همه سهم «خلیج فارس» از پرده نقره‌ای سینمای ایران

  به گزارش خبرنگار سینمای ایران،سینمای ایران به فراخور موضوعات خود همواره به ویژگی‌های جغرافیایی،اقلیمی و بومی سرزمین ایران توجه خاصی نشان داده‌است و فیلم‌های بی‌شماری را می‌توان نام برد که با توجه به خصوصیات اقلیمی و بومی نواحی مختلف کشورمان ساخته شده‌اند، فیلم‌هایی که از سواحل و جنگل‌های سرسبز شمالی گرفته تا کویر ایران شرق و غرب را در بر‌می‌گیرد و در این میان فیلم‌های بسیاری هم بوده‌اند که محوریت آنها جنوب بوده است و بستر روایی آنها یا در خلیج فارس بوده و یا اشاره‌ای به خلیج فارس داشته‌اند.

امروز 10 اردیبهشت ماه روز ملی خلیج فارس است و به همین مناسبت در این گزارش، اشاره‌ای به برخی از فیلم‌های سینمایی که بستر داستانی آنها در جنوب و خلیج فارس می‌گذرد داشته‌ایم.

* ناخدا خورشید- ناصر تقوایی

 فیلم کلاسیک سینمایی ایران. تقوایی که خود متولد آبادان است توانسته است در «ناخدا خورشید» یکی از بهترین آثار دریایی سینمایی ایران که در آب‌های خلیج فارس روی می‌دهد را خلق کند.

ناخدا خورشید داستان ناخدای یک لنج باری به نام ناخدا خورشید است که در گیر مسایل مختلفی می‌شود و در آخر پس از یک درگیری با افرادی که در ترور حسنعلی منصور دست داشته‌اند کشته می‌شود. در این فیلم که در سال 65 و به تهیه‌کنندگی هارون یشایائی و محمدعلی سلطان زاده ساخته شده بازیگرانی نظیر داریوش ارجمند،علی نصیریان، سعید پورصمیمی، پروانه معصومی،جعفر والی،فتحعلی اویسی،غلامرضا گرشاسبی  و .... به ایفای نقش پرداخته‌اند.

 * کشتی آنجلیکا- محمد بزرگ‌نیا

 محمد بزرگ‌نیا از معدود کارگردانانی است که همواره علاقه خود به ساخت آثار دریایی را نشان داده است که در کارنامه ساخت سه فیلم دریایی به چشم می‌خورد.کشتی آنجلیکا روایت کشتی است که محموله آن طلا و هدایایی از طرف فردیناند، پادشاه پرتغال، بران شیوخ امارات عربی است - در جنگ کشتی ها به قعر آب فرو می رود. سال ها بعد احمدبیک، که نقشه ی محل فرو رفتن کشتی را به دست آورده است، با جلب همکاری حاکم شیراز، به شرط تقسیم غنایم، با پسر حاکم و یک کشتی بادبانی عازم محل می شوند. آن ها کشتی را می یابند. پسر حاکم مصمم است که همه گنج را تصاحب کند. انگلیسی ها هم که در جزیره مستقر هستند از ماجرا مطلع می شوند. قبل از آن که طرفین موفق شوند گنج را به دست آورند احمدبیک دوباره آن را به قعر آب می فرستد.

عزت اله انتظامی،داریوش ارجمند،مهدی فتحی،مجید مظفری ،پرویز پورحسینی ،سوگند رحمانی،آتیلا پسیانی و کتایون ریاحی در این فیلم بازی کرده اند.

* جنگ نفتکش‌ها- محمد بزرگ نیا

 در اوج حملات بی وقفه  نیروهای نظامی عراقی به نفت کش ها در خلیج فارس ناخدای جوانی تصمیم می گیرد یک نفت کش ایرانی را از تنگه ی هرمز عبور دهد و محموله ی آن را به بازار جهانی برساند. او برای انجام این مأموریت، که اهمیت سیاسی دارد، به سراغ ناخدای بازنشسته ای می رود که سال ها پیش در هدایت کشتی ها نام آور بوده است. ناخدای پیر ابتدا از این مأموریت طفره می رود، اما بالاخره می پذیرد و نفت کش غول پیکر را از تنگه ی هرمز عبور می دهد و محموله ی آن را به رغم موانع و حملات دشمن به مقصد می رساند.‎‌‌

 عزت اله انتظامی ،مجید مظفری ،جمشید جهان زاده ،ژاله علو،محمود عزیزی وحسن دادشکر در این فیلم بازی کرده‌اند.

