تأملي بر اظهارات اخير هاشمي باچند سوال

به گزارش 598، خراسان در سرمقاله  امروز خود نوشت: هم ادب اقتضا مي کند که درباره خواص و بزرگان انقلاب و نظام آن هم شخصيتي مانند آقاي هاشمي رفسنجاني با رعايت کامل نزاکت و حرمت سخن گفت و مطلب نوشت و هم پيشگامي و پيش قراولي موثر اين چهره برجسته انقلاب و نظام که نقش و تأثير مهمي در شکل گيري و پيروزي انقلاب داشته است و هم مسئوليت هاي بسيار مهم و خطيري که از اول شکل گيري نظام جمهوري اسلامي چه در زمان حيات امام(ره) و چه در زمان خلف صالحش بر عهده آقاي هاشمي بوده، ايجاب مي کند حرمت ايشان پاس داشته شود. اين شخصيت برجسته انقلاب و نظام رنج هاي فراوان و زندان هاي متعددي را در زمان رژيم گذشته متحمل شده است و پس از پيروزي انقلاب نيز به خاطر نقش موثرش در انقلاب و نظام هدف ترور گروه هاي افراطي، التقاطي و منحرف قرار گرفت. وي هم چنين نقشي موثر در تصميم سازي ها و تصميم گيري ها و اداره امور کشور و نظام داشته است.

مسئوليت هاي بسيار مهم ايشان در تمامي سال هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي چه در سال هاي پرافتخار هشت سال دفاع مقدس چه نقش موثر وي در ماجراي عزل بني صدر، چه در دو دوره رياست بر مجلس شوراي اسلامي، چه در حضور در مجلس خبرگان رهبري، چه در دو دوره رياست جمهوري و چه در رياست مجمع تشخيص مصلحت نظام و در کنار همه اين مسائل ارتباط بسيار نزديک و چهره به چهره با امام راحل(ره) و رهبر فرزانه انقلاب و بيان ديدگاه ها و ارائه مشاوره ها به اين دو بزرگوار همه و همه از نقش مهم و اساسي اين چهره برجسته انقلاب در طول اين سال ها بر سرنوشت کشور و نظام حکايت دارد و البته درايت، هوشمندي، دورانديشي و سياست مداري اين شخصيت حوزوي در کنار پيشکسوتي و تجربه هاي فراوان و کارهاي بزرگي که خصوصاً در زمينه توسعه اقتصادي و سازندگي در دو دوره رياست جمهوري انجام داده نه تنها از وي شخصيت و چهره ملي ساخته بلکه از وي چهره اي بسيار قابل توجه خصوصاً در بين برخي سران کشورهاي جهان ترسيم کرده است. بنابراين توجه به اين نکات و برخي مسائل ديگر و همچنين رعايت برخي مصالح کشور بر اين مهم صحه مي گذارد که بايد حريم و حرمت همه افراد و همچنين خواص، بزرگان و موثراني همچون ايشان پاس داشته شود.

