افول سينماي دفاع مقدس در فيلم فجر

 طي ۱۰ روزي كه در جشنواره حضور داشتم، شاهد بلاتكليفي بعضي گروه‌هاي داوري بخش تجلي ملي بودم كه بنا به وظايف ذاتي خود بايد فيلمي را به عنوان بهترين فيلم دفاع مقدس انتخاب مي‌نمودند، اما ضعف و محدوديت آثار دفاع مقدس اين وظيفه را براي آنها سخت و بلكه مختل ساخته بود. البته در صحبت‌هايي كه با اين دوستان داشتم، اين پيشنهاد را مطرح نمودم كه اگر فيلمي را شايسته تقدير ۱۰۰ درصدي و بلكه ۵۰ درصدي نيز نمي‌دانند، بهتر است ضمن صدور بيانيه‌اي به آسيب‌شناسي و علل اين افول پرداخته و مديران سينمايي كشور را به خاطر رسيدن به اين نقطه نامطلوب مورد پرسش قرار دهند و در كنار آن نيز به شكل عام از سازندگان فيلم‌هاي موجود به خاطر تلاششان تقدير كنند. 

 

در هر حال افت آثار سينماي دفاع مقدس زنگ خطري است كه بايد آن را جدي انگاشت و ضمن آسيب‌شناسي در اين خصوص، راه‌هاي برون رفت از آن را با حضور صاحب‌نظران رسانه و سينما به بحث و گفت‌وگو گذاشت. در اين زمينه سرفصل‌هاي مختلفي مي‌تواند مورد بررسي قرار گيرد؛ مثلاً اينكه چرا سازمان سينمايي كه مدعي برنامه‌ريزي دقيق براي سينماي ايران است، نتوانست در تقويم توليدي و حمايتي خود فيلم‌هايي با مضمون دفاع مقدس را گنجانده و به ثمر برساند يا اينكه چرا بنياد سينمايي فارابي كه در توليدات امسال خود آثاري را دارد كه به دليل مضمون ناساز آن با جامعه ديني و انقلابي قطعاً در دولت فعلي آن را آفتابي نخواهد كرد و احتمالاً آن را به زمين دولت بعد پرتاب خواهد كرد، در توليدات خود وقعي جدي به سينماي دفاع مقدس ننهاد و از طرفي طي اين چند سال هرگاه كه اثري دفاع مقدسي مانند «شب واقعه» و «ملكه» را توليد كرد، براي اكران آن چنان سستي و كاهلي نمود كه يكي از آنها يعني «شب واقعه» به دليل اكران نامناسب با شكست مواجه گرديد و ديگري يعني «ملكه» هنوز كه هنوز است، رنگ پرده و اكران به خود نديده است. آيا اين رفتار رفع تكليفي بنياد فارابي يكي از عللي نيست كه باعث سرخوردگي فيلمسازان دفاع مقدس شده تا جايي كه نتايج آن را امسال در جشنواره فيلم فجر به نظاره نشستيم؟ 

 

در اين ميان جا دارد تا نهادها و سازمان‌هايي كه وظيفه ذاتي آنها توليد و حمايت از آثار دفاع مقدس مي‌باشد و بي‌تعارف تعدادشان نيز كم نيست نيز اين زنگ خطر را جدي گرفته و در حمايت از آثار دفاع مقدس تنها به نام‌ها و رفقا اكتفا ننموده و هر فيلمنامه‌نويس و فيلمسازي را كه اثري درخور براي توليد دارد، مورد حمايت قرار ندهند وگرنه معلوم نيست كه توليدات آتي آنها كه چه بسا توسط بعضي نام‌هاي بزرگ ساخته مي‌شود، به هنگام درو طعم و بوي خوشي داشته باشد. 

 

از طرف ديگر در كنار افت سينماي دفاع مقدس در سي‌و‌يكمين آوردگاه جشنواره فيلم فجر، مضامين مربوط به انقلاب اسلامي و مقاومت نيز حال و روز خوشي نداشت. پرداختن به مسئله افغانستان در چند فيلم يا با نگاهي به جشنواره‌هاي خارجي انجام گرفته بود يا چنان آبكي به تصوير درآمده بود كه خنده تماشاگران را حين نمايش و به كرات در پي داشت. در اين ميان دستپخت مؤسسه رسانه‌هاي تصويري كه از زيرمجموعه‌هاي سازمان سينمايي مي‌باشد و ساخت فيلم برلين ۷- با موضوع پناهجويان عراقي به آلمان، عملاً به فيلمي در مدح و ستايش دولت آلمان و رفتار منطقي و انسان دوستانه آنها! با پناهجويان تبديل گرديد، غافل از اينكه همين دولت آلمان به عنوان عضوي از اعضاي ناتو، نقش مهمي در اشغال عراق و رنج و كشتار مردم آن داشته است. 

 

البته در كنار اين مسئله، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي كه به توليد اين اثر پرداخته است، گويا فراموش نموده كه دولت آلمان در طول جنگ تحميلي چه حمايت‌ها كه از ديكتاتور بغداد ننمود و چه سلاح‌هاي شيميايي كه در اختيار او قرار نداد تا جايي كه اگر روزي سازمان ملل بخواهد به وظايف خود عمل كند، بايد دولتمردان آلماني را كه وارثان رايش سوم مي‌باشند، به دادگاه بين‌المللي جنايتكاران جنگي معرفي نمايد، اما افسوس چنين دولتي كه دستش به خون هزاران تن از مردم ميهن‌مان آغشته است، چنين توسط يك سازمان دولتي جمهوري اسلامي ايران مورد نوازش قرار گيرد. 

 

در هر حال امسال جشنواره بين‌المللي فيلم فجر تصويري اميدوار از سينماي دفاع مقدس و انقلاب به نمايش نگذاشت و مديراني كه با هزار داعيه ارزشي آمده بودند، بدون هيچ ثمري تا چند ماه ديگر ترك ميز و صدارت نموده، بي‌آنكه خاطره‌اي خوش و محصولي بيادماندني از خود به جاي گذاشته باشند، اما ‌اي كاش اين دوستان در فرداي روزگار دوباره دست به هياهوهاي كاذب و عوام‌فريبي نزده و بگذارند سينما در مسير اصلي خود و سير و ريل طبيعي خود حركت كند. 

 

در هر حال اگر نبود، تلاش امسال بنياد فرهنگي روايت در برگزاري دوازدهمين جشنواره فيلم مقاومت سال ۹۱ به يكي از تلخ‌ترين سال‌هاي سينماي دفاع مقدس تبديل مي‌گرديد، اما خدا مي‌خواست و مي‌خواهد كه شهدا و حماسه‌سازان دفاع مقدس فراموش نشوند.