جانشين فرمانده نيروي انتظامي با تاكيد بر اينكه نيروي انتظامي هيچگاه و در هيچ برههاي از زمان از تلاش براي برقراري و حفظ همه جانبه امنيت در جامعه دريغ نميورزد و خود را جزئي از اين مردم و در خدمت به آنان ميداند، گفت: مردم ميتوانند عملكرد پليس را نقد كنند.
به گزارش فارس، نيروي انتظامي بعنوان دستگاهي كه وظيفه حفظ امنيت داخلي را برعهده دارد، طي سالهاي پس از انقلاب و با ادغام كميته پاسداران، ژاندارمري و شهرباني تشكيل شده است.
پيش از پيروزي انقلاب، پليس و شهرباني رويكرد متفاوت داشتند؛ اما با پيروزي انقلاب اسلامي و به ويژه طي يك دهه گذشته نيروي انتظامي تغييرات و تحولاتي مثبت و مهمي را تجربه كرده تا بتواند خدمات مورد نياز مردم را به طور مناسب ارائه دهد.
پليس پاسخگو و مردمي يكي از تحولات اساسي نيروي انتظامي است، اين مهم نيز با تشكيل دفتر نظارت همگاني ناجا تحقق يافته است و مردم ميتوانند عملكرد پليس را نقد كنند و پيشنهاد خود را نيز ارائه دهند.
با توجه به سپري شدن 32 سال از پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامي شاهد تغييرات و تحولات و نيز پيشرفتهاي بيشماري در عرصههاي مختلف هستيم كه همگي از تلاش يك به يك مسئولان و دلسوزان انقلاب حكايت دارند.
نيروي انتظامي نيز به عنوان سازماني كه به طور گسترده، در زمانهاي مختلف و در زمينههاي گوناگون با مردم در ارتباط است از اين قاعده مستثني نيست و طي اين سه دهه تحولات بيشماري را به خود ديده است.
موضوع گفتوگو با سردار احمدرضا رادان جانشين فرمانده نيروي انتظامي جايگاه پليس ايران در بين مردم و 32 سال پس از پيروزي انقلاب اسلامي است. در اين گفتوگو، تحولات، پيشرفتها و تغييرات نيروي انتظامي مطرح شده است.
* به عنوان اولين سؤال، به نظر شما پليس ايران نسبت به زمان طاغوت و نيز در مقايسه با كشورهاي همجوار، چه پيشرفتي كرده است؟
قبل از شروع هرگونه سخني در مورد پيشرفتهاي نيروي انتظامي در سالهاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، بايد تأكيد كنم كه پليس امروز، پليس اسلامي و مبتني بر اصول و رويكردهاي ديني و اسلامي است.
در پليس اسلامي، خدمت به مردم، تكريم و احترام ارباب رجوع، سلامت در خدمت و صحت عمل از ضروريات و بديهيات به شمار ميرود و بر پايه پاسداري از ارزشهاي اسلامي و نيز حفظ دستاوردهاي انقلاب اسلامي استوار است.
التزام به رعايت اصول و مباني اسلامي يكي از مواردي مهمي است كه در تمامي فعاليتها و مأموريتهاي نيروي انتظامي مدنظر قرار گرفته است و از برنامهريزيها، طرحها، روشها و اصول گرفته تا حتي گزينش و استخدام، انتصاب و ارتقا شغلي را در بر ميگيرد تا به اين ترتيب هم سازمان و هم كاركنان آن كاملاً اسلامي باشد.
با عنايت به فعاليتهايي كه بيش از سه دهه در كشور و در نيروي انتظامي صورت گرفته، توسعه و گسترش زير ساختهاي اطلاعاتي و ارتباطي در ناجا از جمله موفقيتهاي چشمگيري است كه ميتوان در ابتدا به آن اشاره كرد.
با استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات و نيروي متخصص در نيروي انتظامي به جرأت ميتوان گفت نيروي انتظامي هم اكنون به يكه تاز عرصه فناوري اطلاعات بين سازمانهاي و ارگانهاي دولتي و نيروهاي مسلح تبديل شده است.