هيچ کس نبايد خود را عقل کل و مبرا از خطا بپندارد

با اين حال نه جناب آقاي هاشمي رفسنجاني و نه هيچ شخصيت ديگري با هر درجه اي از اعتبار، سابقه و سهم و نقش در اداره کشور نمي تواند و نبايد خود را عقل کل و مبرا از خطا بداند و نقد و انتقاد آگاهانه و منصفانه را ناديده بگيرد يا نپذيرد. به هر صورت برخي از تصميم سازي ها و برنامه  هاي ايشان خصوصاً در دوران رياست جمهوري مورد نقد جدي تعداد کثيري از دلسوزان کشور و نظام است خصوصاً سياست هاي تعديل اقتصادي که علاوه بر تحميل گراني هاي شديد و افزايش بسيار زياد نرخ تورم که در سال ۷۴ به حدود ۴۸ تا ۵۰ درصد رسيد موجب شد در سايه شتاب در سازندگي و پرداختن به مسائل اقتصادي متأسفانه بسياري از زيرساخت هاي فرهنگي به شدت مورد بي توجهي و غفلت قرار بگيرد و آثار سوء اين غفلت و بي توجهي و همچنين کم توجهي به معيشت و زندگي توده مردم و مرکز محوري و کم توجهي به شهرها و روستاهاي دور افتاده و از همه مهمتر محور قرار نگرفتن گفتمان عدالت سياسي، اقتصادي و اجتماعي همچنان حتي تا امروز قابل مشاهده است و البته از همه اين ها مهمتر نوع موضع گيري و ورود ايشان به حوادث بس ناگوار و آن فتنه بزرگ در سال ۸۸ که مي رفت تا اساس نظام و کشور را به مخاطره اي جدي و چالشي اساسي دچار کند بيش از هر مسئله ديگري قابل تأمل و نقد اساسي است و متأسفانه در آن برهه سخت و سرنوشت ساز تاريخ کشور و انقلاب ايشان به گونه اي ورود کرد که خون به دل خيلي ها شد و برخي از اظهارات و موضع گيري ها و پس آنگاه سکوت ايشان تبعات بسيار سوئي داشت، که برخي از آن تبعات هنوز و همچنان ادامه دارد در صورتي که بسياري از دلسوزان کشور و نظام از اين شخصيت و چهره برجسته انقلاب انتظارات به حق ديگري خلاف برخي اظهارات و مواضع ايشان داشتند که متأسفانه محقق نشد. غرض اين مقاله يادآوري اين نکات نبود بلکه آن چه نگارنده را بر آن داشت که حسب انجام وظيفه و اداي تکليف مطالبي را بنويسم برخي اظهارنظرها و مواضع آيت ا... هاشمي خصوصاً استفاده ايشان از برخي کلمات و عبارت هايي است که يکشنبه در ديدار با جمعي از دانشجويان مطرح کرده اند.

البته آن چه از اظهارات ايشان در آن جلسه به دست ما رسيده است خبر تنظيمي يکي از خبرگزاري هاي رسمي کشور است که متأسفانه بسياري از رسانه هاي بيگانه با شيطنت از برخي از اين اظهارات سوء استفاده کردند. لازم به ذکر است که مبناي اين مقاله نيز بر اساس همان خبر تنظيمي يکي از خبرگزاري هاي رسمي کشور است و مستند ديگري در دست نداريم. اين نکته را از آن جهت اشاره کردم که شايد اظهارات ايشان در آن جلسه مقدمات و موخرات ديگري هم داشته که به سبب تلخيص به اين شکل درآمده است به هر صورت مخاطبان فهيم و گران قدر مي توانند براي دسترسي به متن کامل اين گزارش به خبرگزاري مهر مراجعه کنند اما آن چه موجب شگفتي است و البته بسيار قابل تأمل جداي از آن بخش از اظهارات قابل قبول آقاي هاشمي در اين جلسه، کلمات و عباراتي است که عيناً نقل مي شود که واقعاً شنيدن چنين کلمات و عباراتي (اگر عين کلمات و عبارات ايشان باشد) از زبان شخصيتي همانند آقاي هاشمي رفسنجاني بسيار جاي تأمل و نقد اساسي و گله جدي دارد.

بايد از ايشان تشکر کرد که در آن جلسه خطاب به دانشجويان گفته اند: «من انتظار ندارم کلمات مأيوس کننده و افسرده کننده از شما بشنوم» اما حداقل براي نگارنده روشن نيست که منظور جناب آقاي هاشمي از بيان اين جمله چيست که گفته است: «اگر نمي گذارند صدايتان بلند شود اين طور نيست که حرفتان گم شود، حرف شما در دل خيلي ها است و اکنون کافي است تا جرقه اي براي بيان آن بخورد» و جالب تر اين که در بخشي از گزارش اين جلسه آمده است که: «هاشمي رفسنجاني با بيان اين که مسئولان اصلي نظام نيز از ايجاد وضعيت خفقان و برگشت به اوضاع سابق ناراضي هستند اظهار کرد اين وضعيت را تنها جريان هاي متحجر مي خواهند اما نه قانون اساسي و نه اهداف انقلاب و نه مسئولان اصلي نظام چنين وضعيتي را نمي خواهند شايد پيدا کردن راهکار دشوار باشد ولي مردم خود راهکار را پيدا مي کنند».

