در بخش پایانی برنامه تلویزیونی «هفت» شب گذشته درباره حواشی فیلم «من مادر هستم» به کارگردانی فریدون جیرانی با حضور حجت الاسلام رسایی عضو شورای پروانه نمایش و عضو کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی و سید ضیاء هاشمی رئیس اتحادیه تهیه کنندگان صحبت شد . در ابتدا حجت الاسلام رسایی با اشاره به این این مناظره باید با حضور یکی از مسئولین سینمایی صورت می گرفت گفت: من برای مناظره نیامدم طرف و مخاطب اصلی من ایشان نیستند اشکالات در حوزه مدیریت سینما است ایشان به دلیل حضور در اتحادیه تهیه کنندگان ازبخش خصوصی دفاع می کنند و دغدعه هایشان رامی شنویم . مسئولین که حوزه فرهنگ در اختیارشان است باید در این جلسه حضور داشتند . حضورم در این برنامه تنها به دفاع از حوزه فرهنگ است نمایندگی تشکل یا جریان خاصی نیستم دغدغه شخصی خودم است .
رسایی: مشکل اصلی سینما سیاستگذاری و آئین نامه هاست/ زمان اجرای بند «میم» وصیت نامه نیست
وی در ادامه گفت: مشکل اصلی ما در حوزه سینما این است که متاسفانه هنوز هم ا زجهت سیاستگذاری و آئین نامه ها دچار مشکل هستیم. آئین نامه مربوط به سالها پیش است در حالی که هم خانواده سینما و هم ابزار آن گسترده شدند چرا هیچ تمهیدی برای تغییر آیین نامه صورت نمی گیرد. نهایت کاری که در حوزه سینما صورت می گیرد این است که مسئولین فرهنگی منتظرند فیلم ساخته شده و در نهیات زحمت ممیزی را می کشند صحنه هایی را حذف می کنند. باید برخورد فرهنگی شود.بند «میم» وصیت نامه امام در حال حاضر که مسئولین فعال هستند جایز نیست آن در زمانی قابل اجرا است که مسئولین در غفلت باشند اما کمیسیون فرهنگی، نمایندگان مجلس برنامه می گذارند و ما نمی توانیم بگوییم زمان اجرای بند «میم» وصیت نامه است .
رسایی: در جلسه شورای نمایش با اکثریت آرا رد شد/ فیلم قصاص را زیر سوال می برد
وی در ادامه توضیح داد: فیلم را سه بار دیدم. به خود آقای جیرانی گفتم به شرط اصلاحات فیلم خوبی می تواند باشد. در ابتدا به اتفاق آرا در شورای نمایش رد شد بنده د ر آن جلسه نبودم به دلیل اهمیت موضوع و قصه و سازنده آن جداگانه فیلم را دیدم در جلسه بعدی گفتم ازنمایش فیلم دفاع می کنم ولی به شرط . بخشهایی از فیلم باید حذف شود و اسم فیلم عوض شود. سه شخصیت زن مادر هستند و هیچ یک براساس فرهنگ دینی ، ملی و بومی ما مادر به معنایی که می پذیریم نیستند. دوستان شورای پروانه نمایش پذیرفتند اصلاحات انجام شود . فیلم دو خانواده را نشان می دهد که متاسفانه روابط محرم و نامحرم را رعایت نمی کنند، پایبندی به سبک زندگی اصیل ایرانی و دینی ندارند و در تربیت فرزند مراقبت نمی کنند. برخی از صحنه ها از جمله سیگار کشیدن و لمس بدن بازیگر در فیلم است که مشکل اصلی این نیست مشکل اصلی فیلم نتیجه گیری است و قصاص را زیر سوال می برد. شاید کارگردان تسلط به سینما داشته باشد اما تسلط به مذهب ندارد و همین امر باعث شده از این امر غفلت شود و چیزی که مد نظر داشته درنیامده است.
هاشمی: «من مادر هستم» هشداری برای جوانان و خانواده ها
در ادامه بحث سید ضیاءهاشمی گفت :این بحث نظری است درفیلمنامه هر چه بنویسید به انحاء و نظرات مختلف کارگردان می توان آن را به تصویر کشید. در خصوص آیین نامه مشکلی نیست باید رعایت شود اما بحث اعتماد به کارگردان است . هر دوره محکم گرفتیم نتیجه معکوس داشته است. جیرانی و تیمشان با درایت به سمت به تصویر کشیدن خانواده ای رفته که به سبک غربی زندگی می کند و بی بند و باری را در آن به خوبی نشان داده وعاقبت آنها را به نمایش می گذارد. این تبعات برای کشور وجود دارد جمعیتی از این دست باشد. نمایش برخی از صحنه ها هوشمندانه و از حسن های فیلم است البته نقاط ضعفی هم دارد.