هم اكنون در سايه استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات، نيروي انساني اقدام به عملياتي كردن پروژه جامع امام علي (ع) كرده است كه بستر مورد نياز براي ارائه خدمات پليسي مبتني بر IT، چابكي و افزايش دقت و سرعت در مأموريتهاي محوله به پليس را سبب شده و نمونه بارز اين پروژه راه اندازي سيستم 110 و 197 است كه ايران را جز ء كشورهاي دارنده اين تكنولوژي قرار داده است.
* دفتر نظارت همگاني نيروي انتظامي و سامانه 110 پليس چه هدفي را دنبال ميكنند؟
دفتر نظارت همگاني با "شعار شما پليس ما باشيد " حول چهار محور؛ انتقاد، پيشنهاد، شكايات و تقدير از عملكرد پليس راه اندازي شده است تا يكي از زمينههاي تحقق پليس مردمي و جامعه محور را محقق سازد.
از سويي ديگر، با توجه به اهميت روز افزون امنيت و احساس آن در جامعه، پليس 110 به منظور تقويت ارتباط و اعتماد مردم نسبت به پليس از يك سو و نيز كنترل و مقابله با جرايم و بزه و بزهكاران و مجرمان از سويي ديگر و همچنين ايجاد تحول اساسي و زيربنايي در چرخه دريافت، اجرا و كنترل مأموريتها در پليس راه اندازي شده است.
برخلاف سالهاي دور كه چهرهاي خشن و غيرمردمي از پليس در اذهان عمومي نقش بسته بود، هم اكنون پليس 110 توانسته است به موفقيتهاي زيادي دست پيدا كند و اعتماد و اطمينان عمومي را در اذهان عمومي نسبت به پليس ايجاد كند.
* دفاتر خدمات انتظامي هم از دستاوردهاي مهم ناجاست، اين دفاتر با چه هدفي تشكيل شدند؟
دفاتر خدمات انتظامي در راستاي اجراي طرح تكريم ارباب رجوع، تسريع در خدماترساني و اجراييكردن اصل 44 قانون اساسي راه اندازي شد تا از فناوريهايي كه نقش اساسي و غيرقابل انكاري در روند تسريع امور شهروندان دارد، استفاده شود. در حال حاضر دفاتر خدمات انتظامي با صدور برگه وضعيت خودرو، صدور و تمديد گذرنامه، صدور و تمديد گواهينامه، خدمات مربوط به كارت سوخت، خدمات مربوط به صدور پروانه كسب، ارائه خدمات تشخيص هويت و امور نظام وظيفه را با سرعت بيشتري انجام ميدهند.
* آيا اين تغييرات صرفاً در استفاده از فناوريهاي نوين رخ داده است يا زمينههاي اجتماعي را نيز، شامل ميشود؟
البته، اين تغييرات و پيشرفتها همچنان كه استفاده از فناوري را در بر ميگيرد به زمينهها و بسترهاي اجتماعي نيز توجه كافي و وافي داشته است؛ تلاش براي ايجاد تغيير در ديدگاههاي سنتي نسبت به پليس و جايگزين كردن پليس جامعه محور به جاي پليس تهديد محور از ديگر برنامه هاي نيروي انتظامي در طول اين سالها به شمار رفته و ميرود.
در اين روند تلاش شده است تا اين مفهوم كه پليس به منزله سازماني است كه از بطن مردم و براي خدمتگزاري به مردم برخاسته است و برنامههاي خود را در جهت ارائه خدمات بهتر به مردم و جلب رضايت عمومي تنظيم ميكند، در اذهان عمومي شكل گيرد.
* پيشگيري يكي ديگر از برنامههاي نيروي انتظامي است، در اين راستا چه اقداماتي انجام شده است؟
پيشگيري اجتماعي مقدم بر پيشگيري كيفري و انتظامي است، نيروي انتظامي فعاليتهاي اجتماعي را طراحي و عملياتي كرده است كه تشكيل معاونت اجتماعي و فعاليتهاي مختلف ادارات آن جز اين برنامهها به شمار ميرود.
اما چگونگي فعاليتهاي اجتماعي پليس، از دلايل و پيش زمينههاي بسياري برخوردار است كه به صورت جزئي به مواردي از آن اشاره مي كنم.
