افغانستان، مسیر جدید ایران برای دور زدن تحریم ها

از زمان تشدید تحریم های غرب علیه بخش های مالی و انرژی ایران، بحث درباره راه های دور زدن این تحریم ها از سوی ایران و شیوه های ادامه حیات اقتصادی کشور، به یکی از مباحث مورد توجه رسانه ای تبدیل شده است. در جدیدترین مطلب از این دست، گزارشی از افغانستان، از استفاده ایران از این کشور به منظور دور زدن تحریم ها حکایت دارد.

به گزارش «تابناک»، طی هفته های اخیر موضوع تجارت طلا در افغانستان، به یکی از موضوعات مهم و بحث برانگیز تبدیل شده است. خروج مقادیر زیادی طلا از این کشور، به شدت مورد توجه مقامات افغان و کارشناسان اقتصادی قرار گرفته و ایران به عنوان یکی از عوامل دخیل در این ماجرا معرفی شده است.

روزنامه «نیویورک تایمز» که گزارشی را در این زمینه منتشر کرده، می نویسد موضوع قاچاق طلا، از تابستان گذشته در افغانستان به طور جدی بروز پیدا کرده است. مسافرانی که کیف های پر از طلا با خود حمل می کنند، به خارج از افغانستان پرواز کرده و اغلب به دبی می روند.

بر اساس این گزارش، تنها طی دو هفته آخر ماه اکتبر، بیش از 250 کیلوگرم طلا به ارزش بیش از 14 میلیون دلار از این کشور خارج شده است.

این نقل و انتقالات کاملاً شفاف و به طور قانونی صورت می گیرد و هیچ منعی در خروج طلا از افغانستان وجود ندارد. با این حال، «نورالله دلاوری»، رئیس بانک مرکزی افغانستان معتقد است افزایش شدید حجم این تجارت، موضوعی مشکوک است و دولت این موضوع را در دست بررسی دارد.

با این حال، از آنجا که بیشتر بخش های اقتصاد افغانستان با شفافیت اندکی عمل می کنند، ردیابی این موضوع امری دشوار است. حدود 90 درصد فعالیت مالی خارج از چارچوب بانک های رسمی انجام می گیرد. وجود قراردادهای مکتوب و دفاتر حسابداری، امری نادر است و همین موارد، کار مقامات افغان را سخت می کند.

با این حال، به اعتقاد تحلیلگران و همچنین فعالان اقتصادی حاضر در افغانستان، دو گزینه عمده، به عنوان مهمترین عوامل دخیل در افزایش تجارت طلا در افغانستان موثر است. عامل اول، انجام فعالیت های پولشویی از سوی گروه های قاچاقچی مواد مخدر و نیز طالبان و عامل دوم، استفاده ایران از فضای اقتصادی افغانستان به منظور دور زدن تحریم هاست.

نیویورک تایمز با اشاره به اینکه ایران هم اکنون با هدف دور زدن تحریم های غرب، اقدام به خرید دلار و یورو در افغانستان می کند، می نویسد ممکن است این کشور از طریق خرید و فروش طلا نیز در پی تأمین هدفی مشابه باشد.

این روزنامه به نقل از یک دلال در کابل می نویسد تاجران طلا به ایران کمک می کنند تا در افغانستان فلزات گرانبها خریداری کند. ایران بهای این فلزات را در قالب نفت و یا ریال پرداخت می کند؛ زیرا ریال ایران در غرب افغانستان پولی رایج به شمار می رود.

به گفته وی، پس از انجام این کار، طلای خریداری شده به دبی منتقل می شود تا با فروش در آنجا، وجه آن به صورت دلار دریافت شود. این دلارها سپس برای خرید کالاهای مورد نیاز ایران، به چین منتقل می شود و یا به همان صورت به ایران ارسال می گردد.

گزارش ها درباره استفاده ایران از طلای افغانستان به منظور دور زدن تحریم ها، تنها چند هفته پس از آن منتشر می شود که دولت ترکیه نیز به طور رسمی مبادله طلای خود با نفت ایران را تأیید کرد. البته تفاوت در این زمینه، رسمی بودن این تجارت درباره ترکیه و غیررسمی بودن آن در رابطه با افغانستان است.

به این ترتیب، باید افغانستان را جدیدترین کانالی دانست که به منظور دور زدن تحریم های یکجانبه وضع شده از سوی غرب، مورد استفاده ایران قرار می گیرد.