متن چهارمین سوال مناظره اقتصادی از روحانی درباره عدالت

به گزارش واحد مرکزی خبر،حسن روحانی چهارمین نامزدی بود که براساس قرعه کشی پشت تریبون پاسخ به سوالات مناظره قرارگرفت.

حسن روحانی :عدالت اقتصادی به این معنا هست که هر چیزی در جایگاه خودش قرار بگیرد اولین مسئله مسئله تولید هست که ما بتوانیم تولید را در جایگاه خودش قرار بدهیم ما امروز می بینیم که در شرایطی که ما الان هستیم به جای اینکه به تولید داخلی کمک کنیم به واردات و به مسیر وادارت روی آوردیم این بزرگترین بی عدالتی است یعنی عدالت این است در شرایط فشار دشمن ما بتوانیم در داخل به تولید کمک کنیم فضا را بهبود بخشیم و بتوانیم تولید داخلی خود را افزایش بدهیم و بر مقدار واردات کاسته کنیم ما می بینیم که شعارهای سیاسی ما با عملکرد اقتصادی ما سازگار نیست که در شعار سیاسی شعار مقاومت می دهیم اما در شعار اقتصادی در مقام عمل مقاومتی در کار نیست ما باید برنامه ریزی کنیم در شرایطی که باید سیاست اقتصادی ما با سیاست سیاسی ما کاملا منطبق باشد و در یک مسیر قرار داشته باشد در حالیکه امروز می بینیم این دو مسیر کاملا از هم جدا است به قول معروف در بخش اقتصاد اعلام نیاز می کنیم به یک صورتی با واردات با دست دراز کردن به سوی بیرون اما در سیاست اعلام بی نیاز می کنیم امروز ما می بینیم که وقتی این همه بیکار در جامعه ما وجود دارد این شاخصی برای بی عدالتی است حتی آن شاخصهایی که معروف هست مثل ضریب جینی ما امروز می بینیم آخرین اعلامی که بانک مرکزی کرده این هست که بعد از اجرای یارانه ها دو دهک بالا و دو دهک پایین تا حدی سود بردند و متنعم شدند و شش دهک وسط در فشار بیشتر قرار گرفتند وقتی در شرایطی که ما می بینیم که کارخانه کفش ملی که یک روزی بود که جزو افتخارات ما بود در کشورهای همسایه امروز تبدیل شده به انبار ماشین سایپا یا اینکه پارس الکتریکی که یک روز افتخار این منطقه بود تبدیل شده به لانه کبوترها این نشان می دهد که اینجا عدالتی بین نیازهای واقعی و عملکرد واقعی دولت وجود ندارد .

مجری: خیلی متشکرم آقای دکتر به قید قرعه نوبت می رسد به نود ثانیه  فرصت نامزدهای محترم دیگر ، جناب آقای دکتر جلیلی :

جلیلی : ببینید یک بحث اساسی که در این سئوال باید جواب داد این است که ما عدالت را باید اصل بدانیم ما مقدم حتی بر پیشرفت همان طور که در دیدگاه ما هست که « فی العدل سعه » اگر ما توانستیم عدالت را یعنی اینکه همه ظرفیتهای مردم را برای همه مردم کشور آحاد کشور فرصت آن بروز استعدادهایشان را فراهم کردیم حتما به دنبال خودش پیشرفت هم خواهدآمد عدالت یعنی این اما آن چیزی که در اینجا اهمیت پیدا می کند این است که  این عدالت باید به یک شکل ساختاری و نهادینه شکل بگیرد نه به شکل حالا حرکت های مقطعی و یا موضوعات مشخص مثلا اول از همه یکی از بحثهایی که در اقتصاد بسیار مهم است عدالت در تخصیص منابع است یعنی منابع اولیه ای که ما داریم چه در بحث منابع ارزی و چه در بحث منابع پولی و چه در بحث منابع مالی اینها را باید ببینیم وقتی که تخصیص داده می شود ساختار ما چگونه عادلانه این کار را دارد انجام می دهد حتی در مرحله تولید اینکه ما در بهره برداری از سهم تولید چگونه عادلانه داریم سیاست گذاری می کنیم که مثلا منابع تولید را به آن کسی که آمده سرمایه گذاری کرده است و کسی که کار انجام داده اینها چگونه تقسیم می شود اینها می تواند خیلی کمک کند به آن عدالت ساختاری و همچنین آن موقع اگر این دو مرحله شکل بگیرد بعد از تولید هم این می تواند آن عدالت مورد نظر شکل بگیرد . 

