دورنمای تحولات سوریه در آستانه نشست معارضان سوری در دوحه

به گزارش خبرنگار فارس در دمشق، «هیلاری کلینتون»، وزیر خارجه آمریکا چهارشنبه گذشته در سخنانی درباره کمیته موسوم به «شورای ملی» معارضان سوریه گفت که «شورای معارضان نمی‌تواند برای به دست گرفتن رهبری معارضان مناسب و شایسته باشد».

این سخنان هیلاری کلینتون با اطلاعیه وزارت خارجه آمریکا همراه شد که در آن آمده است، کشور متبوعش فهرستی از شخصیت‌های سوری تهیه کرده که آنها را برای به دست گرفتن رهبری معارضان سوری در آینده مناسب می‌بیند و معتقد است که آنها ویژگی‌ها و خصوصیات لازم برای به دست گرفتن رهبری معارضان سوری را دارا می‌باشند.

بسیاری از ناظران و تحلیلگران این اظهارات کلینتون و وزارت خارجه آمریکا را نشانه تغییر موضع این کشور در قبال بحران سوریه و گرایش این کشور به سمت و سوی آغاز گفت‌وگو و مذاکره جهت یافتن راه‌حلی برای بحران سوریه با روسیه تلقی کردند تا طرف‌های درگیر در سوریه را به نشستن پای میز مذاکره وادار کند.

این موضع جدید آمریکا بازتاب و تاثیر خود را تا چند روز دیگر نمایان خواهد کرد و موجب خواهد شد تا هیئت سوری معارض جدیدی پای به عرصه بین المللی بگذارد که بالطبع جای «شورای ملی» معارضان را خواهد گرفت که توسط کشورهایی حمایت می‌شد و به نظر می‌رسد که این شورای جدید است که از طرف معارضان و به عنوان نماینده آنان در آینده نزدیک با نمایندگان نظام سوریه گفت‌وگو خواهد کرد.

براساس نام‌های ارائه شده توسط برخی رسانه‌ها این کمیته نام «شورای اقدام ملی» را برخود خواهد داشت و «ریاض حجاب»، نخست‌وزیر سابق جدا شده از نظام سوریه و «هیثم مناع»، نماینده کمیته هماهنگی معارضان در خارج را دربرخواهد گرفت.

براین اساس ناظران و تحلیلگران تاکید می‌کنند، با توجه به داده‌های موجود می‌توان موضع جدید آمریکا در قبال بحران سوریه را اینگونه ملاحظه کرد:

- کاخ سفید به این باور رسیده که امکان سرنگونی نظام سوریه با تکیه بر استراتژی در پیش گرفته شده توسط آمریکا در ابتدای بحران وجود ندارد که در اتخاذ اقدامات زیر خلاصه می‌شود:

1- تکیه بر نیروهای سیاسی معارض از جمله «شورای ملی» معارضان و معرفی آن به عنوان نماینده مردم سوریه و ارائه تمام انواع حمایت‌ها از جمله حمایت سیاسی که در برگزاری نشست‌ها و کنفرانس‌های دوستان سوریه [دشمنان سوریه] نمود پیدا کرد و شورای ملی را به عنوان نماینده مشروع مردم سوریه به رسمیت شناخت.

2- تمرکز تلاش‌ها برای ایجاد هماهنگی و یکپارچگی بین نیروهای معارض پراکنده سوری برای خلق موجودیت و کیانی واحد تا امکان رویارویی با نظام سوریه را به صورت یکپارچه به دست آورد و بتوان آن را نماینده مردم سوریه معرفی کرد.

3- فراهم کردن پوشش سیاسی برای گروهک‌های تروریستی موسوم به «ارتش آزاد» سوریه از طریق «شورای ملی»؛ اقدامی که با شکست و ناکامی مفتضحانه همراه بود، چراکه شورا در طول مدت فعالیت خود هیچ‌گاه نتوانست به عنوان عاملی جهت متحد شدن گروهک‌های تروریستی مطرح کند و شعارهای سیاسی را مطرح سازد که به واسطه آنها این گروهک‌ها را جذب خود کند، بلکه آنچه مشاهده شد، افزایش و تشدید اختلافات و شکاف‌ها بین گروهک‌های تروریستی مسلح به ویژه سلفی‌ها و اخوانی‌ها و میانه‌روها بود.