وی در ادامه گفت: ما مظاهر فساد را به ندرت می توانیم نشان دهیم. ما هم با نمایش شیشه مشروب و سیگار کشیدن مخالفیم اما سبک زندگی غربی را چگونه باید نشان دهیم با چه ابزاری؟ این فیلم به نظرم هشداری برای خانواده ها و جوانان است و تاثیرات زندگی غربی و یک شبه ره صدساله رفتن را به خوبی نشان مید هد.
رسایی در ادامه به اشکالات فیلم در بخش پایان اشاره دارد و گفت: جیرانی دو خانواده بی بند و
بار را نشان میدهد از این جهات اشکالی نیست. بحث در ده دقیقه پایانی است . دادگاه محاکمه دختر برگزار می شود، دردادگاه نادر پدر آوا که وکیل است توضیح می دهد ما جوان بودیم و با سیمین زن مقتول ارتباط داشتم و باعث شد تا فرزندی سقط شود و او از من گذشت اما امروز او تقاضای قصاص کرده است . با این دیالوگ ها پدر مقصر معرفی می شود در حالی که دختر مقصر است و باید تاوان بدهد. اما به بیننده این انتقال می یابد که پدر در جوانی مقصر بوده ولی امروز دختر تقاص عمل پدر را پس می دهد ظرافت هنر و سینما همین است . تصویر تاثیرگذار است. بیننده با دختر همذات پنداری می کند در حالی که دختر تقاص عمل خودش را پس می دهد و پدر هم باید مجازات شود و حکم قصاص صادر می شود. صحنه های قصاص دختر صحنه های عاطفی است که در ارتباط با مخاطب بسیار موثر است.
وی درباره نام فیلم هم توضیح داد: براساس فرهنگ رایج دنیا هرکه بچه به دنیا می آورد مادر است اما مادر در فرهنگ دینی ما سکاندار خانه است که در فیلم دیده نمی شود در سه شخصیت داستان زنان مشکل دارند و هیچ کجا مادری دیده نمی شود.
هاشمی درباره نام فیلم توضیح داد: مادر آوا به هیچ وجه مادر نبود و خود آوا تا نزدیک مرگ هم نام مادرش را صدا می کرد این معنایش این است که خانواده از هم گسیخته، دختر از استفاده کلمه مادر هم امتناع می کند و اکراه دارد.
موسوی: «من مادر هستم» اخلاقی ترین فیلم کارنامه کاری من است
در ادامه بحث سید غلامرضا موسوی در ارتباط تلفنی از رسایی برای توضیحات کامل درباره بند «میم» وصیت نامه تشکر کرده و گفت: جناب رسایی درباره وصیت نامه امام نکته بسیار خوبی را فرمودند متاسفانه برخی از دوستان قبل ازاینکه فیلم را ببینند فیلم را ندیده قضاوت می کنند. همانگونه که در اطلاعیه ذکر شد فیلم ما نه درباره خیانت است، نه درباره زنا و نه درباره فحشا است. فیلم ما اخلاقی است و یک نوع زندگی غربی و تبعات آن را به چالش می کشد اینکه ندیده تحت تاثیر تحریکات پشت پرده هستند من تعجب می کنم
وی در ادامه گفت: متاسفانه برخی تحلیل شخصی خودشان را دارند و بر اساس آن حکم صادر می کنند .تعبیرها در کار فرهنگی مختلف است و برداشت کار هنری متفاوت است. باید اینجا بگویم این فیلم اخلاقی ترین فیلم در سابقه تولیدم است. همه دوستان تشویق می کنند. رضا میرکریمی در یادداشتی نوشته است: من نفهمیدم چرا با پخش فیلم مخالفند. تراز قانون است من نمی دانم چرا خودشان را قانون می بینند. با این رفتار سنگ روی سنگ بند نمی شود. حقتان است اطلاع رسانی کنید اما مردم عاقل و بالغ هستند قیم مابانه با مردم برخورد نکنید
جلیلی : فیلم قابل توقیف و پیگیری قانونی است/ نظام قضایی اسلام را زیر سوال برده است
در ادامه بحث وحید جلیلی کارشناس فرهنگی پشت خط ارتباطی برنامه هفت آمد و درباره اشکالات حقوقی فیلم توضیح داد: نکات متعددی است که می توان طرح کرد. این بحث جدی و مهمی است نباید ضایع شود تا این لحظه که رپرتاژ برای فیلم بود. فیلم را من دیدم به نظرم فیلم از این جهت که نشر اکاذیب می کند و تصویر دروغین از نظام قانون اسلامی ارایه می دهد قابل توقیف و پیگیری است. محور درام داستان اعدام دختری است که رابطه نامشروع داشته. طبق ماده 261اولیاء دم قصاص ورثه مقتول است شوهر یا زن نمی تواند برای اجرای قصاص اقدام کند. از سوی دیگر ماده دویست و بیست و شش قتل نفس صورت گرفته و زنای محسنه انجام شده و شرعا مهدورالدم است چنین اعدامی نظام قضایی اسلام را زیر سوال می برد. به عقیده من فیلم اعصاب خوردکنی است و کسانی که به تماشای فیلم می روند بدانند آوا طبق قانون قضایی اسلام اعدام نشده است.
