عملکرد 3 ساله مجلس هشتم، آنطور که از آن
انتظار میرفت، نبوده و فعالان سیاسی معتقدند که برخی اقدامات جناحی و حزبی
و همچنین برنامهریزی برای تشکیل برخی باندهای درون مجلسی سبب شد تا
نمایندگان با وجود تلاشهایی که کردند، نتوانند انتظارات مردم را از یک
مجلس اصولگرا برآورده کنند.
به گزارش رجانیوز، امروز سومین سالگرد
تشکیل هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی است؛ نهادی که به گفته بنیانگذار
جمهوری اسلامی ایران "در راس امور است." اما مجلس در حالی وارد سال پایانی
فعالیت خود میشود که بسیاری از مطالبات صریح رهبر معظم انقلاب از این نهاد
قانونگذار همچون طرح نظارت بر نمایندگان مجلس بر زمین مانده است.
نمایندگان مجلس فردا به دیدار مقام معظم
رهبری میروند. به همین مناسبت، به سراغ رهنمودهای رهبر معظم انقلاب خطاب
به نمایندگان مجلس هشتم رفتهایم تا با بازخوانی بیانات ایشان مشخص شود که
نمایندگان تا چه میزان توانستهاند بر طبق این سخنان پیش بروند و در کدام
مقاطع، مسیر را درست و صحیح طی نکردهاند:
لزوم انطباق کامل قانون با شرع
«قانون و اجرا بايستى با معيارهاى خدايى
و با مقررات الهى باشد؛ يعنى با احكام اسلامى يا با احكام مشخص يا با
كليات و آنچه كه از اسلام دانسته شده و فهميده شده است، منطبق باشد و معارض
نباشد. افرادى هم كه مجرى هستند، مشخصات و خصوصياتى دارند؛ بايد عادل
باشند، فاسق نباشند - خصوصياتى كه در قانون اساسىِ ما متجسد شده - و قانون
اساسى هم همان شكل اجرايى و دالان عبور به سمت آن چيزى است كه ولايت الهى
براى ما ترسيم میكند.»
به دنبال قانون موقت نباشید
«آنچه كه به نظرم مىآيد كه خيلى مهم
است، اين است كه روى قانون و روى نظارت - كه اين دو موضوع اساسىِ وظايف
مجلس هست - دوستان خيلى بايستى وقت بگذارند. قانون بايد جامع باشد، بايد
كامل باشد، بايد ماندگار باشد، بايد كارشناسى شده باشد، بايد گرهگشا باشد،
بايد ناظر به مشكلات زندگى مردم باشد. نمیگوييم قانونى كه براى كوتاهمدت
يك گرهاى را باز میكند، لازم نيست، چرا؛ بعضى از قوانين هست كه يك گره
كوتاهمدت را باز میكند، چارهاى هم نيست، بايستى اين قانون گذاشته شود -
اينجور قوانين هم داريم - ليكن طبع اكثرى و طبيعى قوانين اين است كه
ماندگار، قابل تطبيق با شرايط گوناگون، مفيد، صريح، شفاف و غير قابل تأويل
باشد؛ در چارچوب همان حدود و اختياراتى كه قانون اساسى براى مجلس شوراى
اسلامى معين كرده.»
قانون تحت تاثیر افراد با نفوذ نباشد
«قانون تحت تأثير نفوذ اين و آن هم
نبايد قرار بگيرد. ما در مجالس قانونگذارى دنيا شنيديم - شايد حالا يك
مواردى هم در بين خودمان ديده شده است، نمیتوانيم بكلى بگوييم نبوده است -
كه گاهى براى اينكه منفعت يك كسى يا يك كسان معدودى تأمين بشود، با عجلهى
تمام يك قانونى در يك مجلسى از مجالس دنيا گذشته است و بعد كه آن غرض حاصل
شده است، به فاصلهى مدت كوتاهى - چند ماه - آن قانون نسخ شده! از اين
قبيل موارد داشتهايم.
