عضو تيم مذاكرات هسته اي در دوره
اصلاحات اعلام كرد دولت آمريكا هيچ اختياري از خود براي حل و فصل قانوني چالش هسته
اي با ايران ندارد.
حسين موسويان معاون حسن روحاني 4 سال پيش به خاطر برخي اتهامات بازداشت و محكوم شد.
وي پس از يك سال بازداشت و ممنوعيت داشتن مسئوليت هاي ديپلماتيك براي 5 سال، به
آمريكا رفت.
وي در مصاحبه با صداي آمريكا با بيان اينكه به مذاكرات آژانس در تهران خيلي اميدوار
نيست و علت هم اين است كه مسئله هسته اي ايران، سياسي است و نه فني، اضافه كرد:
آژانس به هيچ عنوان توان و اختيار لازم براي بحث و گفتگو و احياناً توافق بر سر
موضوعات سياسي را ندارد. آژانس از ايران مي خواهد كه ابتدا پروتكل الحاقي را اجرا
كند و نيز تقاضاي دسترسي بيشتر به مراكز مربوطه را دارد. ايران در حال حاضر از
اعضاي امضاكننده پادمان است و آن را بطور كامل در چهارچوب آژانس رعايت مي كند. اما
آژانس شش-هفت سالي است كه بر اجراي پروتكل الحاقي تأكيد مي گذارد. آژانس ابعاد
احتمالي نظامي را مد نظر قرار داده كه دسترسي هايي فراتر از پروتكل الحاقي و
نامحدود را مد نظر دارد. [اما] حتي اگر ايران آمادگي چنين كاري را داشته باشد،
آژانس توانايي و اختيار كافي براي انجام عمل متقابل را ندارد. ابتدا بايد توافقي
ميان ايران و 1+5 بر سر بسته اي فراگير حاصل شود تا بر مبناي طرحي گام به گام
بتوانند روي مسائل سياسي به توافق برسند و بعد اين مأموريت به آژانس محول شود تا با
سفر به تهران بتواند روي مسائل فني با ايران به توافق برسد. بازديد از پارچين
مستلزم آن است كه ايران پروتكل الحاقي را عملاً اجرا كند. براي اين منظور، ايران
قطعاً خواهان اقدامي متقابل خواهد بود. آنها نمي توانند پروتكل الحاقي را براي هيچ
به اجرا درآورند.
وي با بيان اينكه كنگره آمريكا در برابر به رسميت شناختن حق غني سازي ايران مخالفت
مي كند، گفت: درنتيجه توانايي اوباما در اين زمينه محدود است. كنگره با تصويب تحريم
هاي جديد عليه ايران موضع خود را نشان داد كه فقط خواهان اعمال فشار است.
موسويان با تأكيد بر اينكه اوباما اختياردار نيست، اضافه كرد: در ايران هم چنين
اجماعي وجود ندارد اما يك نفر هست كه تصميم گيرنده نهايي است. حتي در صورت اختلاف
بين دولت و مجلس، وقتي مقام رهبري تصميم مي گيرند، همه اطاعت مي كنند. امتيازي كه
در ايران وجود دارد اين است كه عليرغم همه اختلافات در درون نظام، و بين مجلس و
دولت، يك تصميم گيرنده نهايي وجود دارد كه رهبر انقلاب است. اما در واشنگتن نه
اجماعي وجود دارد و نه كسي هست كه تصميم نهايي را بگيرد. اين يك مشكل است. مشكل دوم
اين است كه اعضاي گروه 1+5 هم با هم اختلاف نظر دارند. اما براساس آنچه كه از منابع
موثق شنيده ام، آمريكا و اروپايي ها «طرحي گام به گام» را تهيه كردند و آن را چند
ماه پيش، در جريان اجلاس عراق، به تهران ارائه داده اند. هيچ امتياز عمده اي در آن
براي ايران وجود ندارد. دليلش هم اين است كه دولت اوباما قدرت كافي براي برداشتن
تحريم ها را ندارد. اين امر در توان و در حيطه اختيارات كنگره است. و كنگره هم قصدي
براي انجام آن ندارد.
وي در پاسخ اين پرسش كه آيا اعمال تحريم ها مانع پيشروي فعاليت هاي هسته اي ايران
نشده يا حداقل آن را كند نكرده اند؟ گفت: تهديد ايران و افزايش تحريم ها غير سازنده
بوده اند. به دنبال تحريم ها بود كه ايران قابليت هاي غني سازي اش را ارتقا داد.
برگرديد به سال 2006، ايران ذخيره اندكي از اورانيوم غني شده را داشت. امروزه بعد
از چهار پنج سال، و بعد از تصويب چهار پنج قطعنامه و اعمال تحريم هاي بيشتر، ذخاير
اورانيوم غني شده ايران به حدود 7 هزار كيلوگرم رسيده. در سال 2005 يا 2006، ايران
حدود هزار سانتريفيوژ داشت، اما بعد از همه آن قطعنامه ها، ايران حالا حدود 10 هزار
سانتريفيوژ دارد. حتي درجه غني سازي هم فرق كرده، آن زمان ايران تا سطح سه، چهار و
پنج درصد غني سازي مي كرد، اما بعد از اعمال تحريم ها، الان در سطح 20 درصد غني
سازي مي كند.
موسويان درباره اين پرسش كه «پس به دنبال تحريم ها، ايران سازشي از خود نشان نخواهد
داد» گفت: دقيقاً، نتيجه معكوس هم دارد. رفتار سياسي ايران، زير فشار و تهديد،
كاملاً متفاوت شده. اگر آنها مي خواهند كه ايران انعطاف پذيري بيشتري نشان دهد و
همكاري كند، بايد اين را بفهمند كه تهران، تحت فشار و تهديد، نمي تواند چنين خواسته
اي را اجابت كند. اين بدين خاطر است كه قدرت هاي غربي، واقعيت هاي درون ايران را
درك نمي كنند. آنها فكر مي كنند كه مي توانند با افزايش تحريم ها و اعمال فشار،
ايران را وادار كنند تا سياست هاي هسته اي اش را تغيير دهد. اما اين اتفاق رخ
نخواهد داد.
وي پس از بيان اينكه ايران درباره تأسيسات اتمي خود قائل به شفافيت است، با اين
سؤال مواجه شد كه «آيا فردو را تعطيل مي كند؟». موسويان در پاسخ اظهار داشت: شما
مسائل را با هم قاطي مي كنيد؛ شفافيت هيچ ارتباطي به تعطيلي فردو ندارد. شفافيت
بخرج دادن كه ارتباطي به تعليق ندارد. شفافيت يعني، ايران به آژانس اجازه بازرسي
هايي كه مورد نيازش هست را بدهد. اگر بخواهيد ده تا سايت غني سازي بسازيد كه مي
توانيد براساس NPT اين كار را بكنيد. اين حق مشروع تك تك اعضاي NPT است.
خبرنگار صداي آمريكا همچنين از موسويان پرسيد: «چرا در ايران در مورد برنامه هسته
اي كسي مطلبي نمي نويسد و سكوت مطلق است؟» و او پاسخ داد: چون كه امروزه اجماعي در
داخل كشور وجود داشته بدين ترتيب كه اين صرفاً موضوعي سياسي است؛ و گروه 1+5 هم در
موقعيتي نيست كه براي برون رفت از اين بن بست توافقي واقعي داشته باشد، دقيقاً
بخاطر همان دلايلي كه قبلاً گفتم. اول اين كه در واشنگتن اختلاف نظر هست و دوم اين
كه در درون 1+5 هم اختلاف نظر وجود دارد.