- بیم و هراس شدید دولت آمریکا از قدرت یافتن سازمان القاعده و جماعت‌های جهادی تکفیری در سوریه و احتمال به دست گرفتن کنترل بخش وسیعی از مناطق سوریه توسط آنان، در کنار دستیابی آنها به سلاح‌های سنگین ارتش سوریه که به اعتقاد کاخ سفید بی‌تردید با تهدید امنیت و موجودیت رژیم صهیونیستی همراه خواهد بود.

- فشارهایی که دولت آمریکا در رقابت‌های انتخاباتی با آن مواجه است، در حالی‌که تمایل بسیاری به دستیابی به پیروزی در این انتخابات بر رقیب جمهوری‌خواه خود «میت رامنی» دارد. حال در این بین تاکید اوباما بر گزینه نظامی در قبال بحران سوریه به معنای تحمیل هزینه مالی سنگین و کلان علاوه بر هزینه‌های سیاسی بر بودجه آمریکاست که نمی‌تواند، خوشایند مردم آمریکا باشد که خود با انواع و اقسام مشکلات اقتصادی و اجتماعی دست به گریبان هستند و این بی‌تردید به توان انتخاباتی اوباما ضربه خواهد زد، به همین دلیل بهترین گزینه در حال حاضر روی آوردن به راه‌حل سیاسی است که در تشکیل هیئت معارض جدید نمود پیدا می‌کند که خواهان گفت‌وگو و مذاکره با دولت سوریه است و مهمتر از آن این گزینه می‌تواند، امنیت و موجودیت اسرائیل را هم تامین کند.

اما اقدام آمریکا به گفت‌وگو و مذاکره با روسیه با پیش شرط ابقای نظام سوریه در قدرت بی‌تردید بازتاب‌هایی بر عرصه سوری خواهد داشت که مهمترین آنها را می‌توان در موارد زیر مشاهده کرد:

- افزایش کمک‌های مالی و لجستیکی آمریکا از گروهک‌های تروریستی مورد نظر آمریکا تا بتوانند اهداف بیشتری را در عرصه امنیتی و نظامی سوریه محقق کنند و قدرت طرف آمریکایی را در گفت‌وگوها و مذاکرات با دولت سوریه افزایش دهند.

- ارائه برخی امتیازات و عقب‌نشینی آمریکا از موضع گذشته خود که همواره بر کناره‌گیری نظام کنونی از قدرت در سوریه تاکید می‌کرد و داده‌های جدید تاکید می‌کند که واشنگتن نه تنها این گزینه را دیگر مطرح نخواهد کرد، بلکه با نظام سوریه پای میز مذاکره خواهد نشست و این موضوع به شکلی آشکار از طریق ارائه فهرستی از شخصیت‌های معارض سوری برای عضویت در هئیت جدید معارضان که قرار است، جایگزین شورای ملی معارضان سوریه شود، قابل ملاحظه است و مهمترین اصل مورد توجه در شورای جدید توجه به گفت‌وگو و مذاکره با نظام سوریه است.

- ورود نظام سوریه به گفت‌وگو و مذاکره با معارضان از منظر طرف پیروز در بحران این امکان را به دولتمردان سوری می‌دهد تا اهداف مورد نظر خود را در این مذاکرات محقق کنند، به ویژه پس از شکست و ناکامی کاخ سفید در تحقق مهمترین هدف خود در سوریه که در برکناری «بشار اسد»، رئیس جمهوری سوریه از قدرت نمود پیدا می‌کند.

«احسان اللحام»، کارشناس سوری امور استراتژیک در این باره در گفت‌وگو با خبرنگار فارس تاکید کرد که موضع جدید آمریکا نقطه تحول مهمی در بحران سوریه به شمار می‌آید و بیانگر یکی دیگر از موفقیت‌ها و پیروزی‌های نظام سوریه است که تاکنون توانسته در برابر خطراتی که موجویت آن را تهدید می‌کنند، به خوبی ایستادگی و مقاومت کند و این پیروزی در واقع شکست و ناکامی بزرگ غرب و طرف‌های دشمن سوریه است.

اللحام افزود: دمشق از هم اکنون می‌تواند، خود را برای ایفای نقش طرف‌ پیروز و قدرتمند در مذاکرات آماده کند و به این طریق از مردم و کشورش در قبال گروهک‌های تروریستی مورد حمایت طرف‌های خارجی حمایت کند.