خيلى بايستى مراقبت كرد كه قانون تحت
نفوذ افراد متنفذ قرار نگيرد. اين كه گفته میشود كه در جمهورى اسلامى خوب
است نمايندگان محترم در تبليغات و در تلاشها و فعاليتهاى انتخاباتىشان
كمك مالى از بعضى از مراكز داراى طمع قبول نكنند، به خاطر اين است؛ چون
بالاخره كمك كردنِ با طمع، مشكلات اينجورى را به دنبال سر مىآورد.
نمايندهى مجلس اين استقلال را كه قانون اساسى به او داده است، خدا به او
داده است، اين قدرت تصميمگيرى و انتخاب را خيلى بايد اهميت بدهد؛ اين چيز
مهمى است، چيز بزرگى است، اين را نميشود با چيزهاى كوچك معامله كرد.»
نظارت بر مجلس بسیار مهم است
«در مسئلهى نظارت هم عرض كرديم، نظارت
مجلس چيز بسيار لازمى است. حالا يا با همين ابزارهاى نظارتى مثل ديوان
محاسبات و از اين قبيل چيزها، يا خود نمايندگان مستقيماً؛ مثل سئوالها و
تذكرها و از اين چيزهايى كه ابزارهاى نظارت مجلس شوراى اسلامى است؛ اين
چيز خيلى لازم و خيلى مهمى است.»
نگذارید بین مجلس و دولت اختلاف بیفتد
«يكى از چيزهايى كه من واقعاً بايد از
برادران مجلس هفتم، بخصوص جناب آقاى دكتر حداد عادل تشكر كنم - حالا آنچه
كه در بيرون منعكس است، ممكن است در مواردى جور ديگرى باشد؛ اما ما در متن
قضايا بوديم و حرفها را از اين طرف و از آن طرف مىشنيديم و تلاشها را
میديديم - اين است كه حقاً و انصافاً تلاش زيادى در مجلس هفتم میشد براى
اينكه نگذارند بين دولت و بين مجلس اختلاف به وجود بيايد. واقعاً تلاش و
كار میشد.»
لزوم همراهی و همکاری مجلس با دولت
«خيلى بر همكارى با دولت به عنوان يك
اصل بايد تكيه كنيد. دولت مال شماست، متعلق به شماست؛ همان كارى را كه شما
میخواهيد انجام بدهيد، كمربستهى آن كار قوهى مجريه و دولت است. انصافاً
دولت، دولت پركارى هم هست. من در اين دورههاى بعد از انقلاب تا امروز،
كمتر دورهاى را ديدم كه اين همه تلاش و كار و فعاليت متراكم در او وجود
داشته باشد؛ با نيتهاى خوب.حالا گاهى در زمينههاى گوناگون نظرات مختلفى
هست؛ در مسائل سياسى، در مسائل اقتصادى، كه اين نظرات مختلف را بايد
حتىالمقدور سعى كرد در محيطى فارغ از هياهو، فارغ از غوغاگرى و
غوغاسالارى، فارغ از تبليغات، به هم نزديكتر كرد.»
نمایندگان باید در عمل هم مردمی باشند
«آقايان و خانمهاى نماينده سعى كنند
مردمى بمانند. مردمى بودن هم فقط اين نيست كه انسان هر گاهى يك بار به محل
انتخابات سر بزند. البته آن خيلى لازم است، بايد رفت، سرزد، با مردم ملاقات
كرد، منقطع از مردم نبايد شد؛ در اين شكى نيست؛ اما فقط اين نيست! نبايد
ما در جمهورى اسلامى كمك كنيم به ايجاد يك طبقهى جديد، يك طبقهى
برخوردارِ اشرافىِ جديد. نبايد بگذاريم اين كار انجام بگيرد. اين هم با
دستور و حكم و فرمان حاصل نمیشود، با دل، با ايمان، با انگيزه، شدنى است.»
مجلس و دولت نباید اصطکاک داشته باشند
«نبايد بگذاريد كار به اصطكاك برسد.
مردم هم واقعاً ديگر از اصطكاك خوششان نمىآيد. بعضى از دورههاى مجلس،
دورههاى پراصطكاكى بود. بازخورد اين تشنجها در مجلس، بازخورد بسيار
منفىاى بود. مردم هيچ خوششان نمىآيد. هر وقت مردم اين راديوى مجلس را باز
ميكردند، يك دعوائى توى آن بود؛ يك حرف نيشدار و گزندهاى توى آن بود.
