نحسی13گریبان پارس‌جنوبی را هم‌گرفت؟!

به گزارش 598 به نقل از ایسنا، تابستان سال 1390 مجری سابق فاز 13 پارس جنوبی با اطمینان اعلام کرد که با وجود اینکه عملیات اجرایی ساخت فاز 13، سه ماه دیرتر از سایر فازهای 35 ماهه آغاز شده، اما پیشرفت این پروژه از برنامه زمان‌بندی جلوتر است به طوری که طبق زمان‌بندی 35 ماه در قرارداد خرداد 1392 تولید زودهنگام از این فاز آغاز می‌شود.

 
با وجود این که اعلام شده بود تولید از این فاز ماه آینده باید آغاز شود اما بهمن سال 1391 جکت دوم فاز 13 در عمق حدود 80متری خلیج فارس در هنگام نصب غرق شد و بعد از گذشت چهار ماه هنوز خبری از خروج و یا نصب این سازه نیست.

 
مجری فاز 13 تنها قربانی بود

 
در ابتدا دلایل متعددی برای غرق شدن این جکت اعلام شد که تعداد آنها کم نیست؛ آسیب دیدن جرثقیل شناور 5000 HL، عدم استفاده از تجهیزات مناسب در زمان نصب، عدم مهاربندی سازه قبل از شروع شمع کوبی، اشکال در فرآیند آبگیری جکت و ایجاد حباب‌هایی در زیر بستر که به پدیده S Shallow Gas مشهور است، شرایط بد آب و هوایی، عدم بازرسی مخازن شناوری و دیافراگمهای مربوط به پایه های سازه قبل از انتقال به دریا و ارائه اطلاعات نادرست شرکت نفت و گاز پارس در مورد موقعیت درست نصب جکت از جمله آن بود.

 
کارفرما و پیمانکار با اعلام این که خارج کردن جکت فاز 13 به راحتی قابل انجام است وعده‌های زیادی برای خروج جکت مورد نظر دادند اما این وعده‌ها هیچ کدام عملی نشد.

 
اگرچه غرق شدن جکت فاز 13 پارس جنوبی تلفات جانی نداشت اما علی‌رضا ارزنده – مجری فاز 13 پارس جنوبی- بعد از آن که وعده‌اش مبنی بر خارج کردن جکت طی سه هفته عملی نشد از کار برکنار شد و تنها قربانی این حادثه نام گرفت.

 
دلایل غرق شدن جکت فاز 13 پارس جنوبی چه بود؟

 
اما مدیر عامل شرکت نفت و گاز پارس در پاسخ به خبرنگار انرژی ایسنا در مورد دلیل غرق شدن جکت فاز 13 گفت: علت غرق‌شدن این جکت به دلیل پایه‌های دکل حفاری مستقر در آن منطقه بود که موجب خالی‌شدن زیر جکت شد.

 
محمدرضا زهیری با بیان این‌که برای بیرون کشیدن جکت غرق‌شده فاز 13 مشکلی وجود ندارد، گفت: می‌توانیم با شناور‌کردن این سازه آن را بیرون بکشیم اما اگر تاکنون تاخیری وجود داشته به دلیل بدی آب و هوا و تعیین یک موقعیت مناسب دیگر برای نصب جکت مورد نظر بوده است.

 
وی با اعلام این که جکت تا پیداشدن مکان مناسب نصب باید در آب باقی بماند توضیح داد: جکت را نمی‌توان از آب بیرون کشید و روی شناور قرار داد و به خشکی حمل کرد و دوباره بعد از پیدا‌کردن یک موقعیت مناسب برای نصب آن را دوباره با شناور حمل کرد.

 
زهیری با تاکید بر این‌که دلیل تاخیر در بیرون‌ کشیدن جکت فاز 13 از آب پیدا‌کردن یک مکان مناسب برای نصب است، گفت: در حال بررسی هستیم تا جایی در همان نزدیکی یا در موقعیت جکت‌های دیگر فاز 13 برای نصب جکت غرق‌شده بیابیم.

 
به گفته یکی از کارشناسان به احتمال زیاد این جکت در فاصله 150کیلیومتری از مکان قبلی نصب خواهد شد.

 
همچنین مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس در مورد وضعیت جکت فاز 13 در زیر آب خاطر نشان کرد که جکت سالم است و آسیبی ندیده و به راحتی می‌توان آن را شناور کرد.

 
با وجود این‌که مدیر عامل شرکت نفت و گاز پارس تاکید کرد که نیمه‌ اول اردیبهشت‌ماه جکت غرق شده فاز 13 میدان گازی پارس جنوبی از آب خارج و نصب می‌شود اما با گذشت یک هفته از تاریخ اعلام شده جکت مورد نظر هم‌چنان در کف خلیج‌فارس قرار دارد.

 
پرداخت کننده خسارت کیست؟ کارفرما، پیمانکار و یا ...

 
هزینه جکت 1900 تنی فاز 13 پارس جنوبی 40 میلیون دلار بود که طبق اعلام شرکت سازنده آن - شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا)- این جکت به همین میزان بیمه بوده و از این لحاظ قرار نیست کسی خسارت بپردازد.

