جلیلی: اعتمادسازی جاده‌ای دو طرفه است

به گزارش 598 به نقل از خبرنگار اعزامی خبرگزاری فارس به آلماتی، «سعید جلیلی» سرپرست هیئت مذاکره کننده ایرانی با حضور در کنفرانس خبری در محل هتل «اینترکنیننتال» شهر «آلماتی» قزاقستان ابتدا بیانیه ایران در مورد مذاکرات را قرائت کرد و سپس به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.

در بیانیه‌ای که آقای جلیلی قرائت کرد، آمده بود: از دولت و ملت برادر، قزاقستان برای میزبانی شایسته از دور دوم گفت‌وگوهای جمهوری اسلامی ایران با 6 کشور در آلماتی تشکر می‌کنم.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران 10 ماه پیش در مسکو طرح جامعی برای پیشبرد روند گفت‌وگوها ارائه کرد. در این دور از گفت‌وگوها، جمهوری اسلامی ایران برنامه عملیاتی خود را در چارچوب طرح جامع مسکو ارائه کرد. در این برنامه عملیاتی پیشنهاد تجدیدنظر شده 1+5 در آلماتی و ملاحظات نشست کارشناسی را که در بین دو دور گفت‌وگوی آلماتی 1 و 2 برگزار شد، در نظر گرفته شده است.

جلیلی ادامه داد: بخشی از ابتکارات ما به طور مشخص در پاسخ به نظرات مطرح شده 1+5 در نشست آلماتی 1 ارائه شد که از ظرفیت تغییر برای حرکت به جلو برخوردار است. در 2 روز گذشته،بحث‌های محتوایی، تفصیلی و مشروح درباره ابعاد برنامه عملیاتی ارائه شده ایران صورت گرفت و نمایندگان 6 کشور ابهام‌ها و سوال‌های متعددی درباره برنامه عملیاتی ارائه شده توسط ایران مطرح کردند که به تفصیل پاسخ داده شد.

رئیس هیئت مذاکره کننده ایرانی اظهار داشت: البته بین نگاه های دو طرف فاصله هایی وجود دارد. جمهوری اسلامی ایران چنانچه بارها اعلام کرده است با تاکید بر حقوق مشروع ملت ایران از جمله حق غنی سازی از گفت‌وگو برای همکاری استقبال می کند. دو محور اساسی که در این گفت‌وگوها برای جلب اعتماد ملت ایران بیان شد عبارتند از شناسایی حق غنی سازی و خاتمه دادن به رفتارهایی که نشانه دشمنی با ملت ایران است. بر مبنای این دو محور پیشنهادهایی برای حرکت در مسیر سازنده ارائه کردیم.

سعید جلیلی بیان کرد: نمایندگان 1+5 با طرح نظرات دولت‌های خود خواهان ارزیابی های بیشتر از شرایط جدید ناشی از ابتکارات ایران شدند و به این خاطر خواستند نتایج گفت‌وگوها را به پایتخت‌های خود منتقل کنند و خانم اشتون پس از گفت وگو با وزرای خارجه 6 کشور درباره اینکه چگونه فرایند گفت وگوها به پیش برده شود و با اینجانب تلفنی گفت و گو کند.

وی گفت: ما فکر می کنیم که مذاکرات خوبی در این دور انجام شد و با ارائه پیشنهادات جدید ما، اکنون 1+5 باید اراده و صداقت خود را برای برداشتن گام های اعتمادساز متناسب در آینده نشان دهد.

دبیر شورای امنیت ملی پس از قرائت این بیانیه، به سوالات خبرنگاران حاضر پاسخ داد.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار روزنامه «وال‌استریت‌ژورنال» مبنی بر اینکه آیا در طول مذاکرات بحث تعلیق غنی سازی 20درصد مطرح شد، یا خیر، گفت: همانطور که بارها تاکید کردیم غنی سازی را چه 5 درصد چه 20 درصد حق مسلم ایران می دانیم.

جلیلی افزود: در دوره‌های قبل و نیز در طرح جامع مسکو هم بیان کردیم چون غنی‌سازی اورانیوم حق ماست. این حق را بر اساس نیاز ملت ایران اعمال می‌کنیم.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار فارس مبنی بر اینکه آیا 1+5 تاکنون اقدامی در راستای کنار گذاشتن رفتارهای خصمانه و دشمنی با ملت ایران انجام داده، گفت: این چیزی است که ما همیشه مطرح کرده ایم که اعتمادسازی یک جاده دو طرفه است و آنها باید اعتماد ملت ایران را جلب کنند.

جلیلی افزود: یکی از بحث‌هایی که مطرح شد این بود که رفتار خصمانه آنها منافی با اعتمادسازی است و آنها هر چه بگویند در مسیر اعتمادسازی حرکت می کنند، باید از رفتارهای خصومت آمیز دوری کنند.

«سعید جلیلی» در پاسخ به این سوال خبرنگار ژاپنی که انتخابات آتی ایران چه تاثیری بر مذاکرات دارد، گفت: من دو روز قبل در دانشگاه ملی قزاقستان، در دانشگاه فارابی سخنرانی داشتم که در آنجا هم این سوال مطرح شد. همانطور که در آنجا مطرح کردم، موضوع دفاع از حقوق هسته‌ای یک اجماع ملی است و تمام گروه‌ها بر آن تاکید دارند. یک انتخابات پرشور موجب می‌شود تا ملت با شور بیشتری از این حقوق دفاع کند.