مردم اين را دوست ندارند. مردم ميخواهند ماها كه اينجا در مسند مديريت كشور
نشستيم، با همديگر مهربان باشيم، با هم كار كنيم، نسبت به هم صميمى باشيم.
نه اينكه از گناهان و خطاهاى هم اغماض كنيم؛ ابداً - اينكه هيچ مطلوب
نيست، اين ضد ارزش است - اما نوع برخوردها، نوع صميمى، نوع مهربانانه، نوع
مؤمنانه و برادرانه بايد باشد.»
واقعگرا باشید اما در مسیر آرمانگرایی حرکت کنید
«در نگاه به مسائل كشور - كه در مورد
مسئوليت شما، به شكل قانون و قانونگذارى تجلى ميكند - بايستى دو خصوصيت
«آرمانگرائى» و «واقعبينى» را در نظر داشت. نگاهتان نگاه آرمانگرا باشد.
از آرمانها پائين نيائيد، كوتاه نيائيد. نگاه بايد نگاه آرمانى باشد،
منتها با توجه به واقعيت. سقفى را معين ميكنيم؛ منتها تكليفى را كه براى
خودمان يا دولت يا مسئولين معين خواهيم كرد، بايستى با توجه به واقعيتهاى
موجود باشد، منتها به طرف آن آرمان، تا هى اين توانائىها روزبهروز بيشتر
شود. واقعگرائى به معنائى كه در مقابل آرمانگرائى است، مطلوب نيست. ملاك
اين است كه ما ميخواهيم به آن آرمانها برسيم؛ منتها در كنار اين، واقعبينى
لازم است؛ نبايد دچار توهم شد. گاهى ممكن است انسان در تصميمگيرى، در
آنچه كه بايد انجام بگيرد، دچار توهم باشد؛ خوب، اين هم غلط است. آرمانها
را بايد در نظر داشت. پلهها را بايد مطابق با واقعيتهائى كه وجود دارد،
يكى پس از ديگرى چيد و به سمت آن آرمانها پيش رفت.»
اهمیت مضاعف کمیسیون های تخصصی
«كميسيونها در مجلس خيلى وظيفه و نقش بر
عهده دارند. كمسيونها خيلى بايد كار كنند. صحن علنى مجلس البته جاى
تصميمگيرى است، اما كار بنيانى در كميسيونها انجام ميگيرد؛ بلكه حتّى ما
در طول اين سالهاى متمادى در مجلس كسانى را سراغ داشتيم كه قبل از اينكه
بيايند توى كميسيون اظهارنظر كنند، خودشان پيشمطالعه ميكردند، ميرفتند
نگاه ميكردند، مطالعه ميكردند، جوانب قضيه را ميسنجيدند. اينجور كارى خيلى
خوب است. آن وقت شما هنگامى كه وارد مجلس شديد، وارد صحن شديد، قانون كه
مطرح شد، موافق و مخالف كه صحبت ميكنند، هر نكتهاى از سخنان آنها مورد
توجه قرار ميگيرد. اين كه نباشد، آدم خالىالذهن باشد، حرف موافق و مخالف
مثل اين است كه يك چيزى دارند توى فضا و هوا ميگويند؛ تصميمگيرى انسان هم
تصميمگيرى متكى به حجت نخواهد بود؛ چه دربارهى قانون، چه دربارهى بعضى
از مصوبات ديگر؛ تعيين اشخاص، وزير، غير وزير. وقتى قبلاً مطالعه شده باشد،
انسان با حجت وارد ميشود. گاهى ميشود كه ده نفر مخالفت ميكنند، فضا فضاى
مخالف است؛ اما شما كه موافقيد، استدلال داريد، فكر داريد و بر طبق آن
اجتهاد و فهمى كه از مسئله داريد، عمل ميكنيد؛ اين درست است. يعنى ميخواهم
خدمت آقايان و خانمها عرض كنم كه كار بررسى در كميسيون، بلكه قبل از
كميسيون را بايد جدى گرفت. لذا حضور در كميسيونها خيلى مهم است، و حضور سر
ساعت و حضور مستمر خيلى اهميت دارد.»