سوال جدي از آقاي هاشمي

سوال جدي از جناب آقاي هاشمي رفسنجاني اين است که آيا شما بر اين باور هستيد که وضعيت کشور به اوضاع سابق بازگشته و فضاي «خفقان» حاکم شده است؟ آقاي هاشمي نگارنده گر چه بر اين باور است که هم رسانه ها به دلايلي از سوي برخي دستگاه ها و نهادها و بعضاً افراد محدوديت هايي دارند و تحت فشار هستند و برخي رسانه ها نيز خود دچار «خودسانسوري» و عدم واقع گرايي اند و هم متأسفانه رسانه ملي نيز تقريباً تنها در اختيار دارندگان يک نوع گرايش و خط فکري و سليقه هاي هم سو قرار دارد و هم بسياري از دانشگاه هاي کشور متأسفانه به دلايل گوناگون از نشاط سياسي لازم برخوردار نيست و هم گاه حتي نقدهاي منصفانه و دلسوزانه مسئولان سابق و کارشناسان شنيده نمي شود و هم آن چنان که بايد از ظرفيت کارشناسي و نخبگاني کشور استفاده نمي شود و هم متأسفانه گاه نقدهاي منصفانه برخي رسانه ها به شرايط نامساعد اقتصادي، «سياه نمايي» جلوه داده مي شود و گاه برخي انتقادها نيز حمل بر مخالفت و تعارض با نظام جلوه داده مي شود، اما با تمامي اين تفاصيل جناب آقاي هاشمي رفسنجاني انصاف نيست که براي شرايط کشور آن هم توسط کسي چون شما از واژه خفقان استفاده شود که نيک بر زواياي مختلف اين واژه نفرت انگيز و جانسوز واقفيد. خصوصاً اين که متأسفانه اين واژه را با عبارت «برگشت به اوضاع سابق» همراه مي کنيد.

جناب آقاي هاشمي رفسنجاني خدا نگذرد از تقصير کساني که آن چنان ناجوانمردانه بر شما تاختند که «عاليجناب سرخپوش» خواندندتان و بعد هم به آن سوي آب ها گريختند و هم نواي با بدخواهان کشور و نظام شدند اما حداقل آناني که همچون نگارنده سن و سالي از آن ها گذشته و دوران رياست جمهوري شما را به خاطر دارند مي دانند و به ياد دارند که بيشترين محدوديت و ممنوعيت ها در زمان دولت شما براي رسانه ها وجود داشت و فضاي نقد و انتقاد را آن چنان خود شما و اطرافيانتان بسته بوديد که آن جمله معروف بر سر زبان ها بود.

جناب آقاي هاشمي رفسنجاني آيا واقعاً بر طريق صواب و انصاف است که در اين شرايط خاص بين المللي، منطقه اي و در آستانه انتخابات مهم و سرنوشت ساز رياست جمهوري آن هم پس از آن وقايع تلخ سال ۸۸ شما اين گونه سخن بگوييد؟ البته شايد در تنظيم گزارش جلسه توسط خبرگزاري مذکور اشتباهي رخ داده باشد هر چند تا زمان نوشتن و صفحه آرايي اين مطلب يعني ساعت ۲۳ دوشنبه شب هيچ گونه تکذيبيه اي از سوي دفتر آيت ا... هاشمي رفسنجاني و خبرگزاري مهر منتشر نشده از ديگر نکات قابل تأمل در اظهارات رئيس محترم مجمع تشخيص مصلحت نظام در اين ديدار جملاتي است که خبرگزاري چنين نقل کرده است: «وي با تأکيد بر اين که اين هشت سال به انقلاب، کشور، مردم و تاريخ کشور ظلم شده است گفت: همه سخنرانان اين جلسه زواياي خلاف هاي اين دوره را گفتند من نيز با آن موافقم»

