جام کشکول؛
بر اساس تفسیر آیه 13 سوره شوری، اولین شریعت، شریعت حضرت نوح (ع) است. اکنون این سوال مطرح میشود که از زمان حضرت آدم (ع) تا زمان حضرت نوح، آیا دین و شریعتی وجود داشته است؟
به نقل از کتاب «در محضر علامه طباطبایی قدس سره» به سه پرسش درباره شریعت حضرت آدم (ع) و همچنین دین مردم پیش از حضرت نوح (ع) اشاره شده که علامه به آنها پاسخ گفته است. این سوال و جوابها در پی میآید:
آیا حضرت آدم علیه السلام دارای دین و شریعت بود؟
خیر، دین و شریعت از زمان حضرت نوح علیه السلام شروع شده است؛ چنانکه آیه شریفه زیر بیانگر آن است. خداوند سبحان میفرماید:
شَرَعَ لَکُم مِّنَ الدِّینِ مَا وَصَّی بِهِ نُوحًا وَ الَّذِی أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ وَ مَا وَصَّیْنَا بِهِ إِبْرَاهِیمَ وَ مُوسَی وَ عِیسَی أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ وَ لَا تَتَفَرَّقُوا فِیهِ کَبُرَ عَلَی الْمُشْرِکِینَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَیْهِ اللَّهُ یَجْتَبِی إِلَیْهِ مَن یَشَأ وَیَهْدِی إِلَیْهِ مَن یُنِیبُ.
برای شما آیینی مقرر کرد، از همانگونه که به نوح وصیت کرده بود و از آنچه بر تو وحی کردهایم و به ابراهیم و موسی و عیسی وصیت کردهایم که دین را بر پای نگه دارید و در آن فرقه فرقه نشوید. تحمل آنچه بدان دعوت میکنید بر مشرکان دشوار است. خدا هر که را خواهد برای رسالت خود بر میگزیند و هر که را به او بازگردد به خود راه مینماید.
آیه در مقام امتنان به این امت است و بیانگر آن است که شریعت محمدیه صلی الله علیه و آله و سلم جامع تمام شرایع گذشته است و نیز گویای اینکه شرایع الهی که توسط وحی به مردم رسید، عبارت است از شریعت حضرت نوح، حضرت ابراهیم، حضرت موسی، حضرت عیسی و حضرت محمد علیهم السلام و اگر شریعت دیگری هم میبود، ذکر میشد تا جامعیت این دین نسبت به آن نیز ثابت شود.
لازمه این معنی آن است که پیش از شریعت حضرت نوح علیه السلام هیچ شریعتی (به معنی قوانین حاکم بر جامعه انسانی که رافع اختلافات امور اجتماعی آنها باشد) نبوده است زیرا اولین شریعت در این آیه شریفه «ما وصی به نوحا» است که مقصود از آن، همان شریعت حضرت نوح میباشد.
مردم پیش از نوح علیه السلام از چه دین و شریعتی پیروی میکردند؟
از زمان حضرت آدم علیه السلام تا زمان حضرت نوح، زندگی نوع انسانی بسیار ساده بوده، همگان با هم متحد و متفق بودهاند و اختلاف مهم اعم از اختلاف در زندگی مادی و اختلاف در مذاهب، آراء، افکار و عقاید میان آنان نبوده است.
پس حضرت آدم علیه السلام و پیروان او چه دینی داشتهاند؟
دارای یک سلسله عقاید کلی و مجموعهای از اخلاقیات بودهاند.