وی همچنین در مورد این سوال که آیا ایران حداقل بخشی از پیشنهاد 1+5 را پذیرفته است، گفت: 1+5 در آلماتی 1 پیشنهاداتی را مطرح کرد، که هر یک محورهای مختلفی داشته که آن‌ها هم موارد مختلفی داشت، ارائه کرد. ما آن‌ها را مطالعه کردیم. در استانبول این موضوع را به بحث‌های دقیق کارشناسی گذاشتیم. آنچه در آلماتی 2 ارائه کردیم، این بود که برخی از این مولفه‌ها می‌تواند به عنوان توافق برای گام اول ارائه شود. بر همین مبنا بحث پیشنهادی را ارائه کردیم. اما آن‌ها خواستند با پایتخت‌های خود این طرح را مطرح کنند.

سعید جلیلی در پاسخ به سوال خبرنگار شبکه المنار که گفت برخی کشورها نماینده اسرائیل در مذاکرات هستند، و پیام ایران به این کشورها چیست، گفت: در دورهای مختلف مذاکرات روی بحثی که تاکید داشتیم این بود که بعضی از اعضای 1+5 منافع ملت‌های خود را برای دیگران قربانی می‌کنند. ما به آن‌ها توصیه کردیم که منافع خود را قربانی رژیم‌صهیونیستی نکنید.

یکی از خبرنگاران هم بحث تعلیق غنی سازی 20درصد را مطرح کرد، که آقای جلیلی در پاسخ به وی گفت: غنی سازی جزو حقوق ما است، چه 20 درصد و چه 5درصد. و ملت ایران آن را بر اساس نیازهای خود اعمال می‌کند. اما این می‌تواند به عنوان موضوعی برای اقدامات اعتمادساز مورد بررسی قرار گیرد.

دبیر شورای امنیت ملی کشورمان در پاسخ به این سوال که چه مانعی بر سر توافق وجود دارد، گفت: اختلافات می‌تواند وجود داشته باشد، اما مذاکرات هم می‌تواند بر اساس مبنای مشترک به توافقاتی برسد. این مبنا می‌تواند ان‌پی‌تی باشد. آن‌ها باید الزام خود به حقوقی که در ان پی تی آمده از جمله حق غنی‌سازی و استفاد‌ه از فناوری صلح آمیز هسته‌ای بشناسند. همین می‌تواند مبنایی برای توافقات باشد.

یکی از خبرنگاران از جلیلی این سوال را مطرح کرد که آیا آمریکایی‌ها واقعا اقدامی داشته‌اند، که نشان از اراده آن‌ها برای حصول توافق در مذاکرات باشد؟ و جلیلی در پاسخ به این سوال گفت: در این دور از گفت‌وگوها و دورهای قبل، یکی از بحث‌های اصلی همین بود که اگر کسانی می‌خواهند اعتماد ملت ایران را جلب کنند باید از رفتارهای خصمانه با ملت ایران دست بردارند.

سعید جلیلی در این صحبت‌ها به پیام نوروزی «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا و شعر حافظ که در این پیام خوانده شد نیز اشاره کرد و گفت: این شعر در حقیقت پیام ملت ایران برای آقای اوباما بود. وی افزود: آمریکا باید از رفتارهای خصمانه‌ای که از 34 سال قبل داشته، دست بردارد.

سرپرست تیم مذاکره‌کننده ایرانی در آلماتی در مورد پیشنهادات ایران به طرف مقابل هم گفت: همانطور که گفتم غنی‌سازی چه 5 درصد و چه 20درصد حقوق ملت ایران است. اما اعتمادسازی یک مفهوم انتزاعی نیست و می‌تواند مواردی داشته باشد برای جلب اعتماد یکدیگر. اما اعتمادسازی جاده‌ای دو طرفه است و باید اقداماتی متقابل و متعادل باشد. اما این اعتمادسازی نباید ناظر به محروم سازی و برداشتن حقوق یک ملت باشد، بلکه باید بر اساس همکاری متقابل باشد.

یکی از خبرنگاران از جلیلی پرسید در صورتی که 1+5 چارچوب منطقی ارائه شده از سوی ایران را رد کند، آیا ادامه مذاکرات به معنی تلف کردن وقت نیست؟ گفت: ما در مسکو طرحی جامع ارائه کردیم. همکاری نیاز به چارچوب و یک طرح جامع دارد و بر اساس این چارچوب باید همکاری‌ها تبیین شود. در آلماتی منتظر پاسخ آن‌ها به طرح جامع مسکو بودیم.

آن‌ها پیشنهاد دادند که بیاییم یک گام را برای ورود به حوزه همکاری تعریف کنیم، ما هم اعلام کردیم با برداشتن این گام مخالفت نداریم، اما باید چارچوبی برای آن مشخص شود. پاسخ ما مبتنی بر یک طرح عملی برای برداشتن یک گام بود.

مذاکرات میان ایران و 1+5 در حالی امروز پایان یافت که دو طرف هنوز زمان مشخصی برای برگزاری دور بعدی مذاکرات اعلام نکرده‌اند.