یکی از آنها نماز و اعمال و اذکار مربوط
به آن است. کارشناسان معتقدند خواندن نماز تنها غذای روح انسان نیست بلکه
جسم انسانها را نیز تقویت میکند و آنها را در مبارزه با مشکلات روزمره
یاری میدهد.
روشن است که نماز
فلسفه خاص خود را دارد که معراج مومن و مایه قرب به حق است و آن را باید
فقط برای خداوند تعالی خواند و نه به انگیزه فواید و آثاری از این دست، ولی
آگاهی از این دست نظرات علمی نیز میتواند برای برخی از افراد مفید باشد.
به عنوان مثال در
تحقیقات علمی و نظریات برخی کارشناسان علم طب و روانشناسی گفته شده؛ ثابت
ماندن چشم باعث بهبود ضعف و نواقصی مانند نزدیک بینی میشود و به لحاظ
روانی این حالت باعث افزایش مقاومت عصبی فرد شده و بیخوابی و افکار نا
آرام را از انسان دور میکند.
ایستادن در حالت نماز
باعث تقویت حالت تعادلی بدن شده و قسمت مرکزی مخچه که محل کنترل اعمال و
حرکات ارادی است را تقویت میکند و این عمل باعث میشود فرد با صرف کمترین
نیرو و انرژی به انجام صحیح حرکات بعدی بپردازد.
نماز قسمت فوقانی بدن را پرورش داده و ستون مهرهها را تقویت کرده و آن را در حالت مستقیم نگاه میدارد.
تقویت احشاء و
ماهیچههای شکم، حفظ سلامت دستگاه گوارش و رفع یبوست مزمن، سوء هاضمه و بی
اشتهایی از دیگر خواص نماز خواندن و رکوع در نماز است.
مدت زمان خواندن ذکر
رکوع نیز باعث تقویت عضلات صورت و گردن، ساق پا و رانها میشود و به این
ترتیب به جریان خون در قسمتهای مختلف بدن سرعت میبخشد. سجده نیز ستون
مهرههای بدن را تقویت کرده و دردهای سیاتیک را آرام میکند. سجده همچنین
باعث افزایش جریان خون در سر شده که این امر با تغذیه این غدد باعث حفظ
شادابی، زیبایی و طراوت پوست میشود. سجده باعث آسودگی و آرامش در فرد شده و
عصبانیت را تسکین میدهد. استحکام بخشیدن و تقویت عضلات پاها و رانها،
کمک به نفخ معده و روده، بهبود فتق، از خواص نشستن بعد نماز است1".
اما در ابعاد روحی و
معنوی نیز درباره این فریضه مهم و زیبای عبادی به ویژه سجده زیاد سخن گفته
شده و بر طولانی نمودن و محافظت از آن تاکید شده است.
امام صادق(ع) درباره
اینکه چرا دعا کردن در سجده توصیه شده است؟ در پاسخ به سعید بن یسار که
پرسید: در حال رکوع دعا کنم یا سجود، فرمودند: " آری، در حال سجود دعا کن؛
زیرا نزدیکترین حالت بنده به خداوند حالت سجده است. (در آن حال) برای دنیا
و آخرتت به درگاه خداوند عز و جل دعا کن1".
پیامبر خدا(ص)نیز
درباره اثرات سجده طولانی، فرمودند: " اگر میخواهی خداوند تو را با من
محشور فرماید در پیشگاه خدای واحد قهّار سجده طولانی کن2".
همچنین امام صادق(ع) در
این زمینه فرمودند: "گروهی خدمت رسول خدا(ص) آمدند و عرض کردند: ای رسول
خدا، در برابر پروردگارت بهشت را برای ما ضمانت کن. رسول خدا(ص)فرمود: به
شرط آن که شما نیز با سجدههای طولانی مرا یاری دهید3".
در روایتی از امام
صادق(ع) نیز اثرات سجده کردن بر تربت امام حسین(ع) سوال شد که فرمودند:
"سجده کردن بر تربت حسین علیهالسلام حجابهای هفتگانه را میشکافد4".
امام علی(ع) در حدیثی
میفرمایند: " اگر نمازگزار میدانست که چه هالهای از جلالتِ خدا او را
فرا میگیرد، دوست نداشت که سر از سجدهاش بر دارد5".
منابع:
1- موسسه تحقیقات حجامت ایران
2- بحار الأنوار: 85 / 131 / 6 منتخب میزان الحکمة: 264
3- بحار الأنوار: 85 / 164 / 12 منتخب میزان الحکمة: 264
4- مالی الطوسیّ: 664 / 1389 منتخب میزان الحکمة: 264
5- بحار الأنوار: 85 /153 / 14 منتخب میزان الحکمة: 266
6- الخصال: 632 / 10 منتخب میزان الحکمة: 326