در ادامه صحبت موسوی به توضیح درباره ماده 261اشاره کرد و گفت: اگر دقت کنید زن از برادر مقتول وکالت دارد و براساس کینه قبلی و اجازه از برادر مقتول تقاضای قصاص می کند.
رسایی در ادامه بحث گفت: اگر سازندگان اثر قصد زیر سوال بردن قصاص را ندارند اما این در فیلم دیده می شود من در شورا هم گفتم فیلم باید در قسمت دادگاه تمام شود زیرا در قسمت پایانی قصاص زیر سوال می رود. از سوی دیگر فیلم مشکل اعتقادی دارد مردم به ما اعتماد دارند دراینجا باید حاکمیت محکم وارد شود. اشکال اصلی من به دوستان است چرا برای این که هنرمند دلش می خواهد اینگونه فیلمش ساخته شود مجوز اکران می دهید. فیلم شروع اش با روانپزشک است و پایان هم همین طور است خانم چرا به روانپزشک مراجعه کرده چون قصاص انجام داده است و درگیر عذاب وجدان است . در دیالوگ فیلم است تو دچار کابوس وحشتناکی شدی و باید در بیمارستان بستری شود. قصاص باعث مشکلات روحی روانی برای فرد شده است.
سید ضیاء هاشمی در پاسخ به مسئله مطرح شده گفت :زن پریشان از قصاص نیست به خاطر بچه ناراحت است بیننده متوجه می شود که زن قصاص را به دلیل کینه انجام می دهد.
غلامرضا موسوی در ادامه بحث به دو نکته اشاره کرد و گفت: آقای رسایی اشاره دارند چرا نزد روانپزشک می رود منطق درست است به دلیل اینکه انتقام شخصی بوده و از وکالت برادربرای انتقام استفاده کرده است انتقام او را دچار عذاب وجدان کرده است . در فیلم اشاره می شود که زن وکالت از برادر دارد پس به لحاظ قانونی می تواند حکم قصاص را تقاضا کند.
جلیلی: سناریوی سینمای ایران را چه کسی می نویسد
وحید جلیلی در ادامه بحث به کارنامه جیرانی اشاره کرد و گفت: بحث من فرهنگی است. فریدون جیرانی کارگردان فیلم های «پارک وی»، «آب و آتش»، «سالاد فصل» است که در همه فیلم ها سبک خود را پی گرفته است . با سرمایه سازمان تبلیغات اسلامی «آب و آتش» را ساخت . من تنها دو شب است که از ممنوع التصویر از تلویزیون خارج شدم اما ایشان در همان زمان 400 ساعت آنتن زنده در اختیار داشتند. ما در بحث فیلمنامه نویسی شخصیت پردازی خاکستری داریم یعنی افراد نباید سفید یا سیاه مطلق باشند. الان اتفاقی که صورت گرفته فیلمنامه سینما ی ایران را چه کسی می نویسد که تصویر سیاه از ایران و ایرانی ارایه می کند و حاصلش می شود این گونه فیلم ها و فیلم «یک خانواده محترم» از کی تصویرنظام قضایی جمهوری اسلامی توسط فیلمنامه نویس و کارگردان اینگونه نمایش داده می شود. این فیلم به دلیل نشر اکاذیب قانون مجازات اسلامی قابل پیگرد است.
مسئولین فرهنگی ما چه می کنند.آقای جیرانی با این تفکرات و کارنامه آنتن زنده رسانه ملی را در اختیار داشت اما اگر چند حزب اللهی صحبت و اظهار نظر کنند اینها متهم به دیکتاتور و خفقان می شوند.
رسایی: اعتراضات طبیعی است اما جای اقدامات عملی نیست
عضو شورای نمایش در ادامه بحث گفت: اعتراض به فیلم طبیعی است، این موضع گیری ها از جمله موضع ائمه جمعه تشکل ها ، انصار حز بالله طبیعی است. این افراد حساسیت دارند و شمشیرهای نظام هستند اما در شرایط فعلی اقدامات عملی جایش نیست . وقتی هنرپیشه قلاده طلا راکتک می زنند نباید اعتراض کرد آن هم هنرمند است چرا باید زیر باد کتک برود و برخی صداها رانمی شنویم. مشکل اینجاست چرا امثال جلیلی اینگونه باید پشت آنتن صحبت کند ایشان دل پری دارند در حالی که هزینه های انقلاب روی دوش اینهاست برخورد بافتنه بر دوش اینهاست
عظیمی: آئین نامه جدید آماده است
عظیمی میرآبادی در پایان برنامه گفت: آئین نامه جدید شورا آماده شده است نگرانی ها مرتفع می شود. سینما یک هنر صنعت سهل و ممتنع است اما علم پیچیده ای است که فرآیند جواب میدهد کلیت فیلم چه تاثیری می گذارد.