به گزارش 598 به نقل از اشراف، اندیشکده «دفاع از دموکراسی» در مقالهای
به قلم «مارک دوبوویتز» ، مینویسد: رئیسجمهور «باراک اوباما» که از
انتخاب مجدد خود خوش و خرم است، برای حرکت جهت گفتگو با ایران برای رسیدن
به توافق در خصوص برنامه هستهای آن، وقت تلف نمیکند. حتی همان طور که
هفته گذشته دولت [اوباما] سعی کرد ناآرامی در غزه را کنترل کند، مقامات سخت
در تلاش هستند پیشنهادهای ایالات متحده برای منع ایران از توسعه سلاح
هستهای را تدوین کنند. رئیسجمهور اظهار امیدواری میکند «در ماههای آتی»
به ابتکار جدید دیپلماتیک خود بپردازد.
پیشنهاد تحریمهای جدید از سوی دو عضو جمهوریخواه و دموکرات سنا
با
این حال، در «کاپیتول هیل» ، ابتکار دیگری در مورد ایران در راه است. وقتی
این هفته مجلس سنا لایحه اختیارات دفاع مالی 2013 را مورد بحث قرار دهد،
انتظار میرود «مارک استیون کرک» جمهوریخواهی از ایلینویز و دموکراتی از
نیوجرسی، «رابرت منندز» تحریمهای بسیار زیادی علیه ایران به عنوان ماده
الحاقی قانونی که باید تصویب شود، پیشنهاد کنند. پیشنهادهای جدید از
تحریمهای موجود پیشی گرفته، تقریبا بر تمام اشکال تجارت بینالمللی با
ایران، به طور کارآمدی اعمال تحریم کرده و سایر کشورها را با تهدید به از
دست دادن دسترسی به بازار ایالات متحده ملزم خواهد کرد ذخایر پول خارجی
ایران را مسدود کنند.
رویکردهای متفاوت دولت و کنگره آمریکا نسبت به تحریمها علیه ایران
ابتکار عمل کاخ سفید و کنگره حاکی از رویکردهای به شدت
متفاوت برای برخورد با ایران است. دولت، تحریمهای موجود را در آوردن ایران
بر سر میز مذاکره، تاکنون موفقیتآمیز قلمداد میکند. با این حال، «منندز»
، «کرک» و سایر احزاب، ایالات متحده را در یک مسابقه محکوم به شکست علیه
تلاش ایران برای سلاح هستهای، میبینند.
نظر مدیر اندیشکده دفاع از دموکراسی در مورد تحریمها
«مارک
دوبوویتز» ، مدیرعامل اندیشکده نومحافظهکار دفاع از دموکراسی که در ترسیم
لایحه جدید تحریمها از نزدیک با «کرک» و «منندز» کار کرده است، اظهار
میدارد «ما در صدد افزایش تدریجی تحریمها نیستیم. زمان برای تدریجگرایی
به پایان رسیده است. تحریمها به ایران میگوید ما قصد داریم اقتصاد شما را
ساقط کنیم. ما میخواهیم آن را از هم بپاشیم و قصد داریم این کار را سریع
انجام دهیم. تنها چارهای که در این لحظه دارید، این است که بر سر میز
مذاکره بازگشته و با ما به توافقی برسید که تعهدات خود را طبق قانون
بینالمللی اجرا کنید.»
قانون جدید تحریمها قدرت ابطال قابلتوجهی به رئیسجمهور نمیدهد
با
کمال تعجب تاکنون در مورد این اقدام مملو از مضامین سیاسی، دیپلماتیک و
راهبردی، مباحثه اندکی در کنگره انجام شده، یا از سوی کاخ سفید درباره
زمانبندی آن، شانس نتایج دیپلماتیک برای آن یا هدف نهایی آن، اظهارنظر
اندکی ابراز شده است.
این قانون، بدون اینکه قدرت ابطال قابلتوجهی به رئیسجمهور بدهد،
ممکن است انعطافپذیری دیپلماتیک «اوباما» در مذاکره با ایران را محدود
کرده، به طور موثر به تندروهای کنگره اجازه دهد کنترل آنچه را که وی
میتواند ارایه کرده و تسلیم کند، در دست گیرند. این قانون، حتی با ابطال،
ممکن است تندروهای ایرانی را تقویت کند که هرگز در وهله اول ایده مذاکره با
ایالات متحده را نمیخواستند و تلاش دیپلماتیک «اوباما» را نقش بر آب
میکنند. سپس ایالات متحده گام بسیار بزرگی بر خواهد داشت که به اقدام
نظامی علیه تاسیسات هستهای ایران نزدیکتر بوده و به طور اجتنابناپذیری
اقدام تلافیجویانه را به دنبال خواهد داشت.
