واشنگتن به جای گزینه تقابل با ایران، تمایل به مدیریت منازعه دارد

روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات سیاسی این مرکز با بیان این مطلب که یکصدوپنجاهمین نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از 10 سپتامبر 2012 (20 شهریور 1391) به مدت پنج روز برگزار شد، افزود: بررسی گزارش مدیرکل آژانس در خصوص ایران، ایمنی هسته‌ای و چگونگی اجرای نظام پادمان در سوریه، کره شمالی و خاورمیانه از مهم‌ترین موضوعات مطرح شده در این نشست بودند. در خصوص ایران چهار گزینه؛ گزارش به شورای امنیت، تصویب قطعنامه، صدور بیانیه و بررسی ماهوی گزارش یوکیا آمانو در پیش رو قرار داشت که نهایتا شورای حکام در 13 سپتامبر 2012 (23 شهریور 1391) قطعنامه‌ای را بدون اجماع به تصویب رساند.

از 35 عضو شورای حکام، کوبا رای مخالف و مصر، تونس و اکوادور رای ممتنع دادند.

هر چهار کشور عضو «جنبش عدم تعهد» محسوب می‌شوند. آخرین قطعنامه شورای حکام GOV/2011/69در 18 نوامبر 2011، به تصویب رسیده بود. مبنای صدور قطعنامه آژانس را گزارش 30 اوت 2012 یوکیا آمانو شکل می‌داد. قطعنامه مذکور در حالی صادر شد که اعضای نم در 13 سپتامبر 2012 بیانیه ای را در حمایت از فعالیت‌های صلح آمیز هسته ای ایران صادر کرده بودند. بر این اساس یوکیا آمانو بایستی در نوامبر 2012 گزارش خود را در خصوص اجرای قطعنامه به شورای حکام ارائه کند.

این گزارش در ادامه ملاحظات سیاسی جمهوری اسلامی ایران پس از اظهارات مدیر کل آژانس و قطعنامه شورای حکام را بدین شرح برشمرد:

الف) تمایل واشنگتن برای مدیریت منازعه بجای گزینه تقابل با ایران

رویکرد واشنگتن در حوزه تحریم‌ها، مبتنی بر گزینه تنزیل است. در این رویکرد واشنگتن در قبال کاهش واردات نفت متحدان خود از ایران ، آن کشورها را از تحریم‌های مالی و بانکی آمریکا معاف می‌کند. به عبارتی واشنگتن در شرایط حاضر بجای گزینه مواجهه نظامی، خواستار مدیریت منازعه و همراه سازی سایر کشورها با تحریم است، حتی اگر این تحریم‌ها در سطوح نمادین یا کم اثر باشند. برای مثال بلژیک، ژاپن ، بریتانیا، جمهوری چک، فرانسه، آلمان، یونان، ایتالیا، هلند، مجارستان، اسپانیا، چین، سنگاپور، مالزی، تایوان، سریلانکا، ترکیه، کره جنوبی، هند و آفریقای جنوبی از جمله کشورهایی اند که واشنگتن آنها را به دلیل کاهش واردات نفت از ایران ، از فهرست تحریم‌های یکجانبه آمریکا معاف کرده است. حمایت واشنگتن از قطعنامه را نیز بایستی به عنوان بخشی از راهبرد عملیات روانی و اقناع سازی متحدان ایالات متحده برای اعمال تحریم‌های جدید ارزیابی کرد.

ب) ایجاد مانع در روند اجرای مصوبه مجلس شورای اسلامی برای تأمین 20 هزار مگاوات برق هسته‌ای

تمرکز قطعنامه شورای حکام آژانس بر تاسیسات پارچین و فوردو با هدف ایجاد مانع برای ساخت 10 مجتمع غنی سازی است که ایران قصد ساختن آنها را دارد. جمهوری اسلامی ایران طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی بایستی تا سال 1404 ، بیست هزار مگاوات برق مورد نیاز خود را از انرژی هسته ای تامین کند که تحقق آن مستلزم ساخت تاسیسات جدید غنی سازی اورانیم و تولید بومی سوخت هسته‌ای است.

یوکیا آمانو در بند «40» گزارش اوت 2012 خواستار دسترسی بدون تاخیر به تمامی سایت‌ها، تجهیزات، افراد و اسناد مورد درخواست آژانس بین‌المللی انرژی شده است. به دلیل سابقه نشت اطلاعات توسط تیم بازرسان آژانس، ملاحظه ایران در این بخش بیشتر اطلاعاتی – نظامی است.

ج) کاهش احتمال تفاهم در مذاکرات آتی ایران و آژانس

بررسی ماهوی گزارش آمانو و قطعنامه شورای حکام، بیانگر آن است که خروجی مذاکرات هسته‌ای ایران و آژانس از نتایج ملموسی برخوردار نبوده و فضای حاکم بر شورای حکام به سمت تداعی وجود فعالیت‌های هسته‌ای نظامی در تاسیسات پارچین تمایل دارد و محور جنگ تبلیغاتی رژیم صهیونیستی نیز در راستای از کار انداختن تاسیسات پارچین یا مرکز غنی سازی فوردو متمرکز است.