نمایندگان مجلس ششم در آستانه نيمه خرداد 1379 در مراسم سوگند خود در صحن ساختمان بهارستان اعلام میکنند: «در برابر قرآن مجید به خدای متعال سوگند یاد میکنم و با تکیه بر شرف انسانی خویش تعهد میکنم که پاسدار حریم اسلام و نگهبان دستاوردهای انقلاب اسلامی ملت ایران و مبانی جمهوری اسلامی باشم. همچنین ودیعهای که ملت به ما سپرده به عنوان امینی عادل پاسداری کنم و در انجام وظایف وکالت، امانت و تقوا را رعایت نمایم و همواره به استقلال و اعتلای کشور و حفظ حقوق ملت و خدمت به مردم پایبند باشم، از قانون اساسی اطاعت کنم و در گفتهها و نوشتهها و اظهار نظرها استقلال کشور و آزادی مردم و تامین مصالح آنان را مدنظر داشته باشم»
بدين ترتيب 4 سال اصلاح طلبان "کلیددار خانه ملت" می شوند. در
بررسی کارنامه چهار ساله مجلس ششم بیش از آنکه شاهد دفاع نمايندگان از حقوق مردم ایران، موضع گیری
علیه آنچه تهدید علیه امنیت ملی محسوب میشد، فعاليت در راستای رفع مشکلات
معیشتی مردم، دفاع از ارزشهای امام و انقلاب و شهدا و... توسعه سياسي و آزادي مطبوعات و... در اولويت نمايندگان ملت قرار مي گيرد.
***لوایح دوقلو؛ مستمسکی برای بقا در راس امور اجرایی
دولت اصلاحات با نزدیک شدن به پایان دوران "حضور در راس قدرت" لایحهای تحت عنوان "لوایح دوقلو" تهيه و تنظيم کرده و به مجلس ارائه ميدهد؛ هفته اول آبان ماه 1381، كليات اين لايحه که در نهايت به "تغيير قانون انتخابات" منجر ميشد در صحن علني مجلس مطرح و پس از اظهارنظر مخالفان و موافقان با این لايحه و نيز نظر موافق مخبر كميسيون امنيت ملي و نماينده دولت، به تصويب مجلس ششم رسيد.
در جريان تصويب اين لايحه، اولين بند آن يعني «حذف نظارت استصوابي شوراي نگهبان» به بحث گذاشته و پس از سخنان مخالف و موافق، تصويب شد.
به دنبال حذف "نظارت استصوابي"، شرط "اعتقاد و التزام كانديداهاي مجلس به اسلام و ولايتفقيه" نیز حذف و صرف مسلمان بودن و ابراز وفاداري به قانون اساسي در فرم ثبت نام، جايگزين اين شروط شد.
در ادامه نیز با تغيير 9 ماده از قانون انتخابات، ضمن كاهش نظارت شوراي نگهبان بر انتخابات مجلس، نظارت رئيسجمهور بر اين انتخابات را تصويب كردند.
سرانجام در تاريخ 9اسفند 1381نمايندگان مجلس ششم، بررسي لايحه تغيير قانون انتخابات را پيگرفتند و با تصويب آخرين بندها، رسيدگي به اين لايحه را به پايان رساندند.
با پايان تعطيلات نوروزي سال 1382، شوراي نگهبان پس از بحث و بررسي لايحه تغيير قانون انتخابات مجلس، اين لايحه را در 39 مورد خلاف قانون اساسي و در 7 مورد خلاف شرع تشخيص داد و آن را رد كرد.
اعلام رسمي نظر شوراي نگهبان در مورد لايحه انتخابات مجلس، حملات تند افراطیون را در پيداشت. تا جائيکه محمدرضا خاتمي رفراندوم را تنها گزينه در اين شرايط عنوان کرده و مدعي ميشود كه به هيچ وجه از حذف نظارت استصوابي كوتاه نخواهند آمد.