مجری: جناب آقای مهندس غرضی :

غرضی : اولین بخش عدالت آن است که دولت دست خودش را از جیب مردم در بیاورد وقتی دولتی ارز موجود کشور را از هفت تومان به صد تومان به سه هزار و پانصد تومان می رساند  این دارد جیب فقرا را خالی می کند عدالت در این است که اول دست کسی که دارد در جیب فقرا کار می کند قطع کرد  این نتیجه دولت متورم هست دولت متورم بیش از درآمدش هزینه می کند فقرا را فقیرتر می کند اغنیاء را غنی تر می کند این روشهای ناقص که در دولتهای مختلف انجام شده است منجر به ضعف فقرا و قدرت اغنیاء شده است صد سال است که ژاپن صد ینش یک دلار است پنجاه سال است که چین یک دلارش هشت یوآن است ما باید درس بگیریم از دیگران  ما باید قیمت پول ملی را اول تثبیت کنیم  بعد برویم سراغ این کارها عزیزانی که می خواهند کشور را اداره کنند باید در مقابل مردم متعهد بشوند وقتی که می خواهند دولت را ترک کنند قیمت دلار چقدر است . 

مجری: خیلی متشکر از شما جناب مهندس غرضی . جناب آقای دکتر ولایتی :ولایتی : معنی لغوی عدالت همان بود که فرمودند اما در عمل  عدالت عبارت از این است که امکانات موجود در کشور به طور یکسان در اختیار مردم قرار بگیرد امکانات تحصیلی ، امکانات مربوط به مسکن ، امکانات مالی ، وامی اگر داده می خواهد بشود و ما شهروند درجه یک و دو سه نداریم هر ایرانی در داخل ایران خارج از ایران ایرانی است و باید یکسان از امکانات موجود در این کشور استفاده کند این معنای عملی عدالت است اما عدالت به تنهایی اشاره هم شد بدون پیشرفت به معنای تقسیم عادلانه فقر است پس عدالت وپیشرفت باید با هم توام باشند و اگر چنین شد ما می توانیم هم عدالت را داشته باشیم و هم پیش برویم اگر پیشرفت بدون عدالت هم باشد فاصله طبقاتی زیاد می شود و این خلاف ارزشهای اسلامی و ایرانی است .

مجری: خیلی متشکرم آقای دکتر ولایتی، جناب آقای دکتر عارف.

عارف: اشاره شد که عدالت اجتماعی نباید به منزله تقسیم فقر و عدالت در توزیع فقر تلقی کنیم گسترش عدالت اقتصادی که یکی از شعارهای ما یا بخشی از شعارهای انقلاب مان است برای اینکه تحقق پیدا بکند ما باید تولید ثروت کنیم باید رشد اقتصادی داشته باشیم ما در برنامه سوم، رشد اقتصادی شش درصد را داشتیم و شرایط را برای کاهش فاصله دهک اول و دهم فراهم کرده بود به نظر می رسد که در حال حاضر به رشد بالاتری نیاز داریم که ما رشد هشت درصد را در برنامه مان دیدیم که ان شاءالله بتوانیم در راستای عدالت اقتصادی دنبال کنیم و به جلو برویم، اولویت را باید قطعا به نقاط غیربرخوردار و نقاط مرزی بدهیم در توسعه، فاصله پیشرفت را در استان های مرزی نسبت به مرکز کشور باید کم کنیم متاسفانه خط فقر بالا رفته در سال هزار و سیصد و هشتاد و سه ، بیست و نه و چهاردهم درصد زیر خط فقر بودند که الان متاسفانه به چهل و چهار درصد رسیده باید تلاش بشود که حتی الامکان تعداد فقرا را کمتر کنیم اولویت بدهیم به رسیدگی به مشکلات اقشار آسیب پذیر تا اینکه ان شاءالله خط فقر در یک وضعیت قابل قبولی ان شاءالله قرار بگیرد.

