واکاوی تنش مرزی میان سوریه و ترکیه

روابط عمومی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات سیاسی این مرکز اعلام کرد: تبادل اخیر آتش میان دو کشور ترکیه و سوریه موجی از نگرانی‌ها در مورد بروز جنگی شدید میان دو کشور را به وجود آورد. اختلافات سوریه و ترکیه که با شروع ناآرامی های سوریه و دخالت های ترکیه در این کشور آغاز شد، اکنون به تنش های مرزی ختم شده و به نظر می رسد ترکیه می خواهد از این طریق بحران سازی کند. اگر بپذیریم که اقدام اخیر شلیک خمپاره به خاک ترکیه از طرف شورشیان، صورت گرفته، باید گفت که آنکارا دنبال بهانه تراشی برای تداوم نقش آفرینی خود در سوریه است، با این توضیح که ترکیه از مواجهه مستقیم نظامی با سوریه هراس دارد. از منظر دیگر، حزب حاکم ترکیه به دلیل مشکلات داخلی ناشی از دخالت در سوریه بر آن است تا با امنیتی کردن فضا نه تنها به مخالفان خویش حمله کند، بلکه خود را از فشار فزاینده افکار عمومی و احزاب مخالف خارج سازد.

گزارش مذکور می افزید: زدوخوردهای مرزی ناشی ازشلیک متقابل توپخانه های سوریه و ترکیه به خاک یکدیگر در ادامه 19 ماه ناآرامی های داخلی سوریه به شمار می رود که با نقش آفرینی بازیگران خارجی ، ابعاد پیچیده ای پیدا کرده است و تنش به وجود آمده میان آنکارا و دمشق یکی از ابعاد آن به شمار می رود. از سوی دیگر سوریه تمایل ندارد با کشورهای همسایه که در آنها حامیان و طرفداران بسیاری دارد، درگیر شود.

بنابراین آنچه از اقدامات دولت ترکیه قابل توجه به نظر می رسد وجود برخی انگیزه های سیاسی و امنیتی در این کشور برای کم کردن فشارها بر شورشیان محاصره شده در حلب است، فشاری که در روزهای اخیر و با حضور بشار اسد رئیس جمهوری سوریه در این شهر و نظارت شخص وی بر روند عملیات ارتش علیه شورشیان مسلح به او خود رسیده است.

گزارش مذکور در پایان آورده است: ترکیه به خوبی می داند در صورتی که حلب از شورشیان پاکسازی شود، بعد از آن نوبت به حومه آن تا مناطق مرزی می رسد، عناصر تشکیل دهنده گروه های مسلح در این شهر بیش از آنکه سوری باشند، افراد مسلح خارجی به خصوص گروه های جهادی وابسته به القاعده و دیگر جریان های سلفی در کشورهای عربی، ترکیه، شمال آفریقا، قفقاز ، پاکستان و افغانستان اند که در صورت تنگ شدن عرصه بر آنها تنها راه فرار خود از بن بست موجود را ورود به ترکیه می بینند از طرفی حضور این افراد که تعداد آنها از 10 هزار نفر هم بیشتر است، می تواند بحران های شدید امنیتی – اجتماعی برای حزب حاکم در ترکیه ایجاد کند، به همین علت حفظ آنها در خاک سوریه و تقویت شان برای ادامه جنگ که در نهایت به کشته شدن یا پیروزی آنها منجر خواهد شد، مهم به شمار می رود.

در بعد دیگر باید به این سخن رجب طیب اردوغان نیز توجه داشت که اعلام کرد سوریه نباید اراده ما را بسنجد ، این سخن موید آن است که اردوغان در ماجرای سرنگونی دو جنگنده خود به شدت در داخل و خارج کشورش تحقیر شد و دیگر نمی خواهد دوباره این رویداد تکرار شود، بنابراین با پاسخ توپخانه ای محدود بر آن است تا اندکی از بار روانی چنین حملاتی علیه خود را کاهش دهد.