همانطور كه ميدانيم، شرايط ايجاد بزه و جرم در جامعه متنوع و فراوان است
اما از آنجا كه نيروى انتظامى داراى وظايف و بودجههاى براى رفع عوامل و
شريط ايجاد كننده بزه و ناهنجارى در جامعه نيست قانوناً اقدامات آن محدود
ميشود به اجراى قوانين و مبارزه با بزهكاران نه عوامل و شرايط ايجاد بزه،
در صورتيكه اگر عوامل و شرايط موجب بزه و ناهنجار كنترل، رفع و محو شوند،
طبعاً ميزان بزهكارى كاهش خواهد يافت.
ارتقاء فرهنگ اجتماعي، آشنايى با قوانين و مقررات و به عبارتى تربيت صحيح و آگاهى نسبت به چگونگى مقابله با بزهكاران و مواظبت از خود خصوصاً ايجاد ارتباط با پليس، اقدامى مؤثر و فراتر از وظايف اصلى پليس است. بنابراين تعامل سازنده بين پليس و مراكز فرهنگي و آموزشي ميتواند بستري مناسب براي نيل به اهداف عاليه را فراهم كند و پليس را در رسيدن به امنيت مطلوب و مقابله با جرائم ياري رساند.
بر اساس همين اصل و با اين ديدگاه ارتباط و همكاري با مدارس، مساجد و دانشگاهها شكل گرفت و اداره كل آموزش همگاني عهدهدار اين وظايف و مسئوليتها شد. اما تنها آموزش همگاني نميتوانست به تنهايي رسيدن به اهداف را ميسر و محقق سازد كه به اين ترتيب، اداره مشاركت همگاني نيز با محوريت ارتباط با سازمانها، مردم و سازمان هاي مردم نهاد گوشهاي ديگر از فعاليتهاي اجتماعي پليس را عهدهدار شد.
اين اداره نيز انصافاً اقدامات و فعاليتهاي چشمگيري داشته است كه برگزاري كنگره شعر اجتماعي، رزمايش امنيت و آرامش در سال 87 و نيز زنگ انضباط اجتماعي در مدارس همزمان با شروع سال تحصيلي از شاخص فعاليتهاي اين اداره به شمار ميرود كه احساس ميكنم عموم مردم نيز نسبت به آنها آشنا هستند.
هر چند اقدامات و مأموريتهاي پليس تنها در اين موارد خلاصه نميشود چرا كه ضرورت شناسايي ريشهها و زمينههاي بروز رفتارهاي ناهنجار و بزهكارانه و كاهش مشكلات مردم و حل معضلات در زمان تنش و استرس در كلانتريها و ارتقاء سطح بهداشت رواني احساس ميشد به اين ترتيب كه نياز تشكيل اداره كل مشاوره و مددكاري اجتماعي در نيروي انتظامي را ايجاد كرد. از سال 79 اين اداره تشكيل و مراكز مشاوره نيز در كلانتريهاي سراسر كشور راه اندازي شد كه تا به امروز توسعه چشمگيري نيز يافته است.
* فعاليتهاي رسانهاي و هنري نيروي انتظامي به ويژه در سالهاي اخير بسيار چشمگير بوده است؟
قطعاً همين گونه است چرا كه اهتمام به فعاليتهاي رسانهاي، تعامل و ارتباط متقابل با رسانهها از جمله مواردي است كه در فرآيند فعاليتهاي ارتباطي - اجتماعي پليس بسيار مدنظر قرار گرفته است و مركز اطلاع رساني و ارتباطات ناجا بعنوان قلب تپنده اين فعاليتها، محسوب ميشود.
راه اندازي سايت و خبرگزاري پليس در سال 82 كه اخبار انتظامي و حوادث سراسر كشور را پوشش ميدهد، نقطه عطف اين اقدامات آن هم در فضاي سايبر به شمار ميرود.ارتباط و تعامل تنگاتنگ مسئولان و فرماندهان پليس با رسانهها، رصد و بررسي روزانه اخبار اجتماعي و انتظامي در مطبوعات، سايتها و خبرگزاريها از ديگر فعاليتهاي رسانهاي پليس محسوب ميشوند.
