مخاطبان محترم خبرگزاری فارس، تاکنون 6 گزارش در خصوص نحوه عملکرد بیبیسی فارسی در حوزه انتخابات 92، مطالعه فرمودهاند. در این 6 گزارش نسبتا مبسوط، در دو حوزه عملکرد مستقیم بیبیسی فارسی در انتخابات و شیوه تاثیرگذاری روانی این رسانه، مطالبی در اختیار مخاطبان گرامی فارس قرار گرفته است.
در همان اولین گزارش و با تحلیل نظرات کارشناسان بیبیسی، به استحضار مخاطبان محترم رسید که بالغ بر 70 درصد از ادبیات این رسانه در خدمت جریان فتنه و جریان موسوم به انحرافی است. اساس این نتیجهگیری نظرات بیش از 20 کارشناس مورد وثوق بیبیسی فارسی بود که به این سوال پاسخ داده بودند که موضوع اصلی در انتخابات آتی ریاستجمهوری چه خواهد بود؟
بخش فارسی بنگاه سخنپراکنی بریتانیا، این بار نیز به سراغ همان خیل کارشناسان رفته است و سوال دیگری را مطرح کرده است که پاسخهای داده شده به این سوال، موضوع گزارش هفتمی است که در اختیار شما قرار میگیرد. سوال مزبور چنین است: «تاثیر انتخابات و اعتراضات 88 بر انتخابات 92 چیست؟»
* آنالیز شیوه طرح سوال
طرح سوال مزبور، چند گزینه را به ذهن مخاطب آگاه متبادر میسازد:
الف – سوال کاملا در مسیر همان چیزی است که در گزارش اول فارس به آن اشاره شد: «گفتمان فتنه»؛
ب – در طرح سوال فرض بر آن است که فتنه 88 همچنان بر انتخابات آینده ایران تاثیر دارد چرا که سوال از جنس «چگونگی» است؛
ج – سوال مزبور دارای سه وجه مختلف است که دو وجه آن متغیر مستقل و یک وجه آن متغیر وابسته است. انتخابات 88 و ناآرامیهای پس از آن دو متغیر مستقل هستند و انتخابات ریاستجمهوری 92، متغیر وابسته است.
* جامعه کارشناسان بیبیسی فارسی
بیبیسی فارسی تقریبا از همان جامعه کارشناسانی استفاده کرده است که در سوال اول خود نیز به سراغ آنان رفته بود. مهمترین خصیصه این جامعه کارشناسان همانطور که در گزارش اول نیز بدان اشاره گردید، تصادفی نبودن و موضعمند بودن آن است. در واقع بیبیسی فارسی گروهی از کارشناسان را انتخاب کرده است که کاملا با پاسخی که میخواهد بدان برسد، تطابق دارند. بهعبارت دیگر، این رسانه که این روزها کم از «مهندسی انتخابات» سخن نمیگوید، هم سوال و هم پاسخگو را کاملا مهندسیشده انتخاب کرده است.
این روش بیبیسی فارسی، در تناقض با رویکردهای کلان این رسانه قرار دارد که نظر خود را عموما در هالهای از ابهام به مخاطب منتقل میکند تا بیطرف بهنظر برسد. بهعکس، هم شیوه طرح سوال و هم جامعه پاسخگویان، آشکارا موضع بیبیسی را نشان میدهند.
این امر میتواند نشانهای از آن باشد که بنگاه سخنپراکنی دولت بریتانیا، در برابر انتخابات ریاستجمهوری ایران شمشیر را از رو بسته است.
* محتوای پاسخها
پیشفهمهای پاسخدهندگان به سوالات، از موثرترین عوامل تاثیرگذار بر پاسخی است که به یک سوال میدهند. بهعبارت دیگر، «فضای روانی» از جمله موارد روشنکننده پاسخ است. پاسخدهندگان به سوالات بیبیسی یا همان کارشناسان، در واقع افرادی در اردوگاه «تقابل با نظام جمهوری اسلامی» هستند و بنابراین، روشن است که پاسخهای آنان در راستای تخریب انتخابات 92 است.
