براي آنها كه از نزديك دستي در فرآيندهاي سياسي و انتخاباتي اين سالهاي ايران دارند، تدارك چهرههاي سياسي براي حضور در انتخابات رياست جمهوري از يكي دو سال و بعضا هفت سال قبل روالي كاملا عادي است كه با ديدارهايي خصوصي با چهرهها و سرشاخههاي جريانات سياسي شروع ميشود و با جذب و تامين حاميان مالي و تشكيل ستادهاي پرزرق و برق ادامه مييابد.
و اين در حالي است كه اين ستادها در نهايت در ائتلافهاي گوناگون تجميع ميشوند تا از درون سازوكارهاي پيچيده و البته معمولا شبيه به هم و مبتني بر منطق قدرت، دعواها بر سر گزينه نهايي بودن به صورت عاقلانه و با رضايت همه طرفها به پايان برسد تا از ميان اين چهرهها گزينهاي واحد وارد عرصه انتخابات شوند.
اما درباره گزينههاي مورد نظر جبهه پايداري ظاهرا شرايط كاملا متفاوت است و ظاهرا چند ماه تلاش اعضاي اصلي تشكيل دهنده اين جبهه سياسي نه براي متقاعد كردن گزينههاي مد نظر خود جهت كناره گيري به نفع يك كانديداي واحد بلكه براي متقاعد كردن هر يك از گزينهها براي پذيرش كانديداتوري رياست جمهوري مصروف شده است، روالي كه با استنكاف هر يك از گزينهها و تلاش آن گزينه براي متقاعد كردن ديگر گزينهها براي پذيرش كانديداتوري همراه بوده است.
گزينه اصلح؛ از 50 نام تا 6 كانديدا
پاييز گذشته بود كه موضوع تعيين گزينه نهايي از سوي جبهه پايداري براي معرفي در عرصه انتخابات كشور به صورت جدي در دستور كار و بررسي اين جبهه سياسي قرار گرفت. آنچه براي اين جبهه سياسي كه از يك سو به بدنه اجتماعي جوان قابل ملاحظه در سطح كشور متصل بوده و از سوي ديگر شورايي فقهي را در جايگاه بررسي فعاليتهايش با خود همراه دارد، مد نظر قرار گرفت، تعيين گزينهاي بود كه بنا بر معيارهاي موجود بتوان به آن عنوان «گزينه اصلح» را اطلاق كرد و شايد همين اصرار بر وجود ملاكهاي گزينه اصلح براي تصدي پست رياست جمهوري، كار اين جبهه را براي تعيين مصاديق دشوار كرد.
شايد دقيقترين توصيف از گزينه اصلح را مرحوم آيت الله خوشوقت يكي از اعضاي شوراي فقهي جبهه پايداري در اين رابطه داشتند ، آنجا فرموده بودند: « گزينه اصلح خودش به میدان نمی آید بلكه ما وظیفه داریم که کاندیدای اصلح را برای حضور متقاعد کنیم» و همين ويژگي گزينهي اصلح سبب شد تا ليستي 50 نفره از چهرههاي قابل طرح در عرصه انتخابات رياست جمهوري از سوي اين جبهه تهييه و در اواخر پاييز سال 91 مورد بررسي اعضاي جبهه پايداري قرار بگيرد.
در اين فهرست 50 نفره از گزينههايي كه جزء خطوط قرمز اين جبهه براي حمايت بودند گرفته تا گزينههايي كه توانايي بر دوش كشيدن بار سنگين مسئوليت رياست جمهوري داشتند را مي شد جستجو كرد اما در نهايت از اين جمع، 6 نفر به عنوان گزينههاي نهايي مشخص شدند تا اعضاي جبهه پايداري به نمايندگي از جريان اجتماعي بزرگ حامي انقلاب اسلامي در سراسر كشور، به گفتگو و رايزني با آنها پرداخته و نظر اين 6 گزينه را براي حضور در عرصه خطير انتخابات يازدهم جويا شوند. اما بر خلاف تصورها، رايزني با 6 گزينهاي كه حتي اطلاعي از طرح نامشان براي حضور در عرصه انتخابات نداشتند، آغاز مسير دشوار جبهه پايداري براي معرفي كانديداي اصلح بود.
گزينه اصلح خودش به ميدان نمي آيد
برخلاف تصور و دقيقا منطبق با آنچه كه مرحوم آيت الله خوشوقت پيش بيني كرده بودند، واكنش 6 گزينه نهايي كه چهرههايي چون جليلي، لنكراني، ميركاظمي، فتاح و حداد عادل جزء آن بودند، به پيشنهاد حضور در عرصه انتخابات، استقبال از اين پيشنهاد كه نبود هيچ، بلكه واكنشها توام بود با استنكاف، و بعضا ترش روي و ابراز ناراحتي از طرح نام آنها در اين عرصه.
اما غير از استدلالهاي شرعي و عقلي برخي از گزينهها كه براي خارج شدن آنها از گردونه مقبول افتاد، استنكاف و رويگرداني ساير گزينهها كه هركدام بصورت مستقل با نمايندهاي از جبهه پايداري به گفتگو نشسته بودند، مورد قبول واقع نشد و طبق توصيه آيت الله خوشوقت، اين جبهه پايداري بود كه تلاش خود را براي به ميدان كشيدن اصلح به صورتي جدي و بعنوان يك وظيفه سياسي پيگيري كرد.