جناب آقاي هاشمي نگارنده نيز بر اين باور است که از ابتداي بر سر کار آمدن آقاي احمدي نژاد اشتباهات و خطاهاي بسياري توسط ايشان انجام شده است و مهمترين آن، آن جلسه کذايي مناظره هاي تلويزيوني است که شايد بتوان گفت اين کانديداي آن موقع رياست جمهوري شايد جزو اولين و معدود افرادي بود که به بدترين شکل حرمت شکني و تنش آفريني کرد. شايد خودرأيي و اين حد لجبازي آقاي احمدي نژاد در بين مسئولان هيچ سابقه اي نداشته باشد و شايد هيچ کس به اندازه وي دولت هاي قبل از خودش را اين چنين نفي نکرده باشد و البته هيچ کس به اندازه آقاي احمدي نژاد اين همه عزل و نصب در سطح وزير، استاندار و حتي رئيس دانشگاه نداشته است حتي چند ماه مانده به پايان دور دوم رياست جمهوري. هيچ کس جز آقاي احمدي نژاد تاکنون حرف هايي آن چنان که در مورد هوگو چاوز گفت بر زبان نرانده است هيچ رئيس جمهوري تاکنون خانه نشيني يا به اصطلاح «دورکاري» نداشته است.

هيچ رئيس جمهوري و يا حتي هيچ مسئول ديگري تاکنون برخي از الفاظ و عباراتي که آقاي احمدي نژاد در مجامع گوناگون به کار برده است بر زبان نرانده است و شايد هيچ کس در مصاحبه ها و سخنراني ها تا اين حد خود را حق به جانب نگرفته و فرافکني نکرده است و شايد هيچ کس به اندازه وي به برخي قوانين بي توجهي نکرده باشد و برخي از قوانين را دور نزده باشد و هيچ کس مثل ايشان به صورت مستمر تهديد به افشاگري و «بگم بگم»هاي معروف نکرده است و شايد هيچ کس به اندازه آقاي احمدي نژاد در برخي از مسائل براي نظام و حتي رهبري هزينه ايجاد نکرده باشد.

آقاي هاشمي آيا از سياستمداري چون شما بعيد نيست؟

اما جناب آقاي هاشمي رفسنجاني کسي همچون شما چطور مي تواند با اين صراحت بگويد که اين هشت سال به انقلاب، کشور، مردم و تاريخ کشور ظلم شده است؟ کسي مثل شما که دقيق و با اشراف به تمامي زواياي گفته هايتان سخن مي گوييد و نه تنها سياست مدارترين رجل سياسي ايران بلکه يکي از سياستمداران مطرح دنيا هستيد در بخش ديگر از صحبت تان گفته ايد: «متأسفانه اکنون شرايطي به وجود آمده است که ما خود به طرف انحطاط مي رويم» آيا واقعاً با تمام اشتباهاتي که آقاي احمدي نژاد کرده است چگونه مي توانيم از شما اين سخن را بشنويم و بپذيريم که مي فرماييد «به طرف انحطاط مي رويم»؟ آخر شما بيش از هر کسي با بار فوق العاده منفي و خطرناک کلمه انحطاط آشنا هستيد چگونه خون به دلمان نشود که چنين کلماتي را از زبان چون شمايي بشنويم؟