* راه آبی ابریشم- محمد بزرگ نیا

 یک ناخدای ایرانی تصمیم می گیرد برای اولین بار مال التجاره باارزشی را با عبور از میانه اقیانوس هند به چین برساند و در این سفر که از خلیج فارس آغاز می‌شود، اتفاقات مختلفی رخ می دهد و...

 عزت‌اله انتظامی،رضا کیانیان،بهرام رادان،داریوش ارجمند و پگاه آهنگرانی در این فیلم بازی کرده‌اند.

* موج مرده- ابراهیم حاتمی‌کیا

 سردار مرتضی راشد از فرماندهان نیروی دریایی که در آستانه بازنشستگی قرار دارد، درصدد گرفتن انتقام از ناو آمریکایی وینسنس می باشد. حبیب فرزند مرتضی که بعلت دوری از پدر در دوران جنگ و کمبود محبت پدری روحیات و طرز تفکری متفاوت با پدرش را دارد در حین فرار از مرز آبی کشور به همراه دختری محلی به اسم سلما توسط گارد ساحلی دستگیر می شود و...

 پرویز پرستویی ،آزیتا حاجیان،قاسم زارع،کامبیز کاشفی و پوپک گلدره از جمله بازیگران این فیلم هستند.

* افق- رسول ملاقلی پور

 گروهی از غواصان بسیج و سپاه پاسداران برای انهدام سکوی الامیه تجهیز می شوند. رزمنده ای به نام نصرت به تنهایی به مأموریت شناسایی و عکس برداری از اسکله می رود. همرزم او، احمد، که می داند نصرت بیمار است به دنبال او روان می شود. آن ها به محاصره ی دشمن درمی آیند. احمد نصرت را فرار می دهد و خود دستگیر و کشته می شود. با اطلاعاتی که نصرت در اختیار رزمندگان قرار می دهد‌، اسکله ی الامیه منهدم می شود.

 بازیگران: جهانبخش سلطانی، سید جواد هاشمی،مهرزاد نوشیروانی،علی داروییان و ... 

* دونده- امیر نادری

 امیر نوجوان تنهایی است که سودای مهاجرت به آن سوی آبهای دریای جنوب را در سر می پرورد. او با جستجوی آشغال ها و جمع آوری و فروش بطری های خالی، فروش آب یخ، واکس زدن کفش فرنگی ها و کارهایی از این دست گذران می کند. به تدریج درمی یابد که راه آگاهی آموختن است، به این منظور به کلاس شبانه می رود و در فراگرفتن حروف الفبا تلاش می کند. در پایان مسابقه ای سخت ودشوار، که درکنار شعله های فروزان لوله های گاز برگزار می شود، بر رفقای همسن و سال خود پیروز می شود.

 * جستجو در جزیره- مهدی صباغ‌زاده

 کارگاه احمدی مأمور می شود، تعدادی قوش را که از قاچاقچیان گرفته است به سازمان حفاظت محیط زیست برساند. اما در بین راه قوش ها وسیله عده ای ناشناس ربوده می شود. کارآگاه که خود را در معرض اتهام دزدی می بیند، به ناچار تصمیم می گیرد به تنهایی به تعقیب دزدها بپردازد. در مسیر جستجو به جزیره کیش می رسد. و او که در بین راه اسلحه و کارت شناسایی اش را گم کرده، پس از ورود به جزیره به سراغ ناخدا مرزوق آشنای قدیمی اش می رود تا با کمک او به جستجویش ادامه دهد و ...

 خسرو شکیبایی، محمدعلی کشاورز،فریبا کوثری،حمیده خیرآبادی و محبوبه بیات در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند.