مجری: خیلی متشکرم از شما جناب آقای دکتر عارف، جناب آقای دکتر قالیباف.

قالیباف: بسم الله الرحمن الرحیم من فکر می کنم که عدالت نه گفتنی است نه شنیدنی، عدالت در واقع یک اقدام و یک عملی است که باید اتفاق بیفتد و مردم آن را بچشن،ما یک عدالت فردی داریم که الان واقعا در جامعه بر اساس قانون اساسی، آحاد این ملت از هر قوم و مذهب و هر گرایشی که دارند باید از فرصت هایی که در قدرت هست برابر باشد این را قانون اساسی گفته عدالت بعدی باید دقت کنیم در عدالت جغرافیایی است به هر حال همه اش به مرکزیت حکومت نرسیم و بعد بقیه که هرچه دور می شوند از مرکز محرومتر بشوند ما عدالت اجتماعی می خواهیم قشرهای مختلف، واقعا زنان ، کارگران، کشاورزان، فقط یک طبقه و قشر خاصی را ما نبینیم و ما بدانیم هر حرفی در رابطه با عدالت می زنیم ولی رشد اقتصادی نباشد این یک شعار بیشتر نیست و ما باید هر چقدر هم بگوییم به مناطق محروم می رسیم درست نیست واقعا، بنده یک روز در نیروی انتظامی توفیق خدمت داشتم عدالت در امنیت این گونه برقرار کردم که پلیس صد و ده را درست کردم یک پیرزن یک پیرمرد یک سالخورده یک بچه ای یک کودک به همه دسترسی، ما به این می گوییم عدالت یعنی عدالت در امنیت، در شهرداری تهران توفیق خدمت پیدا کردیم محکم گفتیم مناطق محروم اولویت، بخش رشد اقتصادی در اقتصاد شهری درست کردیم درآمد شهرداری را بالا بردیم رشد شمال شهر را متوقف نکردیم ولی رشد جنوب شهر را چند برابر کردیم.

مجری: خیلی ممنونم آقای دکتر قالیباف، جناب آقای دکتر حداد عادل.

حداد عادل: دهه کنونی دهه پیشرفت و عدالت نامیده شده این نامگذاری بی سبب نبوده جهتش این بوده که بعضی نظریه های پیشرفت که در خارج از مبانی اسلامی طراحی شده به پیشرفت بیش از عدالت اهمیت می دهد ما شاهد بعضی از این انحراف ها و کج روی ها در مبانی برنامه چهارم بودیم وقتی برنامه چهارم در مجلس ششم به تصویب رسید در اسناد بالادستی آن، نظریه هایی بود که عدالت را فرودست انگاشته بود و به پیشرفت اصالت می داد و رشد اقتصادی ولو به قیمت از دست رفتن محرومان بود باید عدالت و پیشرفت با هم باشد هیچ کدام نباید به قیمت فراموش شدن آن دیگری باشد یکی از نمونه های تامین عدالت همین هدفمندسازی یارانه هاست که شما می بینید که یک خانواده ای مثلا قبل از اجرای هدفمند کردن، با چندین اتومبیل چقدر بنزین مصرف می کند یک خانواده فقیری هیچ استفاده ای از این یارانه ای که دولت برای آن بنزین می دهد نمی کند یکی از اهداف هدفمندی یارانه ها همین تامین عدالت بوده و باید تعقیب بشود، عدالت اقتصادی مستلزم تامین زیرساخت هاست که در کل کشور بعد از انقلاب تا حدود زیادی انجام شده راه ، دانشگاه، سد، بیمارستان، دولت باید این زیرساختها را در سراسر کشور توسعه بدهد تا عدالت اقتصادی تامین شود عدالت استخدامی هم مهم است.