اي کاش اين کلمات را به کار نمي برديد و با دقت و اشرافي که داريد واژه هاي ديگر را در کلامتان به استخدام درمي آورديد. شما که در ابتداي سخنان با جمعي از دانشجويان در محل مجمع تشخيص مصلحت نظام گفته ايد: «من انتظار ندارم کلمات مأيوس کننده و افسرده کننده از شما بشنوم» چگونه خود به عنوان يک شخصيت موثر و برجسته نظام اين کلمات بسيار افسرده کننده و مأيوس کننده را بر زبان مي رانيد آن هم شما؟! اي کاش به صراحت هر چه تمام تر قصه هشت سال رياست جمهوري آقاي احمدي نژاد را از مجموعه نظام جدا مي کرديد و نسبت هايي که داديد صريح تر و شفاف تر به شخص رئيس جمهور و دوره هشت ساله رياست جمهوري او مي داديد.

ظلم و بي انصافي در حق رئيس جمهور

هر چند به آقاي احمدي نژاد به عنوان منتخب مردم با ۲۴ ميليون رأي ظلم هاي فراواني هم شد، مهمترين نکته اين که به هيچ رئيس جمهوري در طول تاريخ انقلاب اين همه توهين و ناسزا گفته نشد و برخي بي انصاف ها حتي حرمت رأي مردم را نگاه نداشتند چه رسد به شخصيت انساني آقاي احمدي نژاد و برخي آن چنان بي انصافانه و مغرضانه بر ايشان تاختند که انگار نه انگار او با تلاش هاي مجدانه و پيگيرانه خود خدمات ارزنده اي به کشور و ملت کرد او تنها رئيس جمهوري بود که چهره به چهره حتي با ساکنان دور افتاده ترين شهرها و روستاهاي کشور در جريان مشکلات آنان قرار گرفت و هم نفس با مردم شهر و روستا از پايتخت محوري فاصله گرفت و رساندن خدمت به مردمان محروم شهرهاي کوچک و روستاهاي دور افتاده را وجهه همت خود قرار داد و چه کارهاي بزرگي که در اين عرصه انجام نداد.

آقاي احمدي نژاد دوري از اشرافيگري و تجمل گرايي را در گفتار و عمل خصوصاً در سال هاي اول رياست جمهوري به بهترين شکل به منصه ظهور و عمل آورد هم ايشان بود که کار بسيار ضروري و بزرگ و لازم سهميه بندي بنزين را در کشور به مرحله اجرا گذاشت و با شجاعت به عرصه بسيار بزرگ و سخت و طاقت فرساي هدفمندي يارانه ها وارد شد. کاري که مي بايست سال ها پيش از رياست جمهوري او عملياتي مي شد و البته پر واضح است که آقاي احمدي نژاد در مرحله اجرا هم بر رأي خود اصرار ورزيد هم تدبير لازم را به کار نبست و هم به نصايح دلسوزانه بدنه کارشناسي و نخبگاني توجه لازم را نکرد. و همچنين به خاطر نينديشيدن تمهيدات لازم و ورود ديرهنگام به بحث ارز، ارزش پول ملي کشور به شدت کاهش پيدا کرد و اين موضوع در کنار تحريم هاي تشديد شده، فشار تورم و گراني را نيز بر مردم بيشتر کرد، اما واقعاً انصاف نيست که اين همه کارهاي عمراني، سدسازي، خانه سازي، جاده سازي و ايجاد راه هاي روستايي را در زمان رياست جمهوري آقاي احمدي نژاد ناديده گرفت. معلوم نيست اگر ايشان پروژه مسکن مهر را با اين گستردگي در کشور اجرا نمي کرد با تمام اشکالاتي که بر آن وارد است امروز وضعيت مسکن به کجا رسيده بود. هر چند که هزينه خريد و ساخت مسکن و حتي اجاره نشيني امروز بيداد مي کند و امان مردم را بريده است اما معلوم نيست که اگر اين طرح ها اجرا نمي شد کار به کجا مي کشيد.