 
البته مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به این که کلیه مراحل طراحی، ساخت و نصب جکت بر عهده شرکت صدرا به عنوان پیمانکار بوده، این شرکت را مسوول جبران این حادثه دانست.

 
احمد قلعه بانی هم چنین برای صدرا خط نشان کشیده و گفت: علاوه بر این که اگر بازیابی جکت غرق شده محقق نشود صدرا باید جکت جدیدی بسازد، در پروژه های آتی، شرکت صدرا از شرایط مساوی با سایر شرکت ها برخوردار نخواهد بود و نمره منفی خواهد گرفت.

 
علاوه بر این که تاکنون بیمه ایران اعلام نکرده که حادثه موردنظر شامل پرداخت خسارت خواهد شد یا خیر، نکته مهمتر در این میان هزینه فرصتی است که با سرعت از دست می‌رود و انگار قرار است این هزینه به گونه‌ای دیگر پرداخت شود!

 
پرداخت 84 میلیارد تومان به مسوول حادثه!

 
با وجود این که شرکت صدرا در این حادثه بی‌تقصر نبوده است اما به دلیل این که دکل حفاری این شرکت به دلیل غرق شدن جکت امکان حفاری چاه‌های دیگر را ندارد شرکت نفت و گاز پارس به عنوان کارفرما برای هر روز حضور دکل حفاری مورد نظر 700 میلیون تومان می‌پردازد.

 
بر این اساس با محاسبه چهار ماه توقف کار این دکل حفاری تاکنون بیش از 84 میلیارد تومان به شرکت صدرا پرداخت شده است و مشخص نیست تا چه زمانی قرار است این پرداخت ادامه یابد؛ چرا که علی‌رغم گفته مدیران مبنی بر راحت بودن خروج جکت از آب تا کنون این کار انجام نشده است.

 
تبدیل رکورد‌ها به رکود

 
با وجود این که گفته می‌شد که فاز 13 در میان سایر فازهای "35 ماهه" در توسعه رکوردارست اما اکنون با وجود استفاده از پیشرفته ترین دکل حفاری فراساحل - حفاری بدون استفاده از جکت و به صورت معلق- عملیات حفر چاه‌های این میدان متوقف شده است.

 
در بخش دریایی فاز ۱۳ پارس جنوبی باید ٣٨ حلقه چاه حفاری ‌شود که تاکنون پیشرفت دراین بخش 33درصد بوده است، این در حالیست که قرار بود با حفاری 8حلقه چاه تولید روزدهنگام از این فاز در خرداد امسال آغاز شود.

 
از سوی دیگر دو چاه حفاری شده فاز 13 پارس جنوبی که یکی از آنها توصیفی و دیگری تولید بودی به دلیل غرق شدن جکت مورد نظر قابل استفاده نیست و باید دوباره این دو چاه حفاری شود که این امر نیز زمان بیشتری را به طرح توسعه فاز تحمیل می‌کند.

 
پیشرفت 61 درصدی در روزهای پایانی قرارداد

 
توسعه فاز 13 پارس جنوبی با هدف تولید روزانه ٥٦ میلیون متر مکعب گاز در حال اجراست که با بهره برداری از پالایشگاه این فاز روزانه ٥٠ میلیون متر مکعب گاز شیرین‌ تولید می‌شود.

 
علاوه بر این با تکمیل توسعه این طرح روزانه 75 هزار بشکه میعانات گازی، ٢٩٠٠ تن گاز مایع (LPG)، ٢٧٥٠ تن اتان و روزانه ٤٠٠ تن گوگرد تولید می شود.

 
پیشرفت کل این طرح تاکنون به 61 درصد رسیده است که سهم پالایشگاه خشکی از این پیشرفت 72.27 درصد است.

 
ساخت چهار سکو دریایی این فاز که باید توسط شرکت فراساحل صدار بوشهر صورت گیرد نیز تاکنون 55درصد پیشرفت داشته است.

 
همچنین در حال حاضر کلیه لوله‌های مورد نیاز برای ساخت خط لوله‌ای به طول ١٨٠ کیلومتر تامین و کوتینگ شده است اما هنوز ساخت خط لوله آغاز نشده‌است.

 
سرمایه مورد نیاز برای توسعه فاز 13 پارس جنوبی 6.1 میلیارد دلار اعلام شده است که تاکنون 3.8 میلیارد تومان آن هزینه شده است.

 
 در ابتدا طرح توسعه توسعه فاز 13 میدان پارس جنوبی به شرکت‌های انگلیسی - هلندی شل و رپسول اسپانیا سپرده شد، اما این دو شرکت با عذرخواهی رسمی و به‌دلیل آنچه مشکلات اقتصادی عنوان شده بود، از حضور در این پروژه کناره‌گیری کردند.

 
بعد از آن مذاکراتی با قرارگاه خاتم‌الاوصیا(ص) برای واگذاری فاز 13 صورت گرفت اما در نهایت طرح توسعه فاز 13 پارس جنوبی به شرکت‌های پترو پایدار ایرانیان، مپنا و صدرا سپرده شد.