انتشار هفته نامه امين جامعه نيز از مهمترين فعاليتهاي رسانهاي و ارتباطي در زمينه رسانههاي مكتوب توسط پليس به حساب ميآيد. مركز سينمايي ناجا (ناجي هنر) كه از اواخر سال 79 آغاز به كار كرده است و هم اكنون به عنوان زيرمجموعه بنياد تعاون به شمار ميرود، نقش بسزايي در توليد و تهيه فيلمهاي و سريالهاي پليسي دارد.
از جمله اقدامات اين مركز همانگونه كه گفته شد همكاري در زمينه تهيه و توليد فيلم ها و سريال هاي پليسي مي باشد كه يكي از اين سريال هاي موفق كه تا كنون نيز در اذهان مردم نقش بسته، سريال خواب و بيدار است. تشكيل اداره كل مستندات اجتماعي نيز در راستاي فعاليتهاي اجتماعي پليس جامعه محور صورت گرفته است كه تهيه برنامه "شوك " كه از صدا و سيما نيز پخش شد از جمله فعاليتهاي اين اداره به شمار ميرود.
با توجه به جايگاه تحقيقات مطالعاتي و نظر سنجي و نيز دريافت بازخورد از طرح هاي اجرا شده، مركز افكارسنجي اداره كل مطالعات اجتماعي نظرسنجي از طرحهاي نيروي انتظامي را انجام ميدهند كه پس از انعكاس نظرات؛ در طول سال، ماه، هفته و روز از نظرات اخذ شده در ديگر طرحهاي پليس استفاده ميشود. از طريق نظرسنجي با اشكالات طرح هاي اجرا شده آشنا ميشويم هرچند كه اصل طرحهاي مزبور درست است اما بايد تغييراتي در روش آن اعمال شود.
* تحولات و تغيير نگرشهايي كه به آنان اشاره شد بيشتر محدود به زمينههاي اجتماعي و نيز به نوعي معاونت اجتماعي شد، آيا پيشرفت هايي در ساير پليسهاي تخصصي نيز صورت گرفته است؟
با توجه به صحبتهايي كه ابتدا در خصوص پليس اسلامي و ويژگيهاي آن مطرح كردم، مسلم است كه اين پيشرفتها، صرفاً محدود به فعاليتهاي اشاره شده نيست بلكه دامنه آن در پليسهاي مأموريتي آن هم مبتني بر اصول و ارزشهاي اسلامي، كاملاً مشخص و محسوس است. به عنوان مثال، اگر در سالهاي گذشته مبارزه با قاچاق و مصرف مواد مخدر سنتي از اولويتهاي پليس مبارزه با مواد مخدر به شمار ميرفت، امروزه گسترش مواد مخدر صنعتي و روانگردانها از دغدغههاي مهم پليس به شمار ميرود كه توان بسياري را در مقابله و مبارزه با اين مواد نيز ميطلبد.
به گونهاي كه هشدارها و تلاش و اقدامات پليس مبارزه با موادمخدر در زمينه رواج استفاده از مخدرهاي جديد و آثار و تبعات فردي و اجتماعي به دنبال دارد، بالاخره به ثمر نشست و دي امسال قانون جديد مبارزه با مواد مخدر صنعتي و روانگردانها ابلاغ شد تا يكي از پيشرفتهاي پليس در امر مبارز با مواد مخدر را رقم زند.
در زمينه فعاليتهاي پليس راهنمايي و رانندگي نيز بايد تأكيد كنم، تغيير قوانين راهنمايي و رانندگي پس از 40 سال، ارائه آموزش هاي لازم براي كاهش تلفات و حوادث جادهاي از جمله پيشرفتهاي مهم پليس راهنمايي و رانندگي محسوب ميشود، نصب دوربينهاي كنترل سرعت در محورهاي مواصلاتي درون و برون شهري به منظور كنترل تخلفات رانندگي و صدور گواهينامههاي هوشمند راهنمايي و رانندگي را نيز مي توان به موارد قبل افزود.
* سازمان وظيفه عمومي نيز يكي از تحولات اساسي است؟
سازمان وظيفه عمومي نيز كه ارتباطي گسترده با مردم دارد از پيشرفتهاي مثبت بي شماري در اين مدت برخوردار شده كه جايگزين شدن اصطلاح "وظيفه عمومي " به جاي كلمه "اجباري " در محاورات مردمي و نيز فاصله گرفتن از آموزشهاي صرف نظامي به مهارت آموزي از جمله تحولات درون و برون سازماني محسوب ميشوند. همچنين تصويب قوانين مترقي در خصوص معافيتهاي سربازي يا بخشودگيهاي سربازي از ديگر فعاليتهاي ارزنده اين سازمان به شمار ميرود.