* داستانهای جزیره

 - اپیزود اول، دختردایی گمشده- داریوش مهرجویی

 خلاصه داستان: دختر دایی به دریا می رود و گم می شود، اما مدتی بعد، پروازکنان با دو بال سفید در میان ابرها برمی گردد. پسر عمه (علی) که بازیگر است و برای بازی در فیلمی در جزیره کیش است، بازگشت دختر دایی را باور می کند و حتی با او در آسمان پرواز می کند. گروه نگران می شود ولی علی صحیح و سالم بازمی گردد.

 بازیگران: خسرو شکیبایی،علی مصفا،نگار فروزنده، محمدرضا شریفی نیا. 

- اپیزود دوم،تست دموکراسی- محسن مخملباف

 خلاصه داستان: محسن مخملباف که در جزیره کیش فیلم در را می سازد، برای حضور در انتخابات مجلس ششم، به تهران می آید.

- اپیزود سوم، باران و بومی- رخشان بنی اعتماد

 خلاصه داستان: دختر نوجوانی به نام باران به همراه مادرش برای سفر کوتاهی به کیش می رود. در گردشی دریایی، با پسری که خود را «بومی» معرفی می کند آشنا می شود و این آشنایی به یک سفر ذهنی و دریایی می پیوندد. بومی برای مرواریدی که می خواهد به باران پیشکش کند به دریا می رود و در دریا گم می شود و باران به شهرش بازمی گردد.

 بازیگران: باران کوثری، ابراهیم شیبانی،شیرین دیباج.

 * قصه های کیش

 - اپیزود اول، کشتی یونانی- ناصر تقوایی

شنبه، صیادی که به اتفاق همسرش در سواحل کیش زندگی می کند، همراه دوستش جمعه، کارتن هایی را که از یک کشتی یونانی به دریا ریخته می شود جمع آوری و آن را آویزان می کند تا خشک شوند. همسر او از این کارش ناراحت است، اما شنبه معتقد است «همه چیز از دریا می آید»، پاسخ می دهد که قصد دارد دکه اش را درست کند و ...

 - اپیزود دوم،سفارش- ابوالفضل جلیلی

 خلاصه داستان: حافظ پاکدل جوانی اهل مریوان، برای کار به کیش می آید و در گوشه ای پرت از این جزیره، مأمور بارگیری تانکرهای حمل سوخت می شود و تنها در کلبه ای زندگی می کند. بعضی وقت ها هم ماهی می گیرد و می فروشد. چندی بعد با پس اندازش حلقه طلایی می خرد و برای خواهرش که قصد ازدواج دارد می فرستد و در نامه ای برای خواهرش می نویسد که آرزو داشت این حلقه را خودش به انگشت او کند ولی نمی تواند محل کارش را ترک کند.

- اپیزود سوم،در- محسن مخملباف

 مردی که تنها یک در خانه با پلاک برایش باقی مانده، آن را بر پشتش حمل می کند. یک پستچی سوار بر دوچرخه خودش را به او می رساند و در می زند. مرد در را باز می کند و پستچی به او می گوید که نامه دارد. مرد که سواد ندارد، از او می خواهد تا نامه را برایش بخواند. نامه را جوانی فرستاده که دختر مرد را با برقع در بازار دیده و عاشقش شده و می خواهد با او ازدواج کند و ...

 * کتونی سفید- محمد ابراهیم معیری

 معلمی دلسوز برای سر و سامان دادن ورزش یک مدرسه قدیمی به جنوب کشور اعزام می شود.

 بازیگران: حسین یاری،باران کوثری،محمود ابراهیم زاده.

 * هرچی خدا بخواد- نوید میهن دوست

 پیرمرد و پیرزنی به طور مرموزی در جزیره کیش می میرند و اجسادشان ناپدید می شود، بازماندگان آنها برای پیدا کردن و بردن اجساد به جزیره می آیند.

 بازیگران:ترانه علیدوستی،رضا عطاران،فرهاد اصلانی،حامد کمیلی،بهاره رهنما،بهنوش بختیاری، پوریا پورسرخ،ارژنگ امیرفضلی.

* پنالتی- انسیه شاه‌حسینی

فیلم داستان چند جوان آبادانی عشق فوتبال است که مکانی برای تمرین ندارند و در کنار ساحل خلیج فارس تمرین می‌کنند و مسابقه‌ای با تیم صنعت نفت آبادان ترتیب می‌دهند که نتیجه آن نه تنها برای آنها، که برای بستگانشان حکم تعیین سرنوشت را دارد.