19 ارديبهشت 1382 شوراي نگهبان پس از بررسي لايحه تبيين حدود وظايف و اختيارات رياست جمهوري در جلسات متعدد، اين لايحه را نيز در مواردي با قانون اساسي مغاير تشخيص داد و اين مغايرتها را در 10 بند به مجلس براي اصلاح بازگرداند.
***آخرين تلاشها براي بقا
پس از اين ناکامي بزرگ، اصلاحطلبان در آستانه شروع بررسي صلاحيت کاندیداهای مجلس ششم، شوراي نگهبان را به عملكرد غيرقانوني و مغاير قانون اساسي متهم و اين شورا را به تحصن و استعفا در صورت رد صلاحیت عدهای از افراد اصلاحطلبان تهدید میکنند.
هيئت مركزي نظارت بر انتخابات مجلس هفتم بی توجه به تهدیدات و توطئهچینی نمایندگان خانه ملت (!) روند بررسی صلاحیت کاندیداها را انجام میدهند و در تاریخ 20 ديماه 1382 با صدور اطلاعيهاي ضمن اعلام پايان رسيدگي به صلاحيت كانديداها در هيئتهاي نظارت استانها، روند بررسي صلاحيتها و نيز نحوه اعتراض كانديداهايي را كه صلاحيت آنها رد يا احراز نشده، تشريح ميکند.
با اعلام اسامی نامزدها، اصلاحطلبان که خود را در آخر خط دیده و چیزی برای از دست دادن، نداشتند صحن خانه ملت را به جایی برای ایستادگی در مقابل قانون و موضع گیریهایی علیه ارزشها و منافع ملت تبديل ميکنند؛ در اين زمينه "محسن ميردامادي" رد صلاحيت كانديداها را «كودتاي غيرنظامي!» عنوان ميکند.
***نبوي: خواب و خوراک را آماده کردهایم؛ نمایندگان در مجلس بمانند
بهزاد نبوی نایب رییس مجلس و عضو شاخص سازمان مجاهدین پس از اطلاع از نظر هيئت نظارت و رد صلاحيت شدن خود و يارانش، به
خبرنگاران اعلام کرد: " تمام تدارکات لازم برای تداوم تحصن، پیشبینی و لوازم خواب و خوراک مهیا شدهاست".
24 ساعت پس از اين، شمسالدين وهابي، عضو ارشد حزب مشاركت در مجلس ششم، به عنوان نطق قبل از دستور، بيانيهاي را قرائت كرد كه در آن ضمن محكوميت رد صلاحيتها، از تحصن سخن به ميان آمده بود: "تا زماني كه لازم باشد در مجلس شوراي اسلامي متحصن ميشويم"
پس از وهابي، سازگار نژاد (نماینده مجلس و مسئول اداره نشست متحصنین) از رئیس مجلس در صحن مجلس خواست تا او اجازه دهد به مدت یک ساعت نمایندگان جلسه را ترک کنند.
ساعت 4:45 بعد از ظهر روز 21 ديماه 1382، تحصن در راهروی مجلس آغاز شد؛ محمد رضا خاتمی(به عنوان سخنگوي متحصنين) و بهزاد نبوی سخنرانیهای آتشینی را ایراد که اندکی بعد با پوشش گسترده رسانههای بیگانه نظیر بی.بی.سی مواجه میشد.
دیگر متحصنین هم در این زمینه فعال
بودند و سعی کردند با سخنرانی های ضد امنیتی خود، فضا را برای آنچه فشار از پایین
خوانده می شد آماده کنند؛ گرچه به نظر می رسید این بار به دلیل عدم حمایت مردم
مجبور شده بودند به فشار از بالا بپردازند.
***سیاست خاتمی و کروبی در تحصن نمایندگان: "دوگام به جلو یک گام
به عقب"/موسوي خود را به جمع متحصنين رساند
روز چهارم
بهمن 82، میرحسین موسوی که آن روزها سعی
میکرد ژست طرفداری از نظام و وارد نشدن به افراطیگریها را حفظ کند، خود را به جمع متحصنين رسانده و به تهییج نمایندگان متحصن پرداخت، موسوي در جمع متحصنين ميگويد: "راه اکثریت یافتن در مجلس، متهم کردن نخبگان به بیدینی نیست." عجیب است که در آن
برهه زمانی کسی به این جمله موسوی توجه نکرد.