آيا انصاف است که تمام اين ۸ سال را ظلمي به انقلاب و کشور بدانيم؟

با اين تفاصيل جناب آقاي هاشمي رفسنجاني از شمايي که درجه اجتهاد هم داريد چگونه مي توان اين عبارت را پذيرفت: «رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام با بيان اين که کساني که مي گويند ما به سمت استقلال مي رويم دروغ مي گويند تصريح کرد هر کار اساسي که انجام شده است افتتاح و شروع آن در زمان دولت من انجام شده و در چند سال اخير تنها کارهاي کوچکي شده است که ظرف يکي دو سال قابل انجام است» آيا انصاف است که تمام اين هشت سال را ظلم به انقلاب، کشور، مردم و تاريخ کشور بدانيد و سخن گفتن از استقلال را دروغ بخوانيد و افتتاح و شروع هر کار اساسي را تنها به زمان دولت خودتان محدود کنيد؟

جناب آقاي هاشمي شما خود صاحب اختيار هستيد!

نکته ديگر اين که جناب آقاي هاشمي رفسنجاني گر چه اين کلامتان که گفته ايد: «من بدون موافقت ايشان (رهبري) وارد عرصه (انتخابات) نخواهم شد» از احترام شما به رأي و نظر رهبري حکايت دارد اما چندان که بايد جمله بعدي شما که گفته ايد: «چون اگر ايشان (رهبري) موافق نباشند نتيجه اي که به بار مي آيد معکوس خواهد بود» مفهوم نيست خصوصاً وقتي مشاهده مي کنيم که رهبري با صراحت هر چه تمام تر گفته اند که هر کس توان اين مسئوليت بزرگ را در خود مي بيند با هر گرايش و سليقه اي مي تواند در اين عرصه مهم وارد شود و تأکيد کرده اند که من يک رأي بيشتر ندارم و از رأي من هيچ کس اطلاعي ندارد.

و البته جناب آقاي هاشمي رفسنجاني پر واضح است که شما هم مثل ديگران آزاد و مختار هستيد و همانطور که تصريح کرده ايد که «در حال ارزيابي شرايط براي ورود به انتخابات هستم» بر اساس تشخيص، ميل و تکليف خود به اين عرصه وارد شويد يا نشويد و البته به عنوان يک دلسوز بر اين باورم که براي اخذ چنين تصميمي علاوه بر نظرسنجي از افراد هم فکر و گروه هاي همسو با خود مي توان از نظر بدنه مردم و حتي نظر مخالفان برخي مواضع و جهت هاي فکري خود بهره گيريد و البته «و الامر اليکم» و اميدوارم هر چه خير است بر ذهن و تصميم شما و ديگران جاري شود.

آيا اين حرف شما با مصلحت نظام مطابق است؟

و اما ختم کلام و مهمترين نکته اين که معني و مفهوم جمله ديگري که در آن جلسه گفته ايد نيز چندان برايم روشن نبود چرا که هم جمله، جمله حساسي است و هم گوينده شخص آگاه، دورانديش، باتجربه و از جمله خاص ترين خواص است. آن جمله در خبرگزاري چنين آمده است: «رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام با تأکيد بر اين که ما نمي خواهيم دعوا کنيم خاطرنشان کرد اگر بخواهد شرايطي به وجود بيايد که بين من و رهبري حالت نزاع و اختلاف به وجود آيد همه ما ضرر خواهيم کرد» و نگارنده نمي تواند از چون شمايي عبارت «حالت نزاع و اختلاف» شما و رهبري را در هيچ عرصه اي بپذيرد که شنيدن چنين عباراتي از زبان آيت ا... هاشمي رفسنجاني با آن جايگاه، سابقه و پختگي به هيچ عنوان به مذاق دوستداران نظام و کشور خوش نمي آيد.

البته اختلاف سليقه و حتي اختلاف نظر امري طبيعي و عقلاني و منطقي است. اما شنيدن عبارت «حالت نزاع و اختلاف» از زبان شخصيتي چون آقاي هاشمي که رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام هم هستند حداقل به نظر نگارنده بر طريق صواب و صلاح نيست و البته باز هم والامر اليکم.