لایحه جدید تحریمها، نابهنگام و زیانبار است
«گری
سیک» در مورد ایران که در شورای امنیت ملی هر دو دولت جمهوریخواه و
دموکرات، خدمت میکرد، اظهار داشت، «به هر جهت، این لایحه نابهنگام و
زیانبار است مگر اینکه هدف خود شما اعمال فشار اجباری بر ایران باشد به
این امید که حکومت ایران سقوط خواهد کرد که احتمالا نخواهد کرد. خلاصه
کلام، این لایحه رفتن به جنگ ایران است. و عمدتا هیچ کس در کنگره مایل نیست
بایستد و بگوید، «یک دقیقه صبر کنید، آیا این منطقی است؟»
ماده قانونی ضمیمه لایحه اختیارات دفاع 2012
مشکلات تسلیم لایحه
«کرک» و «منندز» سابقه اصلاح موفقیتآمیز قانون فوری را دارند تا
تحریمهای شدید ایران را برخلاف خواستههای «اوباما» منظور کنند. دسامبر
گذشته، آنها به لایحه اختیارات دفاع 2012 ماده قانونی را ضمیمه کردند که
بسیاری از معاملات با بانک مرکزی ایران، قطب مالی تجارت نفتی ایران، را
تحریم میکرد. به رغم مخالفتهای کاخ سفید، مجلس سنا این ماده الحاقی را با
رای 0ـ100 تصویب کرد. با توجه به اینکه کاخ سفید اکثریت ضد وتو دیگری را
شرط میکند، «اوباما» چارهای نداشت جز اینکه لایحه را امضا کرده و تبدیل
به قانون کند.
تعداد زیادی از قانونگذاران هر دو حزب برای تحریمهای جدید ابراز
اشتیاق کردهاند، حتی با اینکه بسیاری از آنها میگویند هنوز پیشنهاد را
نخواندهاند.
کنگره آمریکا همواره جلوتر از دولت حرکت میکند
سناتور
دموکرات کالیفرنیا، «باربارا باکسر» ، عضو ارشد کمیته روابط خارجی،
میگوید، «تصور میکنم فکر خوبی است. اگر به سابقه نقش کنگره در این مسایل
نگاه کنید، کنگره همواره خیلی جلوتر بوده است. ما باید به ایران اعلام کنیم
بسیاری از ما ناظر هستیم و اوضاع میتواند حتی سختتر شود.»
سناتور جمهوریخواه جورجیا، «ساکسبی چامبلیس» ، نایب رئیس کمیته
منتخب اطلاعات، اظهار میدارد «برای جلب توجه سران ایران، تحریمهای
شدیدتری مورد نیاز است. در اقدام به جدیتر کردن تحریمها و سختتر کردن
آنها طی این دوره زمانی که رئیسجمهور ظاهرا سعی میکند توجه بیشتری از
ایرانیان جلب کند، مشکلی وجود ندارد. آنها الان توجهی به ما نمیکنند.»
گفتگو در خصوص تحریمها متوقف شده و تمام احزاب منتظر نتیجه انتخابات بودند
در
واقع، ناظران ایران ابراز میکنند، در ماه آوریل که ایران در دور اول
گفتگو با ایالات متحده و پنج قدرت مهم دیگر در مساله هستهای، به دنبال
معافیت از تحریمها بود، «اوباما» دستورکاری برای مذاکره ارایه نکرد.
بسیاری از مقامات سابق که بدون نام سخن میگویند، اظهار میدارند «اوباما»
در خلال مبارزه انتخاباتی دور دوم خود، نگران بود هرگونه پیشنهاد مخالف که
برداشتن تدریجی تحریمها را ایجاب کند، وی را در معرض این انتقاد قرار
خواهد داد که وی نسبت به ایران به اندازه کافی سفت و سخت نیست. بعد از سه
جلسه و چندین نشست سطح پایینتر، گفتگوها متوقف شد در حالی که تمام احزاب
منتظر نتایج انتخابات ایالات متحده بودند.
«اوباما» تلاش میکند مساله هستهای را از طریق دیپلماسی حل کند
حال
به نظر میرسد «اوباما» مصمم است تا آخرین نفس تلاش کند مساله هستهای را
به طور دیپلماتیک حل کند. رئیسجمهور در کنفرانس خبری خود در 14 نوامبر
ابراز داشت، «سعی خواهم کرد در ماههای آینده ببینم آیا میتوانیم باب
گفتگو بین ایران و نه فقط ما بلکه جامعه بینالملل را باز کنیم، ببینم آیا
میتوانیم این مساله را حل کنیم. ما نمیخواهیم جزییات دیپلماتیک یا
پروتکلها ما را محدود کنند. اگر ایران جدا خواستار حل این مساله باشد،
آنها در موقعیتی خواهند بود که آن را حل کنند.»