در بررسی مفاهیم مطرح شده از سوی کارشناسان بیبیسی فارسی، 17 کلیدمفهوم را میتوان شناسایی کرد. این کلیدمفهومها در واقع خلاصه گفتمان بیبیسی را در خصوص انتخابات ایران در برمیگیرند:
1- مشروعیت از دسترفته در انتخابات 88
2- شکاف اجتماعی غیر قابل ترمیم
3- عدم اعتماد مردم به صندوقهای رای
4- شفاف نبودن انتخابات
5- عدم وجود اعتماد بین مردم و نظام
6- فضای بسته سیاسی
7- مهندسی انتخابات
8- رقابتی نبودن انتخابات
9- تحریم انتخابات و اعتراض به نتایج آن
10- اصلاحطلبان بدلی
11- حذفی بودن و دوئلی بودن انتخابات
12- حمله به جایگاه و نقش رهبری نظام
13- تعمیق شکاف بین مردم و نظام
14- چالش امنیتی در انتخابات
15- انتخابات ناسالم
16- انتخابات نمایشی
17- رادیکالیزه شدن مخالفان جمهوری اسلامی پس از انتخابات 88
در این بین به صورت استثنایی و تنها به دو نکته و نه مفهوم کلیدی در گفتارهای کارشناسان بیبیسی فارسی میتوان برخورد که تا حدودی موضعی تعدیلکننده دارند: «ورشکستگی اپوزیسیون خارجنشین جمهوری اسلامی و همراهی آنان با تحریمهای ضدایرانی غرب» و «ابراز امیدواری یک کارشناس به پل زدن بر شکافی که در سال 88 ایجاد شده است.»
* ارتقای 30 درصدی بیبیسی!
اگر در نظرسنجی کارشناسی اول، 70 درصد گفتمان بخش فارسی بنگاه سخنپراکنی دولت بریتانیا در خدمت جریانهای فتنه و انحرافی بود، این بار تقریبا 100 درصد گفتمان آنها در خدمت جریان فتنه است! از سوال گرفته تا پاسخ، همه چیز در اختیار فتنهجویان 88 است که ظرف 8 ماه بلواهایشان ثابت کردند که هدف آنها نه اعتراض به نتیجه یک انتخابات بلکه براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران است.
در بین 17 موردی که از نظرات کارشناسان محبوب بیبیسی استخراج گردیده، حتی یک مورد نیز نمیتوان یافت که به شاخصهای گفتمان فتنه نزدیک نباشد و برخی از کلیدمفهومها نیز عینا در مفصلبندی گفتمان فتنه میگنجد.
از آنجا که موضع جریان فتنه هم در خصوص اصل نظام جمهوری اسلامی و هم در خصوص انتخابات 92 اظهر من الشمس است، تردیدی نیست که تصمیمگیرندگان بیبیسی نیز از همان موضع در قبال انتخابات ریاستجمهوری کشورمان بهره میبرند.
این بدان معناست که بیبیسی با نزدیک شدن زمان انتخابات، پردههای تزویر را میدرد و ماهیت اصلی موضع خود را نشان میدهد.
* فرجام
معتقدین به گفتمان انقلاب اسلامی ایران هرگز انتظار موضعی منصفانه از سوی رسانههای فارسیزبان خارجی در خصوص انتخابات ریاست جمهوری ایران را ندارند و نخواهند داشت بنابراین این شیوه پوشش رسانهای برای ایرانیان چندان عجیب نیست.
حافظه تاریخی ملت ایران برهههای را بهخاطر دارد که همین بیبیسی به بازگشت شاه به ایران و تداوم 25 ساله دیکتاتوری پهلوی یاری کرد و همچنین حمایتهای این رسانه از ناآرامیهای پس از انتخابات 88 نیز معاصرتر از آن است که از خاطرها گریخته باشد.
بیبیسی رسانه قدرتمندی است اما ملت ایران در طول تاریخ پرشکوه خود ثابت کرده است که از دشمنان قدرتمند هراسی ندارد. فارس باز هم تلاش میکند گفتمان عمومی بیبیسی فارسی در انتخابات را مورد مداقه و واکاوی بیشتر قرار دهد.