* پس از انقلاب و به ويژه طي سالهاي اخير، پليس آگاهي چه اقداماتي داشته است؟
پليس آگاهي با توجه به اقتضاي زمان و پيشرفتهاي گوناگون بشري كه اتفاقاً نوع خاصي از جرايم را نيز سبب ميشوند، در برهههاي مختلف با انواع جرايم روبرو بوده است و تلاشهاي گستردهاي را نيز در اين خصوص انجام داده است.
مقابله با شركتهاي هرمي و به ويژه شركت هرمي كوئست و نيز فعاليتهاي مجرمانه برخي شركتهاي كاغذي و صوري را ميتوان از جمله اقدامات مؤثر پليس آگاهي دانست.
جرايمي نيز كه با استفاده از سلاح هاي سرد صورت ميگيرد، از ديگر دغدغههاي پليس به ويژه پليس آگاهي است كه اميدواريم با تصويب منع حمل سلاحهاي سرد شاهد ديگر پيشرفتهاي پليس در اين خصوص هستيم. رونمايي از سامانه تطبيق و شناسايي چهره و نيز تلاش براي تشكيل بانك اطلاعات ژنتيك مجرمان، از ديگر افتخارات پليس آگاهي در سالهاي پيروزي انقلاب اسلامي بشمار ميرود.
* تشكيل سازماني تحت عنوان مرزباني نيروي انتظامي يكي ديگر از تحولات است، نظر شما چيست؟
همانطور كه بارها اشاره شده است كه مرزها عامل تهديد يا فرصت بشمار ميروند ميتوانم بگويم، فرماندهي مرزباني نيز طي اين سالها تلاشهاي چشمگير و روزافزوني را انجام داده است كه انسداد مرزها و كنترل آن با استفاده از دوربين از حداقل اقداماتي است كه توسط مرزبانان انجام شده و ميشود. البته اقداماتي كه براي كاهش قاچاق كالا با تشكيل بازارچههاي مرزي صورت گرفته و نيز تغيير مسير ترانزيت مواد مخدر به خارج از مرزهاي كشور را نبايد دور از نظر داشت.
البته پليس پيشگيري هم يكي ديگر از دستاوردهاي نيروي انتظامي طي سالهاي گذشته است، پليس پيشگيري با تشكيل يگانهاي تابعه نظير پليس فرودگاه، پليس راه آهن، ميراث فرهنگي، محيط زيست و شيلات، انرژي اتمي، صداو سيماو ... در سالهاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي لحظهاي براي تأمين امنيت فرو گذار نبوده است. فعاليت نگهبانان محله و استقرار ايستگاههاي پليس در محلات را ميتوان در اين زمره به حساب آورد.
به عنوان مثال و مصداق عيني ميتوانم به تلاشهاي پليس فرودگاه براي پيشگيري از عدم انتقال مواد مخدر از طريق برخي حجاج در سفر حج تمتع امسال اشاره كنم كه تحسين دولت عربستان را نيز به همراه داشته است.
* پليس امنيت بعنوان يك پليس تخصصي، چه اقداماتي انجام داده است؟
اقدامات اين پليس در خور توجه است، پليس امنيت طرحهايي نظير مبارزه با اراذل و اوباش، طرح امنيت اخلاقي و اجتماعي و نظارت بر فعاليتهاي اصنافي نظير آتليهها را به اجرا گذاشته و همچنين صدور گذرنامه الكترونيكي كه در مدت زمان اندكي جاي خود را به گذرنامههاي هوشمند ميدهند، يكي ديگر از اقدامات است.
البته بايد بگويم، تشكيل پليس فتا يكي ديگر از دستاوردهاي مهم نيروي انتظامي است، پليس فضاي مجازي يا همان فتا به دنبال ايجاد بستري امن و آرام در فضاي مجازي است.