مجری: خیلی متشکرم جناب آقای دکتر حداد عادل، جناب آقای دکتر رضایی.

رضایی: در طی این شش ماه گذشته شاید بیش از دویست و پنجاه تا شهرستان، من رفتم در بازارها در کشاورزیها در مزارع در کارخانجات ، من با تمام وجودم احساس کردم که این آرمان بزرگی که طی سی و خرده ای سال داریم از آن حرف می زنیم باهاش یک فاصله بسیار زیادی داریم یعنی تبعیض و پارتی بازی و رشوه واقعا در سیستم اداری کشور و در قوه قضاییه و در بسیاری از ارکان کشور نفوذ کرده و اجازه نمی دهد که این توزیع عادلانه ثروتی که از آرمان های ما بوده انجام بشود و واقعا دوستان ما که تعدادی شان هم از همان دولتها هستند دقیقا به ما بگویند که چرا این فاصله زیاد است الان دوران شعار دادن تمام شده اگر قرار بود با شعار دادن، مساله عدالت حل بشود باید این حل می شد علت اینکه من اکثر برنامه هایم را که دیشب هم در چهارده برنامه توضیح دادم یا ناظر به یارانه های سبز بود یا مربوط به پنج میلیون کسب و کار خانگی بود یا مربوط به ایجاد شغل بود و کارآفرینی برای جوان ها و بانوان بود همه اش ناظر بر این است که ما بیاییم عملا به شعار عدالت کنیم چون عدالت یک عدالت توزیعی داریم یک عدالت تولیدی، یعنی هم باید فرصت ها را عادلانه بین همه آحاد و شهرها تقسیم کنیم و بعد نتیجه درآمدها هم که ثروت جامعه است به صورت عادلانه بین همه اقشار توزیع بشود من فکر می کنم هم در تئوری هم در نگاه هم در شاخص ، ما مشکل داریم.

مجری: خیلی متشکرم جناب آقای دکتر رضایی، جناب آقای دکتر روحانی دو دقیقه فرصت دارید که بحث تان را جمع بندی بفرمایید.

روحانی: متشکرم نکاتی را دوستان فرمودند که هر کدام بعدی از مساله بود در بحث عدالت به مساله رانت ، فساد، ما باید اشاره بکنیم که متاسفانه در سال های اخیر بیشتر با آن مواجه بودیم مساله فساد مساله ای است که مقام معظم رهبری همواره بر آن تاکید کردند به هر حال عدالت آن فرصت برابر برای کل مردم است برای کل اتباع ایرانی همه اقوام همه مذاهب ، زن و مرد، این فرصت برابر باید به وجود بیاید که در بعضی از بخش ها ، ما هنوز باید قانون اساسی مخصوصا فصل سوم قانون اساسی را به خوبی باید اجرا بکنیم که این عدالت هم می تواند عدالت اقتصادی باشد هم فرهنگی باشد و هم اجتماعی باشد ما در بحث عدالت اجتماعی باید مساله حمایت از محرومین را در اولویت خودمان قرار بدهیم مساله آنهایی که حقوق ثابت دارند کارمندان کارگران ، آنها در فشار بیشتری هستند زنان که مخصوصا بیکاری امروز در میان زنان خیلی زیاد است شصت و شش درصد افراد بین بیست تا بیست و نه سال زنان امروز جزو افرادی هستند که بیکار هستند عدالت باید در تمام امکانات کشور ، ما مشاهده بکنیم یکی از راه های آن این است که در امکاناتی که در کشور وجود دارد از لحاظ فرهنگی از لحاظ اجتماعی از لحاظ اقتصادی ، همه احساس کنند به طور برابر دارند از این امکانات استفاده می کنند یکی از مسائل ، بحث تمرکززدایی هست که امروز استانها احساس می کنند توان دارند برای اداره استان خودشان و تصمیم گیری و متاسفانه اینها در تهران متمرکز شده باید بار را از روی دوش تهران برداریم و بتوانیم امکانات و اختیارات بیشتری را به استانها واگذار کنیم.