قاسم زارع، رضا نوری، صادق هاتفی، محمد جمالپور، محمد عفراوی، رسول بهارانگیز و... بازیگران «پنالتی» هستند

* کنسرت روی آب- جهانگیر جهانگیری

 داستان شخصی علاقمند به هنر است که استعداد خوانندگی در موسیقی سنتی دارد و آرزو دارد روزی روی یک عرشه کشتی در خلیج فارس درباره خلیج فارس ترانه‌ای را بخواند. داستان فیلم در مورد برآورده شدن این آرزو است که منجر به مرگ این جوان می‌شود و وقایعی که اتفاق می‌افتد داستان فیلم را تشکیل می‌دهد.

بازیگران: حمید لولایی،فرزاد فرزین،علیرضا اوسیوند،فلور نظری، اکرم محمدی و ...

* مروارید- سیروس حسن‌پور

فیلم ˈمرواریدˈ داستان خواهر و برادری را روایت می‌کند که به دلیل شرایطی که برای پدرشان که در آب‌های خلیج فارس صیاد مروارید است به وجود آمده، دچار مشکلاتی می شوند.

مهدی فقیه، سلیمه رنگزن، علیرضا اوسیوند، سید عبدالله موسوی، میرطاهر مظلومی، حسن ذاکری، سیروس کهوری‏ نژاد و پریوش نظریه از جمله بازیگران این اثر سینمایی هستند.

* تاکسی نارنجی- ابراهیم وحید زاده

«تاکسی نارنجی» درباره زنی جوان با دو فرزند خردسال، دو مرد با خصوصیات متفاوت و خواسته مشابه، یک مامور پلیس و یک پیرزن پرحرف و سمج است که در جزیره کیش ماجراهایی برای یکدیگر می‌آفرینند.

آزیتا حاجیان، حسن پورشیرازی، ماهایا پطروسیان، علی دهکردی، سیروس ابراهیم‌زاده، محمدرضا هدایتی، مهدی فقیه، رحیم هودی، نیایش ماهانی، ارسلان قاسمی، آرمیتا مرادی، بهاره سپاهی، محمود بنفشه‌خواه و... در این فیلم بازی کرده‌اند.

* گلوگاه شیطان- حمید بهمنی

 گروهی از غواصان برای شناسایی و آماده سازی عملیات والفجر 8 دست به کار می شوند.

 بازیگران:امین زندگانی،پوریا پورسرخ،جمشید هاشم‌پور،جعفر دهقان،محمد حاتمی و ...

* آخرین نفر- مهرداد موفق

اولین فیلم سینمایی ساخته در جزیره ابوموسی و به داستان دو همکلاسی می‌پردازد که علیرغم رفاقت دیرینشان بر سر موضوعی به تقابل و رودرویی با یکدیگر کشیده می‌شوند.

در این فیلم حمیدرضا آذرنگ، فرزین پور محبی، مصیب چرخیده، ابراهیم تمهید، میثم فرهومند، به ایفای نقش می‌پردازند و تهیه کنندگی این اثر را "جواد نوروزبیگی" برعهده دارد.

سایر فیلم‌ها

همچنین بخشی از داستان‌های دو فیلم سینمایی «پرتقال خونی» به کارگردانی سیروس الوند، «زادبوم» به کارگردانی ابوالحسن داوودی و «همه چی آرومه» به کارگردانی مصطفی منصوریار نیز در جزیره کیش و در کنار آب‌های نیلگون خلیج فارس می‌گذرد.

در کنار این فیلم‌های سینمایی میتوان به فیلم‌های و مستندهایی نظیر جزیره آهنی- محمد رسول‌اف، توکیو بدون توقف-سعید عالم زاده، دوباره باهم- روزبه حیدری، دریای پارس- منوچهر طیاب،خلیج فارس- ارد عطارپور،بادجن- ناصرتقوایی و کاوش در اعماق آب- علی عبدی پور اشاره کرد که مستقیما به خلیج فارس و یا آداب و رسوم مردم آن منطقه می‌پردازند.