هفته پیش، وی معاون وزیر امور خارجه در امور سیاسی، «وندی شرمن» را برای مذاکرات بینالمللی درباره ایران، به بروکسل فرستاد.
بسیاری از مذاکرات بین کشورهای بیگانه، مستلزم دور طولانی گفتگوها و توافقها است
مساله این است که اگر طرحهای «کرک» و «منندز»
تبدیل به قانون شود، «اوباما» تا چه حد احساس تقید به کنگره خواهد کرد.
بسیاری از مذاکرات بین کشورهای بیگانه، دور طولانی گفتگوها و توافقها را
ایجاب میکند.
«ولی ناصر» ،کارشناس سابق ایرانی در شورای امنیت ملی «اوباما» و
اکنون مدیر دانشکده مطالعات بینالمللی جان هاپکینز، هشدار میدهد،
«دیپلماسی احتمالا زمانبر بوده و پس و پیش زیادی داشته و چانهزنی زیادی
بر سر جزییات انجام خواهد شد».
«سیک» ، استاد مطالعات خاورمیانه در دانشگاه کلمبیا، میگوید،
«واقعیت این است که لایحه دفاعی امضا میشود، رئیسجمهور برای مصالحه بدون
قدرت ابطال، توانایی بسیار محدودی دارد. کنگره اساسا اصرار دارد اگر
رئیسجمهور بخواهد با ایران توافق کند، کنگره قصد دارد نظارت کند وی کدام
تحریمها را میتواند بردارد و کدام را نمیتواند.». « پیلار» ، کارشناس
بازنشسته سیا در زمینه ایران، میافزاید، «این کار، گذاشتن پیشنهادهای
متقاعدکننده و قابل تسلیم روی میز را برای «اوباما» به مراتب پیچیدهتر
میکند.»
ایران تولید اورانیوم 20 درصد غنیشده خود را بالا نبرده است
گزارش
آژانس بینالمللی انرژی اتمی حاکی است اکنون ایران میتواند تولید
اورانیوم 20 درصد غنیشده خود را دو برابر کند که به راحتی میتوان آن را
به هسته بمب تبدیل کرد. اما گزارش آژانس اظهار میکند ایران تولید را بالا
نبرده، یک دریچه چندماهه برای تدوین راهحل دیپلماتیکی که ممکن است اقدام
نظامی را دفع کند، در اختیار «اوباما» و متحدین بینالمللی وی، روسیه، چین،
انگلیس، فرانسه و آلمان، قرار داده است.
مساله اضطراری تلاش برای منع ایران از تبدیل به یک قدرت آستانه هستهای ، است
«دوبوویتز»
ابراز میدارد مادام که سانتریفیوژهای ایران در چرخش هستند، این دریچه
بسته است. وی میگوید مساله اضطراری، تلاش برای منع ایران از تبدیل شدن به
یک به اصطلاح «قدرت آستانه هستهای » است و این قدرت هستهای، کشوری است که
اگر تصمیم بگیرد، اورانیوم تسلیحاتی کافی برای سر هم کردن یک بمب را در
اختیار دارد. «دوبوویتز» میگوید، هر چه ایران به این آستانه نزدیکتر شود،
بیشتر احتمال دارد [آیتالله] خامنهای بتواند با درخواست برداشتن فوری
تحریمها در عوض توافق برای عبور نکردن از این آستانه، از ایالات متحده و
متحدین آن حقالسکوت بگیرد. وی میافزاید، در این هنگام، ایالات متحده و
قدرتهای مهم از هم جدا شده و برخی از آنها سیاست رفع تحریمها به جای
مقابله نظامی را انتخاب خواهند کرد.
اسرائیل برآورد میکند ایران تابستان آینده به آستانه هستهای نزدیک میشود
بنابراین، وی استدلال میکند برای فروپاشی اقتصاد ایران
قبل از اینکه بتواند به آستانه هستهای نزدیک شود که اسرائیل تابستان آینده
را برآورد میکند، تحریمهای دیگری مورد نیاز است. «دوبوویتز» اظهار
میدارد تحریمها حداقل شش ماه زمان میخواهد تا حساب سران این کشور را
تغییر دهد. این یعنی تحریمها تقریبا باید فوری عملی شود. وی افزود، «شما
میخواهید تحریمها را تشدید کنید تا آنها را به نقطهای برسانید که مجبور
شوند چشم بر هم بزنند زیرا به فروپاشی اقتصادی و تهدید بقای حکومت خود
خیره شدهاند.
