سرویس بین الملل پایگاه 598 - در پی ادامه و تشدید اعتراضات گروه ها و طیف های مختلف مردمی و سیاسی جمهوری آذربایجان در خصوص بازداشت فعالان دینی و روحانیون شیعی و همچنین قانون منع حجاب در مراکز آموزشی در گفتگویی با جناب آقای حسن گلی کارشناس مسائل سیاسی حوزه آذربایجان و قفقاز به بررسی بیشتر این موضوع پرداخته ایم که در ادامه می خوانیم:
1- به نظر حضرتعالی علت افزایش فشار بر شیعیان جمهوری آذربایجان و همچنین موج جدید بازداشت روحانیون و مذهبیون آذربایجان و همچنین مبحث ممانعت دولت آذربایجان از حضور زنان محجبه در مراکز آموزشی چه می باشد؟
برای اینکه بتوانیم در مورد شیعیان جمهوری آذربایجان شناخت کاملی داشته باشیم ناگزیر هستیم که برگردیم به حدود دو قرن پیش، زمانی که قرارداد های گلستان و ترکمنچای داشتند منعقد می شدند و از ان دوره به بعد ما یک سیر تاریخی در خصوص شیعیان اذربایجان را بررسی کنیم.
قبل از قراردادهای گلستان و ترکمنچای جمهوری آذربایجان که در آن زمان با عنوانی غیر از عنوان کنونی اش نامیده می شد، تحت حاکمیت دولت وقت ایران و جزء قلمرو ایران آن زمان محسوب می شد و در نتیجه جنگهایی که بین ایران و روس ها اتفاق افتاد و با توجه به اوضاع زمان منجر شد قراردادهای گلستان و ترکمنچای که این منطقه به همراه مناطق دیگری که امروزه همه کشورهای گرجستان و ارمنستان و بخشی از قفقاز شمالی را شامل می شوند از ایران جدا شد. این تفکیک جغرافیایی، سیاسی به تفکیک فرهنگی این منطقه به صورت کامل از ایران منجر نشده بود که از همان زمان جدایی بسیاری از علما که در آنجا به تبلیغ دین مشغول بودند در دوران کمونیسم ها به خاطر اینکه تلاش می کردند هویت دینی وملی خودشونو حفظ کنند شهید یا تبعید شدند.
با اینکه پس از دوران فروپاشی جوامع شوروی و در حقیقت استقلال جمهوری آذربایجان فشارها کمتر شد ظلم به گونه دیگری در خصوص شیعیان جمهوری آذربایجان ادامه یافت و در حقیقت از هویت تاریخی این مردم باردیگر جلوگیری شد. یکی از ابزارهای سیاستی حاکمان آذربایجان جلوگیری از گسترش اندیشه های شیعی در بین مردم جمهوری آذربایجان بود اما تحولات منطقه ای و بخصوص انقلاب اسلامی ایران و روند سی ساله ای که به تصویب این نظام شیعی در منطقه و کل جهان انجامیده و همچنین تحولاتی که این اواخر در لبنان اتفاق افتاد و آگاهی عمومی که در سطح جهان نسبت به حقیقت مسائل دینی ایجاد شده جمهوری آذربایجان هم از مسائل مستثنا نبود و امروز ما می بینیم که در جمهوری آذربایجان شیعیان به یک خودباوری نسبی رسیدند.
بخش قابل توجهی از این مردم آذربایجان امروز به این باور رسیدند که باید تلاش کنند در حقیقت برای حفظ باورهای و اعتقادات خودشان و ما می بینیم که حاکمیت جمهوری آذربایجان متاسفانه مشکلاتی را در سر راه این روند و تحقیق اندیشه های اسلامی ایجاد می کند. یک روز با بحث تخریب مساجد روز دیگه با بحث محرومیت حجاب روز دیگه با دستگیری فعالان دینی وشیعی و مذهبی که البته تاریخ نشان داده است که این اقدامات سلبی نه تنها باعث توقف این روند نخواهد شد بلکه موجب گسترش و اگاهی بیشتر و موجب تقویت باورهای شیعی در مردم جمهوری آذربایجان شده است.به همین دلیل اکنون شاهد رشد صعودی تعداد دینداران و باورهای دینی هستیم.
