در هدر دادن بیت المال صرفه جویی کنید!

نمی توانم با فیلم های جشنواره فجر احساس قرابت کنم، یا آنقدر از نظر ساختار ضعیف اند که چشم گیر نیستند یا به شدت تلخ و سیاهند، یا بی خاصیت و یا هر سه! سینمای امروز ما نتوانسته بازتاب علایق و نیازهای مردم باشد. این فقط یک ادعا نیست، از تعداد بسیار کم تماشاگران می توان بیمار بودن سینما را تشخیص داد. مردمی که خودشان را در قاب تصویر نمی بینند یا سرگرمی برایشان محسوب نشود، حق دارند بی تفاوت از کنار سینماها بگذرند.

به چند فیلم دیگر به صورت گذرا اشاراتی می کنم

راه آبی ابریشم: هزینه هنگفت برای پارس

به قول محمدباقر نمردیم و روی پرده سینما فیل هم دیدیم! راه آبی ابریشم فیلم با عظمتی است که بزرگ نیا با هزینه ی فارابی ساخته است. فیلم سفر جسورانه ناخدایی ایرانی به چین را در قرن چهارم حکایت می کند. فیلم آنقدر تصاویر ناب و جذاب دارد که بیننده را تا آخر با خود همراه کند اما داستان ضعیف و دستمالی شده و ریتم کند از جذابیت های کار کاسته است.

فیلم که تمام می شود از خود می پرسی: خب که چی؟ این همه هزینه برای چی؟ آیا اولین بودن ما ایرانیان در کشف راه دریایی از بندر سیراف به چین برای داستان فیلم کفایت می کند و می تواند پوششی بر عدم وجود درام پر کشش باشد.

راه آبی ابریشم با تمام نقاط مثبتی که دارد و بخشی از فرهنگ ایرانیان را به تصویر می کشد، مشکل درام دارد و از عجایب اینجا بود که جناب بزرگ نیا در کنفرانس خبری گفت به سینمای قصه گو علاقه دارد.

قصه داود و قمری: بی هیاهو برای برای هیچ

باور کنید این یک فیلم است. "مدیر یک صدابردار از او می خواهد برای تکمیل فیلم، صدای قمری پیدا کند و جوان بخت برگشته کل شهر را به دنبال صدای قمری می گردد و نهایتا صدای قمری را ضبط می کند" همین! باور کنید کلش همین بود و باور کنید تنها تهیه کننده ای که می تواند زیر بار این داستان برود یک مجموعه حکومتی به نام صدا و سینماست! ریتم کند، داستان بدون تعلیق و بی جاذبه بر سوالات محتوایی می افزاید. تنها مشتری این فیلم همان و صدا و سیماست و بس!

سفر سرخ: به بهانه ی جنگ برای عقده گشایی

اولین فیلم حمید فرخ نژاد که ده سال پیش در دعوای صدا و سیما و معاونت سینمایی وقت به محاق توقیف رفت به شدت تعجب آور است! تعجب آور از این باب که این فیلم برای چه تولید شد و برای چه سکانس یا دیالوگی توقیف شد؟ اگر قرار باشد سفر سرخ توقیفی محسوب شود نصف فیلم های جشنواره را باید توقیف کرد! سفر سرخ فیلم خوبی نیست ولی ارزش توقیف کردن هم ندارد! تعجب دوم اینکه صدا و سیما بر چه اساسی پول ساخت این فیلم را داده است؟ فیلم ساختارا" ضدارزشی است و بخش هایی از فیلم عقده گشایی بر علیه انقلابیون است! سومین تعجب را وقتی دچار می شوی که می فهمی فارابی برای رفع توقیف، فیلم را از صداوسیما خریده است! بر اساس چه منفعتی الله اعلم!

سفر سرخ روایتگر عقب نشینی گروهی است که در محاصره دشمن گیر افتاده اند و به بهانه ی جنگ به خیانت ها، حماقت ها و داغ بازی های قشری از اهالی جنگ می پردازد. در انتها هم نشان می دهد دیگران قربانی این خیانت و داغ بازی می شوند.

سفر سرخ به راحتی در عراق هم قابل نمایش است و بعید نیست از جشنواره های آنجا-اگر برایشان جشنواره ای مانده باشد- جایزه بگیرد! فرخ نژاد این فیلم را با بودجه بیت المال ساخته تا با آدم های امروزی که به هر دلیل نمی پسنددشان تسویه حساب کند!

صدای پای من: به شیرینی کودکی

مهرداد خوشبخت فیلمی پرجنب و جوش و گرم را برای قشر کودک ساخته است. این فیلم که با بودجه سیمافیلم ساخته شده، روایت نوجوانی است روستایی که رویای قهرمان شدن در مسابقات دومیدانی دارد. بر اثر اتفاقی به منطقه مین گذاری شده وارد می شود و پایش قطع می شود. او پس از یک دوره افسردگی با پای مصنوعیش مزه ی قهرمانی را می چشد.

استفاده از طبیعت زیبا، کادربندی پررنگ و لعاب و نشاط کودکانه، در کنار خلاقیت حرف زدن پای مصنوعی با کودک از نکات مثبت فیلم است ولی ساختار فیلم نامه ای تخت و قابل پیش بینی باعث می شود بتوان پیش بینی کرد باز هم تنها مشتری این فیلم فقط صداوسیما است.

آسمان محبوب: به بی ساختاری و نامفهومی شعرهای سپید

جمعیت انبوهی از اهالی هنر و رسانه برای دیدن آخرین ساخته داریوش مهرجویی به سینمای برج میلاد آمده بودند. موقع بیرون آمدن قیافه شان دیدنی بود. هر کسی به نحوی بد و بیراه می گفت. یکی می گفت: مسخره بازی در آورده و دست مان انداخته! یکی می گفت: پیر شده، مغزش هم پیر شده! دیگری می گفت: طنز ناخواسته بود. یکی محکم می گفت: اصلا فیلم نبود . . .خلاصه بنی بشر راضی ندیدم.

و از همان عجایب تکراری روزگار، این فیلم هم با بودجه ی سیمافیلم صدا و سیما ساخته شده بود و اگر سازنده ی فیلم مهرجویی نبود کار به عنوان یک اثر تجربی در حاشیه جشنواره گم می شد.

آسمان محبوب در خوشبینانه ترین حالت شعری است سپید که هیچ قانون و قاعده ای را رعایت نکرده و معنای آن را جز خدا و احتمالا سازندگانش کسی نمی فهمد. معانی ضد و نقیض بسیاری می شود برای فیلم تراشید ولی با ضعف های آشکار فنی و بی منطقی وقایع فیلم، جایی برای توجیه باقی نمی ماند.

********************

بخش قابل توجهی از فیلم های سینمای ایران با هزینه دستگاه های حکومتی ساخته می شود و تاسف آور است که هیچ کدام نه تنها نمی توانند قدمی در مسیر اهداف نظام بردارند بلکه حتی نمی توانند جنبه ی سرگرم کنندگی برای مردم داشته باشند.

اینکه کل سینما به سمت فیلم سازی هدفمند و جهت دار برود پیشکش، لااقل در هدر دادن بیت المال کمی احتیاط کنید!!