شده بودم و اصلاً به سراغ پدرم نرفتم همچنین در این فیلم نادر طالب‌زاده، ابوالقاسم طالبی و مسعود فراستی خیلی به ما کمک کردند.

* هدف ما کمک به کشور بود

شمقدری در پاسخ به این سؤال که نگاهی که در این فیلم جاری شده انتهای داستان را به جایی می‌رساند که کار تبلیغاتی می‌شود، گفت: شاید یک جریان فکری باشد که می‌خواهد از این جریان فکری حمایت کند که  این به میراث آلبرتا تبدیل شد. ما ایرانی‌ها فکر می‌کنیم که خیلی خوبیم و در یک مقایسه ساده با آلمان می‌بینیم که از یک خرابه کشور صنعتی می‌سازند یکی از اهداف ما این بود که کمک کنیم و برای کشورمان مفید باشیم.

* همه ما آدم نفتی هستیم

وی در ادامه ضمن انتقاد از گروه‌های فرهنگی کشور گفت: همه ما آدم‌های نفتی هستیم و این نفتی بودن قطعاً ما را می‌کشد و از هر جماعتی که نفتی حمایت می‌شود فرهنگش کشته می‌شود ما همه تلاش‌مان این است که از این زندگی نفتی فاصله بگیریم و به خصوصی بودن نزدیک‌تر بشویم ولی تلاش‌مان این بوده که سرمایه را از مخاطب بگیریم و پول واقعی در بیاوریم که این موفقیت بزرگی بود ما سعی می‌کنیم این مسیر را ادامه دهیم ولی اگر دست از این نفتی بودن برنداریم قطعاً دست از کار تولید فیلم خواهیم کشید.

شمقدری تاکید کرد: ما تلاش می‌کنیم که فیلم واقعی بسازیم و امیدواریم که این اتفاق بیفتد.

شمقدری در پاسخ به این سؤال که آیا کسانی که در فیلم با آن‌ها مصاحبه کردید از قبل هماهنگ شده بود، گفت: هنگام مصاحبه با بچه‌ها گفتیم که کاملاً در جهت نظرات شما مصاحبه می‌کنیم، به غیر از یک جا که مجید به رئیس جمهور انتقاد کرد و گفت که انتقادش از رئیس جمهور حتما باید در مستند نمایش داده شود.

* مستندساز نیاز به اخذ مجوز ندارد

شمقدری در خصوص اخذ مجوز برای تولید مستند در کشور گفت: کلاً کارهای ما مجوز ندارد و حوزه‌ای که انتخاب کردیم خصوصی است و نیازی به مجوز ندارد و مجوز اصلاً به درد مستندساز نمی‌خورد.

کارگردان مستند «میراث آلبرتا2» در خصوص انتخاب سوژه‌های این مستند گفت: قبل از سفر ما سوژه‌ها هماهنگ شده بود و تقریباً 40 درصد افراد جدید را در فرانسه برای مصاحبه انتخاب کردیم.

شمقدری در پاسخ به این سؤال که سوژه‌های این فیلم خیلی نزدیک به هم بودن، گفت: چون در فیلم مباحث سیاسی زیادی داشتیم مجبور به این کار شدیم.

محسن اخوان در ادامه این نشست گفت: اگر ما از یک خط فکری حمایت می‌شویم چطور وزارت فرانسه به ما ویزا داده است، چون فرانسه با خط فکری ما مخالف است.

* میراث آلبرتا مسائل موجود در خودمان بود

محسن اخوان فیلمبردار مستند «میراث آلبرتا2» در ادامه این نشست بیان کرد: «میراث آلبرتا2» را دو ماه پیش همچین روزی رونمایی کردیم و مثل «میراث آلبرتا2» از این مستند استقبال شد و ما طی بازی اردیبهشت‌ تا خرداد 45 اکران داشتیم و بازدید از این مستند به نیم میلیون رسید. علت کار ما در میراث آلبرتا به خاطر مسائلی بوده که خودمان داشتیم و در حین ساخت به جشنواره فکر نکردیم که خدارو شکر در جشنواره فجر دیده شد در هر صورت این زحمت، زحمت چهار یا پنج نفره بود.

* اگر دو هفته دیرتر می‌رفتیم این مستند ساخته نمی‌شد 

وی در خصوص بحث اقتصادی موجود در عرصه ساخت مستند گفت: ما 13 شهریور 91 پول‌مان را به یورو تبدیل کردیم، آن روز یورو دو هزار و 745 تومان بود و آنقدر دچار چالش نبود و وقتی ما رفتیم و برگشتیم یورو به سه هزار و 800 تومان تبدیل شده بود و اگر ما دو هفته دیرتر می‌رفتیم این مستند ساخته نمی‌شد البته وقتی به فرانسه رفتیم که گرانی خیلی چشمگیر نشده بود.

وی افزود: زمانی در دانشگاه شریف دانشجو داد می‌زد و به رهبر توهین می‌کرد و دانشجویان در این دانشگاه به عالی‌ترین مقام این کشور توهین کردند، من احساس می‌کنم آزادی در ایران وجود دارد.

اخوان در ادامه گفت: اتفاقی که در این میان افتاد نشان داد که مخاطبان ما میراث 2 را بیشتر پسندیدند و فیلم مخاطب را خیلی اذیت نمی‌کرد.