***وقتی نمایندگان به نحوی استعفا می دهند که قابل پذیرش
نباشد
**بازتابهاي داخلي و خارجي تحصن
در داخل کشور علیرغم تلاش فراوان اصلاحطلبها و به خصوص حزب مشارکت،
هیچ استقبالی از سوی مردم نسبت به تحصن انجام نگرفت. البته تجمع و تحصن
طلاب در مدرسهی فیضیهی قم در مقابله با حرکت افراطیون مجلس قابل توجه
است، با این حال پارچه نوشتههای محل تحصن که به زبانهای انگلیسی و عربی
بود، پرده از خواست متحصنین برای دخالت خارجیها در مسأله بر میداشت که
این امر تا حد زیادی محقق شد.
«خاویر سولانا»، نمایندهی
عالی سیاست خارجی و امنیت اتحادیهی اروپا؛ «آدام ارلی»، سخنگوی وزارت
خارجهی آمریکا؛ «فولکر روهه» رییس کمیسیون سیاست خارجی مجلس
فدرال؛ «دومینیک دو ویلپن»، وزیر امور خارجهی فرانسه از کسانی بودند که
آشکارا و به درخواست سران اصلاحات در مسایل داخلی کشورمان دخالت کردند.
بازتاب گسترده اخبار تحصن نمایندگان در خبرگزاریهای بیگانه نیز نکته
قابل تأملی در این بحث است.
گرچه نمایندگان ششمين خانه ملت قسم یاد خورده بودند "پاسدار حریم اسلام و نگهبان دستاوردهای انقلاب اسلامی ملت ایران و مبانی جمهوری اسلامی باشند، همچنین ودیعهای که ملت به آنها سپرده به عنوان امینی عادل پاسداری کنند" اما در مرام اين جريان عهد بستن و عهد شکستن موضوع جديدي نبود.
پس از مجلس ششم، در انتخابات سال 88 نیز اصلاحطلبان وقتی نمیتوانند از "در قانون و انتخاب مردم" به عرصه قدرت ورود پیدا کنند تلاش می کنند از "پنجره بی قانونی و زیر پا گذاشتن حقوق ملت" به دنبال تحمیل خود به جامعه هستند؛ البته در این شرایط، ايادي استکبار همچون آمریکا و اسرائیل، نه با "کف زدن" بلکه با "میدان داری"به یاری جریان به اصطلاح داخلی اصلاحات می آید.
***آنان که نه دل رفتن دارند و نه کور سو امیدی برای ماندن
پس از مجلس ششم و انتخابات ریاست جمهوری دهم بسیاری از افراد منتسب به جریان دوم خرداد یا همان اصطلاحات به دامان حامیان اصلی خود در آمریکا و انگلیس و ... پناه برده و نقاب از چهره کشيدند؛ عده ای نیز در داخل چهره واقعی خود را عیان کرده و با روی گردانی مردم از اعمال خلاف قانون و خلاف انصاف آنها تنها گوشه عزلت را به دست آورده اند.
اما در این بین هستند عده ای که نه دل رفتن دارند و نه کورسوي امیدی برای ماندن، این افراد همچنان با سیاست "دوگام به جلو یک گام به عقب" به دنبال حفظ پل های فرسوده پشت سر هستند.
بنظر می رسد با وجود سیاست "جذب حداکثری و دفع حداقلی نظام" و باز بودن راه توبه برای همه این افراد راه بازگشت دارند اما به شرط آنکه دل بکنند...
دل بکنند از حمایت آنان که دلشان برای دشمنی کردن با مردم انقلابی ایران قنج می روند و هر شب با امید رویای نابودی نظام اسلامی و از پادرآوردن مردم انقلابی ایران به خواب می روند، دل بکنند و به اقیانوس ملت باز گردند...ان الله یحب التوابین.