در خصوص بحث حجاب در اوایل استقلال جمهوری آذربایجان این مقوله خیلی موضوعیت نداشت اما اکنون روند صعودی افزایش محجبه ها در جمهوری آذربایجان مشهود است و قانون منع حجاب به خاطر ترس حاکمانشان از افزایش حجاب در جامعه است و به خیال خود می خواهند با روند صعودی میل به حجاب مبارزه کنند که این خود عاملی شد که امروزه در حدود پنج الی شش میلیون از مردم اعم از معلم، دانش آموزان، کارمند، فعالان اسلامی،حزب اسلامی و سایر تشکلات اسلامی در مقابل این بحث ایستاده اند و کوتاه هم نمی آیند و تجمعاتی را برگزار کردند و الان هم که می بینید برخی از فعالان اسلامی در بازداشت هستند و اینها هزینه هایی است که مردم جمهوری آذربایجان دارند می پردازند برای اینکه از اعتقادات خودشان، هویت دینی و ملی خودش به نوعی دفاع کنند. انشاالله
2- در خصوص تحرکات وهابیون در جمهوری آذربایجان و حمایت آمریکا و غرب از این تحرکات توضیحاتی را بفرمایید؟
وهابیت با حمایت کشورهای مروج اندیشه انحرافی در دین و حمایت مالی آنها و پشتیبانی فکری حرکت هایی را شروع کردند که به شدت هم ادامه می دهند و با سوء استفاده از مشکلات مالی که برخی از جوانان شیعی اذربایجان داشتند آنها را به سمت وهابیت می بردند که به نظر بنده این روند دیگر خیلی به شدت سابق در حال جریان نیست و به نوعی چون خود دولت جمهوری آذربایجان هم این روند را با منافع خودش سازگار ندید ان را ادامه نداد.
در خصوص مسائل جمهوری آذربایجان یک واقعیت تلخی که بایستی قبول کنیم منفعلانه عمل کردیم متاسفانه این نه با منافع ملی ما سازگاری داره و نه با تکالیف در حقیقت شیعی ما، بالاخره یک تکلیفی داریم که از اندیشه اسلامی و اندیشه شیعی در هر کجای عالم دفاع کنیم از مستضعفان عالم در هر کجای عالم دفاع کنیم در خصوص جمهوری آذربایجان با توجه به حسن نیتی که دولت جمهوری اسلامی ایران در زمان فرو پاشی انجام داد و بدون مطرح کردن مسائل تاریخی استقلال آنها را به رسمیت شناخت ولی ما از این حسن نیت دولت ایران نسبت به دولت های جمهوری آذربایجان، اینکه میگوییم دولت آذربایجان منظور دولتهایی که سر کار آمدند اینها عموما با حسن نیت رفتار نکردند با مطرح کردن بحثهای تاریخی با یک روایت و با یک تصویر وارونه و جعلی خواستند همیشه روابط ایران و آذربایجان را یک روابط در حقیقت غیر عادی جلوه دهند. گروههای ضد ایرانی که آنجا هستند و غالباً با تحریک صهیونیسم ها فعالیت می کنند به این وضع دامن میزنند.
حقیقتاً ما در این خصوص یک عکس العمل مناسبی نداشتیم البته این که در جمهوری اسلامی ایران گروههای مردمی در این خصوص فعال هستند و سرنوشت شیعیان آذربایجان را پیگیری می کنند خود نشان از موج انقلاب اسلامی است . بالاخره سرنوشت شیعیان جمهوری آذربایجان و در همین بحث حجاب تحرکات و تجمعاتی که در مقابل کنسولگری جمهوری آذربایجان در تبریز اتفاق افتاد و سفارت آذربایجان در تهران ایجاد شد و این نگرانی که در مردم جمهوری اسلامی ایران مخصوصا مناطق آذری نشین داشتند در خصوص محدودیتهای دینی برای مردم جمهوری آذربایجان یا در زمان تخریب مساجد حساسیتی که ایجاد شده بود نشان می دهد که ما از یک پتانسیل مردمی غنی برخورداریم.