* آيا پيشرفتهايي كه به آن اشاره شد صرفاً محدود به مواردي است كه در حوزه خدمات و فعاليتهاي سازمان در رابطه با عامه مردم محسوس است يا در درون سازمان و از سوي خود پرسنل نيروي انتظامي نيز ملموس مي باشد؟
قطعاً اين پيشرفتها از يك سو در ارتباط مستقيم با نيازهاي جامعه و متناسب با مأموريتها و وظايف نيروي انتظامي است و از سويي ديگر اين پيشرفتها در درون سازمان و از سوي پرسنل محسوس و مشهود است. با كمك و استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات، هماكنون در نيروي انتظامي اتوماسيون اداري برقرار است و تمام استعلامات نيز از طريق سيستمهاي جامع انجام ميشود بگونهاي كه مديريت كاغذي از بين رفته است.
الزام كاركنان به آموزش مهارتهاي هفتگانه و چهارگانه شامل تسلط به ICDL از ديگر پيشرفتهاي سازمان محسوب ميشود كه در عصر حاضر نيازمند كاركناني زبده و مجهز به علم و عمل است.
* اگر بپذيريم نيروي انساني به عنوان عامل مهم و موثر در پيشبرد اهداف سازماني است، وضعيت پشتيباني و طرحهاي حمايتي از پرسنل را چگونه ارزيابي ميكنيد؟
كاركنان نيروي انتظامي سختترين مسئوليتها را برعهده دارند و حتي در دشوارترين شرايط نيز خدمت به مردم، ايجاد امنيت و مقابله با جرم و مجرمان را نصب العين خود قرار دادهاند.پر واضح است كه ارتقاي روحيه پرسنل و طرحهاي حمايتي از آنان با توجه به وظايف دشواري كه انجام ميدهند، در نيل به آرمانها و اهداف سازمان لازم و ضروري است.
تأسيس بنياد تعاون ناجا در راستاي كسب درآمد در راستاي بهبود معيشت كاركنان ناجا از مهمترين اقدامات است، ميتوان به تسهيلات ارائه شده توسط بانك قوامين، تسهيلات ارائه شده در خصوص تهيه مسكن كاركنان، سفرهاي تفريحي و زيارتي و نيز تدارك برنامههاي آموزشي براي پرسنل جز اشاره كرد كه موجب شده كاركنان با روحيه بيشتري به وظايف و مأموريتهاي خود بپردازند.
* به عنوان سؤال آخر، تجهيزات و امكانات نيروي انتظامي متناسب با مأموريتها و تغييرات ايجاد شده در سازمان است؟
استفاده از فناوريهاي روز و تجهيزات علمي پيشرفته از جمله برنامههاي نيروي انتظامي است كه متناسب با هر زمان براي دستيابي به اهداف سازماني همواره مورد توجه قرار گرفته است. توجه به توسعه و پيشرفت علم و دانش اندوزي نيز از ديگر چشم اندازهاي نيروي انتظامي محسوب ميشود كه تشكيل هفت رشته كارشناسي ارشد و دكترا در دانشگاه علوم انتظامي در راستاي رسيدن به اين هدف است.
اقدامات انجام شده در معاونت فناوري
اطلاعات و ارتباطات ناجا سبب طراحي و راه اندازي سيستمهاي اطلاعاتي و
ارتباطي شده كه به موازات آن نيز تجهيزات مورد استفاده نيز همگام با
تكنولوژي روز دنيا است.
كشف علمي جرم با استفاده از توسعه پايگاههاي D.N.A، انگشت نگاري، چهره
نگاري، پليس 110، ثبت تخلفات رانندگي با استفاده از دوربين از جمله موارد
تجهيز پليس به فناوريهاي روز است. از سويي ديگر، هم اكنون در تمامي ادارات
نيروي انتظامي كاركنان مجهز به رايانه و متصل به شبكه داخلي هستند.
حتي در ماموريت ها نيز، از خودروهايي نظير سمند استفاده ميشود و ديگر از خودروهاي قديمي نظير پيكان در اين سازمان خبري نيست.
در پايان تأكيد ميكنم نيروي انتظامي هيچگاه و در هيچ برههاي از زمان از
تلاش براي برقراري و حفظ همه جانبه امنيت در جامعه دريغ نميورزد و خود را
جزئي از اين مردم و در خدمت به آنان ميداند.