جليلي، لنكراني، فتاح؛ گزينه هاي نهايي
بر اين اساس بهمن ماه گذشته مقرر شد تا جبهه پايداري، كانديداتوري يكي از سه گزينه «جليلي، لنكراني، فتاح» را به عنوان واجدين شرايط كانديداي اصلح پيگيري كرده و اين سه گزينه را با وجود استنكاف و اصرار بر عدم حضور در عرصه انتخابات، به عنوان يك تيم واجد صلاحيتهاي سياسي، گفتماني، ديني، اجرايي و فرهنگي براي تصدي منصب اجرايي كشور معرفي كند.
اين انتخاب به همراه مباني آن، يكماه پيش از رحلت مرحوم آيتالله خوشوقت، به تاييد شوراي فقهي جبهه پايداري نيز رسيد و اين در حالي بود كه اعضاي شوراي فقهي جبهه پايداري اصرار ويژه بر معرفي هرچه زودتر گزينه مد نظر جريان پايداري در سطح كشور به منظور شكل گيري شبكههاي اجتماعي و فعاليتهاي تبليغي و تبييني داشتند.
با اين وجود مقرر شد پس از بيانات نوروزي رهبر معظم انقلاب و كليد خوردن عملي انتخابات از جانب ايشان، كانديداي نهايي جبهه پايداري معرفي شود.
در همين حال شكل گيري موج دعوتهاي دانشجويي از جليلي – لنكراني از يك سو و محدوديتهاي سازماني فتاح از سوي ديگر، عملا جليلي و لنكراني را به عنوان اصليترين چهرهها براي اعلام كانديداتوري تبديل كرد. اين در حالي بود كه در هفتههاي ابتدايي سال جديد، جلسه مفصلي ميان اين دو چهره با هدف متقاعد كردن طرف مقابل براي پذيرش كانديداتوري در اين عرصه برگزار شد، جلسهاي كه باز هم نتيجهاي جز استنكاف هر يك از اين دو گزينه نداشت.
دو نفر از سه گزينه اصلي: هنوز به تكليف نرسيده ايم
از سوي ديگر استنكاف هريك از سه گزينه مورد حمايت جبهه پايداري براي اعلام كانديداتوري و تلاش آنها براي متقاعد كردن طرف مقابل، عدم سازماندهي بدنه حامي اين جريان در سراسر كشور را سبب شده است، موضوعي كه اين روزها به سردرگمي بدنه اجتماعي اين جريان گفتماني نيز كمك كرده و مانع از شكلگيري يكي از قطبهاي جدي انتخابات آينده رياست جمهوري شده است.
استدلال حداقل دو گزينه از سه گزينه مد نظر براي استنكاف از پذيرش كانديداتوري در انتخابات رياست جمهوري، عدم رسيدن به تكليف شرعي براي اعلام كانديداتوري است، موضوعي كه ممكن است تا آخرين روز ثبت نام انتخابات نيز ادامه داشته باشد و اين به معني معطل ماندن يك ظرفيت بزرگ سياسي و اجتماعي براي تصميم هريك از اين گزينهها و به تكليف رسيدن هريك از آنهاست، و اين چيزي است كه ممكن است تا آخرين روز ثبت نام هم محقق نشده و اصولا آن دو گزينه هرگز به تكليف نرسند.
آيا جليلي و لنكراني با هم رقابت خواهند كرد؟
جبهه پايداري انقلاب اسلامي طي يك اعلام رسمي اعلام كرده است روز يكشنبه در همايشي با حضور علامه مصباح يزدي، عضو برجسته شوراي فقهي اين جبهه گزينه مورد حمايت خود براي اعلام كانديداتوري در انتخابات رياست جمهوري را معرفي خواهد كرد و اين در حالي است كه با وجود اعلام جليلي و فتاح بر اينكه هنوز به تكليفي در اين زمينه نرسيدهاند، اعلام گزينه نهايي از سوي جبهه پايداري چندان غيرقابل پيش بيني نخواهد بود.
با اعلام رسمي گزينه نهايي، فعاليت سياسي جبهه پايداري براي انتخابات وارد عرصه جديدي خواهد شد و حركت اجتماعي اين جبهه براي شكل دادن يك قطب جدي در اين انتخابات آغاز خواهد شد.
اما آنچه به عنوان يك سوال باقي خواهد ماند آن است كه در صورت به تكليف رسيدن هر يك از دو گزينه ديگر براي حضور در عرصه انتخابات، آنهم پس از اعلام رسمي گزينه نهايي از سوي جبهه پايداري، اين جريان سياسي چگونه رفتار خواهد كرد؟ پاسخ اين پرسش را كامران باقري لنكراني، سخنگوي سابق جبهه پايداري و يكي از سه گزينه اصلي مطرح از سوي جبهه پايداري به سادگي بيان كرده است: « جبهه پایداری با یککاندیدا در انتخابات حاضر میشود؛ بنده،جلیلی وفتاح هیچگاه با هم رقابت نمیکنیم.»
بايد منتظر بود تا نتيجه همايش مهم روز يكشنبه جبهه پايداري و اعلام كانديداني نهايي روشن شود. اما آنچه مسلم است اين است كه جريان گفتماني جبهه انقلاب اسلامي در انتخابات پيش رو يك قطب غيرقابل چشمپوشي و تاثيرگذار خواهد بود كه با انسجام و كانديدايي واحد در اين انتخابات حضور خواهد يافت و امتداد گفتمان سوم تير را براي هشت سال متوالي ديگر رقم خواهد زد.