اعتقاد سناتور جمهوریخواه بر افزایش مرحلهای تحریمها
علاوه
بر «منندز» و «کرک» ، بسیاری از قانونگذاران دیگر از فرمولبندی
«دوبوویتز» استقبال کردهاند. سناتور جمهوریخواه نیوهمپشایر، «کلی آیوت»،
ابراز میدارد، «من فکر میکنم افزایش مرحلهای تحریمها به دولت کمک خواهد
کرد. اگر رئیسجمهور به تلاش برای حل بحران با ایران ادامه دهد، میتواند
از ما مثل پلیس بد برای گفتن «شما باید این مساله را حل کنید، وگرنه اینها
تحریمهایی هستند که کنگره آماده تصویب آنها است»، استفاده کند. شما قبلا
اثر زیانبار [تحریمها] را بر اقتصاد خود دیدهاید. این کار، شما را
متوقف خواهد کرد.»
سناتور جمهوریخواه کانزاس دیپلماسی را بر تحریم ترجیح میدهد
حمایت
از زبان تحریمها، به اتفاق آرا نیست. برخی قانونگذاران میگویند قبل از
اعمال اقدامات سفت و سخت، باید به «اوباما» زمان بیشتری برای دیپلماسی
بدهیم. سناتور جمهوریخواه کانزاس، «پت رابرتز» ، رئیس سابق کمیته اطلاعات،
میگوید، «من دیپلماسی را بر تحریمها ترجیح میدهم، پس از آن تحریمهای
شدیدتر و ببینید به کجا میرسید. من خیلی مطمئن نیستم با یک ضربه موثر شروع
کنید.»
بعید است چین و هند، بزرگترین خریداران نفت ایران از تحریمها تبعیت کنند
همچنین ابدا معلوم نیست تحریمهای دیگر، حکومت ایران را
سرنگون کند. کارشناسان تجارت خارجی میگویند بعید است این اقدام تبعیت
بزرگترین مشتریان نفت ایران، چین و هند را کسب کند که با کاهش اما نه
خاتمه دادن خرید نفت، در دور آخر تحریمها اغماض ایالات متحده را کسب
کردند.
«ویلیام رانیش» ، رئیس شورای ملی تجارت خارجی، اظهار میدارد
«تحریمها موثر نخواهد بود مگر اینکه همکاری این دو کشور را داشته باشید.
با توجه به اکراه آنها از همکاری با دور آخر تحریمها، مشکل میتوان تصور
کرد آنها دور جدیدی را آغاز کنند.»
سناتورهای تندرو به بستن تمام گزینههای صلحآمیز تمایل دارند
«سیک» از کلمبیا و سایر ناظران ایران گمان میکنند
تندروهایی نظیر «کرک» و منندز تصور نمیکنند ایالات متحده و متحدین آن
بتوانند اصلا مساله هستهای ایران را به طور دیپلماتیک حل کنند. آنها با
توجه به اقداماتی مانند تحریمهای جدید، ممکن است واقعا مایل به بستن تمام
گزینههای صلحآمیز بوده، اقدام نظامی را به عنوان تنها جایگزین باقی
بگذارند.
قانونگذاران این گمانها را رد کرده، متذکر میشوند این آخرین
لایحه تحریمها است که ایران را به میز مذاکره باز میگرداند. آنها با
ارایه تحریمهای جدید تاکید میکنند صرفا سعی میکنند دست مذاکره
رئیسجمهور را تقویت کنند.
لایحه جدید تحریمها، مساله هستهای ایران را به بدترین شکل ممکن در میآورد
در
گذشته، هم دولت «اوباما» و هم «جورج بوش» توانستند از اختیار ابطال برای
گریز از سختترین تحریمهای کنگره علیه ایران، استفاده کرده، چنین استدلال
کنند که دیپلماسی نرم در خطر است و اگر گفتگوها شکست بخورد، کنگره سرزنش
خواهد شد.
وقتی کنگره تحریمهای فعلی را برخلاف مخالفتهای دولت، تصویب کرد،
این استدلال خریداری نداشت. «رانیش» ، کارمند سابق کمیته تخصیص اعتبارات
کاخ سفید، در «کاپیتول هیل» در خصوص این جو ابراز میدارد، «شاید صبر تمام
شده است. شاید اینها صرفا نمیخواهند دیگر خریدار این استدلالها باشند.
این چیزها پیش میآید.»
با یقین به اینکه شکست، چشماندازهای جنگ دیگر خاورمیانه را تقویت
خواهد کرد، هرگونه مذاکره با ایران احتمال دارد برای مدتی ادامه داشته
باشد. مشکل یا مزیت لایحه جدید تحریمها، بسته به اعتماد به دیپلماسی، این
است که میتواند مساله هستهای ایران را بسیار سریعتر به بدترین شکل ممکن
در آورد.