برنامههایی که بخشی به صورت غیر علنی و محرمانه و بخش دیگر به صورت علنی برگزار شده و حتی گزینههایی نیز در این برنامهها به عنوان کاندیداهای احتمالی اصلاحطلبان مطرح شده است.
مناسکی برای خاتمی
در یکی از این نشستهای انتخاباتی که مصطفی کواکبیان، دبیرکل حزب مردمسالاری بانی برگزاری آن شده و نام طرح مناسک را با خود یدک میکشید، بار دیگر نام سید محمد خاتمی به عنوان گزینه اصلی اصلاحطلبان مطرح شد؛ فردی که نامش پیوندی ناگسستنی با فتنه ۸۸ دارد.
البته این نشست در حالی برگزار شد که اگرچه کواکبیان کوشید تا با دعوت از چهرههای شاخص اصلاحطلبان و هدفگذاری برای ایجاد وحدت میان اصلاحطلبان بتواند جایگاهی خاص در میان سران این جریان پیدا کند اما عدم حضور چهرههای نامی جریان اصلاحطلب که نام هرکدام به عنوان یکی از گزینههای بالقوه کاندیداتوری این جریان مطرح است، این اجازه را به کواکبیان نداد که به هدف اصلی خود دست پیدا کند.
اگرچه در پایان تأکید همان اندک چهرههای حاضر در همایش روی نام خاتمی به عنوان گزینه مورد وثوق این جریان در انتخابات آتی، نشان داد که نشست مناسک در حقیقت برنامهریزی برای طرح مجدد نام خاتمی در جامعه سیاسی کشور است.
خاتمی به دنبال امتیازگیری از نظام
واقعیت آن است که در پس طرح نام خاتمی برای انتخابات آتی، پروژهای تازه از اصلاحطلبان نهفته است؛ بر این اساس آنها قصد دارند تا با تقویت خاتمی اقدام به پشتوانهسازی برای جبهه اصلاحات بکنند و سپس طرح امتیازگیری از نظام را کلید بزنند؛ امتیازگیریای که در آن از آزادی زندانیان تا بازگشت نیروهای اصلاحطلب به بدنه قدرت تعریف شده است.
این دقیقاً شروطی بود که خاتمی پیش از انتخابات مجلس نهم به عنوان پیش شرط حضور اصلاحطلبان در انتخابات مطرح کرد؛ پیششرطهایی که اگرچه عملی نشد اما باز هم خاتمی ترجیح داد برای آنکه نامش در جرگه ضد انقلاب مطرح نشود، در یکی از شهرهای حاشیهای تهران اقدام به شرکت در انتخابات کند.
تمامی اینها در حالی بود که پس از آنکه طرح هماهنگ و مشترک اپوزیسیون و اصلاحطلبان در خصوص تحریم انتخابات با حضور پرشور مردم شکست خورد و خاتمی به عنوان یکی از لیدرهای اصلاحات که نقش وی در ترویج سناریوی تحریم، غیرقابل انکار است، مجبور به حضور در انتخابات شد، اصلاحطلبان تصمیم گرفتند که اگرچه تمام
برنامهریزیهایشان با شکست روبهرو شد، اما از این شرایط به وجود آمده نیز به نحو احسن به نفع خود استفاده کنند.
آنها که از حضور خاتمی در انتخابات حسابی شوکه شده بودند، برنامهریزی خود را روی بازگشت خاتمی به درون نظام گذاشتند و به همین خاطر مشاوران خاص خاتمی، پیشنهادات خود را برای امتیازگیری از نظام به وی ارائه کردند؛ همین مشاورهها باعث شد که خاتمی در دیدار با همفکران خود سخن از وحدت ملی به میان آورده و خواستار آزادی زندانیان سیاسی شود.
حرفهای انتخاباتی خاتمی
«سبز مرد؛ فکر اصلاحات باشیم و تلاش کنیم آن را از کما در بیاوریم» این یکی از کلیدیترین جملههای خاتمی است که در یکی دیگر از دیدارهای خود آن را به زبان آورده است؛ جملهای که نشاندهنده استراتژی خاتمی برای آینده است.
وی که روزی یکی از حامیان اصلی فتنه سبز بود، با مشاهده ریزش شدید پایگاه اجتماعی این به اصطلاح جنبش در ایران و اطمینان از عدم نتیجهگیری آن کوشید تا حساب اصلاحطلبان را از آن جدا کند، چراکه وی هنوز هم به آینده امیدوار است و علاقه شدیدی دارد به عنوان فردی تأثیرگذار و تعیین کننده به بدنه قدرت بازگردد؛ این موضوع را باید در کنار اظهارنظرهای اخیر وی در جمع دانشجویان قرار داد تا همگان عزم جدی او را برای رسیدن به این مهم درک کنند.
سؤالات بیجواب خاتمی
اما موضوعی که در این میان مانع اصلی در برابر بازگشت خاتمی به بدنه نظام محسوب میشود، سؤالات بیجواب و شبهاتی است که از روزهای پس از انتخابات سال ۸۸ تاکنون در افکار عمومی باقی مانده است؛ سؤالاتی که میتواند بیانکننده ناگفتههای زیادی در خصوص رویدادهایی باشد که هزینههای زیادی را به کشور تحمیل کرد.
گرچه این روزها خاتمی میکوشد استدلالهایی بیاورد که با کمک آنها صورت مسئله اصلی را از اذهان عمومی پاک و خود را به عنوان یک مهره سفید در افکار عمومی مطرح کند؛ استدلالهایی نظیر آنچه که وی در جریان دیدار اخیر خود با دانشجویان مطرح کرد.
وی در این دیدار به صراحت عنوان کرده در طول چهار سال گذشته به هیچ عنوان از واژه تقلب استفاده نکرده و حتی یک روز پس از انتخابات به دیدار میرحسین موسوی رفته و به صراحت به او گفته است که تقلبی در انتخابات صورت نگرفته است.
حالا سؤال دیگری که در پس این گفته خاتمی به افکار عمومی خطور کرده، این است که چرا وی همان روزها این موضوع را به صورت علنی مطرح نکرد تا مانع از روی دادن وقایع تلخ سال ۸۸ نشود؟ به راستی علت سکوت وی در آن مقطع تاریخی چه بود؟ در عین حال پرونده دریافت کمکهای مالی مشکوک از شیوخ کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله ملک عبدالله پادشاه عربستان و آل خلیفه حاکم «جزیره بحرین» و همچنین دیدار با جورج سوروس، جزو مواردی است که همچنان مفتوح است و هزاران سؤال دیگر که وی برای بازگشت به نظام باید به آنها پاسخ دهد؛ این جدای از لزوم موضعگیری صریح و شفاف در مقابل فتنه ۸۸ و عذرخواهی از مردم و نظام است.
در عین حال نکتهای که شاید مهمترین بحث و خواسته عمومی از خاتمی است، مرزبندی شفاف و رسمی وی با مشاوران و اصلاحطلبان تندرو خود است؛ کسانی که همواره میکوشند تا از موجهای به وجود آمده به نفع خود استفاده کنند و پروژه امتیازگیری از نظام را کلید بزنند و خاتمی را نیز به ابزاری برای امتیازگیری تبدیل کنند.